1 Tim ■ 4*
LciSioeis
jnaeous
! S.Ephrc
Scripturas
iacr-s ilï-
1'ercüdo i
. quuncur
incoinmo
da.
iLedHonis
facræ mul-
Ytilicas,
quoq; virgiftem aie: AmmumtatmfurltlictiOiWKmoreiif- uumm vobis dtnortlirDtl, qaii.i.aniil»plumf*tuü-;quiiûà
citpes, «I ia boMiartfcaarim[cmntmhln,mtui«imqia- i.umjatiufidlasmmui:,qtiiiiifiiplmammbpm, q m ib m -
fufeipiM. S e d & Paulus cura piçcepUTetdifcipuiofiio.vt | lititm in ctgittrioM.quidtbcdiimum mpmipm^qmdpa-
H u g o d e
faD&oŸitftore.
diligenter attenderet le£fcioni,exhorrationiq;doârinç,
vc eorum vtilitatem exprimeret : Hoc enim( mquit)^-
ciens&teipfumptluum fuses, & eos quite audient. Eit fi qui-
dem magnas atq; admirabilis qui ex ledione iocundi-
tati admix tus fufcipitur fruffcus. Nampræter illud quod
dicit Callianus, neceflc efteinlegendis acpavandis lectio
Scripturas
facies léf .
nib us mens occupe tur, vtnullis noixiarum cogita-'
donum laquew capriuetur.'doeemur infuper quo de-
beamiis modo Deum ddigere &timere, bénéficia eins
erga nos cognolcere; 'moderarioneîn omnes vtiatq;æ-
quicate, iniuriarum non reminrfci,parcer&inirnicisi vi-
tia exh orre te, volup tatib us non fubiici »ira, odio, inui *
diaq; àe çætcris denique pçftiferis mqrbis animuro pur-
gare, iufte, pie, cafte, fitn&eq; viueteaduerfisnon deii-
ci^fecundis non extolli, virtutem colere, virtüteq; inferiores
omnes humanos caius ducere. Hæcnos hilqjfi-
milja crebrà ex ledione inftcuitnur, inftruéfcique ad ea
quammaxirae inuitamur atq*, incendiuuir,quibusne-
feioquidvtiiiusdicipoffit a tq; dignius. Quareelegan-
'tiffimeJEphfem in ietrn one.quodàra, quem de vi.ta&
excre^tafidne m o na ft i ca fc ri b i t, d am moriaçhosad ftu-
dia liticrarum frequentemq-, ièdionemhdrracur, com-
pacaiis natuL'am»tio(îramftcrtæ, in quafemen velvirtu-
tum yel vteiorum per confuetudinem vel bonam,-vel
roalam iaeieuf, voluntatemqj- agricolæ qui iUudiacir,
confiharios etiam èius atq; ni|giftrôs dièiteflèdiuinas
feripturas, quæ doceant agciçolam n >ftrum, quasæon-
fuetudincs malas euellere, qualvevirtutesbonas plantare
atque excolde debear. Nam quantumlibet acutus
ac vigilans nofter agricola fuerjt abfque diumarum
Scripturarum magifteno obtulus atque inüaîidus eft.
Diuinacum vero litterarum eruditiomteUigentiamilli
viirelq; adminiftrat, virtutes bonàs illi de iuis fürculis
præftat, vt eas naturæfuæinferatiigriq, puta fidem bona
m illi dat, quam infidelitati fuaÇ, enamare mq; quam
odio, feientiam quam ignorantiæ, ftudiumq, quod negligent
iæ, poftreenbgloriam & laudem quam îgnobili-
tati ihferatfuae,immortälnatemitem mortalicati, diut-
nitatemque mfcrit humilitati fuæ.Cætêiura fifqpeibia
elatvft 'agncolï nofter^ inggi ftru m atque cbnfîlterium
fuum delerere voluerit, Scrpturas fcilicet fa eras, erra-
bic vsguscogitationefque malas 6caffediones incidet.
