löann.Sa/tsber.
&incehtor!Nonnsftylttsip(é'COimiBcît'Açhiwft'^vtm,ihiVifucDeft,Uteriv& malitiK cèram ptuienùOE,
.. . A , 1 « . I (T-1 . S__QrBl__phel & Doech,qhorum fpiritii plenüs eftfin hac epiftqla Waraiiriasecrum din
exprefiiflc, communicatishis quxJingete pötuitex fpi-
citu {uo,quiheutro eorumin talibus, rerum expetibbtta
comprobatarinferipr.Nam&IoqueIaciusip{ümmani.
feftum facit.Nec curo!de mendaciis qux'fupcrintrpitü
veftrö interferere •
Ille verbücle&iomsveftrxgratam nonliabuic , qui prx‘
cxteris Omnibus,quüdexmultiselaruic&claretindiciis,
vc infedem vcftram induceretur afpirauit; non tarne diu
obloqui aufus eft, aliis arguenribus ambitionem 8t im-
prudentiam eius,Qujcquid ergo habere animfiquem de
cpnrcientiaiudiearPominnsifmRrimiseligendumfuirv
8c ele&ibnifa&sefere oinnibus plusapplaufic.Quid di-
cam dc Herefbrd.njfiquodaliquandiu ,etfi non rhagni
ftetic.tamenälicuiusnominisvmbra.antequamlcirerur
quiseffer: nunc autemfabobtentueius qui* literatus
earum,ab his quiliceras ignpraftr, aucfpfurrrj fiiam vo-
lunt impij roalitiarn ptocutarc vc vidcacur confencapea
racidnrqüicqpidliteratas.&aptiquusdierurpArchie-
pifcöpüsapprpbauic. Ergpiftis ddpbus refpondere,;vel
fencencixcprum.acquie{cere,efttranfirepmnihoinIe;n-
tenciamLpnd.acfiinGxraremcoipproipitcatür&BIbu-
lunr. E chni ci fiquidern me m in i ftis,
Nott Btbuloquicqwtni nttpetifed Cafare g^ftumefl,
-Slam Bibulo gefium G9nßU'nÜ*ik*H‘$ u '4 ' :-rß.
Qua äutemirftpudenua dixerunc; 8c ne y^rbain vetitos
mc,&éleganti (finie refpondiftis, 8c argutiaseorum diu
excôgicacaÿ, 6ielaborates,velutarandaruiu cafficulos,
validiffimisracionibusdifföluiftis.Eclicetgrafldiurcula
fi? epiftpla>qux.camenneceirariafö‘lä exeqüicur,veHera
camcnhoccjreavnümartieuium,qqi&vctus&:nocus
e fi, diligentius inftitifle, fivtdfterideretis pacientiam
quamdiuinfileutiöhabuiftiSv&löllicitudihem, quam
pad refqrmàndae-habüiftis * RegemUæpiùs.cùm oinni
humilitate reuocando per literas 8c. nuncios^Domini
Papaïjpetycfiros,permacremfuam,cuiercdidebuiflet,
per ÊpifcopdS cranfinarihos 6f dfniattnoSj pcr fracreÿ
Tèmpli ÔcHofpicalis,, per Regem 8£ Optimacw Regni
Francôrüjôc ladem in propria përfonâaccefliftis ad colloquium
e^s,&fiibfiindiftis'rèpûiraftî. Cx'cerû i quiaEpilcopiyeftrircribunt.
