loikn.Sàresb. I
vifum eft 1 ad celfitudipis vçfttæ examen ç e ^
Iplç yero conftantér fe ad caufarn à vôois. .dircebat,&
omnium quæ continenturin Uteris,R öinahum,
Pontificem îaitdàbat, authprcro. Vndehabfô fratrùm
noftrôrum confilio, accepta ab'eo iutatoria cautione,
quod veftro ftabitmaindato, eafdefn vöbisdrahfini tti-
mus per^leïium filium veftmm Rad. Laüdàuènfem
Archid. rogantesV vt eum in idftis pQ^idacianibüs fids
audiatis, & miferiasLaudaucnfis Ecclefiæ^pias vöbis
exponet, ocüilis propijiatiortis vëfttsèrèipicfiâtis. Prägte-
rea nobis, fi placet-, tefcribite-, quaanimaduerfione fe-
tiendi fiint corruptorçs literarUm -veftràrünr; Difficile-
ënim eft ad lingula hnlûfmodi,quæeihérgtmt,,Maieftà .,
tis veftræ copfifium expedàre.
Abbatifft. E pi s T. C X X X .
VT-Egligentiæ tuæ, vt intérim ficdiçatur, multipliers
i -X & gtauesexçeflusvlterius diflimulare non poffu -
mus, cum ad auresRom. Pontifias delidb tua. petue-
neiinti&adueilus innocentiam veftram fanÔæ Roma-
næ Èçclefiæ promoueant indigna tionetfhp Te qu idem
(æpe monüimus/vt afa rp o fa fa rdl l ia ri :■ a te ,5c çoh^bita-
tiône Hug.Officiali^ tbti qui tuæ religionteft in qffêft-
fionem"& feàndalum, modis omnibusab'fiinétec,, cum
, ex mandato Domini etiam pes 'vçi oculus lit ob huiul
modi caufarn prôijciendus. Hue vfqùe;"eontemptum
ve ft tuin, v ccumcjyp o rtamus, adKtjcfdè p e deufo a-nim æ ;
tuæ Se famidolemus , & te profefto'fipe m ôra dolefe
faciemus, nifi vitam tuamin rnehus commutaucrisy
dormis tuæ farnam correftione coeli ftndueiis te foi-,
mare, A poftoiicum namque mandatum Sc increpatiô-
nes fufcepimus, quæ nobisindieuiït, nöp etlèparcepr.
dum jfitibi vlterius pepercerimus in errorib. tiiis.PcoindednvirtuteobediePtiæ
tiRpræcipiendonvandanxuSjVtj
præfatura H: àfamïliatitare & conuetfionc domps tuæ
amoueas infra vij.diem àfufceptionë ç -.æfçntium lu e -1
ramm, &adminiftrationesEcelefixfiia.gerere non pêr-.
tnittas,ne fiaduerfus hæc yenireprSfiimplf ns.te Dn.Pa-
pæ authoritate fëntias condémnatam.
Domino ?apa Alexandra. E p rs T. C X X X I.
» T debis, quæ à nobis ad Maiëftatis veftræ examen
tranfeuntpofluis cornmpdius iudicare, Sanftieati-
yèfffëigeftprum fériés eft fi d e 1 it e t in t > m an d a. A pu i nos'
interPhilippum deDantebeia,'& Ragiiialo. de Lidecumba
hufufmodi conjxouerfia ÿertitur. 0fin un dulde
Sax. norpine iamdifti Philippi, Êeclefiàsdç Rènctebia,
Sc Lidecumba, & Fulesleia poflidebar. Ppreo iamdi-
ftus R agi nal dus Ecclefias dé Lidecumba & Fuies le; a
prsfati Procurators nomine, O.videlicetj'poflideliat^
reddensëianpuampeôfionem. Gym itaqce memora-'
tus O.infirmitatégrauatus fe rc-gnlaiiam fr..tram cano-
ni contuliflfef, * Philippum, quipoj(fidëbat,vocaùir,vt:
èi res fuas refignarer. Ratio ni busergo Procuratoris ex-
pletis pacifieèP. ihgtellus eft in Ec<defiam«dc.Renete-
biaiTfa hfiens au tern' äd Ei déçum b .& 'Ftflèslei am, à fu-
pradiftq Raginaldo minime admiflus e(t. împlorato
autem ad vinxpuliàndam pcaefijdib lu'dieis-, çiim in po^i
lëffipneminducéhdusvidfteçur,Rag.quiiam pofleffio-
neminduerat, adnofttam audientiam appcllàuit. Die
igitur complacita âilîftentibuspârdb us .noftrb eonlpe-
ftui, P. teftibus, inilrumentis & chartisSar.Epifçopi,&:
Monafterii Ambresbicnfis i fufficiènîçv tïuinims^ëcle-^
fiasdeLidecumbadcFulesleialuaseîTe, & îeeæs per Ö.