corigerenfque confuetudines malas ; atque peruerfas
iulêre,c naturae fuæ qua funt ab ea remotilfinjae, videlï-
ee,t;infide|itaeêm, atcogantiam, odium, inuidiam, fu-
perbiam, inanem gloriam, gularn, intemperantiam po-
rus, contentionem ^ßdalia plunmahis iimilia. Vbte-
njm cruditorem-ac.legiferum fu'um dereliquerit,&i*
■ pfe ab eo derelinquituri Quod fi pce ni ten tia du dus re-
! prehendac femetipfum » procidenfque légiféra dicat
! Peçcaiiideferen}t£ycontinup legiferadmifericordiamfie
ditur, eumque clementillîme fuicipit, illique denuo
vires atque mtelligenriam fuggerit, qua poïfi.t iurlus
naturas iuæ terram operati: euelienfque exeaconiue-
tudines nequam, virtutes illipræelaras& optimas ilia-
Sum vice inferendas tradit, ccronifque ilium praeterea
& laudibus donat, vtdum naturaluerefurit,abftinear
fitiens toleret, concupiicentia pulfatus pudicitiam te-
neat : grauatus fomno contendet yt vigilet.deiidia dum
a diuinis auertitur laudibus, aperiat os fuum ad confi
tendu m gloriam Deo : lie profedo coronatur atque
laudaturalcerum quoniam vicit, alcêrum quia viitu-
tes .acquifiuir. Cum tanta igitus^: quantâm demon-
ftrauimus, fit face* icdionis v:tilitas , iricum bère m e ri t o
citotopèredebemus^di itaincurobereYtminime ta-
rafn negligamu^qu.od;HiigÔ, qui lândi Vidorisiap-
peîla'tur . feribens de mfiitui tone nouitmim rede nos ad:
monet : ln leßtone enim, inquit,dïuinapriusdebetitqturere
quod mores veßros ad virtutem inflruat, quant quod ftnfum armai
adfubtihtatem, magifque veUetnformanp>&ceptußrtptu-
rarum, quam quafiiombus tmpediri. Cum igitur dtutnas Sert-
pturas legitù folerter perpendue quid ibidiäumßta i exiitantient!
am in aduerfis habtre docedt , .& batte ipfamfaptentiam,
quam pro virtute Itbenter dejpicitis, meliuspoßmodumper virtutem
muemetis. Quoeirca magis etiam curare opor-
tebit vt abgentilis Philofophiæltudiis ,atq;his, qUæ Liberales
vocantur, artibus aeftineatur, quæ cum ad im-
Artibus l j
.b.eralibnsf
an Tacïni
jdumfit f
Vide f i l
dift. pet I
totum. !
