J $6 lo a n . Saresb.
fuamturbauitBurgundiamproceribusimentansminas: neiciebatur adhuc quando reuerfus eft prædi^tarum
Et progrcdîeaÂlèipandiâni '$t S'axoniarp fjjprampdum portitor licterarum , fed DomirfusPapa refetipfic Chri-
turoataitepèm , &ïratreta ^ q% fe n tit prae cætcrîsini- itianiffimo Régi -fe Eeclefix D E I Sc fuo Cant^atienfï
micum:,cüm tarneneiplurimiadueifentur.Porro Lom- non dèfuturum quamdiu partem eius iuftitia comité
bardipoftegreïftim eiùsBlandràtum dirueiunt,extra- potentfubleuare. N u n c ad Regum noftrorum collo*
dis inde obfîdibus qui ibif e lfd ië ti^ ^ 1 quia tranfeamus. IÜuftres viri Hcnricus Campanprum
tonicis ferc omnibus qubs ad cuftpdiam cäftri 4e%»e- & Bnilippus Flandrenfium Comités ptocurauerunt in
(at Imperator. Öe cfcmautemhbpd^ cpnucntu Sueffionenfi caufam Rcgis ; Anglix apud
Aiemafinós déférantinîolanürn mqmLvxp^^^ Çhriftiahiffimum Regem » & iuxta tandem preçesmexiehfisquetfafûpfapropeSeçqîw^^
rnorati Regis Anglprum in harre formais pacis decurillàp
rout libueri rebs autfuïpcndat, aut perpétua:fubii- fum eft. Rex Anglixdebebacredire in höminium Re-
ciat feruituthvel redemptionem accipiat.Exindedamna gis Francis, & fide corporaliter & publice data cöram
mul ta Marchioni dicuntur intulifTe : & nuncrumoreft omnibus profitcri quod ei tanquam Domino.fuo de
éos obfidere tapiam. Et centum eft ^ Papi,en fes tem iti j DucatuNormannix feruict, ficutprxcefForesfüi Duces
Alcrnannia fölfciUnt nuntios Imperaiori, denuniian tes confueuerunt feruirc Fxancoruin Regibus, Comitatum
quod nifi redierit&opemtulerir.nullarationepoterun
diutius refiftere ciuitaribus. Hxrefiarcha Ciemcnfis
Roma: eft apud ftndum Petrjim , ybi eum Roma*
nimoraripatiuntuc inito commerçio de reddètiqis ca*
ptiuis fuis : fed tamen vt aiunt recederenonpaterentur.
Epifcopus Albanehfis Domini ^apæ vires agit in vrbe:Et
fi Lombardi Papiam experint, (pes eft Guido ne m C re-
menfem captumiri. Et quidem non modo Romani o-
mnes Î fed'&Tdfcîatotafçbifrnaticos impugnabit. Ad-
huc aUtem infértüm eft ah Dominüs Papa Lombardo-
rtitn vefit àudirêprècèsfe rfamferàtidb ad illos : creditor
tamen. Trofoeratur 'autem idfape Beneuenthnifiriuntii
RegisAngiia:,&Domini Çahtuârienfis in ipfius prkfçn-
tiàtOnuènënnd Et quidem y trique bénigne honori-
ficerecepti ffirit fêd regaiium fîcut iuftttia minorVfjc
p ompa & diuritiarum oftentatio niaior. Gü,iri au tern Dq,-
minum Papam blanditiis & prormffis deiicerenonpræ-
uâlerént,ad minas conuetfi funt » mentientés qupd^Le.x
eôrum’Npradinfcitiusfequcreturerrores,’ &pto
religionis iniret cbtiforcmttiiqüâm in, EcçlçixaÇantugii-
ënfîThomam paterc.tur diutius Epifpopari; Atvir.Pti
née tertore con çuti.n e cfeducip omit bl adimentis: ei fq;
duaspfpponës vias, alteram vita-, altçramtrpprtis,refpô-*
ditfeos vt cajperântfacilè poflè contempla gratia ôc pa-
tientiapeipéreùntiüîn prxeligere viam : fêd fè Domino
propitiante pôh iecefTurum àyiarç-ëta. Detumuit ergp.