Scconfidcncerprædieanteamad
omnemiuftitiam:8c dèbitam làtisfadièneméffe comparacum,
Öceftracisdarevolcncem:firacioexegcrit,mibiöc
quibufdamàlnsamicisveftrisvidecurcpttfiiium,vcèùoçecisEpücopos,
8c nominatim illos qui literas ftgnaue-
runc,6c Saresb. qui de ihiuftàlüfpenfione cohquçritur,
8c Vvigorn.qùieftprineipiu generacionis veftræ in’Do-
tnino,ÔcfiquialijIdnc)quorumvtilemeredacisefieprç-
remiam.&experiammi ànfida fit ceftifieàtio,prxdicatio,
&fçriptüraéorum.^bçati,àucém in yircuté bbedÇenti*
fortaflè non v eh ient,licec ip o%ed etiaro nulla vmquam
àppeiiatio iuecuc.Sèd caufà veftraiiquidiorerit, fifàlfi-
euanefcerct,(cripfiranc.qupd omniBüs faifum eflèin-v-tasfi& maliti. a eorumfru er.i.cv r.e-uj e. .la. -ta-. âNmodpS uer*nreanB,WaraK ftc-.
hotuiriquiaRex,queniimpaticnd^tuusefienuliusarh- tror ornnesEpilcdpos.ficucriecperlonasifiDioece 11 us
bigitjgraïutn habec cürn'-corripitur,6c dulce | Utat obfe- !~cbnfiicucas,quas fallax cUudit inlQriptio, nuic ma ld®
'quium cii monecur,vrtorrigadl quid deïiquitmDömi- j cotvfênlire,cum ccttuiri fit,aut (alcem v ideätur eliepro-
num.Si quidjinquiuntjac fi dubiQ fit eis ilium deliquiffe | bab;lc, in tanta Ecclefiä X -Y1 IJ. Epilcopatuuin a uc
in Dominum,qui Ecciefixlib£rtatèmirrrpugnat, auiras l inueniri vel illos X. quotum contemplatione interm
peruerfitatesEuangelio Ghriiltprxfett'& Sanétionibus Dominuslnfiilxparcic, nfc curb fororibus-luis,quarurn
Päcrum. Et vc deybbiscacearn 6c Clericis quosiniufte imitacur Iuxhciam.&impietatc; funditusdelcatur.Licet
prblciipfic,qutmulierculas & paruulos in. cunisinnö-, enim aliqui plusiufto taceant, 8e quacumque tomidc-
cences ornnifolacio deftitucos, non tamcrudeliiêntcn- j ratiönc diffimulent: Credp tamehahquosiivEpilcopis,
tiaqüarhinfania cbmpulit.exulari:quifihirmatis fiir’q- ! & multas perfbnas de/pmitate fidci 8c
roboräuit, 6c réftifci- noiüm .opetum fpcraré 8c cxpcdaré fegnum Del- Nam
tata prdcèlla, quxiam plurimum detinuerac nauem A- i 8c lofcph fidelis inuentuseft in dgmo Pharaonis,Loth
poftolicam,quantum in ipio eft,cürn Chnßo lubmerfir, iuftus manfit in Sodpmis, Chufat in con^iis Ablalöh'
imo.6c adhuc mêrgitur. Quidnam qüxfo ducunt in cri- * vtilitervcrlatüs eft,Dahiel innbcenter proruic ip Baby
mine, qui fe'e.flèinnocences.glorianfur rauc^numquid ' lone, Abdias in cohforció Aehab 6c Iezabel, dl ,rpu-
haèc.pröbationibus indigëuc,qux mundusagnbutt,qux ■. lans cum dolore, qu« etnendarc non poterac.Prop^e-
inru'is doloribus ^cormcncisihdefinenterictitit Eccle-1 tas Domini .in atfiis laticantes falubliter- ëxkbens
fisijqu« qpocidianis rerun) expérimencis luce clarius pa-1 clemènciam Dei 6c gratiam Pïopheti« patientia lohga
tent. Sed7fi cotrt'pi:dulcè pucatob{èquium, planu^ett i promcruic. Vnde cÖmmSdüm arbitror, vt fi chaos