plicandas fubtilioribus inutilior ibufque argumentatio-
nibus mentes multum condutant, ad inquirendæ cer-
te colendxque diuinæ bonitatis, perhciendæque ani-
mærationemy nihil omnino adiumehd pra ftant :
cum fÿllogifmis, numeris, menfuris, cunda conclu-
dafte, at hxciplà qux fare non-prodeft inueftigahtes
longe à cdgnitionè Dei atque amore lecludunt, quae
cum cæli meâtus défcribere furgcntiaque fyderaintel-
ligere doceant, accælumipfum caeliquc promiflàmno-
bi$ glotioïàm æternamque habicationem efficiunt, vt
ncgligamus, neglcdamque âmittamus, multo maiore
erroreatque datiino, quam illtus quem tradiiumcft,
cum nôdu cæli motus fiibladsoculis contemplans in-
cederet, in foueam decidifle; Nam fi foueae præcipi-
tiam corpus eiusgrauiter læfit, quanto magis exiftiman-
dum eft büod excipitur nocumentum ammæ dum oc-
cupata mens rebus terrenis, licet arduis & alcis, necea
COnfiderans quæ inferiora ( fed tucà quidem funt ac
riulli fubiéda perieulo ) per nimiam curiofitatem præ-
cipicatur in foueam . abyifumque peccati àb ætetnæ
mortis, quam nequiffimiinfidiatoresnbftri d^mohes;
inhabitant, pâtati femper âd tôrquendos, deglutien-
dolque omnes qûofcunque præceps ad fe cafüs & ruina
deduxerif: Quare rede.Diqgenem earpere folicunv
Fuiflè Marhemacicos legimus, quod Solem&Lunam
& fidera intdentes, quæ ante pedes eflent négocia, ne-
!gligerenr. .R ed e quoque DiaIçdicQS, quorum inutiles
ratiocinationes, loptâfticalque conclufiones da-
ronans aeriter infcdabatur. In quo & præclare Polc-
momille , cuius non minor fuit vitæ integritas quam
dodrina, dicebat oportere inxe b us exerçéri, non Dia-
ledicis fpeculatronibus yti, ne breuem quandam artem
fotbentes atque méditantes y dumin rogationibus ad-
tniïàtioni habentur; affedufibiipfisrepugnarenc. Ea:
dem de Socrate legnntur, quem repùdiatis omnibus
naturaiis Philofbphiæ ftudiis , Iquodnihilrfditiftituèn-
dam, componendamque vitamprofieerenCiCertumcft
primam Ethicæ difeiplinam inuenifle^ cique^ancum
fanquam faluti hominum veræ confulentem præcipue
vacafle. Xenophon in quadam ad Æfchinemcxem-
pla hæc dé Platone ,.àe de his qui naturalem Icicntiàm
profitebantur, feribit : Omnibus pattt diuinas res cogni•
tione humana comprebendi non ppjfe. Quare fitffieit pie ipfos
Dtos&ex ammo colere. -■ Qualesaufemfint nec wuennenqftrq-
rum cfl virium,necfast ft quartrt : Haud enim feruis conducit,
nec eu Uudabikd xtrtm, fi Dominorum fuorum confilia, nfi
quantum ad mmifterium eorum pertintt, firman voluerint »
quando enim ô Æfchine Soc ratent quijptam audiuit de calefttbus
aliquid corporthus dicer e, aut aifubtiles linearumfteculattones
ptrdifcendas exhort art. Et reliqua huiufçem odi„ Quod &
admonuifte videcur Apoftolus, dum ad Timotheum :
Stultas ( ait J & fine difciplina quafiionesdeuita, fetens quod générant
Utes. Struum auttm Domini non oportet litigate fed
manfuet tint t fie ad omnes, iociltm, patientem, cummodeftia
comptent em eos qui refifiunt ventait, nequando det iUû Deuspa-
nitentiam adeognofeendamveritatem &refipifcantàdiaboli la*-
queit , a quo captiüi ttntntur adipfiusvèluntatem, Non im-
meriro cognofcens hæc Ciimacus ledionem facrarum
dodiinarum magnam admirabilemque vim habere di-
cit inilluminandis componendifque mentibus : Quia
fermants continent ptrfujos,, omnesßnritu fanäö , quibus bene
componuntur, bentque ad rtftumvtutndiittr diriguntur animi
noftri. Qupd contra efficere folent exrraneæaliæ fu-
perfluxque dodrinæ, priuantes nos omni veritatis lu -
ce, in èxtremifque ac obfcurifitmis tenebris infirmas'
^mentes noftrasfubmcrgentes. Quare alio etiam lobp
inuitant monachos ad crebramledionem. Ponendatjft
I I s i l
F
^ h aies
Mileûus.
Mathemi-
xlcos cai-1
-pfit Diovf
gene's. |
fciplinain [
i'nueoit. 1 [
;Xenoph5|
m
Tito*
Spruum
Doniiui
quernad-
fitoduffl ;
'cflè opol’l
J
1 Amor do*
eft cognitionis,
À
Religions
qu*{t«d!aj
debeàt vii
I tare..