in b reui Spiritus eorum : & videntesfê bâc via contra ii^
ftitiam non pofTeproficere.miferuntin Sicilian! nuncios
; veto Andegàuenfêm & Cenomanénfêm , '& fidelitates
proeerum ad memoratos honores pertinentium cedcie
renebatur Domino Henrico filiofuo , qui indeHomf-
nium &fidelitacem Régi Francprum contraomnës homines
fi» fturus erat, nec a liquid debiturusp'atrivelfra-
tribus,nifi quod cx'git ratio meritivel naturæ. Duca-
tum vero Aquitanix lege fimili Rex Francus Ricardo fi-
lipRcgisAnglix concedebat » dans' eiinmatrimonium
filiarn iuam, lcd fine dote, qux tamen erat prolibitu parentis
don at ionem propter nuptias accept ura. .De To-
lofa neç mentio habita eft. Milites qni altrinfccus ca-
pti erant, debebant liberari, & fie cofolidari pax & cpn-
cordia Regum. Curn veio Rert Anglix vôti compos au-
dirct cèmitem Henr. ad Ce venire, vt hæcineundæcon-
cordiæformaconfirmaretur, demandanitc ineprogre-
deretur proficifcens in Piâauiam vt Liziniacum ca-
flrum a uferret proceribus, qui illud rexdificafeeonue-
nerant & munire. Caufam vero quamtum Francistra-
ttabar, commifit Archicpifcopo Rothoraagenfi & Ri-
ch.ardo de Humaz,& R . de Luci finieridam vicefua:
quorum iuramentacôtra voluntatrm Dominifui Fran-
ci noftri non appreciantur vel obolum. Vnde Rex
Francus ratus fè delufum efîê dolo partis alterius, Biru-
ricasindignans profedtuseft : ibique à partibusPidla-
uorum iu ram en ta recepitSC ob fi des, quod nullatn fine
confilio & voluntate eius cum Rege Anglià facietpa-
cem eisauxilium mutuum tcprpmitréns : 8ç iuramento
Pétrifrattisfui, & Comitis Stephani, & Willerhairoiii-
'& liiVeras Regisfuhquibusmqniti venei ant,’vtbpe Sicur j tis Carnotenfis,firmans quod nec.ipfe facietpacem ,riifi
jli Reg's. & Reginx p.pflcnt aliquid a Domino Papa ad- i fa<5ta pace eorum, & nifi ei reftituahturablata. Icerato
jUcrluSEcclefiam impetrare. Sed Chrift)ariifi|mus R.cx | itaque fid diligentius pet ante didos comites Gampa-
^ncorumprxragiens hanc yerfiitiain malignantium, i num & Flandrehfeifi'egitR'exAftgfix^ VtalteriusRegis
'Panbcmitanbeledp caufam Ecclefix & Domini Gatua- 1 haberet colloquium: & pacerti proformajin quarrr com
rienfi commenGauit vt propnaih. Quis alrerutrius Je.-.Luener^ntjreformarct. Et quidem in oiftauispafcbxcolgationfs
profedus'.fit, hadenusigrioratur. Superuene-
runf interim nuntii legatorum quós R ex Anglix impe-
traüërat,minimëcbarates. NtfmqqicqdcecineratalipSj
alius in curia decahtabat: fed necae iftiSf'ër’tum eft quid
fintadDominosfuosreidturi. Supplicatum eft expaite
Regis & legatorum , adhibitis muleis intercefforibus,
Domino Papas’ pro Epifcopo S^resberienfi. E t tandem
obtentiim vrei fummüs Pontifex fuam rejnifterer irjjUf
tiam & qfFenfam Domino Cantuariehfi fc'riberet ro-.
gans& canfulens vt ei dimitteret iniuriam fuam , & i-
pfiim a fufpenfionis fententia relaxans in gratiam reci
përet Sc amorem, fi tarnen éi in propria perlonad e fatis-
Tadionefufhcientem prxftiterit caueiönem,aGtduoide
maioribus clericis Ecclefix firas excepto, Dccano tran-
fumpferit;, qui iurent quoniam EpifcOpiis eis rhandauir,-
& poftca n o n .d em a n d ^it noc ^rxftarë iuramentum,
quqipfiiis Epifcopi hominé & vice iurabunc $.qiiod, Ar-
chièpifcqpö décpritumacia&iniüriéfatisfaciet. Éx quo
probabilitercplligipbteft/quodDominusPapafènten-
tiam legatorum qua iam dfdum Epifcppum abfolüe-
r unc,au t ighoraui t , aut rata.mhabendam efte non credi-
ditj Obti nuerat aiitem idem Epifcopus antelitteras fé-
feconfimiles , qux tamen ipfum &,fuo*n,on onetabanc
aliqiiojuramento.: fed cisqondumvfuseft , vel quia
Rcgi difplicuerunt ^ vel quia minoris ef^cacixrëputatx
flint. Q uern verb calculum repórtaturi funt altërutrL
loquiumpbtinGitopo'mattira E/anfpju, fçcl faciëm Regis
videre non meruit, nifi.apte fecuritatem prxftiterit
quod Pidauienfibus,3c omnibus qui régi adi>xîèrpt,pa-
cero;& vhiuérfa ablata cum integri tatereftitiiet tExcepto
qjnô'?eneturPid:auienfib^,uéutneceiPidau!éfçsmot-
tuosfufcitare.Sccafasreædificarecombufias.Hanccrgo
fide corporaliter data pftitir cautioné. Et ode altosatti-
culos pacisapudSueffioné difpofitç fideliter obferuabit.