eosampliorisëflèpetfidi«, qui Dominum fuüm, cuius j quod inter nös,8cpatmm noftram nrmatum eft j per-
oblêqijip cörpusdeitouëïunt öc atiiraara , tara enpnni-1 mileribjhanc Epiftplam vcfträtn ädfingulos EpneöPos
terpatiunturerrare.Sqine impletumcft ineisfiodie Pro-1 ÖCcclebriorcsEcciefiasttanfiuittatis'iVt nutantium fir-
phecicum iWw^Q^fivuipesïn defer to prophet* tui Ijratl.cum ! metis fidem, 8C bnfnium prouocetis afteólum ,crebns
ad rubuètfionem Eèclél]1e,qui Prpgiietarum in ea lpcü . exfcrptionibusfingulosEpifioposinipiritu manluetu-
tenenc,dolpfitatisru«muhipHceslaqueöstéxam,dulcc dinis.&leuiratiSfoiiicitetis,vcredeantadfor, 8c rhémi-
falutatioms promittentes allpquium , dèuptam profi-! nennt condition is fu « : 6cip omnibus prouidcacis,'ne
rentes obédiêntiani,auxiliuiti öcconfiliumpromitten-1 quidveftrumartbgantixautimmpdërationisptqcendat
teSjVttranféuntespêruübëcuTastatiPnumvöc verbisje-1 imaginêm. Adh«caccepi/ab his Herford.Epiïcppum.
gitimis abueentes mdilperidipm legis,tandem inferant, j fe familiarius holTe d icü n tq u o d dum ^erïaifétur in
Reus cß tnortu, crutifige , cru(ifigèeumyneque nobitrtfiruétu'.j féhoïis y laudis auarus erat, 8c lautus’ atnator glori«,
hunc, fed Barrat am. Ecce quamialuternPatri-de^dcrant, i qüaptus'pecuni« yidebatur effe. cotttemptor. ;P‘u-
qua fidci dcuotionc debitath adimplenrobedientiam, tatur. itaque^qnbd nihil .nllum magis mouere pbnet.
regaiiuin
piuntreformari., Ec quidemtarilyöbis, quam;omni■ •
bus caufam 8c hiftonam profcrijkionis vefti« intelli-
gen ribusdi&a effen o nd ubitbexabundänti, {edimpie-
tat is 8c doli, impudenti« 6c faifi tatis a eten de ns cumu-
Ium, ptofedto nolui anifmmi 'nep calamum cbntinere:
nam 8c^
SinatMrinefetfaïtihdi^ti&veïfiïm. ^ ^ ïy ' -
aduerfus inahtidm&impudëfitiameorum, quorum o-
mheiuprxcipitivitiutn ftètitjVtöèquitixeorüm^v
quid pomtpddfïe^arejjcpgttareiquamiibétfii.btilis, 6t
in malo .1.'.^. arguta pofteritas. Sed qüid ïh 'his moror}j;
RetribuätpisDeus>& plane,nifi verfiayi()F?,qubd poffi-5
• ib'ileeft,ytnatifimMfitarem ,.retribuët abundanter ta-
ciehtibus^fóuehHbus'iicquitiamiftam.'Ybsautctni
quam fi euih magiftri Scholarurn ,.6c viii religibfi , vc
potePrior Sahdi Vidlbris vötfimiles, quos in Galliafa-
miliares habuerat, focordiaeius,qui fperebaturredem-
pturus iftaelyfuisliterisPxcitarent 6c animarPnt.vt nunc
pftendat Epilcbphiquem iti fcholisdepirigcreppfueüity
& eaa fe prbpellens vitia qu* in aliis argüebac. amiffani
r ed i m at fa m am .Idemetiam de Wjgprn.cbnfulitut>ego
tamen neede ipfis,vnde/pero,nec de Rege Francorum*
qupdvfituc c*tera, in aure didum fic ycüm adfüprem*
nfeceffitatisaiticulumve!umfuerit,pr*fumörupta'modura,
