t e iW » a u Æ ùW t e D iü a u ^ » m ^ t o n d » .« - ï 'c p ù m i iD U o p i n i o , n o n x I l fLde«m «dEc-
__ m/rhoriametas ciefias, quatuor ad perfonas : fi tarnen ilia qu* ad Hçbræos
cft. connumerandaeft in EpiftolisPauli, quod in
pcditim,capâciffimam,&tenaci{Î!marn memotiam çtas
nóftra ftupct&venetatur.Nam vtait Apuleius indibrq
Âe Dep Soçratis.laudem celeritatis (iraul & diligentia* ■
nullus affèquitur,fed &grandium Hbrotumgtaues ma-
ceriæin eadem fcbedulam nulla vnquam difigentiafö--
pinguntur.Namdeptirnisduabus quæftionibus, denu- :
mero fcilicet librorum & authoribus eórum, Cäffio4o-
nis elegantem çompofuitlibrum: fed quia ip haeparté
fides meadifcutitur,niea Scaliofom non mulcum inter-
eiTe a rb ite r, quid credatur :ied hoccredatur, an alte-
rum.nùllumfaluHâaftert diipédiùm. Ineo adeem quo4
nec obeftiriee prödeft»aut inalrerufróparummbmenti
atfertacriuslitigare : nonnéidem eftac fiAe lana çapri-
na intcrätnicos acètbius contendatur ? PrPinde roagis
fidemâtbitrbf impugnare, fi quis id de quo .non. cpnr
fiat, peruicacius ftatuat, quam fiàtëmërariâ diftinitiPr
né àbftinéns,id yhde Pattes diftç;ntirévidentür,Sc quod
picheinueftigarenonpoteft,reiinquatincertum. Opinio
præfacione cius aftruerè videtut Do&orûm Doâor Hieronymus,
illotqm difleduens argutias,qvii camPauli non
efle.contendebant.Cæterum, quintadecimacft illaqux
jicclefi* Laodicenfium fctibituri&licet vt air Hier.ab o-
mnibus explodatur, tarnen ab Apöflolo feripta eft : ne-
qup fericen cia hæc dé aliotüm ptafomitur o pinione,fed
ipfi’us Appftofi teftimoniô rohoratur. Meminit enim
IpfiusinEpiftolaadColdflcnfes'hisvetbiSjC«?« leftafutnt
apud vos bac Ep'tßola, facits in LaodicenßumEccleßa kgatur.
& ea qua Laodicenfium tft légatur vobit. Sequuntur Epifto-
læ Canonic* V I I. in vno volumine, deinde AäusA-
póftólorum in alio,& tandem Apöcalypfis.Et hunequi-
;demnumÇrumeffe librorum, qui infacrarum Scriptufarum
Cähonem admittuntur, Celebris apud Ecclefiam
indubftata traditio cft , quætanta apud^mnes
vigenrauthôtitare yt cóntradrótionisauc dùbietatislo-
cuiti" fahis méntjbus non relinquänt, quia confcripræ
.font digit© Dei; lure ergote merito caue tur, & conde-
mnatur vt reprobus,qui ih morum verboruraqüe eom-
mercio,pr*fertim infiofo fidelium, huius diuinieloquij
paflfin & publice non admicric argentum, quod igne
Spiritus iariOricxaminatüfoeftipurgätöfeptüpIum.Iftis
ergo iectirc fides incurnbat & illis, qui hiinc probatum
& debi tutti aceipimus firmamen cum,quôniam infidelis
& hareticus eft,qui eis aufus filer if retragari. De libroru-
‘ veroAuthoribus variantur opiniônes, licet iftapiaeua-
' luerit apud Ecclefiameosab illis èfle praéftriptbs, qui in
tarnen ih alteram pattem póteft Qc debet eflè ptocli-
uior,vt pro omnibus,aut plutibüs, aut maximis notisàt-.