Hocipfum fimili modo cautücffà^pcerib.eiuSjPcpccrçs
a.Franciæ ei fe fide obligauerut,q> Rex Franc.fi fibi pada
fyperiuspofim&fuisferuatafucrintjpmonftratampacis
obferuabit conditionc, excepto rp filiarn fuam non con-
fentit Richardo deftina to D uc i A qui taniæ in matrimo-
piû collocarc.Hoc tamé de Tholofacxprefsu eft.qj fi Ri-
chardus de Cpitiite:S.. Ægidü fibi petiericiulbic^a exhibe-
ri, Rex caufam traétabic iudicio curia fuæ. Qux cü Régi
Francorum relata fuiflènt ex ordine, côfcnfi t v r cü Rege
Angloi üloquatur dominica proxima poft Afcéfioné, &c
fecundû p didas côditiones faciat pacé.Sed Pidauienfès
eipofteacôquefti funtq> Rcx Àngiix eostrafmifTo èxer-
cituexpugnabat,dû verba côcordiçtradarétur.-Exercitü
tamécôfecërat fèdinuitj. Vnde rexFrâcus plurimûmot9
eft,fcdanhoçimpedirepaccpoffitignpro,licetn.pceni-
teat fiecôfenfiffe. Cxterü aliquatenus indudus fuitC07
tëplatione deuotionis,q Regé A ngliç opinatus eftcôce-
piffetCum n.idemRex jp reformanda fibi pace,Francos»
Jfy iß ö fo .
de quorum amicitia copfideba^operofins follicitaret,&:
çiedâm Càrnotenfem tïidiciffct Çhijiftiâniffiai^ Rçgi
familiarent efïè prç cçteris,eo q udd ali pso p t i ma tcs'p rç-.
cedefe creditur intimpreDornini & üperibusfapientiæ
acceflit adeum ppërofius fiipplicans^yt e'um recôndlia-
rèt Domino fiio, cum-quo & pto q'upfiplaçeret paratus
erat inÆgyptumprofiçifci; Eledus vérov,Ytpote vir pru-
den ti ffim ps, vole ns yerbilatèbras fibiprçfuridius aperi-
ri,Eft nc(inquic)verum quod dicitïs.yccum eovelitisire
Ierofoly m am ? A t il le, Nihilvn'quamfeciliberitiqs fîpla-
cBerRDpminbjinçoi&mè permiferit doniui meç difpo-
nere,&liberisprouidère.Carnotenfîs autem & fi dolum
fubefTe ftifpicäierui, hoc retalit Régi Fiancorü. file ante
refpondic quia turpe erat totiensdecipi, nec fe aliqiia
1 ratione crediturum ante quod ex animo Ipçiic9fir,quam'
humerum eius cruce videat infignium. Nam cumhoc
,antea ei promiferit,& firmaueritcautione,qua commit
fa nemo fidelis eft»&religionis pftitx prçùaricator âppa-
rear, ait ftultum efïé nudoverbo eius haberi fidem. Pco-
nior tamen fuit éxinde ad côcordiam ineundam. Nunc
,autem cutrî àudiffet.quod dumhocprpmitteret, Pida-
uosagiedeietur, adeo turbat-useiïvtei per nuntios fûos
denünéiauërit fe ad colloquium non vçn turum |nifi ille
Pidauen (i bus fecurump ræbeat com m eat u m, & d et- o b i
fides,quodqec initu,riêc niora.necicdkuipfe velfuiali-
quameisinferetlxfionem. Etiain certum eft quod fi fai-
ua honeftate pptuerit à conditibnibusrëfilke; oporttmi-
täte tempoiis gratanter vcctur. Sunt edam qui putent,qj