nec de Ecclefiä Romana , cuiui mores 8c neceffi-*
tatd^nobis innptuerunc/irmultum confido;' Vtique
Dominus Papa vir fandus 8c iuftus eft,6c Dpminum Al-
jbertdm ,yt apierifquedicitur^imitäioremhabet.fede-
ius funt tant* neceflitates i Sc tanta auiditas8c jtnprobi'
__Romanorum,'vt interdum
procUretq;,exdifpen{atiöhe, quod Reipidii itur expe-
dire,8c fi no expédiât Religiphi.Timeo ergo ne appella-
tionis diem oporteat expedari.Sccum eo ventum merit,
ne,qui diligunt munera.lequâcur retribuciones. Metior
enimanguftias temporis,8ccircuftahtiâsnoftras,8calio-
mm,noftris,iroo Chrifti 8c Ecclefi* aduerfàtiis. Decre-
tû eft vt nos vulnerent 8c confodiant fpoliisiioftris, qui- i
bus fi intérim vexàtio data fuerit,ad inteiledum forcaffe ;
proniorefferunt,môre laborumSc fumptuum,ad pacem
reformandam fibi 8c nobis. Nam hoc ipfum malitiam
corum 8c audaciam nutric,quod nobis foils laborätibus,
illi in opulentia 8c voluptatibus fuis hadenus quieue-
runt.Ec quia humanum nobis deeft auxilium,tbta mentis
intentione confugiamus ad Dominum, vtà præfen-
tibus8cimminentibus rnalis expédiât,8c(cuto mifera-
tionis fu* circundet nos veritas eius.
Domino Exonienfi. Ep i s t . C L X X V 11.
>TVlta qusid:em,fctibenda eflènt,fed atiguftia tempo-
i-VJLns, 8c necelîàriarum tumultus occuparionum co-
gunt,vCeaperftringam potius quam exponàm. Reccpi
nuper authore Domino Fràtrem meum bènignitati8cli-
beralitati veftr* congratulante m in plùrimis,& me præ-
ter plurimam,quam habebam ad vos'deuocionem, longe
aeuotiorem fecit,8c magis pbnoxium. Inipfius vero
aduentu euiufdam amicifiimi noftri recepi literas, qui-
bus me voluit p.ræmunire,8c vos fi fieri poflèt.rne, quod
Rex pr*cepéric pef loeél. de Batoiio, 8c quofdam alios
miniftros pietatis fu*,vos 8c Dominum 'W'igorn.fic ha-
bendos in omnibus 8c ttadaiidos, vt capitales inimicos
regni,8c public« falutis hoftes.' Vtiham vanus fit timPr
meusl Sedquicquid Epifcppi in appellatoriis fuis pro-
pediem icrip(èrint,qiucquid p.rædicent de pietat e 8cm a-
füetudine eius,deiuftitià8caftabiiitatejde reuerentia fa-
cerdotum,nihil adeo im piu m eft in D e ùm ini homines
inhumanum, quodFranci 8c Latini de eo facilius non
credant : vnde plurûnum mirantur 8c ftupént omnes
qui audiunt,qua confcientia,qua impudentia;qua fronte
aufi fuiftisaflèrereiferibere ,& Epifcppalisauthprita^
tis çharaden bus conficmare innocentiam hominis, cu-
iusiniuftitiç funt omnium fabula,cuius fupplantationes
8cviolentiasmundusagnouit;quolnodo in fubuerfip
nem itiftitis falfum dédit tot 8c tantorum patrum vene-
rabilis vniuerfitas pro mâlida teftimonium. Nam (cfipti
veftri verba fuhr hæcproRegc, cuius eau fern notarius
vefter iuftificare conatui.Rexomnernpromittitiufti-
tiam,8c eam fadis implere para tus eft, Sc dulce reputac
