A
Richard 1
crcmita- rJ
vita admi
tabilis.
B
Non eft
volentis,
fed Dei mi;
Ktebtis;
c
lohan.16.
D
Non nobis
lea domi-“!
no gloria!
Richard* Eremit.
fubito fentiebam in me atdorem infolitum & iucuhdu. i
Sedcum pofeflu&uarem,dubitando àquo e (Temper lbn-
.gum temp us çxpertus (unp> non à çroatursïfedà creatorc
Vfïè,quia feruèntiorem & iucundiortm inucni.Fragran-
tequtem fehfibilitcr calore il lo inçftimabilirerfuarofvfq,
àdmfaiîonem&çperceptionemfonî^coeleftisvel tpirituaiis,
( qui ad canticum pertinet lau dis *tern*,r & ma-
uitatem inuifibilis tpelodi«, qui fein &audiri'non pot-
eft , nifiab eo qüiiaecipit., quem oport et elfe mundätum;
6c fegtegatum à te rra j dimidius anntis & tfes menfes, <8c;
aliquot hebdomad* effiuxerunt. Dum enim in eadem
Capellafcderem * &in nodte ante pfeimosprout potui
decantarem,quafitinnitum pfellentiiom vei potius ca-
nentium fupra me aufcultaui. Gumquc, coeleftibusin-
tenderem Sc orando toto defiderio incenderer, neftio
quomodo moxin me ebn centum canckum fenfi, St de-
deâfabiliilimamhatmohiamcoeHtus execpi mecum ma-
nentem in mente :,nam. $ogitatio mea cpntinuo in car-
!m.en canorum commutabatur, & quafi odas habuime^
di tand o , ac in orationibus ßchymnis etiarn pfelmediis*
Rundem ionum.edidi : deinceps vfque-ad canendunf
quxprius dixeram,pr* a'ffluen tia intern* fuauitatis prer^
,rupi, occulte quidem tantummodo coram conditore.-
Mon çognitus eram ab his qui me cernjebant,ne dum
fciuißent , nie fupra modum fiouoraftent : & fic perdi-1
diflermpartem florispulcherrimi Sc decidiflem in de-
folaçiônem. . , , . ■ , - • •. ;g '• • tim
: Interea mirum mearripuit, eo quod eflèm
ad tantam iucûndftwem dumexül elfem ,. Ôç quiade-
deratmibi D e v s dona qu* p.étere nefeiui, nee puta-
ui talé qüid aliquem nee etiam fan&iffimijm in hac vita
accepifle.
ProinWarbitroj hoc nulli datjum mentis, fed graçft,
cui voluerit C h r. i s T.y s. Puto tarnen neminem.illud
accepturum, nid fpiritualiter nomen Iefii diligat & in
tan tum honore t, vt ab eiusmemoria nunquam excepto
fomno rçcedere permutât. Cui hoc datum facerc eft,*-
ftimoquod&illudaffequetur.
Vnde ab initio mutati animi vfque adfupremuma-
moris Ghrilngtad^m , quem ego attingere Deo dante
valebara*.ifl quo gradu çum can ore iubilodiuinas lau-
dèisperîbnâtem, quatuor annos & circa-tres menfes halfen
, hic nempe cum priori bus ad ipfum difpofitis ftatus
përmanet y fq u e in fin em : yerüm etianj poft mocte|n''
erit p(^feâior>quia hic gaudiumamoris in cendi unmet
cnaritatiffincipitur, & in cfelefti regno glb'Hbïflimatimt
açapiet çonfummacioncm. Et quide.m in hac vita, in
jhïs gradibus cqnftitutus.non modiç0m profidtrfed in*
alium ftatumnon afcendir>imo quaft gratiaçbnfirma-
tusyt roortalis gqtçft1qui|fçit. Vnde gracias Deo &lau-
dèsîncélTanterreferre defideto,qui &jnangùftiiimo-
leftiifque ac perfecutionibus meis mi hi tribuit folatium
'&)n^pto(peritaresacbIàôaimentacum.fecttritatè me
fàcitexpeûate æternâcoronàm. Hiqc tibi Iefuiubilâns
laidesioluo lugitet*, qui me,minimhm miferunasdignatus^
efti nijiie r erne 1 lift u is mini (Iris qufmbdulôs me-
io d i^ éx fpiiq|u fed’Coèlitus émanant., .