Rex Anglix nullo modo tantam pollit ignominiam fu-
ftinérë , vt hispacé Sc càftra cum cæceris ablatis reftitue-,
recompellâfur:Quiincerfeeeruntproceresfaos,&ho-
noriScvoluntàtieiuS'tântapontumaciarcftiterunt^Solet
enimimpf obis pfTe, præfertim yhiimpetum impatientis^
animi fucçendtt iniuria, alii autem quia homo yerfutus
eft -,8c fe videti n atto pofitum ,opinantur quod folita fi-
mulandi arte vteturad præfens, &c accepte tempore de i-
nimicis optatamexpetet vltjoném.Sed quicquidfaeiant:
Reges,non creditur quod Pidaüènfes cum eoineaYitpa-
cettvëo quod defperant fe poflè fidem reperire in hoini-
neàquofeetiam innocentes côtra fidem læfoseffèque-
runtur. Verum fuperuacaneum eft varias retexere opi-
niones, cum renimeuentusin breui ipfàm detegat veri-
tatem:qüam,cum innotuerit,tibi,audoreDèo,quanro-
ciüs pocero fignificare non pigritabor,tam depadis Regum
quam de ftatu Domini Papx, & caufa Ecelefix A n-
gliCanxdiligentiflimercferens quicquid relatudignum
efïc credidero. Tu mihi de ftatu tuo & amicorum refçri-
bens vicemredde:habés &àfandis haberi faciens in bo^
no,mei & meorum memoriam ante Dominum.
Idem Baldevvino Arcbidiaconu. E p i s t . G C X X X V /
M m paruitas mea àd dignas gratiatum non fufficlat
587
in ijlius iudicio cohueniti qui potentes potïter punit, &
aüfertSpiricum priheipum. iam qui ab Italia prpferipti
fuerant redierunt,SchifmaticusExauguftus turpitcr &i-
gnominiofeperturbaeüs »fugatus & exclufus efta Lum-
bardis, in tränfitu fuam turbäuit Burgundiam: Älcman-
niam totam reperit turbatam, vt ei iam vidcaturprome-
ritum prxcipitiüm immihere. Qyidergp fupereft a Domino
expedairdum ».nifi vt & ei compercanc latera fiiii
Et quos coplices habtrit in errore, comités habeac intui-
na, Nam & inRithmachialudentium hop indicat ibcus
vbi quotiènsauferturpyramis intercepts, totiensconci-
dunc latera eius. Nonne harum pyramidü inftar habent
feculi poteftates.&quxlibct ämplx domus,vbi quia corporis
membra capitiiuo cohcürruntqili de il^ius viribi
contraDominumintumuerant, &inChfiftipauperes
fxuiebant, profedro-cxlum^c terra tranfibunt,fed non’
verbaDomini G. & qui nuncprxdatoreft, erit&ipfein
pr^da: & qui fine mifericordia iudicatj fine mifeticordia |
condemnabitur: Et ciim periierfo peruertetur & Deus
& per qüx peCcauit quis, per hxc & punietur; & pro iu-
ftiriapatieritibusyqrx beatitudinis dabitur confolatio^
Hoc vtiq; probabilius, quam vc cxlum & terra träfeant,
quiaeuidèntiorafliftitratióxquitatiSifèdnoverius:quia
vnümqjDei decretum eft, & integritäs fïdëi. Valete.
