DeLcitidtb. B. Virg.
s ■. »;-v;
dól or, 0 q'.iae& q'ualis in illo dolofe Maria,& nunc qua- 1
liserat.quahtum diftabafab illa,qux olirti interchords J
Angelorü nato obféquiadeferçbac paftoribus glorifica- '
tibuS ; 6c magis adbrantibus cum oblatione munerum
myfticorum .? Diftabatvéro,don yittutc,fed mcerore,
non graria/edpreffura.NaiÜvirtutcaugcbatur, & mul-
tiplicabatur gtâtia. Pfopterea in tanta pofita aduerfita-
te, nee refoluit pudorem vcrecundix, nee amifit vigotê
cönftantia^ Ad cuius rei probationemait deeabeacus
Ambrofius MediolanenfisEpifcopus: Lego ftantciuxta
crucem Domini, non lego plorante.Stare namq;in illa
cordis amaritudinc magnx afcribi tur conftantix » ab fti-
riéreàlachrymisfummxverecûndix anpotatur. Gohi-
b'ebat ilia lachrymas præ pudore, ftabat fublimiffima
qiudam animi magnanimitatè. ltaque nee dolor excuf-
lit lâchrymasjnec animum pcenadeiecit. Quiàhînrpu-
dorhoneftus, illiric fort is eonftantia decertabant Ergo
chariffimiimitemur matrem .Domini, vt inter aduerfa
non obliuifcamur verecündix> Sc memores firauspon-
ftantix.Non deerunt tri ftitix,non deerunt aduerfa,non
deerunt tentamenta, & mórs'iplk trànfitum, factet per
nos.Vallémus animum humili vérecundia,& firma có-
ftantia. Viuat in mortem pudör,& inter gladios animi
eonftantia perfeueret.Tunc effeâi morumfnnilitudine
fimilesgenjtrici Dei, pofteamadducemurintcmplum
RegTs, Sc filij fui. Çui cpm Patre &Spiritu fan&o laus
eft ab omni creatura, per infitfita fxcula fxculorum.
Amen.
HOMILIA S E X Y A D B GAVDÏO ET AD MI*
cV >
fm ^
Wm/;. 13.24
rationeB.V.w Rejitmiïione & Afctnfone lefu
filij fut ad PAtrii dexteram. .
'Omedite amici jbibité, Sc inebriamini chariffimi.]
'Inuito vos ad menlam fapiéntix., & ad vini libami-
na, qux mifcuit vobisin cratere calicis prxclari. Inuito
vosi'd epulas Glotiolx, ad conuiuium Dei Gcnitricis.
Félix, qui talipotitusconuiuio, coram rccumbentibüs
in vefte nuptialifulgcbit. Apponetur ei panis vitae, con-
firmans,replens,Sdatiansfuauitatèmiïïfrca. Et vinum
lxtitix, vinum prbeedens de genimïne vftis, vere viniim
re furrcóHo nis, expreffum de ligno dbminjèae paffionis.
Hoe vinumBotrus ille protulit^qui ablattfi è terra pro-
mi ffionis in vé<fte 1 igne o pependit.Edct priterea præ fa -
tus conuiua in ftola prima, Sc dnriulo pacis, occifum à
Patre vitulum faginatum,accin£tusrenes zonafidei, &
caftitatis, habens ctiam calceamenta in pedibus, vtpbte
adomne opus bohümprxparatus,agniPafchalis aflas
igni carney manducabic. Néc deerit edentis voluntati
hmriuluscéruxgratiffimx, & cefuus faliens devalle in-
feri in montem caeliDehinc percepto pifce,qui ad littus
marisinuentüs eftfupérptunas apparéte difcipulisDor
minö in réfurreâione,guftàbit fimul Faunm mellis.Su-
menlque canticum decanticis,cahticörumdicetinilla
die, [ Comedi fauum cum meBe.meo , bibi vinum cum
laâe meb.} Affluens i taque dclitiis v niuerfis, itajecum
alios ad prandium inuhabat,comedite amici, bibfte, &
inebriamini chariffimi. Et ego ftatres ad hbc prandium
vosinaito.Editepané vitae, vinü laetitiae bibite,inebria-
mirii gaudio refurre&ionis.Ebrietas hxc lum ma fdbriér
taseft, hxcmundi rcemoriam oblitérât, & Deum prx-
ferit éanimo femiper inèülcac i-hac ebrius quifq; cünfko-
rnm fèmper,obliuifcitufr& folius diuinaé ehariraris re-
cordatiir. Hacigituró^vos inebriamini dileófciffimi, cü
Deigenitriceinebriaminijócgaudcte dim gaudente.qui
cum lugente luxiftis.
