( jM i f h e i r e g i t L iu dm f i s
?V ° . . . A ---- i_________ alteralcciidc-^Icic longe non audens tanquam fottiflimi, ptotedos c
Sc quod adc'Uiliiattm mom p T’ ita qu* ftclis j armia propins acunpere. In quo generate eft iunioti- iMiottl
ftrethonoieraqueexhlbebit.de q fa. : busdandaadmoniciovt qMcunqucfcmorcs pacresfui gfji-nj
eft prolabl fd omnes , birar qlloa ' faaitarintiadvnguemimitentur, quscunquemandapfentmfqueinftruetur.
; omnique ueiint petficiant, rancpiam fanfla omnia atque D a o
eft ptxfumptloms tngena fomenmm , in omnique ____ r ____cl:--m.ui'mum in(inte*nriap oret E g l ___ _ „ „ .„ i s „ „
Irrationa-
biles funt ■
qui fuis
dcfinitio-
nibus pet*;
tinacitcr
inhzrcnt.
Pertinacia
m :
quam fit ,
perniciofa
' ezemplis
oftendi- ;;
e u lu x iu i iip iiu u io mg«.»» —»— ■— .
Vitaeadione maximum infipienti* argumenturo, cau-
fa quoque magnorum iricommodorum. Minime
cnini difficilis & raorofus tenaxque fu* opinion«
iudicari potent, quilibenter alio* confulet. Cuius
vicii malü adeo deceftatur apudCaffianum Ioleph quidam
ex prifeis Patribus,yt dicàt reminifeife nunquam
rationabilcs ac probatos patres duros aut irreuocabilcs
in fuisdéfinitionibils fuiflè ; fed velut cerim calore ions,
itaeos ratiöne molli tos, Ôcintercedcnte/alubriore confilio.
mcliöribus partibusfine hasfitationeccflifle. Qui-
cunqne aûtem dëfinitionibus fuis pertinaciterinh*lif-
fent, irrationabiles Temper probafle ac diferetipnis expenes.
Qmre grauiffime accufacur Heroois ienis pertinacia,
qui cum quinquagintaannos eandem eremum
incoluiflet, incredibili cum abftinentia & folitudine,
adeovtneceum dies Pafch*, quantacumq; veneratio-
ne pr*cipuus,ad fumendu in communi menfacum aliis
cibum attrahere potuérit. Diabolitamen illufione tantum
deceptus eft.vt eius perfuafu 6c iuflu quem angelum
fandum Deiexiftimabàt in puteum alt*profunditaris
fe deiecetit, credensilliuS:promiffiui«,certoque tenens
fine vlla lzfione inde exiturnm, atqué ita probatum iri
quantuseffet religipne.Sc fanditate. Adeoqueluain o-
pinione indutatus peiftitit, vr nee eo ex praecipitio mul-
torum graui cum labore edudus,addnci vnquampo-
tuetit, ape mortis roem, cur ad tertiam vfque diem iam
proxitnus erat.auc vlla exhortatione & co'nfilioeqrum
quicoriimiferantesilliaftabant, vtcrederetfalfa ilia efle
quç viderat,Diabolique arte magis & aftutia cotnpofita,
qui quia iriuincibili opinione fuis magis quam fratrum
cpnrfiliis maiorumque regi voluit, obftinatio- -. ___l..:h mrprnrftiT
digna, nunquam hæfitantes nunquam eorum cauiapi
vllam aut rationem fubtilius in quirentes ,- ne cum in-
dagare difeutereque quicquid. minus liquebit f , volent,
incipiant fuo magis quam .maiorum fuorum iudi-
cio confidere , confidcntefquë ita Diaboli arte capi
facilius atque fubuecti. Quod admonuit-etiam CJi-
macus , quifquis enim cupic cognoiccre quid diuinæ
voluntatis & placid fit , inprimis necelTe eft mortifi-
cet omnes voluntates fuas ac ftudia, rogetque fumma
cum fide & fimplicitate feniorcs patres fuos aut alios
quorum confilium non inutileeffe intell«iieric,fequa-
turque eorum monita non aliter aç diuina mandata,
nulla eX parte dubi tans ea fan6ka ac falubria efle, quam-
uis fuis longe ftudus ac defideriis aduetfa fint. Quare
! pulchrum eft etiam quod nartat, monachum quen-
dam fuperbum.admpnitum fuiffe vîtii fui ab antique
alio fuo monacho, qui magna pollebat gratia in difeer-
nëndis peccatis. Gumqne ei refpondiflet, le minime
ep peccaro detineri, ftatim à feniore illo patre pra-
dentiffime didum eflè, nullomanifeftiorefignofüper
biam fuam quam eo refponfo oftendere poruifle , vl
fcilicet fnperbtim non efle fe diceret. Erunt igitut ab
adolcfccntioribus magnifacicnda femperfeniotum iu-
dicia & exempta, quorum propter longam rerum ex
perienciam maior habetur & in difeernendo iapientia,
& in confulendo audoritas. bjeque enim aliunde
Gr*ci magnas fepius & 'arduas res geflifle mempran-
tur,qiiamquod nihil vnquâm ab (que eorunvconßlio
& audoritäte attçntauerint , qui b us & in omni lpco
omnique adione , pturimum Temper honoris & vénérât
ionis , non aliter ac parentibus , ethibuerunri
Senioium |
iudicia &
exempta,
ab adolcf j
eentibus
magni facienda.
