I g E I
E i b e r i l \
Vcique non eft, quomodo alibi fetiptum eft Deuscu.
Vult tmlerecur,& quern yule indurat ? Sèd ita.dgbemus
intéllfgere? quod fcriptumeft.quia’omneshomines yult
faluos fieri,tanquam diccrètur: nullum hpmmem fieu
faluuminifiquenr fieri ipfe voluerir,non quodnullusjit
bom itiutn ri jfi quem fahram fieri vellet, fed quod 'nullus
fiat,hilt qùem vclir,acprpinde quod die;tomh;es, -ayo cp
pattern intelligi voluit ^ Æilicet quod omnescos lalups
fieri vëlic i qbqsföc omnigenereKumano (àluândps elTe.
elfigeritI ac per hocconttariumnoneftfili.fëntçntiæ,
Deüs Cuivhit mileretur , ,&;quem volt inSurat: quia g
cuLrtiiföcetur | per miièricordiam faiuatiinquem indft|
rafle diciturjperiudrcjutnrelinquetur. Indurareenim'
dicicurDeuseum,quemniolhreooluërit, fipùe eciâ ex-
cæcare dicendus eft cum,quem illuminarc noluerit, vel
rçpellere,ëiim,'quqm vocare deftiterir.
.InteurogatioVXX X»V I. • t
: cümPaulus Apoftolus dicat Jup^lexnonejlpofita: qtfomodo I
pfalmjftjUgemftbidanpofàt^dicem, Legem pone mihi do- j
rriine viam.mftificarionum tuatura , 8c exquiram earn
lemperf' '
/ ’ Rejponjip.'
Quid-eft hoci, quodorat,vc fibi lex à domino pona-
tut?npnp©nituriufto ? Aneo modo nonponiturtufto,
quomodo poflta eft populo contumaci in tabu'ljslapi-,
deis>nonincabuliscordisca^nabb.us»fteuDdum'tcftamentum
vetuSjinmonreSina , quod in (eruit uregenq-j
oiiem, quern vulit nullus horoiimra,fed «Sfc
Qi/oTnadiitTgoitcuitnâoill'MtiWiitiitiï < 11 j**! ^,
f i i ' r u t y S n «?,
{Hejjepirhtbtlltr?
VtJjiOHfi'j. \
B l m a .1 ti.piniMiJhmîlWliBffljntiMflr.oilWll dixit.
omnes carnaliam fe&atorès, huraanltatis nomine no-
«imare föiet. Vndede cjfd'cjn ; Apoftolus q A f f l im ai-
föordaatibHsiicït’; Cam eBii^fftStervôïzçlûs& cojj-
rentio,nonne
{iis * H( vndcaiüucftimoniun! pnomUs. Quod oéuias
non yidit,née suris aud^uit,bec iu cot hnniinisafcendit.
q uæ p ra p à r iu ïr^
nibüsdixifletabfcondicum | mo.xfubdidir : Nob%a;U-
temreuelauir perfpiritum fuum, , ip lu m le à b bominis
vocatiônedifcernep$,quirapràsiupra hominèm,draina
iamfaperer.lraetiam.hoc lpco, quum lucem Dciiriac-
ceflibtïèm perhibèr, vroftenderet, quibus , fubdidit:
Quem vidit nullus.hominum » . led nee videte potéft,:;
irfqrë fuo hominesvocans;, omnes lramana lamentes: ;
quia,qui diuina làpiuotîvidelicetlupra homines fiinr. .
