9} t
Deus beneficia
'
imita nobis
conta-
Ut.
UMttphei F tgii Ltadm jïs .
qax tót quidemac ranca fiihr i vt mirum videatut quan- i abfque abo audcant nonnulli plores «ranfigere die,
ro fumipas iUe kmmgübeinarormoftaksaraorepto- abfquc fomno tarnen ne paue.qu.dcm, atque idcirco
fequitnb. Hand enimdaiguum videti debet, quod hybetms fagonbua latgiora fpaeianoamm pofitatffe,
ninil ciim penitus cflèmus tam nobüi no» corporis com- vt prol.xior tequies ïntta tcfla hominibus netet, & la-
page informaucrit * tanta illud inftruens:fölettia, tarito j boribus breulora Ipacu temanerenc , propter quod &
condens atque ornamordme&lipientia , totdiftin-j tetnporaad tequiem data tenebns finffe inuplma. Sv
guens variis decoris apds 8c (has quibufque necefliuti
fcruien tibus membris.conne dens ncruis, rigans far gaine',
fouens arteriis , fpiritu implens atque animans,
quo tanquatn autiga regeretur,officiaq; fuaexcrceret,
propter fenfus noftros.qui ficut equi tine rationecur-
rentes nifi cauda ipfius moderatione & iropeno co-
hiberentur in præcipitiummiferandumq; interim irent.
Çogiteraus deinde qqam multa,quam fpeciofa atque
admirabilianoftra caujà creauerit, quam præciofam imprimis
8c ingentèm atque raiinitam mundimachinam
advfumcommoduroquevit« noftræ parataminftruxe-
rit,quamlato illam 8c vafto çinxerit mari tant* comm o-
ditatis ad cómunicldas tot diuerfas, tamqi longis fpaciis
diremptasnationes, tan tacq; vtilitaijs ad tranfuehendas
n pias quafquematresac nu trices, çum forte na-
tbs fuos ad quietem proupeant in gremiis pofitos com*
plcdi brachüs Sc ad (è conftringere, ac tunica operirc o-
culos & faciem folere,vt obfcurior eisredditusaerfo.
mnum per quietem facilius jnuitet, ita & 0 e v m tan*
quam velamçn quoddam per vniuerfum mundum te-
nebrasdueehtem hominum genus ad tilentium gratif*
fimæquietisinuitare. Quæ cunda operaturfabricarus
àD EO horum caufa magnus ille,quem diximus.illu-
ftrator,animatorquec*li ac o rbis,Soi. Non immeti*
to hæç cum tam ampla atque admiranda viderentur, vt
per ea D E V M Iaudaremus & benediceremus, diuina
nos læpc carmina monuerunt. Scd in eo præcipue,
pfalmo quo laiidans Dauid rccolit res àD e o crcatas
Benedict nqui t)amma mea Domino ^Domine Deus meus ma
exaduerfo omniorbe ignotas alteauri merces& terræ , _
ftudu*,quibusperfuderitfluminibus,fantibtis,ftagnis, gnificatusesvehementer. Extendens calant ficut ptUem quttegis
paludibus.lacubus,tanta repictisiniuperpifeium faîcun-1 aquisfuperiora eius. Quifundafti terrant fuperfiabilttatemfuam :
dicate fimuj ac varietate, quam immenfo illam & folido afitndunt montes & dtfeendunt camps m locum qutmfimdafti ek.
librauerit .terræ pondéré non fine magno décoré ac fru- Terminant pofwfis eis quem non tranfgredttntur : neque corner-
âu tôt metallorum acque gemmarum innumerabiliura» j tenturOf-erae terrant. QtA -emittu fontes inconuaütbus inter
itew qü« gignit peeprum, iumentorum , ferârumqne, “ —**"•*'
herbarumqupqueflorum,radicum,virgultoram,acar-
botum tor prorerentium palîim tamq; fapidos fuccos &
liquores^ot varii generis poma & nuces,vt mirari magis
quam enumerarepoflimus, quam amoeno,4ucido,libe-
roqjcircumplexuseam fiierit aere, vndc & fpiraraus,&
leues auras crahimus, & rores pruinafqj acprocreandis
terræ aliméds necelHuios admodum imbrçs fufeipimus,
tpt etiam ac tam varits fpecioHfq; volucribus abunde di-
tamur;Confcendamus de hinc altms ad candentem illu
igneumqiatthera, ingentes etiam cælotû to tas polotüqi1
conuexa confideremus, quato irradient iplêdore, quanta
rapianturvelocitate, quata vi influant terrenis corpo-
ribus. Solis autem præcipuum ante omnia atque admi-
rabiledonfijquod epr & vitam cæli.mcntem mundi acqj
ocuîutnifgiiem immortàlem,DciLtiam magni clypeum
antiqui dixehmt. Attendamus quid nobilius imer ca-
rentia fpiritu corpora intelligi queat,fine quo Sctem-
peric luceq,* aftra omnia & bimine vigoreq; àc foecundi-
tate totus orbis earetet, quippe cuius virtute flores &
graminafruges & cuncia terræ alimenta , pifees item a
ues Sc pecora, Homines etiamgenerantur,nutiiuntur.