cdnfiliis m a io rum a u e inftitutis régi v o lu it »oDitinatio- ja i s»_* . « .y . t ;
ai-s fur ac roemt) poenas lu it.NMa-rmr. rp.coYltt imnnutlmtummi m'nfoeprroorreemm ' puo mh■ il ,f ie. r. i ip oteft aiu, mo, rri bus t. uti■ us , vita, eq1u-e
nisiuKuiemu ^iu.u« lu n ..——j-— ------
Sdudum »quototam eremura affl xiç,indignus etiam
memoria & extrema decedétiumrequie, uifi mnltorum
commiferatio contra obtinnilfet,iudicatas eft. Simili
■ quoque pertinacis motbo correptus.fuit ille quem Diabolus
. . , i ™ m ,rpm„m,ffl xir.indienusctiain ram conluliiut, vt quod obferain vident ab hi?
Diabolos
G
euidam fi-
liam fuira
interficerc
fuafit.
Gtn. il.
Seniori-.
bus a péri
endi fûnt
omnes
cordis eé^
gitatusr
fub fpecie multarum reuelationum mentitæque
claricatis ôccontinui per nodem in cella luminis adeo il-
j lüfitjvrfiliiim iri monafterio fecum dëgentem,«ifi patris
immanitatèm is puiderisprócul ceflïflet , maligno illius
perfuafu interficere non refprmidaret.exëmplo Abrahae
Patriarch*, quäfi eo (acrificio meritis i! lius par efle vide-
retur.Nèç alitér iudicandum,eft de his,qupstefertSeue-
rus Sulpitiusin vita Martini, paribus Diaboli artibus &
dëceptionibus eö dedudos fuifle,vt âlius fe vnum éx
1 prophetis,alius Iohannerri,alips ChriAum efle crederet,
' credenfque publicè praédicatet. Beniamin vero.qüidam
antiquorum monaehotum no alia ex caüfa eremum re-
liquidé, per vanitatefque mundi ad vomitüm rédiiflè,
qüam quod obftinata mentis pertinacia contra feniorü
monita 6c traditionës contémnens, laudatum a,b omni
bus quotidian* refedionis morera biduum integruiri
continue femper iemnaret.fumens tarnen taritümcibi
vno prandio quantum facts duobusfuiflèt.Ad optiiriüm
igitur aefandiflitrium quemquepertinebit noff tëmere
fuo magis quam alietfo credere iudicio,confuIereque fç-
pius multos, ad ta[nquam neccflarios cuiquerei gerend*
iudices adhibere,quodfeciflePaulum(licet otnniülon-
ge prudentiffimum ) legtmus, qui fe fcribic cöapoftolo
rum fuorü cPllatiorié indiguiffo QjiS maxirne autem
curandum érit vt mäiotibus & fentotibus aperiantur o-
mnes cordis cógitatus, omnefqï cür* & adiones,ftetur-
qué eorum cönlilio & feriteftti* non aliteräcdiuinoo-
räcülo. Credit erunt enim antiqui patres roanifefttfeo
flgno1 deprehendi Diabolicas cogitatiories curri his
fob quorum cura pofituS eft patefacere illas erube
(cat althuis atque réfugiât. Nam quqs videt Diabolus
, licet iuucnCs & inexpertos , nihil, fuo atbi-
tratu & itfdicio faccrë , committere autem órtufia
cpnfultarioni & exàmini patrum fuotttm i pdttimerum
confulcius, vt quod obferuari vident ab his qui
viâs ignorantVquærentibus fibi duces ne aberrent, id
ne ncgliganc etiam in ho c, quo peregrinamur quotidie,
itinere v it* noftr*, cuius errores & infidias nulla magis
inrelligere , intelligenfque aliis prscauendos o-
ftendere poteft , quam doda feniorum manus &ex-
perta fagacitas. Ideo Climacus, t/uttthtdmodutn ( inquit )
qui iter nullo duce ingrediu-.tur facile À via aberrant, ita qui
propria votum ate atque arbitrio in via religiofa ducitur ,polltat
etiam quant am fapientia in errores magnas prolàbitur. Qu*