ïnterrogatip -X X X I X ; - t
rac,nohrecuhdùmteftamencum nóuum.de quo feriptü. ! £ci&.qUWnQdoquafiecpntrar'toyidetitr Titoiterumpracepifoyin
eft per Hieremiam propheiam: Ecce dies yeniunr,dic-it?l
d.ominus Ü & confummabo domui Ilrael & domui Iuda
teftaimencum nouuminon fecundum ceftatnetum quod
dilppfui patribuscommindie,quaapprehendtmanum I
eorum,vt educerem eos dererraa^gypei, quoniam ipfi
aonperman'erunt in teftamenfo meo, & ego.negligam j
eos,dicit dominus S Quomodo hoceft,Teftamentum
quod conftituam domutifraelpoft dies illoSj<- dieit do-1
minus | Dabo leges meas inmentes eprum18c in cordi-
buseorumreribameas. Ecce quomodo vult ifte legem
fibiponiadomino non fieutiniuftis&uon fubditis, ad
vetus;teftamentum pertiueritibus gpficaeftiin tabulis la-.1
pideisjfedficuc^riäris flliis liberx,hoceft,fupernje.Hie-1
rufelen^fibiispromiJfidmV,filiisbaBredicatis*ce'rnae,flin'-
[^/pirltu tanquam digitoDeTinmentqd-uur, dein epr-j
'dibusLcribitur , non quod memoria reneanr , & vitam
negligant,fed quod feiant ihtelligend o |faciant dilige n-l
dOjin'lätitudineamörisribnin timomanguftiisiCurer-
go ifte adfin c.pofeit fibitégem poni, qu* vtiqUe.fi non
eipofica fuilletinon viam inandatorum Dei in cordis p |
titudine'cucurriflètyfedquraproficiensloquitur, &X)ei
donum nouitefie,quod profecit, ' quidaliud petit cum
fibilegémponi petit, nflivtin èa magismagifque profi-1
Ciat^uivtique legem fecundum literam nouerat , led
qu ia 1 uetao ccidic, fpi ritiis viuificat.prat, vtperlptricaml
faCiac, quo'd.per literam feiebat. |
Itltertogatio ‘X X X V I I .
CumPattluiintpïflóUadTmotheumprima, multercsintc-,
cltßatacerepracipiari dicendo , Dqcere autem mulieribus
non petmitto,: qaömodq ad Tifum fcribemidöcendtfamitiii tri-
bfutpoteftatemjd mjjjfè bene docentes fint, 8c prudentiam
doceanc?, | H H ,
. Rejponfio.
QuEitäamafQribusfoluunrarjVtcontrariafibinullp;
modo vtdeantnr.Sie ettim intelligendum elh ;Vt in virps
fceminis fltdo^nnafublata y eaeterumadolelccntulas
:d'öceanr,'qnafifiKas Inas. Ecideo quum mulieresiubet
Appftofusrvc bene docentes fint,& prudentiam doceat,
loco Ulo,vb} qudlif debet ejfe epifiopus,infiituit,dicehs, Vtpotens
fit in dobltina-fana,^ contradicentes reuinceref
H*cdub quJBvidehturéöntraria, quam differentiam
habeant,in libris fanóti Äuguftini de doärina Oitiftia-
na,ricïnueniütur expofita: aitenim',hoc iplum teftimo-
niüm Pauli ponens,Noli verbis cpntenderè , ad nihil e-
nim vtile eltnifiadfubuerfionem audientium,vbi fta- I timfübiunxit:Nec enimho.eideodidum cft,vtaduerfa-
friis oppugnapcibus veritatem , nihil nos pro veritatedi-
camuS. Et vbi erit.quod cum oftenderet qualisefleepi-
fcöpüSidébeat ? ait in ter castéra, vtpotens fit in doófcrina
faria,& contradicentes rèdarguere, verbisenim co^ftén-
dere, eftnon cutare.quomodoer^pravéritateyincatur,
fed qüömpdö. tda diöiïö dnftioni prasferatur alterius.
Porto qui non vetbrs eontenditjfiue fubmiïlè, fiue tem-
ipcrate, fiuegranditèr'dicar, id agit verbis Vt.veritas.pa-
teat,vetitas pwceat.veritas mouear. Gum ergo contra
I vetitatcrncontenditur, yanitatis eft vitium'.Gumautem
Iminiftervërbi Deipotens eflèiubetur in dobirina' lana,
ktcÓntradiceniesreuihcant'ur , IpiTituaiisdotfttinaBeft
magifterium,quo ventati, non vanitati lèruitur.