que præcipuis, vriieuique prqbato artifiei decundum
prqpriarovidetùrfocültatem, yfacihüs admittatur, nifi
ratio manifeftä; aut- probabilior in his quæ rationi fob-
icâa funt, oppofitum d'ôceatèfle-vetum: rationiveto
fubie'ótj infefufiproprërîltoS'atticüIos, qtti drnnem o-
mnino trarifcenduntratipnem.in quibusAultaelTe præ-
elegTt Ecdefia , vt in infipientia fidei appreliénderet
1 Çhriftum,DeivirtUtem,& Dei râpieritiafo>.^cumPhi-
lofophis Gentium,qui dicentes fe efle Tapientes ftulti fa-
■ âi'iantj & qùânu^^n^ii^cogicatîorii&uM'ttK > yt darén- j fingulommtitulisprænQcantur.I(i(iôEüsfcstoEtytnGlo-
eût in lènfiim teproburo.“ Quià ergo âe njumero libro-1 giaium libro càp.II.tationèm nominum quç ns
rum diuerfàs &. multiplices PaAiim lego (entendais, j tafunt, àfpnte fitetarum
Gàthplîcîê, EcclefiæDoâôremH-erdnyiT.um fequensj
eotum.vRabanus quoq-,in libtö de Ecclefia^cis
quem ’ip confttuendovliferx fonda men tô prebatiffijij
mum habeo, ficut çonftatcfle X X 11. literas Hebtæo-
rum, fie X X I H* libros veçeris Teftamçnti in tribusdi-
ftinétos ordfhibus indubitanterefedo.Et ptimusqui-.
demordo Pehmëùcumtconcinet, quinqüc (ciliceylitbores
dfticiiSiquemnonnullideSacrametrtisdicuntj&Gaffiö“
dorusin libro de inftitütione dfoinarum literarum
àd huhe articulum pertinentjdatius exequitur. Cafoo-
dorus cni m non modo de SctipturisCanonicis ôcearum
___________I_________ _______ _____________ éufooribusdîffcritîfcdàquibusexpphantur,elegantiiVt
bros Moyfî fie pro Sactamcntbfom variefate dimroi, & {.folet,defcmbit eloqbio.Præterea finguli Parrum Iforum
fi continuam dfrhfftoriaeontfet eire maferiam. Hi font r.al,quem expQfituri.ricut ratioexign.deauthore > ^ fma"
Genefis, Exodus, Leuiticus,liber^umerorumiDeuté-l tefiaelusintentionë,&cajife,&^titb^pç i <l l?.aa ia :u^_
röhóiSium.Secunduspfdöcohtinet'Pfophetas, 6c p£to j quaeauditbribus,&lé«ftoribus focilioreminte. îgentia
jibris explecur.quiquare prxcxteiis dicîturPropbetije, fequcntiso|eris praeparent iinTraitau us uis promit
cum aliquieorum nudamrefetre videantur hiftorjam.] tere coh(ucüetuqt,& haec quidern habitaratione o ,
6c aliiPropHetiamtexënfes,fiçutDaniéb1LberquePral-{ teînpqris,&eoiumad quôsCermodirigitur,vta otv^
möfom,inpropheticis’nón cërifoanturbperibus,necinj Eua nge li cas i nfti tu ci o nis, fa mil i °nfini m e n u am
quaéffioheprbpofitüm:^ft,hectemporir,3Utfçhedaean-j biftlutari^bpprtùn^ifoenfohti^lain-vt/mt * ,u *
guftia me patit hr explicite, Îèdt^inftahtia-Detitibnis.i) mâgnaparsprmlenhæeft^ô^lwrationeperionami-
lnhisérgbnumëranfttr,lôfué, Îibèrludicum.cuieom-. lius qui feribit pcimetiri.v'Vndeabexecutione V . ga
pihgitutdcRutfi,./•*. -.1' qu6riiam ♦ in ' d i:ic b .us - 1.;1 u di cum}firtfta __ narfiifcendo.
a» flslhm adallatranutu^
opinionis de indufiria flyfom fofpendo,ad aliattanfitu-
tns,nifi forte dignatioveftraptxcepetit, vt & hanc dill-
gentiusexequar.Intetim cefturo habeat veftra difccetio,
quoniam PBilp,cuius meminit Ier. vndecimo capitulo
libri de virisilluftribus^ab aliisdiflentitin libroquiin-
feribitur, Quart yuorumdamirtfSiripturu mutata fintnomina.