Ägam affidue gratias çum gaudio , qu i cófor mem me
fecifti canéntibus,p.ræclarepcrcIaritatemconfcienti*in
anima ardente ætemè amore,dum a mat & æftuat in-
endiq, fpcceqdcqte. Mens immutata calore calente
’defiderip vehementer djlatatô Sc vera yenuftas atnabi-
HsiVirtutis viget line vino in confpe.äu creatoris ’,'fic iulilusfeingcrenscum
canoreiucundo,lætiiicatlanguen-
rem & re Ieuat u b o ré?«-
■ si Miütis funt munera mtti ftca ac magnd>fed nulla funt
i;àhàihtrâ.rdesqu*ram care confirmant(pem/peçieiinr
ùifibilTà vit* in ani mo amante ,aut quæ fic fuàuiter fc-
dentèm.cofifojantpr., Rapiunt enim confortatum ad
oacumencontemplationis, vçladconlonantiamange-
licæ'laudis. ÉcceTfiatres.nàrraùi vobis, qupmodo per-
»iienLad incçndium ajjipris , non vt me laudetis fed vt
!Î)cum gjonficetisiaquoaccepi quicquift boni habui:&
vt vos cogitante^.qupftçuniâa fub fofexfint.ÿanitas, ad i*
loitdndum nonaddetrahèpdumincicemini. Intelligendo
ctiam quod ex magno amoris incendio tantus virtu,
tis decorînanimo etefeit, quod iuftus potiuseligeret o-
jnnem poenam incurrcrc, quam (cmelDeum ofrendere.
Et quanquam feiret qupd poflètper poenitentiam refut-
gere Sc poftca Deo magisplacere & fan6lior elfe,quia
fibcquilibetperfetSkusintelligitquod nihil eft Deo cha-
rius.innOcentia,autacceptabilius voluntatebona.
Si etiîm reâ:e amaremus D iyM ,'deberemusmagis
vellc magnum præmium in ceelo amiftere, quam feltem
venialiter peccare^ quia iuftiflimum eft, iùftiti* merce-
jdémnôrequirereïfed amicitiam Dei,qUæ eft ipfe Deus.
Melius eft c,rgo fempet tormentumpati, quamfemelà
iuftitia ad iniquitatem (ponte deduci ôc feienter:cum et-
iam conftetmanifefte , quddquidam Ghriftum tàm ar-
defiter di/ijtf »r.quodnuU'o nlodo pecCarévplunt,nonfo-
lum taies à-poena liberi-erunt, (edetiàm cumangelisæ-
ternaliter gaudebunr.
■ F ^ î. N I S. / W '
1U C H A R D I PANP
O L 1 T A N I K R E ^ I I T Æ , I N
H Æ Ç y E R B A S A 1 Ô M Q N I S : A D O L E-
fcentul* dilexcrunt te nimis, &c. Exegefis clariflîma,in
qua amotis (ùmmieiufdeni'fingulàcis vimcac ener-
giam miro quodam arnficio ledori
tanquam ob o c u lo s ^ '
p oni$ • .
S DolefimtuU dilextrunt te nimis. Et quia talé eft
npmen tuum.tam dulce, tam fiiauc,tam cpn-
fortabile, quodirddum redihtegtat, ruinam
reft^urat, Kruum libérât, damnum rèfarciti
homines redirnit : thf rito ergo adolefcen t ulx dilexerun t
te nimis. G&nunt,(iifpirant, tanguent arbore tuo, quia t de
& nntim eft nomen tuum, quod in illo folo fciunt re polie
ifluèniréoptatum gâudiüm. .
;Te propter te quærere non défin u n t, quia te lolupi
amdtoremefiè cognofcunt. lEft itaque vécus araor cir;
ftus, fandus,voluncarius,^matum pro feipfdnppro fuis
amans : in imatum fe totum figens, nihitextra ipfum
gju*rens,de fe coptentusjflagr^s, æftuans, ex aniato in-
ardèfc,ens.veheme;i çer,fé in fe ügans, im pe tuofus, miro
modppmnemmodum excedens,ad folum amatumfe
éxtendens, cundà alia contemnens & obliuifcens : in a-
matqcanens, ilium ince (Tanter meminens/afeédens de-
fiderro, perges in amitb.ruensin amplexus, abforptus in
pfc.uh's, totus liquefadus igné ardentis amoris , v t tibi
bonelelu merito dicatur ; Adolefcentult, dilextruntte nimis.