Intetrogatio X L . W ■
Quomodo PaulusTimotheurnaimoneat y Argue,oblècra>
incrcpa,in omnKpatientia8c doóltinaxcummntrar'w Tito
iprkïpiat, Argue cum omni imperio? ^
. ,Rejponfio. - . ; '
L: Quid eftquöddobfcrinam fuam tanta arte dt/penlat,
Kvrexbisduebus altetiimperium, atquealteripatientia
|fer*ponatinifi quod manlüetioris fpiritus Titum,&pau-
roferueritioris vidicefléTimbthcum, illum perasmula-
[-tiohis ftudiuminflammar,huncperleuitatem patienti*
^ccmperati V'
.'v'vjnterrogatio X L I . .
’ cum in epißola adtlebrdosfiriptHm jit | Om nia nudadr a-
lïS s -q ib d e i^ lli s pefraS/erfomïnas.hon viroy: '8c f.pettaïunt oculis eiu»: quomodo dominus mala Sodomrué^
Hbcnotfin ^^ifnJsdütmo.timyVtnQnCKpTxceptGilli iCtepatum.quaßtgncransdeeüdicerevidetur, pefc’endam&
fuperiorftöntiariLim-,: quoiubetvt mulieres in c.cclefla •,videbp.-, vtrumclamoïem^quivenit ad me.opere
compleuerint, an nö.nc,ftita,vtrciam?c >
Y Intetrogatio X X ^ V 11 l l 1 1 1 1 I I ' ‘
CnmApoftolwideÜjodiutïQmluëemhabitatinaccelfi^ ( ______________| ' ,
■ È s d Ë p i f t ç l i s P a u l i . m
m m
• Ätßonfioi
Vt nös author yit« noftra? d pr^cipltata fententise
prolatione compolcere.t, cum omnia nuda & aperta finc«
oculis eiussmalä tarnen Sodo'morUm;nplüjr audita iudi-^
cate.qui air: Clamor Sodomorum & Gomorriorum
multiplicitus eft, 8c p.eccatum eorum aggrauatum eftf
flimi? ;Pefccndatu & videbo j vtrum clatnorem quiveüj
nlt ad S | | öpöre com pleuerinc ,ari np,n eft ita, vt feiamv
Omnipotens itaqiie Dominus,' &Tomnia lciens,cur ant^l
probationem quafi dubitat, nili,,yc gtauitatis nobis e-
xemplum proponat, ne mala hoirunum ante prasfama-
mus bredere, quam probare. Ecce per angelos ad ep-
guöfcendum maladelcendic j'moxqucfacinorofosper-
cutitatque jlle patiens, ille npris, ille de quo feriptüm
eft. Tu autem domine cum tranquillitateiudicas, ille de
quo rurfum ßriptum eft i D.ofninus'pätiens eft.redditor,
in tanto crimine inuolutos inueniens , quafi patientiam
praetermifit, &diem extremi iudipii expebtare ad vindi-
<ftam nolüit,fed eosjgne iudicii ante iudicii diem pfaeue-
nit.Ecce malum,& quafi cum difficultate crediait, cum
audiuic : & tarnen fine tarditate percuffit,cnm verum
cognofcendo reperit, vt nobis videlicet dare t exemplüi
quod maiora erimina,&: tarde credenda funt cumau-
diuntur, & cinus punienda-funtpum veraciter agno-
rcuntur. y ; ■ • ,
: Interrogatiö X L II.
Quomodolicolus dicat^Pides fineoperibusmorcuaeft:
qitume contrario Paulus vtdeatur dicere,E i vero qui noU pperaturi,
credendi autem in eumj quiiuftificat impiuro,;re“
putacur fides eius ad iuftitiam ,■ lecundum propofitum
gcitt3st)ci,ßiut& ÜAUid dicitjjmitudinm hominüyCui Deus
acceptofertiußitiamfineopenbus i
Rfßonfio.