: Hunclequutur Theophilus AlexandtinusinGhronicis
Sfois,dcEpiphanius Conftantiae Cypri Epifeopusin libro
de vixii iliuftrib.quod & Theodorusiqui v tbano fetmo-,
ne libros coium de.Grxcp tranftulirin Latinum,a,ttefta-
tur.Dieit enim quod & Gamaliel, ad-cuiuspedes Apoft,
fegloriaturdidiciC^fogcm,&publicaaflertioHebt?oru,
qui de litera legis»refl:ius fapiunt, cum Philonis opipio-
rie cpnc ordant.^ed ne prxteream vCtbum, cum a4 reli-
qua prope ran dum fi t,& iftoru m proponatur opinio. Ea
autem eft quod Moy fes PentateucUm feripfit, & fi de fine
rator hiftOria, itemque Samuel, qui in duobus primiS
Regum :voluminibus,^Malachus,<foi in duob.fequen-l
tibuseXpletur,qaoSfequunturvbluminibusfinguliSj I-
raias.ietetniasjEzecbi^ljliber X I I . Prophetatu in agio-^,
graphis ch'hfiftit. Tcrtius ordo 'eontrneiTlS Iqb,JPfal.te-^
tium,Ecclef. Ganriea GanticorumjDanieletn,Paralipo-
menon, Efdram .& Hefter. Et fiecolliguncurin fummi.
XXll/libriveterisTeftamehti.lieetiTonpullilib.Rutn',
& Eamentatibnes Ieremix, in agiographorum numeio
cenleantiupputandoStVcih X X 1111. iiinima omuium.
dilatetur. Et haec quidem/huiniuntur in Prolbgo libfi
Regum,quern beatusHiefbri^mt^yocatgalcatumPrin-
cipem omniumfcripturarum.quaeabipiodefonteHe-
braeorummanauerutadintelligentiamLatinoru. Liber
veroSapieti®,&Ecclefiafticus,ludith,Thobias&Paftor,
Vt'idem afleHtjribh reputahturih Cano ne, fedn eq; M a-
chabaeotum.liber,qui ih'duoVblumi^a (cihditurj.qubru^
.primumHebtxam re4o!eceloquenriam,altetum gratia,
quod fryluis ipfoconuindt .llle autem qui Paftor in'lcri-
bicur.an ilrcubifiynefoio,fe certumcft quod Ieiemias&
B.illum vidifte,& legifle teftantur. -HisaddOnturnoUi
Teftamentio<fto vblumjna,|fefocet^uahgelmm Mat-
thaeijMarci.Lucx.'Ioaunis, Epiftolae Pauli, XV.vn.oyb-
lumine comprehente^liCetfitvulgata, & fere-omnium'
Deuteronomij,vbide morceeius agitur ,non conue -
niatjaliisaflefehtib.&hanepatticulamprophetalicem"
tudine,fi.cut&illam quam de mundi creatione prxmifit
in capitc.&quam in benedidionibus Patriarchatum de
fiituto vaticinates eft,ab jpfo Moyfe fuifle confcriptam,
afiis autem d Ipfueialiis ab Efdra dicentib. cam fuifleap-
ppfitam. ipfoe libram fctipfit,quidenominatpr'abeo.