Adolefcentul*, nonv.etula velfcnex, quia debiies&in-*
firmi Chriftum amare nequeunt: pueri vero ignari Sc lii-
dis detehti,amare nefciunt. Âdplefcentfil*,quippe quia
fortes & potences & feienres diuino amori inhærerc.
Amant igitur. Adolefcentul* gaudent in diledione
tuaæterna. I
lftæ au te m adolefeentulæfunt anim * deuotæ defiderio
conditoris fui detent*, quæ funt innouatæ perbapti-
fmum ,vel purgatç per poenitentiam,non inuëterat* per
culpam,fednoue!l*per gratiam. ; ;
H* vtique adolefcentul*amabiles funt per mundi-
tiath,pülehr* per appétitum æternorum, ornât* per ve-
ram charitarem ,& crefcëntes in altitudinem virtutum
per h umili tate m. Iftæ (un t adolefcen tul* quç dilexerun t
t,è nimis, quæ prb tpo.amorc & (uperflua abfcindunt, Sc
vixneceflaria capiunt, amorc tub ardent, q u *& ted o -
nante in vitam co n tem pla tiuam tranfe un t,& folis inter-
nis delitiis depafçrcQncüpifcant.
.... lllxprofedoadolefeentulæfuntamantilfim*qu*o-
culos. æterni Regis follicitant, & omnipotentem Deum
ad fuampulchricudinemiificlinanti
< Q u * nimirüm.Chriftümnimis probanturjdiligere,
quia mundiôc carnis delitiis poftpofitis & oblitis, inillius
folo amore cupiunt iubilare.
H*c
©i? Ame. Sum. ac fin g . . . . . - — 857
fix e igitur dtkfiio, qua Chrifttis r. i m i^di 1 i gi tu f,fim -
niaSc fingularis Sc memofoli Chtifto hæcdeb'ctur.jQ«/«
magnas Dominas & laudabilu nimU. Somma vero di.cCtio
eft, quia née blannit nu afptris euelii àbiliopotifi. Singularis,
quiàillum folum in fo.atium recipitvquem iugiter araa-
reconcupifeît. ;
* Sed Ôc foriitan melius dicitur harc diledio fumma,
quia fingularis: & d i eit u rfi ngn laris ,q ui a fumma. Sum-
musnamquearhörnonpatiturfuper o rem, & amor (in
guUri^ion admittit cor^rtem. Quaridaigitur dicitur,
quod D: uquis nimis dMft, pjrofedoinnuitur quod m
amando necordinemj^P|radum quziit^necquafi per
pastes,/ed fe totqmadambremefFyndercnititur,inde
finenter-intfepide, inuerecunde, amatum amans cu
piens vtametur.
i Semac ergo ÿerus amator Chrifti nëc modum nec
graduft),nec ordinem in amore, quiain hac prafenti vita
^uantupicunque feruéns ôc^audens & iubilans in diui
Ço amorefiferic, adhucplus&plu^rderitius&iucun-
diusDeum amare intendit. Ecamfi niçjnæternum poffer
viuere, nonputarctfëaliquandoflare, Sc non vlte-
rius in amore proficcrè pofle aut non crefcere,fcd pbtiùs
quanto diùtius.viueret, tanto in amorc ampliusarderec.
Necperfedo liquet Deus,quiair.finit* magniiudinis &
inexdogitabilis dulcedinis , pmni crêatur* incompre-
henfibilis. Nunquam cnim ab altqua creaturacompre-
hendi potuit quemadmodum in feexiftit.
Veruntatnen cundis patet fidclibus^quod verus a-
mor humanam mente m diuin* maieftatis capacem effi-
cit. Quia fecundum quod dieft Apoftolus : Deus tbaritas
eft & qui manet in charitate in Deo manet, & D m ineo: qua m -
uis non ita pletie&perfede vt in feipfô eft etiam in nulla
manet creatura : hoc nempe manifefte videtur, quan-
doquidem &in fandh hommibusDcus fecundum (uam
capacitatcm fe irifendit.
Cum igitur Deus non in fe fed in nobis grandelcat,
liquide cqUigere pollhmus, qùod in ilia anima grandif-
finium fe ö(fendit, in quam plenius&perfediusfeper
fuam giatiaminfundit.