Si iuxta Iacobum fides fine operibus mortua eft, quo-
; I Rfljfonfiff.
Nunquidaliudyeritas.aliud prasdicator inlbnàr y'eri-
tatis? Sed fi Icntentia vera quæ conferrur, quiafibi nequàquamdilbordetjCpgnblcirür.
vDeumquippcÂniÇ"
li &• vident j&yidereàcfiaei^nt.v’^efFedu^tiidefid^rii
minime defrâudenturi Defiderium fine fru^u anxie-
tatetU habet j & atucietas poenam. Beati 'vero angeliàb
omnipeenàanxietatislongé^,nt, quia nunquam hmul
poena & beatitudb conueniunt. Rurfus cumeos dicir
mus Dei vifionç lâtiariyquia & 7plàlmifta ait ÿSatiabor
dum manifeftabitur gloria tua' :;cpnfidetandum fiobis
eft, quomodo iàtietateni folcc faftidium fiibre^ui. Vt
efgo.reiftefibi'Vtraque conueniantjdic-at veritas, quia
Lçrnper yidere defideran t. Nee entra fit in defiderio an-
xietas.defiderantes fatiantur: he autem fit in facieratê
faftidium ÿlàtiari. defideranti Et defidetant-igitUr finé
labàre.i .quia defidèrium fatietaS-èô'mitatur : & làtiân-
tùr fine faftidio ', quiâ fua faciecas ex defiderio (emper
àccenditür.
Interrogatio X L I Vi .
Quomodo Iohannesin eptjloUfua de dtleâioneferibem , diciti
Diledtiflimi, non mandatum ripuum..fcfibp yobis , (ed;
mandatum vêtus : cum domïnus in euangelio dileclionm
ïpfamjnandittumnouum appeüet, dicens :Mandatum nouum
d.o;vobi5jVC vós inuicem diligacis ? -
ReJp'onJio.
Quodmandatü vêtus dixk îquodhabébatis.inquita
ab injtio'i Ideo ergo vêtus , quia iam illud.audiftjs, alio-
quin contrarium erit domino, vbi ait :. Mandatum 'rió-<
uiiiU do vobis , vt vos inuicem diligacis, led mandatum
vécus, quod habebatis ab'initio, mandatumvetus, ver.
bum quodaudiftis.Ideo ergovetus jquia iamaudiftisj
8c iplum-nouum con'rendit dicensicerum : Mandatum
nouumTcrihovobisjnonaltcrum,fedidemipfum.quód
opcreiuftificet impiumî fëdh*c diligenterconûderàta>
non erunt fibi contraria. Ulosquippe iuxtaPaulumiî-.l
des fine opéré làluat j quos fides Gbrifti primumab infi-
delitate diflbeiaf^ytique fine bonis præcedendbusme^
rids. Siquisin Çnriftumcrediderit,remiflîsirtiquirati-]
bus cunâis, poteft per.folam fidem làluari. Deindefi I
iam credens, 8c yeracicer Ikrrament-aGhrifti-pereipiens A
bonaoperarirefugiatdiuius fides iuxtaJaçobummiottua
eft. Ergo qupdPaulusdicit,fineopere faluarippffè crer
dentem,de îllis vtique dixit, qüos fides priroum creditu-l
ros acceperit, quibus'vtique non îthputJtur pèetatum
anteadum,quod bapdrmad&vnda'delécur.;^atn q u o d B I
fidem mpttùam fine opérédicit,de illis vtique loqujtur, -peecatum nonhabenfus,nosiplbsfeducimusî
qui poftàccépram fidem faluàri poflè fine operibus iuftfa|HjH|ig[H^H|
uae credunc : initium baraque iuftiticatiàDeo, fides eft J
qui prédit in iiiftificancem. Et hase fides cum iuftificata]
iplbySc in nobis. Iam quare vêtus audiftis? qiaia iam illud
noùeratis.;' Qmre autem nouum.? quia iam. tenebr£è
tranfietunt,i8c lux vera'iam luceC'. Eceë'vndénnûfUümi.