augmentumq-, fufcipiunt.diuiduntur anni,teraporum
commutancur vices, fitqj dictum ac horarum diftindio
quorum quo varieras maior eo & gratior, idque ideo fc-
cifïe aêdcndum elbfum mura ilium tantorum bonorum
audorem,vt abundantiora in nos dona fua omni ex parte
nSoolbei lniiuhsi l ' ecfatt einnrtiear • fppoiriai.tu cor
aperirct. Habét eDim quæ vicibus vatiantur plus dele-
- Virgilius,
■ ’Qanunai ttueomr
pora.0
Dies nofti
bus &con
a q u are
fuceedcre
: luffi fuat.
U
P/Wipj.
medium n omium pertranfibunt aqua. Votabunt omits befiia
dvrr.expeäabunt onagri in fits fua. Super eavoluctescalibabi-
tab tint: de-nit dio petraium dabunt voces. Rigans montes défit-
ptriortbus fuis, de fruftu optrum tuorttinfatubitur ten a. Pjo
ducensfctnum sum cm is » & hsrbamfiruituti hominum. Vt edu-
cas pantm de terra, &vmum iatificet cor hominis. Vtexhilaret
faciem in o!eo , &pants cor hominis confirmed Saturabuntur
ligna campi : & cedri Libani quas plant au it. läic pafferes nidifi-
cabuntjterodït donuts dux til eorum. Montestxcelfictruts,petra
réfugiant her mai iis. Fecit lunam in tempore | fol tognouit occa-
fiim fuum. Pofitifii ttnebras & faß a eh noxiinipfapertranfi-
bunt omîtes beftufi'u*. Catuli leonum rugientes :vt rapiant &
quorum à Dtoefcam fibi. Ortus eflfol &congregdtifunt : &in
cub U1 bus fuis coBocabuntur. Exibit homo ad opus fuum: & ad
operatiottem fuam vfque ad vtjjteram. Plot mare magnum & jpar
do [um manibus: iüic rtptilia quorum non tß mim er us. Animalia
pufiBa cum magnisûüic nauespertranfibunr. Cant abo Domino in
vita mea:pfaBa Deo meo quadiufitthtbenedic anima me a Domino.
Qua:fi cerrena in feruitiumque magis corporis creata
Dei dona ratopere laudare & benedteereiubemur, qua
to maiore vberioreque laude profequi debemus-fumma
quæ nobis atque diuina contulit mentis Sc animibona.
Dicere folebat Socrates fc habere propter tria quam maxime
gracias Diis im mortalibus, quod Græcus non Bar-
barus ,quod mas non £emina,quod homo non beftia
creacuseilet,quas vni ac vero Dco noftroagemutgratins,
noseleda Chrili ianaque gens quorum animas non
modo â beftiarum fpecie fcgregauic, fed & ad imaginem
dationis,indcmaioie afFert iocundicaie verisaduentus: infupcripfius incorruptibilcsimmortalefqueformauit.
„ t A I Quibusprimum tribuit moderatricem omnium volunt^
rairop e ran t™ ,accanaisiura,kgefqaedicentem.
( vt ait poeta) quod praecefHc rigor afperitaiq*, hyemis, - De hinc intelledum, rationem, memoriamque ei obfe-
qusyero fequituraetias,licet ferueat, coca igneq; ardcar, | quentes, tam npbiles St gloriofas dotes. Taceamus tot
roagno tamcn cum defidcrio expedatur, quod caldre ingenuarumdifciplinarumornamenta,totpra:clarasar-
fuodecoquat metier,impleatq; horica,prouidens need-; tes Sc ftudia.^anturn acumen ingenii, tantam lucemfa-
fitatibus humanis.conlulcnfqj temponbus futuris,ita: pientix, tantam vim confuitandi,tantam inueniendi,de-
magis etiam deledat autumnus, quodmitigatisiamx- hniendi, fpcculandi, iudicandique gratiam, icientiam
ftatisardoribus, exundanj raufto innumeraq-, pomorii, quoque Sc cognitionemdiuinitatis eius. Verbumcnim
8c blanda prole luxurians,aridaedemum horridxq-, hye-1 diuinum(vt EpicharinusComicusinquitJeftquod arte*
mi vberrima fuaaefuduitiimadona tranfmittit,.quibus hominibus fuggerit, docetquc facere quod conducit.