[ j 7. diftin-
[ omaein-
I Pifcatores
; quaréftoi
[ ChaftM
I adiuxerir.
- Iulianusa-
po ftata
f qua c au fa
(Jh iiitm n
[i DCgauerit
Àugufti-
! Cbryfo-
s (loin us.
f Fidesvbi
Left, nullij^
f.- ^oçftioni^
( Qtceffitas.
(ùc^niiKuhsprofmracmtpIurmUKfupnb^ammiifinao- 1 bunt quam diöinum amorcm inccndcnt Ncc otoI
,umt.trum,xmpU,& txcikm,mmumvlum nM ilcm- Auguftino', Hieronymoquc ; acaliis pfe'rifque fa ils L
nue virtutem. lta ad dminum amorem aftedusmaai.« .Qrrir.rna.;k.,«; ___i_ n . . r * .i. •• t * *.
idto.
que Ica diuinum amoreiti affedus magis
noftros erigemus, ita Deo fiemus amore propiorcs, ira
amantes etiam eum magis cognofcemus. Nam ( vtdicit
Gregorius Nazianzenus ) amor duxcegnttionüextft,t.
Hæc femita amoris ad veritatem pcrdpiendam cffica-
cior eft ea,quæ ratione & verfacili difputatione trada-
tur per ambitionem. Sed præterea quod eft omnium
maximum præcauendum euitabit religiofîs quifque
fubtiliora altioraque huiulcemodi ftudia ob confèr-
uandam faltem finceritatem intemeratiflimæ, fandif-
fimæque fidei noftræ : quærionargutislÿllogifmisar-
duifquc rationibus, fed pura tantum 6c hum.li aepia
ctédulitate diuinoque fimul afflatu quodam tanta,
quanta videmus, iecic fundamental Ad quam dila-
tandam propagandamque audor eius Saluacor nofter,
aon fummös fîbi philofbphosSocrates, P.'atoncs, Aii-
ftotelefve, fed vilîiïimos quidem pifcatores ( quos ne-
que opes, ncque genus, nequeaudoritas,nequedö».
driha dignos mundo faciebat ) adiunxit, vt intelligere-
mus non ingénio humano ac fapientia, fed Dei magis
nutu piaque & fanda deuocarum mentium voluntate
ftudioque humilitatisfidem noftrarn conftare. Quam
qui fiibtilioribUs indagare rationibus voluerit, ne ma-
gnos in errores labatur, timendum erit, dum quod acu-
mini rationum magis quam puritati fideiconfenta-
neum videtur, attendit, quod multisconftat accidifiè.
Sed Iuliano præfertim apoftatæ, quem non alia caufa
Chriftum redemptorem noftrumnegalfe traditum eft,
quam quod Platonis-ftùdiofior fadus humiiitatemfidei
noftræirriderecontemptuique habere ccepit: quod
Ambrofiiis vtique, dum de obicu Theodofiiicriberet,
teftatus eft dicéns ÿ eum falutis fuæ reiiquifte audorem,
dum philofophiæ fe dédit errori. Non immerito.
Ghryfofto mus fùper Epiftôla Beati Pauli àdPhilemo-
nem docens, fidelemiermônem, qui nobis per fidei
gratiam tradit ur, non arguris coacluliunculis mdigere,
neqiie inanibus qùæftionibus feruire. Non vides (ait/vt
Paulus orbtmterrarüm conuerterit vntuerjum, iungsque maiora
perfecerït quam Plato & omnès butnfmoii catm : ai forte
(inqüir) difturus esfignorumgratta hoc ilLumpotuiffepiragtre.