Tempus gaudij, &tempus mceroris, ait Salomon.
Mcerorabiit,gâudij'tempus aduenit,verum gaudium,
quodde Chrifti refurreftione prouenit.Sürrexit enim,
& erëxit animum matris lux. Iaccbat illavelut in quoda
aréiiffimo mceroris tumulo, donee Dominus iacuit in
fepulchro.Illb namque reforgente, reuixitlpirituseius,
Sc quafi de grauiföthno euigilans, folem iuftitix , & ra-
dips reförgentis in rücetóatutina relpexit. Intuitaeft or-
tum furgentisaurorae, & prxeedcntem in filiofuturam
carnis refurreâionem. Pafeebatur oculis in car he fui.
gida rcfurgeut|s,& mente cerncbat glorîam diuinitatis,
vc in tus Sc foris egred iés,& ingrediens fruerctur pafeuis
verxjlcmpiternxque fclicitatis.Faâa igitur extra fe, fiii-
que o b li tap rx gau dio.ad hxfit. co rde lxtiffimoPatri fpi-
rituum, Sc conglutinata Dco, in-illurh totaefferebatur,
incuiUsamorisimménutateiota rcfund'ebatur.Domine
ityvirtuté tua lxtata eftvaldc, & fuper falucare tuum
exulcata eft vehem en ter.dcliderium cordis eiu s tribuifli
ei,&voluntate labiorüeius nofraudafti eaX^orbna capitis
cius Chriftuseftjdicentc lapientiffimo, quod filius
fapiens coronalit matris fux.Et quisfapientiorillb, qui
eft Patris fapientia .Bene auté corona de lapide elle dici-
tur, quia in nouo & veteri teftamento nomine lapidis
Chrillüs lîgnificatur. Didus eft lapis, propter potèntia,
pretiofus propter gloriam. Etvtrâq-, plalmifla côplexus
eft dicens,f Dominus virtutum ipfe eft rexglorix.jQiûa
Dominus virturum,ideo lapis, quiarex gloriç,pretiolus,
Nihil vëjço lapide fortius,nihil gloria ptetibfius eft.
Habesergo b Beata,gaudium tùum,impletura eft deli
derium cuum,& ChnftuS corona capitis tui atculic tibi
cxli prin cipatum per gracia, regnümundiper milericor-
diam,inferni fubiuga tioncm per vindiäam.Ille tibi ab
ihîteris viélor afcenditûlle cotriuit portas çreas,&vcôes
ferreos côfregit. Inferni munitiones obtinuic, & capita
draconisallilit.Dcdic hoftium tjiorum ftrages innume'-
ras,&Principem lethiréligauit,occidit morte,& mortis
auäorem proiedr in vinculis. Catenis igneis amftor ille
morris religatus eft. t
' Indeeduxiclùosde cenebris,&vinculaeorHdifnipir.
Animas ojnnium iuftorü ambulantes in lumine yultus
cius,& in nomine eius exultantes aflbciauit fibi, in iulli-
ti a eius ëxal tat* flint, qux propter iniuftitias fuas humi
liabantu r.Solus fuit in tralitu ad inferbsDominus Iefus,
fleut ex perlbua illius Daurdxeciiiir,dices,[Singulariter
lüm egb,dohec tranfeâfJS olus in ingréflu, fed in egreflu
minime lolus, qui innumerafàndtoiü millia lècûredu-
!xir.Cecidit in terra, & morcuùSLeft, vtfrublum multum
afte-rret.Depofui tfe in fernen te-, vt humanü genus colli-
geret in fegete. Felix alüus Mariç, in qua feges ifta coa-
hiit Je lix cui didü eft, venter tuus vtaceruus tritici val-
latüs liliis.] An non vt aceruus tritici véter eius , qui gita*
no illo intumuit, quo omnis renatorum feges excreuit?
In fonte quippe baptifmatis peccatis,& nobiflpfls mortui,
per lauacrum regencrationis Ghrifto renalcimur,vt
ei viuamus, qui pro omnibus mbrtuuseft. Vnde Apoft.
ait.[Qjiotquot in Ghrifto baptizati cftis Chriftum in-
duiitis.JErgoex vno grano multx'fegetes.&exaluo vir-
ginisgranum illud.ldeo aceruus nominatur, vifeminîs,
non numerolîtàte,virtuteÿ non pluralitatè.