rcligiofos docens Caflîanus,»«flff modo (inquit)poterit
in anima no fir a virtutum flruftura con forgere, nifipritu iafta
fuertnt verahumditatu fundament a , quod nuUatenuspoterimus
impltre ni ft abnnum tamper a facultatum in nobisfuerit, Chri-
Jliamorefundara. Deinde obedtentia fubiettio Jimplici corde fu-
feepta, ita vt prater abbatis mandatum nulla penitus voluntas
viuat in nobis : Quod non aliter obferuari poterit , nifi
qüis non folum fe mortuum mundo,verumetiam.infi-
pientem iudicauerit ac ftultum , vniudrfa qu* fibi
fuerint i fenioribus imperata fine vlla difeuflione per-
ficiens, facrofanda ea credensac diuinitus promulgata,
in qua confiftentibus qualitate , ftatum ilium dicit
humilitatis ver* tranquillum fubfequi , vt nosipfos
inferiores omnibus iudicantes cunda iniuriofa vel tri-
ftia tanquam à fuperioribus noftris illata patientifli-
me toleremus. Adeo autem apud Cafliaoum Moy-
fes quidam antiquorum patrum probat omnia qu*-
cunque vel agenda funt, vel etiam cogitantur, refer-
uari dcberc feniorum examini,vthancprimame(lèdi*
cat humilitatis probationer«. Deinde nullatenus inquit
decipi potent , quifquis non fuo iudicio, fed
maiorum viuic exemplo , & Terpens tetetrimus,
velut tenebrofo ac fubterraneo fpecu virtute confer
fionis protradus ad lucem &tradudusquodammodo
aedehoneftatus abfeedit, inrantumq; Deb plâcitâhanc
fenteritiamcomprobari ait, vt pudrum Samuelé iudicio
præelcdü fub nollet per femetipfum erudite ^ fed recur-
tere femel6c iterum pateretur, ad fènemetiam ilium qui
ofTcndcrat
Arbitrio
proprio
qui duet-)
tanin«
roresma«;
gnos pro-
ubitar. ‘ 1
'cisj fpcnat®io* aar; ére ofe*r * ,mnionriuarfne*.
ixaffli®*
. Rtf - *• ;
j' Scnioril.m.
I] inerepatib-
I;nes non^H .. fiDtïfp«-;
nends- :
I Affleurât© ■:
; libus nihil
nocentius.;
I Cil^‘ «
I lm . if y
L tm, if f
É Sapientis
t aoimi e ft .
L libenrer
j audircrc-
G
I prehendi
[ errata fu a.
I fu a . io .
Ï freu. jo.
j ip.
mim!
__B e P erfeuerahtia R e lig io n it. L i i e r I I I . . . . .
Qffendcrat Oeum.vt'& ijlius qui aft aîu|uum minifte- ad comprimendam fui iftitaanonem ibairariilmtme
riurti vocabatur ,probaretur humilitas , 6c iunipribus
forinafubiedionis huios proporieretufexemplo. Paù-
lum <]ubque fiïbdit|^v.quëm per, femetipfum vocans
Kalloquens Chriftusy cum poflet ei viàih perfeÿionis
réfèrare, confeftim dirigere ad animam maluit, eum-
qiie illius poriüs dodrina quam fua cenfuit inftitui > nc
quod rcdegefturti fuifTctin Paulo pofteris malum præ-
furaptiôriispræberet dxemp|um}dum vnufquifque hbi-
merperfuaderetjfimili rnqdo fequoquedebereDcifb-
lius magi fieri o arque dodrina potius quam feniorum
inftirutiobe formari. Haie feite à Gafliario tradita ad-
uercent diiigenter, ' adolefce.ntiores ante omnia cura-
bunt non afperpari feniorum increpationes , \4uippe
qu* magna omni *tati aficrunt cpriirooda& ornamen-;
ta. Neque eft enim quifquam qui non quotidie yel
minima in re prolabatur, qilod cum fragilitate inoftra
fepiusquoqueignorantia contingatiriihilcftquodhis
mederimagis poffitquam arnica rcprehqhfio.', Sictft è-
nim alfcntatoribus f quos pulchre Phiidfophi blmdos
/»/w/ewdefinierunt, Crates autemiuposvitulisinfidiari