Non ex fignis tanturn iile hoepotuie, nam fi Apoftoio-
rum eùoluas adus l'æpius illum vi dodrinæ ob tinuiffe
comperies quam-virtute fignorum. 'Exponens.quoque
Epiftolam primam, quam feribit beat us Paulus ad'
Timotheum à cuius & paulb aftte fecimus mefitionero:
Vidfti (ait j quomodobùiufcemodiqùaflionssculpatacrefecàre
confondit. Vbi enim fidéseft, nulla quæftionis neceifi-
tas eft. Vbi nihil oportet curiofe perquirerc, quid o-
pus eft quæftione î Qù^ftionempe fidem tollit. Qui
enim quærit, nondum inUënic quæ quærit, credere dif- !
ficilë poteft. Iccirco ( in quit ^ non vaceniui huiufmodi qua-
ftionibus, nam f i quarimut td fidèsnoneft. Piiestnim anmum
cogitationemque faeit conqttïtfcere. \ Item alio ibidem loco
: EtxfuaftionèX inqüit j &concertationeverboruminue
niri ntl poteft. QUa enim fides prçfitetur folafuàeiens quaftto
nequeofiendit, nequepeimittttintelhgi, J Haud enim fi quis
claufis oculisquæidt, inuenire quid poterie, nec fi aper-
tis illis feipfum humo obruat, aducrlatulquefolem ibi
inquirac ■ : àdeô fine fide nihildnUeniri poteft, eaqud:
abtente pugnas nafci neccflario' contingit.’ Exquious
oriuntur blafphcmiæ, fulpiciônefquë malæ : opinio^
nés & peruei fa dogmata : ac tune de ’Deo quæ non
oportet opinamùr cum in quælhones incidimus. Ibi
illudnotaqûod Chriftusait y Qu&rite& ïhuenittu, pul-
fitte & apmeiur vobü. Et : Sctutaminï fcnpiuras, quoniam
in eit putatis habere vttam attrnam. H oc ipfc poftulai io- j
nemincelligivulcvehemenfqiiè defiderium : & dum •
ait -.ferutanuni feripturas, non quærendi labores ififerre
lcd potius areere voluilTc, hoceft vt illarum per omnia
diligenciam exaiSilfimam chfcamus fcrutari, non vc
femper quæramus, led vtinquneredefinamus. Pari-
que modo fugiendà crunt Oriitoium’, Poecaramque
ftudia, quæ fi quid virilisrubons fuei it magis enerua-
H:
diftin.
turbat.
Poetarum
'carmina
læmonu
ibus.
...F
37.diftin.
Sacerdöi-
'tes. Vide]
ber.lib.iv
capfi# .
Scripcqribus minime negle&a vidcantur quifquam
obuciar. Non enim idem eft le&ione eorum dele&ari
aut autftoritate didtorum ipforum con firm are diuinas
fententias, quod faAitarunt magni illi & lanóti viri. Ét
” loncc 3 fiamnans éos, qui gentiles litteras legunt IHRHI
ad voluptatem, poetarum figmentis & verbofum or- Jg*ntiles
nj jU(r c^ ^ at!' Laudans vero qui ad eruditidnem eas ad^ cor^
addifeunt, vc errorcs Gcntilium legendo deteftentur> an ■ccar'
& vtilia, quae in eis inueniunt, ad vfum facts dodrins
dcuoti vercanr. Et Hieronymus fieri docerfiifi figura
mulicris illius-captiu*, cuius vngues & pilos auferri,
caiumumque fieri Lex pr*cipiebat: & cum mundaFuifr
fetefreda, tunc tranfirein vitftorislfiaelita coniupium
&lexus.
Caeterum vbi non ad corroborationem diuinae feri-
ptrn ? pertinent: damnar grauiter eorum ledfcionom, di-
cens damonumcibum ejfe carmina poetarum. Et lëcularis fa-
pienti* thetorumquc pompam verborum ; conque-
renfqqf lacerdotes Dei oniiffisÉuartgelfis 5c Prophetis
comcedias legere, amatoria Bucolicornm vèrluüm verba
canere, tenere Virgilium, & id quod in puerisnecef-
fitatiseft,crimen in Ic facere voluntatis. Ne legas (ait)' MaPh v ?
pbilofopbos, or atom, poet as, nt in eorum Uftione rtquiefcas. jgium dee-
Quod & Gregoriusinhibet Défiderid cüidamÉpifco- :ducat.li-|
poGalliarum.reprehendenseumgrauiffimequod Vir-
gilio, csterifq; gentilibus aüófcoribus ftudiofius quam
dignitati eius conuenirer, vacabar.