quia tenebræ ad vererem homtnem pertinent ,luX vero(
ad nouum,qùod dicit Pauiusapoftolus.- Exuiteveterem
jhominèm,& induite upuum..Etitënim:Fuiftisaliquân^
do tenebræ, nuncaucëmlexin domino.1
B Interrogatio, X LV .- . '
■ Quomodo Iohannesdïcàt, Omnis qui natus eft ex Deo.,-'
non facitpcccatum v quiafemeneiusin fpfo manee, 8c■
nonpoteft peccare, cum è contra dicat : Sidixerimus quia
R e ß o n ß o i
Quod eftfioc peccatumjiuTi fâcere contra manda-;
fuerit,tanquam radiximbre fufeepto hæret in animo lb-'tum,quae Gbrifti dile<ftiovocatÉft?Maminoqgeneràliter
io,ÿtquùmlegeDeiexc6licoepentyiurgantexearami, " ’
qui frudtus bonorum opetum ferunt. Non ergo ex o-
peribus radix iuftiria;, led opera ex radice iuftitiæ, qu am
Deus accepto £ert edam fine operibus. In bocquoque
capitulo Pauli apoftoli, quo ait, Ei vero qui non opërà-
tur,predenti àutem ineumqui iuftificacimpium ,tepu-1
taturfideseîusad iuftitiam,iravt quidam do<ftorcdiire-|
iensdicat> Gonüertentem impium-per lolam fi;déiu iiti-j
ftific.ac Deus, non per opéra bona, qùænon hâbuit,alio-
quin per impiecads opéra fuefrit puniendus.'fimul atten-
dendam squia non pcccatorem iuftificari perfcilam fii'
dem, féd impium, hoc eft^ nupet.credlentcm afleruit jle-
cundum prppofitum Deiyquo/propofuit gratis per fo-
lam fidem peccata dimittere.
Interrogatio X L I I I .
Quomodo Petrus de Deo dicat, In quem defidërant an-
geli prolpicete : entn. in Euangelio chnßus dicài, Angeii
eorum femper vident faciem partis mei , qui eft in
cælis? s ‘ ‘
fecundum ômne peccatum eft didfcum : qùia fi omne
peccatum intellexedmus j conttadum erithuic fenten-
tiæ.quae dicit:Si dixerimus quia pecéàfiim non habe-
mus, nosipfoslèducimus. Ergo qtîod dieft, Qin natus
eftexDepjùonfacit peccatum,id eftinonbabetin fratre
odium, nec- pote ft peccare, quia nonfacit fcôntjra düè-;
étionem. Hoc autem quoddicit, ' Si dixerimus., quia
peefatum lion babemur, de generalibuspeccàtis licet
intelligi. .
Interrogatio, XLVI. .
Quomodo Apoftohu dicat x<f$ ró of non eft in cbarieate,léd
perfeifta cbadtasibrâS tnittic contrapfalmiflat
Timor dominicaftus petmanec? ;
R e fp tm jio l
C^iomodo perfeéla chàritàs foras tnitdt tiraoremV-fi
timot;dominicaftus pertnanecinfeculumfeculi? Èft èr-^
go timor feruilis , eft & timor cà'ftus^ tirnôr femiliseft, nô»
pidaris poenam s timor caftuSÿne amiccas iuftidâm. Er^î*;
quod Apoftoius dixipide feruilrt.more egir.Quod auteiii
pfelmifta
mm il
l.lohz.
IÓ/&.13.
ïÀoblfr.
lob, i.
lob. "i) I
ffa b ib