fecum conuerfantibus dicebat ) hihil haberi ppreftno-
centius, ita reprehenfpribus nihil falubrius , quQs dui
vel contempferint, vel o.dip etiam habuerint, trifïem
femper 6c amarum aflèqui fineiri confiieuerutot» Nam
iuxta Comicutri : • Veritas odium parit. Et Apoftolum :
Inimicsssyobis faüus fum veritatem dicens. Qüjre redç Salomon
de viro ait.: Qtù cprripunitm dura çeruice conte-
mnit, repentinus ei fuperuemet me rim ,& turn faniias notife-
quetur. Item : qui increpat tones odit,morietiir. Ncroncm
cum mülta dpturpauerint vitia, illud inter estera trifte
de eo & graue roè moratur, quod reprehehfiönes eorum
qu* deliquerat.non potcrac à quoquâ vllo modo pa-,
tienter audirç. TigeUinum etiam 6c alios turpiflimos
adulatofes femperexculit ycum cohtra Afranium, Bur-,
rum , amicumque Sençcam y qui lubricos eius mores
feueris:Sc Tandis monitis frenare ftudebant, mpri coe%
gerit. Cui propterea nihil mirum eft fifuprema imperii
eius defolatio, & (vf'dicir Salomon) repentinusfuperue-
nerit interim. Porro nullum eftfapientis egregieque iii-
ftitutijinimi fignum euidentius, quam Cum libenter
quis audit reprehendi errata fua , contraque nulla eft
qu* æquari pofiitcontemnentiincrepationes fuasftulr
tifiaScperuerfitas, quodmultqtieseiufdem Salomonis
aqdoricate commonemur. Argue ( inquit) fapientem &
ddtgeth ,dafapientioccafionm & addetur eifaptent a,doceiu-
feftinabit accipere. Item : via vita cußodientidifct-
plinam, qui autem increpationes derelmquit, errat. Ait etiam :
jQui diligit difetplinam dtligit (eiemiam, qui odit increpationes
idppitns efh gut bonus ell, bauriet fibi gratiam a Domino, qui
autem lonfidittn cogitationibus fuis impie agit. Pr*tèrea, non
amof (ait) peftiltns eum qui fe çorripit, nee adfap; entes gra-
ditur< Dicit.quoquc : Auris qua audit increpationes vita,
in medio fapientium conmorabitur, qui qbiicit difeiphnam ,o-
d't animam fuam,qui,autem acquiefcitincrepationibus,pojfefi
for ell cordis. Plus profioit correptio apud prudentem,
quam centum plag*apudftuhum. Audor quoque Ec-
clefiaftici dicit : qui odti corriptionem veftigium ekpecca-
toris , & qui timet Dtum conuertetur ad cor fit um. Sanda
h*c quidem qu* diximusôc admodumvtilia: SedSc
ad alia qu* reftant eiufdem generis atque ^tilitatis ex-
ponendaveniamus.
MAPHEI VEGl l LAV BEN SIS D E BÖNO
perfeuerantia in religione.
G a p v t I.
De quinto remedio cognofcendi alios.'
HAdenus quod ad cbgnitionem Dei füiqué ipfiüs
pertinet difleruimus. Nunc qUomodohabènda fit
cogriirioalibrufri videamus, quod eritfunimuhi vdque
remedium. Habebitùr Veto h*c dupliçi triodo;. Pfi-
mum, vt quos excellent! aliqua virtute pqllere v/de|)i4
mus , eos exemplo nobis proponamus, qupcf niultas
pariet vtilitates. Nam6c pr*ccptumSericc*^que|nui,
qui docet aliquem virum bonum eligëndftm ac îem-
per ante oculos habendum efle, vt fic tanquam ilfo 0 e -
danfe viuamus, & omnia tanquam illo vidériteŸacia-
mus ‘r Qyodmagoa pars peccatorumtbllàtnr,fi:pec-'
çatpri teftisafliftatjfialiquem habeat animus quem„ve-
reatUr, cuius audoritate etiam fecretum^fuum fàndiàs
raciat y ad edius meihoriam fè cpmpbnât 'atque ordinët.