poffedîjTe dicebat.Ad hæç'R-ag. feeasdiü tanquam^ùas ■
quiete pbffedifledicebafjjièdminusinftruftufn.vëniflè,
cùm inftrumeritis&.teftibusäbundarft : vndeèi circiter
düoruto ipaciu m m e hfiurnquôçaufiiin.fuam' procura-
retjduximusindulgendum.Qnofere ëlapfo fæpediftus
Rag. nbbis appâruitdicens ffrGuriam n öftram habére
(uipeftam, & teftium & inftmmentbrUrîi fibi, çb hoc
deeflë copi^m, quod ante diftusP. dôméftiçus nôlier'
&cognatusefftrJ&eumidcomulfise'(Iètefribilem.Nos
autem paràtieramus'cotnpëllerëtcftes,fiqùos naberet,
. vt darent teftimoniüm yefitati, au tea ù fa ma li iEpifco-
po, de qub magis cbnfîderet',dëiêgafè,nëfibi nb.ftra authoiicasin
alfquobbeffeyideretur:lpieV-cro obbocni-;
hilormnUs, ad vefttam appellaiss audientiaro, feftuni
Bead A'ndrete examinatiohi cau(aepfaefcripfit.|slbs itaq;
veftro :pro Votb & debito deferentes , vobis canfam
tianfinittirRus, id ‘(olum poftulantqs ,'vt feruata vtriiil:
dueitfftitiacaufem fieab aliis decidi iubeatisV yt nobis
omnis fufpicio,nis occalib, bi iaboris neceflitas fubtra-
hatur.
bohuno Pdptz Alexanllro. . E ptst-. 'G X X X I I .
g' Cclefiarifde \^dcberin^is fOcdiaidus^;Arnbl^
n^%Th eld onat h ofum. quo cun dam ,'de qu nrum iu-
re efledignofcirur, aflerens !e poffidete eam quidam a-
pudLond. EpifcopunVapraefatis Monacl'.ispctiuit, R.
•de Ambly neopfasfent^'>'rie:qne»dirato*." ¥efuntamen E-
^pifcb^^’j ficm 'fui^ofttnpdunvnbbis n^ncii idpnftia,
y eru nt ,conjfeffione adUerfa ri orum, St qU ibufdam mo-
tusinlrintnentis, iamdiccam Eccleliam, volenribus ita
fdrian Mbh'a'ftiis.Rad.adiuHicauit. quamuis dubGle-.
ricrRic-hardideAm'biyadciTeucVquoiymalfciTegefto-
rem negdeiorum Richardi aflerebat.
niibe;debere condemnafi,.
adn'oftramaudiennama^pellafunt,mep'®fihitbc.dm-!
patueriint RicH.& RatLcvinvKlOPachi^fibi fiiuentibus.-
Cu m je fgo;ca u la diu V enfi laretury protulit- niemo,ratus;
Rad. duo inftium^.nta quxapud nos fecimits detineti,
quoriia alterum vino manifeftte turpitudfnis prsHitutri
eft, alterum filiitatis aigiTitur.Nihilominus memoratus
Rad. repetebac Ecclefiam fibiadindif^tam.Porroq;ui'a
Prior Monachoriim ab ferae, qui de caufanosdiligentius
| tiftiuere poterat.quia & de inftrumentoru veritate ple-
nius coguofcerevolebamus, cau(a in aiiurn diem difte-
.renda videbatiic. • Sedfaspsdfftus-R.caufam appelfa-
-tiqnis lufpendi non debere allegans,ad ApbftbUcxfedis
audiendmi<ippellauiCidiempr£figensDominicarb}qua
cantabitur,I<frdre lerufdlem.
Thorite Prgpdfeto CeUenfi. E p. | s ^ C X X XIII...
SYfcepimfis-olim man datum felicis recordationis Pa-
Jp x Eugenij.vt inter Monachos deCroislenda,6i Hal-
denum quendan\fuper Ectlefia de Sutlrtop?