Sophthim vero, j.Iudices, item librum Ru^,&parcem
I libri Regum, qui denominatur ab ipfo, feripfit Samuel,
" “ " , feliqua
reliqua cxccpit Dauid.ièd tandem dlcriitlia t ó f tu s elt\ chabæorum, qttj Dc;n fnnr recanri in fW , ; ' a ■ J.tL’. '
UMdalaacchhiimm,.tidâ eefftt dduuoo'.ppooffttccrtiioorreess lliibbrriiRReegefuimmJ.InnHdeeJiiibbrruü :auchoriKh«^JL..*ä-v ____ . none,aquibus
{hum çum Lam.entatiQnibus edidit. Hic autem vulgata
non contradicitopinip. Ezcchias deyrtiiapientes, quos,
in icholam virtutum Sclitetarum fociauerat fibi anpis
^ÇV.quibùsDeus prorogauerat vitam eius,diuiniS;de cç-
terpvacanSjin vhumyplumen cotppegcrunc vaticjnià:
Efai»»qu£e illeinpopulo declama|jfe(qup4ex verbis eitis
appare.t^ yifoseftporius qpam. feripliflè :nee répugnât
quo4 in gradi libfp feribere iuffus eft ftylp.'hoijninis,quia
liber ilfoiam fcf iptus erat, Sc grandis, necad ipfius Pro^
phetiaSjVt aiunt,pertinercalligendas,quia èxceprç font
ab auditoribiiSj&à prafato Rege difpofitæ.lidem & Pa-
rabolas compilauerunCjantequidemàSalompne dida-
tas,& ftlenter ab excipiehcib.y t vf fi t, vfo vulgatas^V nde
in iifdem .parafiplis hæ quoque font patabolae Salomo-
nis,quas tranftulerunt viri Ezechia Regis Iudàifranftu-
lifreàutem .dicuntur,quia quafi de locoed locum,ab vfu
vulgari.&p.riuatis fortafte lchedulis fingulorum,publiea
auth.oritatettaduxeruntin CahohémScriptùrarum.In-r
de &rbboratui hase traditio,quod in-tertio Regum feri^
ptum eft, Locutw eft Salomon tria miUtaparabolas i &fuerunt
camina eiusquinque milita, & d/Jputauit a Cedro Libdni vfque
adhjfopum,&0>Hoc enim dix.iâè. potius creditur, quam
fctipfifte.Spncqui carmina eius référant adCanticaCan-
ticorumtdifputationem natutalium à maximis ad mini-
ma procedentem,ad fignificationem eorum quaEccle-
fiaftes in cotius mundi eoncion^tur auditu. Sed dehis a-
liaSyNam & Eeçlefiafocem,èç Gaptica Canticorum Ca-
noniS crip turarum Rex Ierufalcm.Ezechias & çonfchor
lares fuidicuntur adiecifle.Salo.mohis tamé authoritafe
prolata,quemin his confcribendisinuentorem , & quafi
public* ytilicatis.praeonem habueranh Hoe tarnen cö-
tra vulgatam opinionem, led an contra yentatem diâû
fitjdiffiniacillequinouit. AggæuS, Zacharias, &,Mäla-
chias, adhîbitis X V. viris, maximefideliter Synagogæ
........ oracula compofiierun t.Ipfc enim ptaedicäuit vifiones,&
infixit memoria! auditorum quas in terra polluta
(cribere-noluit, ne fantfta prpphanarec,fédpræccpitvt
feriberentur in terraDominLHuic aucem fufpenfioni al-
ludic PfalmuSjdicens', In faliubus , in medio eiusfujpendimus
organa noftra.y (ye. Etab hacquidem ppinione,,vulgata
non.diflentit,ficutlfidops ajteftatur. lidèm Prophet*
fetipferuntDanielem. Nam Daniel & propter caufam,
aptqoribus ferip« finr,nec vulgata docet opinio, hec 4e
his lequacec Philonis faciuht mehrionem r quia tameii