obfequium,cum monètur,vt corrigat,fi quid offenderit
inDeum,nec folum fatisfacere,fed 8c fiius exigac,in hoc
fatisdareparatuseft. Ecpoftpauca fubiungit. *,Diuidit
fe iudicib in his quæ funt Ëcclêfiæ, nec in modico fub-
trahencem,fedcolla Chriftiiugo fubdentem. Et paulo
fuperius. Dominum’Regem non quidem numquam
pecçaffe dicunt,fed Domino lêmper pararum fatisface-
re, 8c confidenter dieirhusj8cprædicamus. Oiinquiunt,
quam fana , quam fandaprædicatio Epifcpporum An-
gliâ! ! quam firicérum 8c incorrupcum pep libçrtàte Ecclefi
« teftinionium ! quam vëra eft aflertio lacerdotum,
qui illud prædicantquod mimus aut hiftrid fine difpen-
dip verecundi* non loqueretur. Si fidem quam non
habetdefideratfcriba yefter, 8c fi qui ei con(ençiuht,ex-
eundum eft eis de ptbe Latino,ne qüoties h arc prædica-
uctint, quare peregrinum vicinia rauca réclamée, 8c ne
tantum adudrfus Ecclefiam pro confùêtudinibus, imo
prauita tibus aui tis teftinionium da re t fapiens ille tabel-
îio 8c facundus,8caduerfus popiilum teftificatus inferuit
feripto veftro.Rex à Domino ConftitutUs pad per omnia
ptouidet fubiedorum, 8c vt hanc cpnferuecÿde Ec-
clefiis 8c commiffis fibi popùlis, dignitates Regibus,
ante- fe débitas 8c exhibitas iibi yult 8c exigit exhibeti.
QuodaudicnS Ecclefiä Gallicaha,ica,in'qiiitDpminus
8c Euangeli j retba adiüuen tjeos à q uib us, 8Çproquibus
feripea funthæc, ptouidet forcaffe pacem,omnibus, .fed
Bibliotb.Vet.Pat.Tem.ïf. '
_ _ È f i f i e U .^ ________ ';,w \ ^ ....... 3 ? )
licenciapoteftatis, ^-alonge , quia pr«(èntialicer omnia turbat. D.Epifcopi, j
aut forfican.vt verius dicaturEpifcopus , quoniam. pat
eft y 8c omnes econtta clamant,quia'paxnon eft,fed a-
maritudo omnium amatiftima. Si vero nonn>fi débitas
fexigitconfuetudinés,ficut.vefter Demofthcr.es aftèritj
illis profedo debuerat eftècontentus, quæ non funt di-
uinis legibus inimicæ, qu« bonis monbüs non aduer-
fantur ,quæ facerdotium non dehoneftant', quæ peri-
culum non ipgerunt animarum | qu« matiis Ecclefi«,
de cuius manu fufcepitgiadum,adipfam tuendam.&m-
iurias propulfandas, non fubruunt libertatem,, lcd in
yotis ipfius omnia con traria fun t , fi eut Icriptura eius,
laniâbrum, Patrum authoticate ,8c lurnmi Pontificisore
damnàta ceftatut,8c quotidian* querel* cïeri 8c ‘populi
: Et tiriibo né Ponnficesipficpntrafcripta fua venire
cogantur, 8c deprædicare quod prædicant , 8c quam ,
modo damnant,iuftificare eau fam, 8c quam figjancanti
condemnare.SignaüâeftatteftacioeoiurnomnjumqiJi-1
dem concepta nomine ^ fed tnum dUncaXat Epucopo-
rum roboratafigillis, Archifynagogi yidehcfec Lpnd, 8c^
Domini$camici nieifcUiinterim parboi Epifcöpi Voie. -
ton.æquc doârina 8c eloquio pqJlcnris,yeteKs quidçrti.