Qijis crederec Ouidium poetam lalciuum, dum de
remediis amoris feriberet, illud etiam caeteris addi*
difle:
Et loquarmuitus,tenerosne tange pottos:
SummoUep dotes impituipfé meat. I .
Carmina quu potuit tutus legfie Tibuüi ?
Vütua cuius opus Cinthuj'ola ftiit.
Quodque eftadmirabilius, eonfuetum fuifle refett u
Gaflianus; a fenioribus Hebrsorum non omnes iacrie Sactos
hiftoriae partes legendas dari iunTóribus infirmifque ad- quofdam
hue 6i a’gris pedtoribus :xiefub rccórdationelandtarüm hbros
foeminarum, quae ibi nodnunqüam memorantur,no-
xiae titillationis ilimulus eyciiraretur. Id & Profper me- Gant'fa’
mi nit, in libro quem edidiVcle vitaiontemplatiu^ftc Gre- anuum’le-
gorius N.'i-zianzenusin ApcUogcricb fuo. ’ 3 ; ^ gercolim 1
Nceverb tamehreftringdndasita lcéfciönibus^^habe^-i^efas> ^
nas cr«dimus,vtnoncouditibniseciam cuiuique ratio-!
nem habendam efteexiftimetoilf Nan; qui ante & c e - | | f f
p turn Religioois votum j veltWia hümanitatis, vel al- i duc.über.
tiores alias quafuis dö^ifiasyi^ inëuntc adolèfeèntia c *8- & lib]
prius imbiberit, non indignum videbicur fi in eisiqus|^ciP l,B
modo non tranfeant hoiïellarismetam,pofteaaliquan- & x'
do veifecur. Quod obl.eruandum quoque erit in his;
qui publicum munusfufcéperint expla^nanrdiinyulgus
enuheiandique aperte diuinos (ermones Sc mandata.
Neque cnim'id reóte fieri poterft abfque grauioribus'lf>liilofd®i
philofophicC ftudiis maibreque altio'riS Thcologia! do- 1-pHiae ftu-
<5hina,quibus vtinon tucum videtur ea ignorare i ita yt . diaaliqua-^
perdifeant ac fedulo euóluant; conducere plurimum , “ •
arbitramur; vt cundta qua vel fequenda vëleüitanda !dc,nccclïa'
prascfperint, eertis etiamacmagnisrationibus atq; te- 1
ltiraoniis doeerepo/fint: reliquis vero, qui vel nunqua
ea ante didiccrint, vel intraipfa Religionis feptafoiiyi-
tam agunr, minime finendum eiityvcinfuctis^lubti-
lionbus ftudiis operamnauenr.
In his autem be quid fiat quod damriari poffi.r, IcH
quenda eft prudens illa Bafiliidobttina, quainininfti-
tutis monaehqrum fpiritualitqr credit , vt fcilicecnihil'
legatur nifi exarbitrio & vo!untateluperiorum, & illud
fuicipiacur, quod ab hi* qui prafunt ini\ingitur. Sc fi;
contra eius fir voluntatemif quia in omni negoQio,per-r
mitrere vt fua quifquam ^oluntaceagat )perniciofüm’
eft. Ante omhia obferuandum erit quod Calfianus mb'-
nee, ne, quo do^iores in collatione aliorum videamur,-,
lab ore m le&ionu vana clacione lufcipiamus: Quia fieri
Bibltotb-Vet.Pat. Tpm.it.
Monachi
bil legal