truitur ilia fummacumiocunditate,pigtitiamq; fuam Sc ; Non inuenerunt homines artem ,fed Deus hominibus
fterilitarem mcliore cum quiete atq; tranquillitate con- j cam immifit. Vcrbum autem hominum ddiuino Verbo
folatiir. Pari ratione die bus nodes, nodibufq; dies inui- ‘ defluxit. Taceamus hate inquam.quibus venerabilior
ce fucccdere iulti (tint^vt haberemus quo ociofi negocio : nimirum excellen tiorque fada eft Humana conditio,di-
aliquo Sc laboreoccupaiemur,defatjgatiquerurfum per ! camus vero quod eft omnium maximum Scprxftantif*
ocium leuatiquiefceremus, Sc abfumptas corporum vi- j fimum, non alia nos cauia ilium condiditie , tam tin-
res per (uauiorem fomni fafubritatem repararemus. Cu- menfifque Sc exiraiis donis ornatie , quam vt .fempi*
ius muneris tantam etie necetiicatem dicit Chryfofto- terna: fua: gloriae Sc oeatitudinis , ft didis modo eius
mus fetibens ad Stolochum de compunclione cordis , vt cum Sc mandatis audiences etiemns , participes efficeret.
Socrates
propter ’
tria quaot
maxime
gratiasdià
im mor tali
bus habet*1
folebat;
A r*àD « » j
hominibus
i®*
miflà.
Deperfeaerantia religiome. L ih. V I . 9 ) 7
CümqitÇ præfixas fißi leges primus^hómo tranf^eflüs; 'lifpecula ad hostenebrofos teterrimofque nùindi caicefuitiètjdeceptus
aftutia Sc ftaudefèrpentis,non delpëxif-
feuöstamen aiit abiedflè,fednuncleueriscóminatiQni-
bus,nunc gratis magnifquepollicitis ihunciandislegu
prxceptis,nuncPatriarch|rum dodrina Sc audoritate,
nunc‘Prophetarumoraciilis,nunc bonorqm angeldrum
adhortationibus fpe bona üèmper impletiè atque ad fe
nonfecusac pater folet dulciffima fua cumprolabuntur
fortepignqrareuocafle,dem.um vtquanto amoreSccha-
ritaté humanüm genus cbmplederetur maiorenullo alioautmahifelliöiefignooftenderec.
Iutiifleetiam fi-
lium {uamex-altöilló triumphalique:fóiioindemerfum
hunexfumnolumque mundum defcéndère, fuinereque
fimilitudinem peccati noftri tam graue pondus, corru-
ptamque fieeem carnis noftr«. Hiqadefte,,forores$d;iie
fuccmnce:hicenauigauitlbngiusfémi'o;npftcr,hicmaio-
requam flifficere po ffim anh^oinakumvelalaxaui: hic
terrarumomniainbitu:po[dcrgalonge;derelidö,nihil,
nifiyndiquec«lumV&vndiqueponiumprofpicicq|:tó-;
to iador pelagó.Hicqjiorfum cünqUè- vertanVdcul'oru|n.
acies jalta omnia, ardua Sc inaccefla, atque infnperabiiia.