■ misquibLifdamcaufamdecideipmusrigituiddemman-
datumexequentesfuperprxfatonegocio'j&.diligenter
xVgnofcentes;piafatam Ecclefiam Monachisadiudica-,
uimus cnm ablatOL'um plena reftitutione, qua: ad a:fti-
macionem XV. marcatum fait idoneoium teftiurn fa-
ciament • probata. Monaciiisergo frequenter reftitu-
tionefr exigentib us ,6ceafd'erni decimas in pixfentia Domini
Lmcol. tandem H. ad nbftram aud.ientiam appel-
lauitjCumque ambae partesanre nos Confifterent,.ccepit
H. caufam, diu debnitarn fu,per Ecc.le.fia Sutectona'in-
- ftaLuare. Poite cum Monachi in petitionelua perfeue-.
farent, xvf marcasfibi adiudicatas cum quibiifdam de-
'cimis exigentes, Haldeftas^afferens fpnofi,debefe fiiper
his refpondeie,ad.audientiam fedis Apoftolicae appella -
uic.diemprsfigens Dominicaui ,jqu%c^ntabitur,. Qmfi
modogeniti.
lohannes Gaufr'tdo de Sancto JEdmunda.
' % E p i ?s t . C -X X X 1V.
/^ V t ii in folemnitate Pafcbali reformabda: tnihi .pads
V_ygratia Andegatru profeftus eflemadRegem, ipfum
anteDominicicorporisperceptiohemperAbbatemS.
Viftofis Panftcnfis,& alios religiofos, feci diligentius
conueniri fuper pafce RjtfiUi veftri, adhibitis etiam aliis
attfieis, de Quorum fide in Curia fpem conceperam ple-
nioremTSolU.citaheram eninvantea fiiper ho.cvirunTO-
ptimum i St fuis meritis unfit reuerendum,, Magiftium
Galtetidm de Infula,& peripfum aliosPatres, quorum
fides mihi’videbatur^eflefinceribr. Rex autem & p ro
Dei Religione, &ihtfercedcntiumfeu^rentia,refpondit ?
benigtiius :audito tamen quod ad Dominum B, Abun-1
-diresiftapertineret.'Wilelmumde-Hafting. per,quern
veritatem inquifiuit, fecitacciri., nequid pqrfurreptio-
netn diceretur ab ipfo-Ille autem quartnus potuit Sc aufuseft,'
beritgniuseXpofuitcaulamveftram.Pr^cepitergo
f l ! 3 - - i ' H i
Rex puerum adiê rhitti, vt induïtaïVeniiftioni^praèlèns
reciperet literas, quas ad regni Oftifei^lfes, vtde pace i*
pfius Conftaret,adportaret rediehs. Itaque puerum cum
feftinatiooe ficùt Dbipinoplacuit , ôfnoftra neceflitas
exigebat,ad Magiftrum Gakcduro de Infiila tranfmifi,
cuius fidem Sc charitatem nobis exhibicam rèmunerét
fundator, Ecclefiae Gbri fti ‘, pro cuius fide &amore,ficut
nobis cónfètétiatëftîse^ft.læti quandoqùidé neçpflè eft,
damna1iniurias,contuqicliaV,& exilium fuftinemus,çer-
ti quamfidëlis eft Dominus, qui non tentaq nos patie-
tur fupra id quod poflumfis, fed de ipfa teotatione pro-
feftum falutis^Scan teaftæ:ÿitx purgatioriëeliciet De mer
loqùor& quibùfdàm-aliis,quo;s fcioiuhaë tribnlatione
conoratularijVtcrebro meditfentur,&dicanréiS*c««4ttW
multitudinemdolonim meortim in corde mo. Patimur enini
perigiatiamDei, non v^adulteriauch'omiçidæ, hon vt
incendiariiaut^crilegi.fed velutChriftiani.Hancfidem
veftram infanîam réputaf mundus, Sec o n ft antia mfi de i;
pçrtinaçiam v o cat : Prôfclfione m vèritatis^ nota & no-
mine vanitatis, verû'm cuIturfi Religionis appeUationfe •
hypberifis apt fiiperftitioflis, aut al terius-f^lfi taris dehd-
neftare conatur.féd'Ptinçeps Apôftoîorïim aliter fenrit,
Sc contrariumdocëtiEf/ewJWî, vt ait,gratia dpr/dbomimm,
quia in bocvocatiejtiià ChriJlo}vtjecpM>rini vt0 gjaêius.LfyS't'
quidpiuimwipnpter 'ntjlituim^bsu’.imiis.Ademdijefte mi,
adeçit arbiter ëo^Ièiëntiarùm Sc iud.ex\ cuique redditti,-
rusvtmeruit, Sc tuncpalam ficf,.quicquid mbdogarriat
miindus,qua mente qùifquevixerit.-Interifn'qn.iè (b cuis,
&Sanftorum quos nofti, me facias prëçbusadiuuari,
vt fi mini m e fum, qUpd non credo,in Chrifti-via,iuftp -
rum reducat ad fe yiam j fi:in ivia fum'itne per profp.era Ôc
aduerfa,vtfibi beneplacitum fuerit,perducat ad vitam.