Deinde id aflequemur, qupd'Ariftoteles intèïrogàtus,
qüo pado difeipuli egregie proficerént, rëfpondit, vt
Lcilicettardiorum neglige n tia m non at tè tide mes , éx-
cellentiores tantum imitari Sc perfèquiftudercnt.Qupd'
Sc aritfquos patres faditaflè retert Gaffianus, npnblan-
dientes fibi de ihferiPËum^tque tepidprufh negligentia,
fèd contémplationepotius illoram , qubs vercpeccato
carepe nouerant, humilitatem perpetuam cpnquiren-
tes, quatri maxime autem id Antonium,, fummum itó
lum monachorum principem obferuafle tradit. Nam
cum non Prones omnium virtutum excellentiam fiiht
confecutiy ad aliqua certe quamque virtütem valere cre-
dendum eft._ In quo igitur humilitâtèm fummam efle
intelligebat, ilium toto ftudio æmulabatur. Que vero
charitatis dono excellere animaduertebac i in:eum p-
mnes animi fuineruosintendebat. ^QÜi verö veitimo-
risyvel patieriri*,vel innocentiaéiyël cuiufuis alterius vir-
tutis gratia c*teros pr*ibat, vt quemque Deus donaue-
rat, ita ille fibïeligebatur quem non dëffaret âdmira'ri,
&tanquam fpeculum vitæfu* ftudiofeintueri.inquó
videbac propriam aliquam elucere virtutetn , imitare-
tur eüm iugiter atq^fimilis eius fieri enixe cdntenderet.
Ofietur demum inde aliud, quod 6c vtilius vidètur, Sc
ad rem nofttam magis pertinet. Dpcetidàucdm Climacus
, rnonens repetenda efle alciusinimb; fada antiquorum
Patrum, quorum cüm eximiafanditasduda fuérft
in comparationem cum ingenti turba peccatorum nó-
ftrorumvilefcec admodum: intra nosipfos aeftirn'aciöP-
mnis illius virtutis noftr*. Vcriflime hæe ille quidem.
Poftquam enim maiotahena quam noftra virtus nobis
apparueri't,deli nefnps æftiniare minus vires noftras.con-
fidentiamq-j.nainus vllam noftri caperc,'dognbfcentes
perfpicue infeiioresjibs aliis efle, incipiemufque proin-
de npftram magisinfirmitatem accu fate, quam quosvi-
debimus virtute longe hbb/s:pr*ftant!©res,atqueetriir
nentiprès minime attingerc Sc æqùarë valeamus. Com-
paratione qnippe aliorum miferia cuiufqueaut vitiurri
magis oftenditur. Alter vèro quo cognofcëre àlios de-
beamus, ac diuerfus quidem à primomoduserit, vcqui
vel virtute nobis impàres , vel magnisinfedivitiis vide-
buntur, nunquam defpiciamùS. Commifcrantesaurem
potiuséotûforterri, mbueamurergaipfos,pietatê. Nam
quantacumq,* aliquis fanditatc præfliterit, quantafcun-
que Deo laigitoriciiis gratis agat.deprimenSjdeiicicnfq;
fëipfum, alios àutem quornmvvitæ labès SC turpitudo
magis animum ad conuïiüërationcnv möuerè peeftrin-*
geve^ue debuit, tanqaamDei rebelles faftidiens a’fper-
netur,cxprobfan{q;çontëmnflt,inciditiria!iamfpeeîem-
elationis,-qu*noft minus i n feVen en ihabe cqua m c* te-
r*. Quam & fàluator noftcr probe rntelbgens, facri$ fuis
verbis aperte daninaUit, qùb fbllkitius abdorirate-eius
mpnitiipfaro euifareftuderemus. Vt autem mariifeftior
‘ omnibiifque notiorfieteteius morbusatque pcricnlum,
parabolam docuit huiufeemodi : Duo hommes ajeende-
runt in ttmplunivt or artist, vmuPbatiftus apud feofabatdhens.
Gratias ago tibi quia non filmfit ütcdteriboniiriis,ràptorts, intit.
'fiiiadulteri, velut etiam hiepub'licanus. leiuno bis in fabbatbo, de.
cirnas do omnium quapofiidjo. Et pub!i anus a longe flans non du-
iebat oculôifuôs adcàlumleuare, jed pèrcùtiébat peftusfusim di-
cens.Propictus eflo mihi peccator;,mox^ horü fcntentiâ feres,
'fubiunxit: Àritedico vobis défeehdit hic iufiipcatus di teph^pubii-
canus magis êfPbarifituszàitcicns eciâ fenteritiç fuç raiionfy
gfiomitü q. % èxattdt hutiiitiabitur, & humiliât exaltab'tiurï
, >' » a. c j.» Quo.d!
y
ifeâêl IJlUo, Uin.
'f ia o .t b ic u t
d u p li c i *
■ f
D i f c i p 'i i j .
q u e p a t ï e
prgnçiaan
ï
G
Compara-
rionc alio
r u m
,rxa ciiiufq;
ftcBdirur.«
H
£»r. iS