hdem&refigioncm ædificant.pieadmifti funt .Librum
Sapienti* comppfoitPhilo, diciturque Pfeudographus,
non qui|maléfc4 pferit,(èd quia male inferipfit; Infcrii-
ptusenimeftSapiçntiaSalomonis, cuhiàSaloinohe nö
lucaitusjled proprer ftylum quem induit.&ëléeantiam
morum,quam ei « iw informât, diciturSalomoriis. ic - j
cleliafticum fenpfit Iefüs fitius Sirach , qui & ipfe ï ftyli;
conrormicate& mqrum,Salomonis dicitur, ficucècontra
a Latims yfii vuJgato dicuntür elTe qu*dam dé libro
Sapienti* qu* nó ibi,fed in Parabolis inueniri baud dü
biurn eft.Vndc ihEcclefia,Periocha Paraboiarüiricipih
Slulttremfortem quit inutnietnitxiXo Sapienti* pr*noratiir,
H*c de numero &anthoribus librorum veteris Tefta-
menti, in qufous pro parte pr*fatf Authores.a yulgata
opinione diflentiunt. Ntimetus Librorum neui tefta-
méci certus eft,&authores-&fere nulla eft altfcreationis
quæftio. Si quidéfinguli Euangelift* fua yolumiha edfi
aerunt.PaulüsfuäsEpiftolas texuit.etfi illaih qu*âdt!e -
br*e°s eft fufpicentur aliqui foiireBarnab*&ClementiS
'Epiftölas Gànonicas illifcripferiintquórumïiominibus
ïnicribuntur.De duabus tarnen Epiftplis Ioapnis nouif-r
hmis qu*ftio eft.Aânas Apóftolorum tam-fideli 'éc fi»Iu-*
b ri^u am dulci ftylo,Lucas dignöfcitur exafaflè. A poca-
lyplim alij aloanne Apoftolö,aIij a quodam-iantftiflimo
Sacerdoce Ephefino Ioanne, fiçut literatqrum héatus
pater Hieronymus referrjdefcriptam opinâtur. fedapud
credulitatem Ecdefioevincit Apoftolus. Hæcinteriih de
numero ôcauthoribus librorum noui Tcftamentidiaa
unt,quorü conceptionefi quis noflè dëfiderat j Epiftola
beati Hieronymi ad Paûlinum, dediuinis Librislegat,
qui^ vtde confcicntia meâ loquar^pûiquam meliiis in-
uenietur,aut planîus.Sed quæ cura éft, fereni/ïïitteDûmine,
hasatquealiasin inucftigationèAuthpruhr diffcutpreopinioncs,
çum vnuhi omnium (an,6tarum Scriptu-
rarum conftet ciTe authorem'Spiricùm fafitäum ? Nam
beatusGregoriusfn moralfous veriififoc& eiégçtiffîmëcum
ebnftct beati lob, quem exppnebatjSpiritUmfan-.
Mum efleauthoïem,deScriptorelibffpoïlmódH^ quçrerc.
»P50 eodem haben du m eflè;; ac ficù m .de S^ip'tb.re
^ertum fir, de calarno, quo liber feriptus eft, dubitetur.
■ faciatisifi Scrip tùrârû teheantur autho-
^feinEzefhieicrpdditaeft.^àrcnpmâtioncfufpêndiE
&.quiapt*pcdiebacuradmi.mftration{bii,publ!ci^Iid'c tcdmplcantar.NoncnimauditoreSJegfs,vraitÄpoft0:
qquuooqquuee ttrrèess PPrroopphheett**,,&&ccopnnffcchhoollaarreesse pôorrupmm( fccrtiiopffeerrûürr lns.annri n^rra.v..,^. r. 6 - . ,. * .>
librum Efter, quem vulgata ppinio ab fifilracompofir
cum aflètit,librum quoque X II. Pfophecacum , quem
yulgus a b ipfis X 11. Prophetis cpmpofitum tepet. Pr*-
facus autem Philo cum (equentihus folsfuperius nomi-
natis, memoratos tres Prophetas huius libri & pr*cer
dentium,vt.........eft,laudat authores. Quia enim breueserant