Hicferceopem,ibróres-,hica4ttmateaiihelanteni,lU(pi-
ratftemqueanimamnieam, vt-qnod\fide,pioqiietaiiti.im
fenfuconcipit,CeErioreetiammentis;intuuuairequipot-
fitTAt-increpatfeVideb , ftulcum maioräque vjribuipr«-
res traxitjergo teilla nobis dedit, ilia deflexitv ilia inclif
riauitjtilamifeiLim tibi 8c calamitolufn feruitiutis ittgum
: innexuitdta nbs ergo,bond~Deus »dilexifld; vt non dedi
gnareris 'fprmam corporis noftri ^ ita carois habuifii vi
.vtcrp virgiilaUclaudi patdretiSji ta mildtUses rnifer«for-
tis noflrae jita reams noftios purgare,ita dilucre m^chlas,
Sc quam primi parentis culpa inuexerabperditioni no-
ftrsfiipcuffu m ire vbluifti: defcenderequie italnterramj
y t a d o deipunxrios, yhde exules fadi ctamus,' furopra
carnenoftrareftitiieres. O qiubtis.extollam-verbfstam
p^bflubntemimi^^ bonifaEiStuaefontb^
prsdicem laudibus tam profufitnri exiuidantemque di
uinspietatls cii« 8cmanantis diledionis tiuuiuinitan-
tum41uentis,iyiuiEaqu«tu«impetum,;qui/iti^f<it<riH«de
cittUatimtuam. Qmbteferdmpr«codjjstahi lataapertav
que vifeda p ^ in 'qiiioil's yifitafiinVsorieps
ex alto f vtillu^inbres'hos^ui in te:nebris 8C^.in%mWa
mortis eraiir.v/Sedage,dementi (Eme Deus,q\iandoci[ui-
vdbmTocialere carnlnoftrae omninp ftacueras^debueras
faltem ’magmficurn quieijuid In te Sc; regium erat , vc-
^niens.^hucad nbs iwanenfque padtSr pftenderb,debuera?
nobUtore eumalip.,'$£■ quemadmoddm Regem.deeebafe
ppiilehtibre,, glbriofioieque apparatu yitamagere. Tu
.yerp hpn iiiotip lpngumfamu amplasT Opes, lau-;
A poftroiBeoefi
Uonficêanturj verîerentur;mecuant, conrremifcant j cum
^ lis fummainacceiribilifque luxSc pulchiitudo,8cfa.pien-
j tia,cumfis.fiimma plenitutib. atqueperfedio, fummiim
|- défi cienfqüenünquam gaudium, fummainexplebilifq;
ac fempiternà beatitudo, cum iis immenfus ,,infinitus,
æteEnus,incbmpçebQllfibilis,cùm fisiummum illud in-
gëfisverum,, ftabile, arque vnicumbonum, quod nemei
, eioqui,rienio dçmonftraire ^ nemo, capere aut.intelligere
queat. Cum hæc fisDeus meuy, die mihi qualis fuic eâ
fententiatua vt eligerëS'te fbcium facëre intima? natûræ
noftræ,vrfinerestëdelabiin hocluteump^ulumcpr-',
poiris noftri, quo nihilintirmius, nihil frag^liüs, nihif vi-
bus,immuiïdius ,• abieètius? Rcfppnde Deus;mcus: fi e-
nim-quempiam Regem'aut Antiftitem videremustan-
tam eum lixis,aut coqùis, aut alijs eiusgenerisv4hflimis.
feruuirs inir^fàniiljaritatem,vtàgendi, cuba'ndi,difcum--
ben'âijfedendis incedéndi, loquendi, totiufquetienique
inter ëos vitæeàdem-e-flèt paticas atq-, communio, quan-
tani in abmirationeinftuporeipque ea res omnes addu-
ifi.
j fumensdeltderium meum Eciure quiden? iucrepatis,qui dignitates ,;fumjtna lmpenaalijs relih-
’ qiiod fummos ornn ique erudkionis acfanditatis ex par- j
j ce perfedos vftoslatuit, iCTiiams ego^multaquegraqis fa lib crimina|i,lgn^mi n.ro/ifque conn jtijs 8c bpprobrijs
peccatomm farcina; ftiidto intclligendt ducar. Sea ad te afftei maluifti: non refugffti a ^ome’fticis tuis’deferi|ab-
. rnecbriuerto, Domirie Dcus mens j fabricatoi\pinniuin liu r a i% ^ ^ ix e ? ra r i,.tr a ^ quoquein marius tieuiflimo-
1 & rcgas,p- j rum inimicorum tuorumnonrecufafti,iriftarlatrpilis Sc
itoniambueaSjOmniamtueari^Sciudiccsjvcumite omnia] p ara Qi^trahijligar^circumferrivnudarijexagitanjfpuris
Ijn csrn a r; '•
pijii Dei: :
mm
puudinrmis conlpurcari,'alapis cçdi, flagellât! , pla-
gifquç atrpeiflimis cruentari, fpinis acutiflunis duritii-
mifqqe ad .cerebri vfque i n timapenetrari^ pptarta.marif-:
firuofellis Sc aceti poculo ,graflato^ibus‘8c licarijs, quo-
rnaiori 1 udibri o habereri s,annumërâris;crüd denique, :
quo nullum infàrniüs>ighPrninip(iufque mortis genus,
.tam impie'8c imnianiter affigipeffpdique çlâiusSç lan-
cea'.Çurhæcppbime Deus njehs,?.cum fuciSHzinocen-
tftiunus,immaculatktimus,intemeraunîmus:omnifque
expers prortiis rectus & culpæ ï cur hæcagniis mititiime
8cmantuctitiîme ? quæ. præacisrbitate reruoe Sclioriore
ita fuperçnt mpdum,vtnec çredipoflent nili immenfus
exulîerânfqûe illeamortuus,qiiomoftalesardëntiffime
ièmper profècdtus es, fidem noBis eorum omnium fùa-
deret acqueconfirmarer. Quisvero nun c tarri fàxeus q ùi
diuinætanræefganos pietatis conïîdcratione nonmol-
lefcat ? quis adëp terrenarum rëfurnfrigprë coritradus,
.qui tamprofulamiflagrantemqueMuatpnsnoftnch^^ i
tatem contemplans non totusardèfcat , non totus ignéi
ceretîTe vero cuius comparàtionecundaquantumcun- | liquéfiât ? qui s tam delirus.jqui non retipifç» ? quis
quemagna,excelfa,glotiofaqvappareant, minima tamen I ram ferox 8c immanis qui non mitefcat î . quis tam
deiedifiima, fordidiffima, mhilique omntnofecienda afper Sc amarus qui non dulcefcat? quisyam ombium^
funtjquamlon^emagisadmifabimur Sc ftupebimus fu-.l^mmemor, egepîque.mentis , qui non tantorum bé-
j feèpiflë condiuonem viliflimæ putidillimæque,carnis hcficioriim recordatipne veheinentcr excitetur V qui
j noftræ,'npn fuiire afpernatum ephabitationem 8ç cpm- non tam pium, b.enignum ,prodigumque;^ vtAÎtadixe--
mercium noftrum, defeendiflè ita ad tuos quosplàfmai-1 rixp^ largitorem toc ingenrium , atfinirabiliumqqe bft-1
j ueras feruulos.vt exferuituteeos in focietatem reciperes: ( norum datorem coutmuevcpgitet ;,. meditetur, com-
..fttfola
pleftio
vtleruitiuinmagispati quam imperioün quenqüam vti
vellesjSequiinnumerisangelorumcateruisftipatuseras,
paiicis te ac pifeatoribus 8c abiedillimis yiris commit-
teres, affluenlque rerum omnium vbertate Sc opulentiä
lumm* te egeftati neceflitatibulque Sc «rumnis ömiii-
busvitrofubijeeres. ‘Gur haicDeus meus, vt etf magno
fiereiminimus,ex pötentiffimo tenuiflimus,ex opulen-
tiilimo egentiflimus , ex gloriöfiflimo defpedimmüS»
Hicnimirum.mecbnfundit obruitque tantareruin alti-<
tudoitanta ibyfteriorumabyllusvleä qui exüberaiitifli-
mamquam humaqo generi geris charitatem ,ardentifli-
muihque ignem tuiamoris igüorat confundi prpculdu-
bip obruiquehecefle eft. Ergo te t^ntum y t deprimeres
foius ampr impulit,adegir pietas,perftrintfit charitas.Br-
go te foladiledioex altaüla,quacundacircunfpicis,c«-
' B ib lio t h .V e t .p a ^ T om .i^
pledatur, füfpiret ? qui non Cruccm Domini ferre, fi;
. .imil Sf cumeo mori opteftdicens cuiTtpropheta:
tribuam Domino pro omnibus quo retribuit mihi : caluem faluta-
risaccipian?tynomenDomminiiocabo. Vota meaDominorea-
dam cor am omtii populo eius : preciofa in conjpedu Domini mors
fanftorum eius.ODomine, quia egoferuus titus,egoferuustUuSj&
filius ancilktua. Dirupifii vincula mea, tibi facrificäbp hofiiam
laudü:& nomen Domini inupeabo. Quæiî nbs efficere'ma-
gnögeredebeamttSjülud etiam magis Obligationen, au-
gere yidetur, qüatahtomunçratori npftrötenemijri Nä
liiquod fupra memorauimus,Socrarës:redè dicebar fc
habere gratias di) s immortaliBiis, quod Græcum eqh)
na{dVoluiflèntnonbarbarumsquahti|ripsyerùifiiê|r|
tum,fàiidütiiqueDeumnoftrum gratijsprolèquidebc-
tous j quib us tanta h æ c dona ipfius n oile ftuique hi s fê _ ; t',' H ’ ■' I