SiMagi ftr-um Galterium videris, ei per te, & per amicoS
quantafeunque poteris . gratias referas, Sc maximi per
Gomitem Gaufridum, quemdili.git.-&fifacultas affue-
rit,eumrecipias,&al5alifsfècipinciastanquam Ange-
lum Domini, quoniamSc ipfe/vtarbitcor, Dei minifter ■
eft, & quantum licet in Gutia membra Chrifti multipli •
•citer confblatur. Qups pirer inuenerit adiutoresquia
nefeit meus flatus,pro parte potetit iudicare. Imputabis
quaÈfo.> fortunx, non mihi, quod in eum hiunanitatem
ampliorem non potùi exercete.^tinam amicos amodo,
mdliqres inueniâti Ego profui quatenu&cempofa per- ■
mitcebanr. Audio MagiftrumGalterum iuramënto ar^
■ ftari/ vtnequy 1 iteras, nequenuncios recipiar exùlan-
tium.i . Ex quo patet, -quàm mifera neceflitas bonis vaas
immineat, quos non licet mandata diuiip legis, ofti cia
videlicet charitatis implerc.
■ Abbatifanâijîdmundi. È f i 's t , G X X X V .
CVper ftatuveftro, querh 0eus profperüm fLicjat,mon
^fbllicitarinön debèo,prç menreiugiterhabens mérita
fineeritaefe veftræ. 'Siquidetn nee çhafiràs- elabitur per
incuriam,nee fraude furripitur,nec excutitur violenter,
eoquod-in mentibùs ëtcftèrum folidius à Chriftö Sc in
Chriftb fundatur. Obfequiummeum Vobis fubtrahit
malitra temporis,fed voluntatem nullusauferre poteft i
ad hoc nulla proficieC‘Vi'olentia,rotiufque fraudulentiæ
conatuséuacuâbitur ,eo miferieorditerlatgiente profeftum,
qUi;gratuica bonitàte;4Haritafis dédit i nitiumfErit
itaque dignationis veftr* riaufragium Efeclefix ,r& ckulum
Chrifti follicitudines,&labores,veftris,&Sa:hfto-
lätasadileftiflïmo Domino noftto4lluftri Rege Anglo;
rum. Ipfeautem abufuspatieUtianoftfaadfatiftiffim«
marris fu® prorupitiniurias ,/portfam loquimur Cruci-
fixi, & illarn n on eft veritus an ciliare, p to cuius libera-
tione Filius De,iDominus motte fuf pifiima voluit eon-
demnari.Mbnuimus eum fiepius affeftu patris,fide Domino
debita fupplicauimus, corripuimus authoritate
Paftoris: ipfe in perfona noftrapatrem fuum itidem fidele
m. confjero'plit;, & päftotem, Sc nëquid de c*te^
ro yeritati fubtraftum fit,!quodEcelefije peiicuLo-
^u$'a-^'0t?iv-p^£PAcipfiu$êf%'»iUuxn.y cüiüs ineflp g^riräus»
confpuit Chnfturo. FfabebuntUf-haec vana',; 8c con-
te mna t ytfolet, fi filiusDei Ecclefiie nondicitPaftöii-
b u siQut vósjpernii, mejptrnit, & qui ianjgit wsjangit pupiUj
Umocuhnm. Proefeflit vlterius fbllicitu do noftra, vt pro
pace Ecclefis fummus Pontifex deuotaspreces poiirige-
ret, fed non eft exauditus: exhertadones adhibuit ,
furdum reperit aüditotëipiilincrepitiobes adiecit', contempt
® funt : tandem ApoftÖlica tuba comminationes
intonuit, fednec fiepotueruhe fidcs St religio excitari.