Liliis namque vallatusdicitur, eo quod vterimater-
ni perennis integritas fcripturxfacris eloquiis compro-
betur.Quid.n.funt aliud diuina eloqôia,nifi quçdam li-
liaemanantiacahdorempuritans, éegracûpUrirati Ipi-
rantiaodorem fuauitacis Hinceft.quodvetbumPatris,
& fapientia,& candor lucisxcernæ nominatur. Et dedi-
'uinis eloquiis perPfalmiflamdicitur,[EloquiaDomini,
-eloquia cafta, argentum igné examinatum probatum
terræ,purgatum lèptuplum.j Nam de odore feriptum
eft , in cantiçis canticorum, [ Curremus in odore vn
gue n torum tuoru m,id eft in notitiam eloquiorum .Eloquia
enim Domini vnguentapretiofiffimafunt,quibus
morbus ahimarum expellicur,quibus congrua,vulncri-
bus medi cina confertur.Horum antidoto dira ferpen tis
venena diffugiunt, hortim fomentis acerba vulnera ce
dunt,horum ope fauciatusille curatur, quiincidit in la-
trônes, cum delcendérer ab Hierulàlem in Hieri co : De
quorum item odore in præfacis canticis hxc iponli ad
fponlàm vox eft, [Odor vnguencorum tuorum fuper o-
mnia aromata.]Gui alibi dixic^ [ Meliora funt vbera tua
vino,fragra.ntiavnguentis op tim is. Habet enim Eccle-
fia fponla Ghrifti vbera teftamentorum, quibusinfun-
dat paruulis lac coniblationis, perfeétis lac exhortatio-
nis. I
Nccmirum, fi eius laâe perfedli alan tur, qux air,
(fan,,
ft’OXllj.J
Pf4l.n1.
lC4H. IM
Cant. 7.1
G
Sip.tM.
PfaClU
H
Cant-W
f ß 5«- P'
Wil 44-1»
Ecor.i.i;.
fl G<»)z. 10 * . c i
fal.si.j.
■ D
fupetfluu
îdccur
gnat,
fil t. 7.
MI109.
Horiiilia V i
[Ego murus,& vbfera njcaficut turns, ex quo faéta lùm
Coram eo » qualîpacem reperiéns,.] hxè vbera mçliora
flint vino. Et Paulo atteftantei[quod ftùltum cftDei/a-
pientius eft nominibus^ 3 Meliora ergo funt vbera eius
vino inanis PhildfQphix ,/Vinb Ixcùlaris (cientix, vino
cupiditatis mundanx, non quidem expreflb dt vinca
Sorec,neq;de vineâ Cypri,aut de vinea Engaddi, lèd de
vinea Sodomorü,& de fuburbânis Gombrrhx,auc ccrte
de vuafellis>& botro amaritudinis. Itaq; adolefcentulç
memores vberum fponfæ, fuper vinum lacSbiseiuseppia
enutriridefîderant, vt eo çrefcanc in làlutem..[Meliora
font vbera tua vino, fragran tia vnguentis optimis.] Fragrant
hxc.vbera. vnguentis optimis, cum præfata Eccle-'
lix teftaméca perfebtis innotefeunt eloquijs, vt profen-
lutim capacitate alios hiftoricaluperflciê nutriant, & a-
lios morali fuauitate inftruant, alios myfticaintelligëtia
adaltafuftollanr. Fragrantetiâm vnguentisoptimis,cû
eifdem teftamentis additur gratia fpiritualis intelligent
tix, & virtus charitatis diuinx, vt yelut quxdam lilia
candeant ex dono intelligêntix , redoleanr ex amoris
fuauitate.Inter hxc lilia dile(ftus pafcicur,vteius dileâç
vocedicitur, [Dileétus, ir^quir, meus mihj, &ego illi,
qui pafeitur incer lili^.] Inter lilia.quippe pafeitur, cum
vçrbi eius^interna dulqedine legétis animus in fcripcuris
fatiat. HisergolU j$vallataDciGenitrix,audiuitabore
SaiomoniSjJIVerer tuus vt aceruus tritici vallatüs lilijs-{]
^ Poflunt quoq; per liliafanâorum animæ delignari,
candentes per vitx mericû,fragrantes per virtutis exem-
plu m. De candore Pfaim ifta Deo ait, [Afperges me Domine
hy(Topo,&mundabor,lauabisme, & fuper niuem
in iudicio, illis mifericors in auxilio, 8c his munificus in
prxmio. Dçmpnes enim ftibijcit giadio luo, homines rc-
dimens fanguine liio, Angelos latians vultu fup.