Qtiam ob tem cum conftet omnibus fendis matris
H Eccletiæfiliis, quia Deüm in fenianerttem nemo h«bet, n i fi qui
charitatem bàbet, qüoniam qui Dèum non amat, fraftra fe
Deum habere dicit:lequiïurprofedo, quod qui minus
diligtc Deûm, minus de Deo fentit. Et qui magis in cha-
ricatc exardet, perfedius & abundantius D e v w ha-
bet.
Replentüraûtëm corda quorundameledorum mirà
diuin* dulcedinis aftlueptia, du m non nulli alii, etiam
cledi, à tanta fuauitate remanent ieiuni. H
Quja fecundum quantfiatem amoris qua quilibet di-
li^t in præfenti, & in futuro æterni dulcüTiscàpax erit f
illi autem qui Deüm ardentius diligunt, & in præfenti
màibti gratia diuinitus perfunduntur, Sc in futuro fnaio-
ti gloria coronabuntur.
Hihc nonnulli autem falli probatitur, qüi fe putant
eflèreligiofbs, dicéntesideo fcDeum pr*omnibus diligentes
& maibti meriro dignos, quia Deb fubabbare
Vel priote deferuire contendunt : cum veritas fit, quod
amor Dei non difeutrentés & loquentes, fed potiiis fe
dentes Sc tacenres replere confueuir ; vt tanto quii aratf-
ris æterni dulcedinem affluentius hauriat, quarito fo-
lum'modo diuina & coeleftia cogitans,ad nullam exte-
tiorem mundi occupationem fecradat.
Proinde cürh nonnulli,etiam fenel & vetul*,vél qui
&gIor.aiclatoremaudiantquiaicit:A
' t , q u m w b m fm » *nmnl,c,tmih:f4it,,<,u»ivolo? Vcb
butcd*rejicui&ttbi. Hmc profefto colligitor, quodw»
eft acceptor ptrfonarum D.us.
Igitur confideremus mfyttipfis fitlicite, m ä u itcmm
tu ium m ,m n vabofed m im , nn»«g«t»<8ta/ed/4äÄpronancut
met,ores. Non enifti qui feipfum commcndar.il-
Ic probatus eft ;fed quem Deu, comttiendac.
Nonnulios uudiufdifputationibus, ycllcmcconuina
cere, quu apud opinionem hotninumeosviuendo —dT. a ! vir Ska U Agi H
Eph»!. 4.
Colof 3. .
Matth. 7.
Rom. z
I .Gor. 4.
2.. Cor. lö.
Dctraftor
Docec libi-
ipfi. ^
\ohan. if.
f ’Luc.l 8.
Matth.ip,
EphtJ. I.
Monaftica
vicafecuia ,
dulcis.
Matth .x$.
* .«m u t v.umiiuuimiii,cuaiuienesct vcruiæ,vci qui-
qüe fèculiith non amantes, fed diuino feruitio toto pof-
fe manèipatl, nôn magnisfecularibuS aâ ibusfintintën-
n » quam etiam quietiflhhi obedientiarii : quis audeat in
«lis diuinam benignitatem àbnegare,licetifuër/ecula-
rc* conütrfantes, qui tanta chafitaiis (u'afiitacé replean-
fer, quanta illi fa n â i q u o i etiam religiofe profeffioih
ra°hafteriis ligat. Quippè ica in àmote funt ardentes*'
^Deùm itrfeinanentertitarti veracitér quam illi, often-
«ere non définunt : proculdubio & in coelefti gaudio ita
(ublimes Sf gioriofi erunt. .QuiadhucnobiicumcontenderP
Vnlllprint ' nrin mAfnrl tnlnm r iAm in ifm
^ sm m — eosviuendo vir
debar fuperare. Sed profcfto inter homines me crefcere
tecerant : quo me diminuere pucabant. Quia ranto Deus
meus mihi dona grati* fu* dignatus cftinfundere,
quanto ab illis etiam qui eius difeipuli apparebaht, indigna
me per mifit tolerare. :
Igitur detraâores non eis quibus derogant, fedfei-
phs nocent : q&iadum alioruui profeâusabrogarevel
parutpendere cupiunt, diuin* bonitati ffine qua nullus
bonus e f t|f e inuidere oftendunt. ■
Murmurât aûtem religiofùs fruftra. quia Deus cum
«10 (ecularem fanftum vel fen «Stiorem nbnnunquam ef-
— ^fi zte rn o diuerfa^ höminum mérita (èntentia
ineft’ibili deftinauk «Scinfailibi li.