Ne quid autem omitteremus ex contingentibus,Rcx
Francorum j.qui eifeftamkus Sc Dominus , omnemad-
hibitit operain &dilig©qtiam: fed nociUepro fua rcue-
tentiä meruit exaudiri. Ad colloquium eiusacceflimus;
fed nec adconfpeftueiusr fumus^a.dmifli.necve ftrino-
mims autcaufe^Deipermifitfierifheiüidhem. Mifimus
ei poftea nuncLosvenerabiles viros , &litcras patentes^
ytpar erat,-in quibus expEeflaerat St iuftifia ÊvGlefix,&;
n oftrae petitionis,fententia: fed nofter ßc eorum labor,
quantumineo eft,<.eflit in caffirm.^Secutieramusfidem
Doming Imperatricis,ficut tunofti,& ipfe ignörarenon
dèbettfed nos vfquéquaq; delufit.Qiiia ergo h«c patien
tiahoftra Ecclëfias Dérpérniciofa éftdedperhiciofiorilli
cuius -nóuiffima fiunt indtesdeteridw priöribusy nobis
autem pcfnicioliflima., quos.^bportebit ante Tribunal
Spónfi non modo de operibusprbpriis,fed&de fängüi-
ne eius,& aftliftioneSponfae reddere rationem:pro cer-
to noueris , & Dn.impetatcici intimes, quodinperfö-
nam eius ßCterram in breui,invb breuiflimo., vita comité,
ßcOominb autore,exeremusgladium Spiritus fandtii
qürbfnni gladio ancipiti penetrabiliofe-ft j>yt fit in rui-
inam indurat® cafni, Sc fppito, imo fcrc-extinftofpiritui
in ialntem. Perluadeas ergo Dom inx nofti £E, vt nos de
csteró -habéat exculätes, in eo qu.od vitro dilfimulare
non licet: feiarquia pro certo quod fi reuixerie vif eius,
& co n l i li u m m a 11 i, r e c: p i a i a u d ïc ns vo c e m D o m i n i, n o s
ad honotem Dei&'vdiuntatem-'fuamparatqsinaeniet.
Interim rhorienté filium pafiter,&eödem litgeamus affe
dtu, qui falutem eius & hori oteth, D éö t efteiCönfihiili
defiderio optamus paritetiö^optamus.Hsc cum'dolore,
■ lachry.mis.,lnigiiliibu.s,&fiifpiriis-loq'iimui:,ranqiiam
yifeeranoftra de clauftro peftöris acefbitateferri extra-'
ftaardorc cauteriiinuramüs: quod Deus fcit,i neuius
miurianvexercerevkefius nondebemusintpiamimpie-
tatem,ei in terris, matrem,pattern,,fofofep|xfercridq,
,& Dominum: nön eftdolor ficut dblórifte/Sed chari-
tas Dei, & vtilitas, Sc honor eins qiii cu ratur j noyyrget
veh®cfofti animofuffefamus. Vafe , faluta, & fbllicita
fratres noltros, vt nobis impetrept fpiritum confilii Sc
fortitudinis,orantcsptoDominoRe.ge;yteiaflitSpin-
tus feienfiae & vèritatis,, quatenuspax eius EeclefiaeDei
Sc nöbisreformetur in DominOi(f.f
rum qui vobifeum funt, ©rationibus fubleuare rve qui
nos tempeftati ëxpofuit,&profe patiédicontulitanimû,
1 G. Pmribus fanfla UdfaCantuariehfiu
patientiæ petfeuerantiam largiafurjHrff.efi^nini^njfw,
Ë p i .s t C X X X V IE -.
fieUt Petrus loquitur | vt Chtifti Si Saiiëf of urn paflioni-
bus aliquatcnus co mmunicemus , certi quod com pa
tientes & conregnabtint. .Mumquid.enim, menti? inr
flammétGehennam:?,Ridëtadhæcprudentia.càroisAôC , - ....... .• » , - ,
peefidomtn vocibus Iudæotum iofùltal i &,niàledicit eb j pis fuis impcnd«it. L ie« u k « qui|tpfldét nobis non
\ /Eminiffe poteft: & debetyeflca d^fc'retio, quanta
.-l\'-i-reaerentxa fit Pattib.us exhlbenda , & qRantaju hu-
manitätem fahfta CantuariehfisEcclefia Archiepifcoqui
cum Chriftö pendetin ligno : fed interim, iiixta. y.v
^ciniumDcboix^nouabeUadilponitDominuSyporcai hofliunt
jpfefubuertit, > ....
Nicolao de Monte S. H.. Epis t, CXXXyfii;.*
X T Ouitfraternicas tua,' quampatienterfuftinuerimus
damna., iniutias Sc ooncumelias nobis Scnoftris iiaudearn
fuis decptToribus coæqùare , qui in Ecclefia
noftra corufcant miraculis, tarnen caufam, quam ifte
tueturjinferiorem efïenort arbitrer.,Tadémenim eft ;
cum vtrobique prolibertä.te & falu te Ecçlefiâé dfertàtum
fit. Spero autem in Domino , quoriiam Sc Ecclefia
Romanamultisindicns dat aufumconfidertdi,hancpa
-pi ■' ■ ■/ : V“Y y 4 . trisno