fingulotum vïfiones , (àtisvifura eftipfis Pro-
phetis eas prædicando publicare,& fie-aliis deinandare
Sctiptoribus, præfercim cum quidam eorum tuftici fu-
:erint,&Paftores, & aliisofl5ciisdediti, literalum fiiifle
credantur ignari. Librum Pialmoçum compofuit £)a-
uidjVtensintcrdum.minifteriô virprum,qui in quorun-
damPfalmorum tituljs àfcribuhtur. Fperunt autçm.h’i
vitiX. qui licet aliquos PfaImhs corhpoÇaerint, quod&
vulgata,quam Ifidorus refert,non negat opinio â ttamen ‘
orcnes Pialmi focuntur cflè D .midis, qui cis foam acc6-
modauitauthotitatem,iuxtaquod Iuftinianui dpcecin
Codice, dice ns , Qmnia mérita nojlra facmus^quibm nofiram
mpertimur autlwitatem^quïa exnobis eis omnismpertitur au-
thoiitas. Nam quinonfubciliter factum emendat, l.auda-
bilior eft eo qui primus inuénir. Eldras librum. compo-
fùif,qùiprçnotatur abipfo,&Paralipomenon, vfque ad
diesfoos.Reliquü vecofcripjféruntfapientiifimi|ideliter
Syniàgbgç.quç tempi ui’eçdificauit in IerpfolyifoStMpy?:
fes feripht lob fecundumiftps^de qpo nihil d.efiqiife prç-i
procliuior,vt ipfe beatus lobfobatStis tenta tionibus pro -
prium feripfetit librum.DeThobia,Iu4 fih,Sc libro Ma-
Dominum iuftifuof.fed fa<aores. Ad H m .
lis.octuparinphmum eft;quia,vcperfidêliffimum organumfiium,
veritas ipfe eloquitur. Anîafencenriam Scri-
pturarum,&carnis vicia non amabis, Proindeintelligé-
..tiotiü fine Uteris mots eft,& vifii hôminîs fejjulturà. Ad
ter t iam prpgredior qu*ftionem,Qmdnam fithîehfaSo-
fis m fabülo,quam.famofiffimam interGyrhnbfpphiftas
ferutator verjracis,& literarum diljgétiffimUs.pÇriçquù-
itorApollo’niüs côfpexit iiviàbulb,Tuperquo omnes cô-'
iului,quiin Francia primatum dicuntuchabèreScripfoi
raruin^fed q,uiaeosQ,entilishiftoria Ïàtuit, non foufiiim
reprehfendo, fi quod nô tfidjeerâti docerÇhe’quiuefuht.
Qu'dam tamen imprùdèntiâ fuara impudetfus détexe-
rupc,idfolumineptarefponfionë pérluadcntes, quodà
Dp^qriÈtus,quo.ydiu&nuIlameixede'c5düxërant,hihil
(cire didicerun^Hiftoria aufom hçc quam yeritate refer
tur Sç literis Hier, in’ pr*fatis apicibus tangfoà'pudyâlPi..
riumMaximumreperiturinlib.jyap.i.THulodernëde-*
ratione. Accidit enim, yt refer t , quod à Pifcàtoribusin
Mil'efia regione eucrriculüfo tfahentibus, qüîda^iaiftû
cfoerat.Extraifta demum magni ponderis aur ea DelptiV
ca menfa,orra con|trouçrfiaeft,foi>fi?câpturam piftfem
.vendraiftèaffirmahtibus, hoce contra dicenfe fé emîfte
duntaxat fortûnam iàtftu^ Audifa qqailiiolie^ppul.uS.
ciuicatis, jjropter houitatem & m^nicudiriemrei ,eàh-
. .j? ' ._ 3 y ' . ' , v 1 1 fam ia dcqnfultatio”hrç*mM DcJph ici fAivpuouliuiniiibs (c.eçfziufuumit criecf*e*-
fumitvulgatä opinio , licehin earn, partem yideatur eft^ cepdam. Confultus verp réfpondît èi dan.dhm ^ jqui
omnes alios (àpientiâàhtecedercc, alioquin accipienti
iniucundamfore & noxiamv j taqj quia Thaïes Milefiù*
judicia