Verum, vtvidetur,fecuriorvitaeftinciauftrbquam
m mundo, &dulcior: & roeritofijedereneatur,vto-
pörtet,&ducatur; quam vira communisfeçularium St
lultorum aótiux vit* feruiebtium. Nam iïli omnia relin-
°CeS Pal,Pcrcs corPore & (piritu viuere fetagunt. Iftl
adhuc quamuis ad coelum tendentes, men te tarnen pofte
(hones Sç præditadeferere riegligunr. Inde videtur re-
ligiolam vitam fi vete Kncatur, pctfi-aioncmafliquii
quia iccalarmin vita eft bona feanonperfcaa.-ideoiri
futuro oportet purgari.
In mundb çnim viuere, etiam mundanis negotiis
maheipari, eft ab æternadamnationeanimam faluarë:
quanquam etiam in purgatorio graniffima pcenafufti-
ncatur; In religioncyerdnifi quispcifedushc, maenus
dici non debet.
Denique vtaftbfet, cum presby teti vel alii clerid fiue
laici huic mundb reriurftiant, incol* tarnen inter homines
morantur pro ftatu (uo honeftis congruis & ordina-
ris morions ,'deinde honeftis ftudiis inçumbentès, iugi
4euotioni mfiftences. terrena quoque atqife' carnaiia ab-
iicieritcs. fola neceffaria refincnres, quatenus 'fic inter
homines maneanc, vttamèn nuflatenus negötiisfecula
ribus fe interponant, fed poftpofitis omnibus q u * art
Wjfium^pertinenç, folum coeleftium defideriis
^audiofeftn iugiténfeftinentinténdert & Ift ambré coh-
ditoris in ccffan te r anhelare,-
Ecnimirum çum hæcpræfata toto corde tofeq; mentis
intentione quærere âmplfAiquë non definünrlfpi-
ritualium bonorü charifmata à Deo pcrciperenondil-
bitenti Inde fit, quod perceptis donis (piritus fanfitî cor
eorum igné «terni amorismëdullitu$fuccçnditar,& in
holocauftum fuaue Ôc dele&abilè Chrifto hoftia yodfë-
irnmo^arin' totumqueconcrcrnacor^ Vnde alibi
dicitur : AtiimameàliquefaSiaeflyVt dilçflusîoeutuseß, &c.
' Nimirum mens q u* per feculi c ü f^ frigîda & totpens
a calore diuini amorisin fe fe ra a n fera t: ia m interius
ïteligiofi
qui
loqucnte & infpfrantedileifto, cota ia ighedileétionis
iftuens lugitec inardêbit. Vnde &iftos fa ^ âo s qui æterni-
tatis amore, quantum mortalibus fas eft,ra’ngùntur & in
exceftum mentis fpeculando rapiù n ru r,p u to riu o d nec
fummi relïgiofi in ambre præceUunt , quiiri tanta cHari-
tatis eminentia Deo donante fortes con (i ftunf.
Verum feio, hi funr perqubslaudem & honorem fefu
Çhriftieitôliimus, dicentes1 :/doüfitntulà dilextrunt fe nantie. 1.
nvtiis.kMi fiint quiChiriftum diiigunt:fcd non nimis,qiiiÿ j
fie adpræcepràgeneraliàcuftôdiënda fe tnancipanr,vè
tarnen fibi aliquafe delèétatiohefn in bonis vél patentibj
fI”* ftui^B^cyq^ënicatib.feferuec.Etift* adolefcen- f tu m S *
tulç iure nÔ dicûtur. Qfiia quêadmodu ilia *tas pplchër gënte^qu?!
fimaeft^robuftifflina oc rc<ftiffima&ftanir*péifeift*: ,inr\ , J
non ita illi tota mente, fo ta voluntate j toto poflè,aft I V I
nÀiimfiirif nir^Àii C I ‘.i : : • 1 . ' ‘ 11' 1 ' ,r
ig t o evolucrmt,non mefedipfjimDônimanigrariü | Dcamfunt direfli : lèd qiftdivtpfte,iy,,ftn.V
^d(pç