fcholaftici, iednouitij Epifcopi'Heford, quorum p r*ë-
minebat authoritaSjfi non opinioni bon« confenfir,ini- -
quicatis, 8c mânifefi^ falfitatis atteftatio, feripto vter-
que, 8c figillorum munimine connincente præiudicà-
tec.Alij intérim quos libelli cbncludit inlcriptio, nu t m •
arguuntur,quia non facile credi poteft, vt toc fajpientçs
c«nuenerint,tot couenerint religiofi in fraudemdiuinæ
legis.8c Canonum, 8çin perniciem Ecclefi* copfcripie^ •
tint, vnde côualef c at 6c pr çualeat vfquequam in i quita s,
8c iuftiria opprimatun Sed vt audio, omnes illi feripto
præftitcruncauthoritatéjquod fiance vidéfantiimpiifîi-
mumfuittântçiniquitati teftimoniumperhibere:finon
vidctütjftultiflimü alien*iniqùitaH luotum imponere,
charaâemm ptæftare auchpritatëm. Sed quid in te con-
fpicua, cûm ex nccelîicaté pluta dicèndafint l prôtëndH.
fermoneraîNampagihailla,etfi vëftrofum cëlîaret ope-;
ra.noftrorum tarnen diligentia ad Romanuih dëfcrtüi:
Pontificcm,qui demotes illiùs quem iuftifîcatis eX fiüllis
nouit indiciis, 8c facile deprehendét quafincèritatgEpi-
Icoporùm cpncepta fit hçcatteftariô.qùç fnérit intentid
lerib* veftri,qui quoniam Domino alite r dilpon e n te,q?
ambiebat eflè non valuit,Can tuarien fis Archiepifcopus
in Anglieana Ecclefiä de conlènfu, confil io , 6c aut hori-
taté eorura,quiCh riftüm petfequuntur,faâ:tis ëft Archî-
fynagogus. Scripfit çi nuper DomindsRexper RaHul-
phum Dicetehlem Archidiacoiium fuu(n quod lè tbtü
régnunr fuum 6c caufam, qnæ'intereum 6c Ecclcfiâ ver-
dtur, ipfius tanquam patriSÔc fidi fiimi âmieiicbrtmittif
arbitrio, 6c præcipit. vt Officiales lui ei in omnibus vfquequam
obediant.Si quid ergo vobis, vel Ecclefi* ye-?
ftrse,aut Domino Vuigornénfiincubüerit, itlumfaciatis
conueniri, vt provobis 6c Ecclefiä Deieoinmoneac Rè-
gem, qu^, ficütinillanpbili Epiftola fiià, quæiam pro-
uincias 6c régna circuit,teftafüs eft,dulce putaropfeqùï-
um,cum admonetur,ytcorrigaf fi quid dcliqùit ih Dd-
minum.Narrl qùideliqüit in proximum',ûn Dominum
quoque dcliqùit * 8c fp oh film exhonofatChriftùm^qui-
CurnqueinhonoratEcclefiamSponlâmeiui.Sunt enlm
corpus vnum, tmo 8C fpirîtus^nüS, 8cquoçlamplids ëft,
coliatione gratiæ quodammodo funt DeùSyhus.j dum
admirabili co m merci b iliaqhæcàirnis fufitex naturà
pnmitiuaDbmihbimpertit.vt abeo plchitudînefn di-
-uinærecipiat.&oleoexultâtionis quadatnfa,tionecon-
fortij abundet abilIo,6ceftluàt tpta.Primitiüam natu-
rarh dixerim ne abufionis ihuèteratus mps.......reputètur.
iuxta quern omnes fumus hacùra fili/ iræ, fiùn quod
in ea çonditi fumiis.fëd quia în èam dégcnerâmus.Nam ;
vt ait Ôrator,vfü%ltèra naturà’ èff i à qüô difficillimhm
c ft auelli. Nec tahieh ArcKifyrfagogüm idcirco conue -
niendum cenfeb, quia fnulturo Ipërerri yosip fo ^àçtpçi^
niopoïïèprofîcerë,,fed Vt vèritas àmpliusefùçefcac, Ôc
ve in verbis mendaciÿ, quod Spiritus lanäusinhibet per
Prqphetam, vlterius heiho COfindat ,-vtpaucis conclu;