Ergo infernaprofternùntgenu,trementes potentiam
eius, terreftriacuruantgenu, laudan tes dementia eius,
cçleftiaflebtunt genu,clamâtes,San(âus,fan(5tus,famftus
Dominus Deus Sabaôth.Ipfeeft filius tùus 6 Maria,ipïe
amor tuus,refurrexit tibi die tertia,&in carne tua alcen-
dit fuper omnes cxloSjV^omniaadimplerer. Habeser-
- go, ô Beata, gaudium ttium, a 11 ri b u t ü eft tibi defideriü
tuum,& corona capitis cui. Attulic tibi cxliprincipatum
per gloriam, regnum mundi per mifericordiam, inferni
fubiugationë per potentiâ.T anrçigitur.tamq; ineffabili
gloriætuædiuerfisaffedibus cun da refpo nde nr; Angel i
in honore,homines in amorc.dxmones intremore.Cx-
lo namqj venerabilis, mûdoàmabilis, orco terribilis es.
v Gaude itaque,& lxtare, quia furrexitfufeeptortuiis,
gloria tua, eXalcans caput tuum. Gauifa es in cpnceptio-
nc.affli 6la in paffione,itefum gaude in relurreâione , 8c
gaudium tuum nemo tollet à te. fGhriftus refurgensà
mortuis, iam nô motitur,,mots illi vitra non dominabi-
tür.] ProptereavpCat te,[Surge,propera arnica mea,co-
lu.-nba mea,Formofa «nea,& veni. Iamri. hiems tranfij t,
imber abijt,&receffit,flotes apparueruucih terra noftra,
tempus putationis aduenit.] Arnica mea,per cóiunótio-
ne m ; columba mea,per vnióné ; for mola mea,pèr déçus
8c compofiponem ; furge de moerore, de affliâiope, de
humiliatiohé,& puluere, qux doloris indicia funrfpró-
pera,toile moras,onus excute, graui tatem exue ,leuicatê
indue,curfum arripe, volatum allume,& veni.. Veni,vt
gaudeas gloria Dei primitias relurre£tionis,prim ogeniti
ex mortuis.Iam hiemstcanfijt,qua Petrus torpens nega-
uic.qua corda Iiidxorum conge lata,ex tinxêre fibi folcrti
iuftitix,prunis f voluptatü fuarfi fuccenfi. [Imber abijt,
8c recelut, imbercurbidus, lutulentus,ruinofas,mixcus
niue Scgrandihc abijr,& receffir.]Imber cônclamantiü,
8c dicemium, crucifige, crucifige cura, abijc, 8c receffir.
Abiic quoqi imber,quo area Gentilium, Sc vellus ludai-
cipopuH meruic èxfîccari. Flores apparuerunt in terra
noftra,flores vtique beatorum fpiritlium SC Angclorum
alrernacim vernantium,ôdocum odore fuauiffimo Ipat-
genrium,vbj:po(ïrus Dominus.
dealbabor.] Et de odore ita pronunciat, [ Eruékauic cor
meum verbum bonam.} De quo & Apoftolus, [Chrifti
bonus odor fumus Deo in om ni loco. j Vallata igitur li-
lijs redemptoris Mater ,aptiffime hune illis congruent^
poterit proferre fermonem, Gaudium meum 6c corona
meaomnesvos eftis, acquiliti fanguine med,&carne
lumptade carne mea. His etiam lilijsfeptu$erat,dum
animas iuftoru ab inferno eriperec.fuxq jgloriç dorado-
ne bearet. Verus enim Iacob in bacnlo crucis t ranfi nit
lordané morcalitatis, & cum duabt. turmis regrefliis eft.
Ego duas turmas, circumcifionc & prxputium | eos qui
in lege^c ante lègem fuere,intelligo. Ergo foluSipbijr,&
foenore mulciplicatoreuixir. Nam vita omnium iplètft,
6c vita omnium Cu ipfo refurrexi t. [ Sien t enim in Adam
omnes moriuntur.ita & in Ghrifto omnes viuificabun-
tur.] Cuius morte pullulauimus, cuius fanguine radix
noftraluccreuit, cnius refurreétione corpus effloruit.