Idem Roberto filio AEgidk. E p. 1 s t . C C X X X y E
A / Agnum Cfrater) eft quod'prxrogatiuäexigit facer-
IV ld o t i s : fed gratia Dei eft q 'fnaxima krgiri cófuêiiiri
fineeanihilpbteft humanafragilitas, &peream quxuis I
inntmitäsad quantumlibergiandia conualefcic, vt exi-
gëte neceffitate vel vtiiitate (aliat fiept ccruus Claudius,
&eloquens fit lingua mutorhm. In earn ergo tc proiicias
totum, & vt ohtineas pröfeéïu in ilia ftudiofiuselabora*
Nam ficut indigentesprxueniresficnegligeutes defèrëre
cofueuit. Non eft (frater) damnum di/peqdiofius quam
fi quis a gratia excidac: Et vt nofti iadura turpiffima eft,
qux per negligentiam fitiOmes ethtiici tam noftri quain
cchnici negligentia conantur excutere ,v t& C a to , qui a
tenerismedulliSebïbitur,qüateh9a;'nimo;firmiushxreat
filio dixit:,cuftodi rem tuam. Er Salomon pcepicnosimi
tari formica qxftate coll git vnde viuac in hyeme Quid
a.magiseftnoftvu qgratia&miiniis Dei?Dicitufn .gratia
quafi gratis data. Huiusacerrima impugnatrix êftnëgli- '
géntia q patrib.familias fxpe ingjerit genus dxmonii, q>
no eiicitur nrfi in bratioqe ÖC ieiunio. Tu cuim dccreueris
aduerfushoepoterisieiunare, fed fineinrfermiflióneo-
rabis: no quidem vtens verbis fapientmm hums mundi,
qui-feie dicunc, pulphra lauerna da mihi failere, da fan-
dum iuftumq; videri:fed Euangelicis quibusad Pacrem
vfus eft Filins dicens: Nonpro mundo rego ,fedprobisquosde-
diflitnibi,8c aljisconuenientib.huiccaufXiSed adhuc ex-
cellentiffimara omnium viam, fcaterna'm J - >adionés>opinionîtamenprxmdiciumfaciam,fide , 0 1 I Hicit & dhcc-t
ucitunucari,'kerito prafumatut me bcncficiorumeffe Ap o ftotenritMn..qu»:coa.tflatipadMej-cript^
1mmemoic,&vice.n teferendiinofiidisamicîtiædeeiiè' k umco-mmem° ^ t|°"^ratruIp:Eccij|n^atçma coin(pcn-
voluiitatem. Vbi argo faculcasfufpenditarvoluntatis^ datur.noncxdud.mtvtop.not.feronna. Yaleta.
par eft voluntas cu.mulata catitatë, & gratia fu pp 1 eat . . . . . . . . .
innibitx faculcatis offieiuni. Si e’nim veriim eft quod
nullidiibiumeftverum elle, quia totiens fxpertifuftus
fidem habendamefle proiierbio :
Nitimurinyeittumfemper, iuphnufquenegation,
probabiliter cotiiici poterit me quo magis inhibeor&ar-
c,cor ab amicis3eo ampliustad a micitix officia rependenr
da,&ardentiqs incitari.Simihi rionGredisconfuleacna-
tores.-Et fi perfedevis inftrui, difcevelnunc q.uod re ha-
denus ar bit rp r iguorarè» Te m ulie res fideliffi m c perdo-
cebunt quanta finf prohibki amori's ipcendia.- Et | S |
fiu.cperfedùisdfefideras drudiri,ce tibicommilfi doceré
po'teturit fàcprdqfes. Ago ergo deüotione qux cohifieri
non pot-eft ampliffimas gratias, certus quod qui calicem
aquæ fcig{dæ remuherarpræmii.sfempiternis ,& h ic çibi
luxtafidem Eiiangélii çetuplum redder, & in futurbpic-
taris meriga corpnabit.Et quidem fpes èft^upd procella
quç tandiu collifir Ecclefiam.fecenâbiturin breui:Etqui,
earn turb auëtuntab àq uilbne & pccidente, iam vidétur
idem Radulpho de Arundel Monacho Cantuar.
' Er 1 s ^ C C X X X V IT .
B Vpd hadenus tibi non feripfi, ratio ex caufa dupli-
ci.fi tameii intueri placeät,in abfoiuto eft. Primp q?
ignorabanf an reuerenda tux placcrct paruitatis me*
feiiptafufcipere, qui proferiptus eram^iolentia publics
porefta.tis,& talishabebar aplerifqUepro caufa Don.i-
ni, qualis abhxceticis fehifmaticis 8c exioinunicacis de
nominabar, funt ti.homines temporaliü amacores qubs
non xtas difcernitauc fexus, noncitulus profeffiohisma
grad us ordinis,no emi nenciadignitatis.tib fortun^ conditio,
non natursfere.in omnia creaca dominatis impül-
fus.no infigne habitus aut qualicas ve fti s ex ci p i r. fe d 101 a
eüidentia merirprüjqui adeoveren tur poreftates,vt nifi
ab eis yeniaimpetrata, nec cü ip fa falute au deant vel for
lius verbi habere cbmercium.Et quidem verbumDehfa-,
lutis cbmerciumeft; quod vtique proteftarinon audent
coram hominibus, fed impugnare prxfiimunt publicej
confidenter. Deindenefciebam & fi perfonam meam!
' — :— '