Eftloruitvero nô vt foenü,lèd vtverb ü,non y c dies làe-
eulr, fed vt dies cæli. Hinc voce fummi Pa tris de lèmine
Dauid dicitufi [ Ponàm in fxculum fxculi lèmen eius,&
thronü eius lîcut dies cxli.]]Igiturxternus,flosdcradice
èmsafccndit,quiaruitexpaffionc,fcdreflorùitèxrefur-
reâione.Refloruita.nÔ vedenuo décidât, tanq fto? agri,
lèd vt verb'u Donmii maneat in xternü. [ Nam Vërbum
Caro faiftûeft, & habitauitinnobis.]), Proptercavir delî-
deriorü Daniel fllium hominis yîqjadantiquû dierü ve-
niflè perhibet'jVt filium hominis dcmpftrarer.Quc bene
intuensPlàltniftâait, [SedestuaDeusinfxculuixculi,
virgadireâfonis.virgaregnituf,] &quæ/equütùr.Eccc
qui Dcum nbminatÿèuius fede itf ixculû fxculi eflè me-
morat: Hune poftmodu vnélum à Deo oleo Ixtitjx prx
confortib. narra t. Deus n.ab xterno eu Patre fnarrat,
régnât in fæculû fxculi, & homo, ex repore vngitur oleo
lætitix prx confortibifuis.VcfèprxcÔfortibus^cui Pacer
ait,[Filius meus és-tu,ego hbdie genuitc.] Ec illud,[Se-
deàdextris mois., donee ponam inimicos tuos fcabel-
lüm pedum tü'orum*] ,Quem vt Patri xqüalem ex diui-
nitateintelligas, audi dicentem'in Euangeliô, [E g o&
Patet vnum lu mus,] &[Qui vider me, videt & Patrem;]
De ipfo quoq-, Apoftolus ait, [ Quia Deus exaîtauit
illu, & idedit illi homë, çp eft luper orque nomen,] & cx-
tera 4 fequuntur. Equidem genuinfernoru fleeticur illi
pet terroré, genu terreftrium per acquifitiorië, genu cæ-
|eftmperbearificationé. lftis namq; intentât fupplicia,
ill05 eduxit à miferiadllos extollitin gloria.Iftis terribilis
Hôs vetuslcripturacfighiftcans expreffit,cum duo cçv
lata Cherubim fuper Prbpiriacorium in vtraqjfummica-
ce infticuit, ac ca in foribus, tabernaculi cum palmis de-
pinxit. Gaufaeuidenseft,figurisfuitobumbrata,nunc
re ipfa exhibita.Palmæ prxferùncinfigne refurreôlionis;
forés ,&propitiatorium defignant ilium qui eft.pacens
iditus ad regnum,& prppi ciatio pro peccatis^ominum.
Duo namqi Cherubim, duo func Angeli, quorum vnüs
ad caput, Sc ynus lèditad pedes,vbi pofitum fuérat corpus
Ghrifti. Qmflores iure^ominâtur,quia fu_æmi Dei
xterhitas ver illis prxbecxternum, vt femperfloreant,
nurnquammarc^caht, nüquam décidant, & Ipecie in-
uiplabili idempermahcanc. Floresetiævifi font in terra
noftra,cum afeendente Domino afticcrunc duo vijri iux-
ta Apôftolos,qùi & dixerunr,- [Viri Galilxi quid admi-
raminiafpïcientesincxlumJjHicIefuSjqniafltirhptuscft
à vobisjfic veniet, qùemadmlpdum vidiftis eum euntem
in cxlura.]j Tempus purationis aduenit, putatus eftin-
fcrnus,& de corde credentium diabolus amputacüs. Os
Domini fepârauir.pretiolà à vilibus,prxcidens farmenta
de viribus,& colligçns zizania de meffibus,vtgrana c6-
dacin horrea, rogo tradens ad comburendum zizania.
O trifte diuortium,lu(ftus&gaudium paffim mixta. O
dulcis&amaradies,cumiufiusiudexrediehsabinferis,
alijs dorfum oppofuir, alijs facie m defiderata oftendit.
Alios reliquic in fiippUdo, alios extulitcoheredes in re-
gno.lllos dimifi t arfuros cü diabolo, hbs cuexit coronâ-
dosin.cçlb.Viderütimpij,&fine fpeingemueruntivide*
runt boni,& corde pleno lxtari funr. O milèri, quib. nô
fubuenit mifericordia ! ô boni, quib.opcurritin gloria !
O miferi,quosipfavnigenitipaffionóadiuuit.' ôboni,
quos d motte perpétua eripuitl Viderüc impi j,& fine fpc
ingcmucrüt; viderüt boni,& voce in iubilo louauerunt»,
D d 4 Parii
Rom. 6. g.
F
Cant.z .10.
f forcé vo-
luutatura.
G
Exod.37.7,
i.ltan. z. X.
loan.XB.iz.
H
lerem.i$. tg
Matt.if. jo