c
lob. 40.
S. Hildegar dis
parabolas,quia in peccatis cqnccpti,verba vitae aliter
capére non poflèrir.Filius eniin Dei, qui Diuinâ yita.eft,
inraundura venit,quitabernaculûeft hominis , noxiali
pomo décepti,quatenus'eum ad vitam rcuocaret verbis
doôhin«fu«,quem in humanafpecie, quaedcitatem ma
tcxeratjvidebat. Fonsviuus, cuius Diuinitatem nullus
intneri poteft, Deusomnipotenseft,quiin prafcientia
fuapradeftinaueratincarnandum filiumfuum ex homi-
nc,quem ad imaginera &lîmilitudinem fuam creauerat,
qua tenus per ipfius famftam huraanitatem» homo per-
ditus,liberaretur,ab alterna morte, qui hullo modo aliter
liberari potui t. Filius naraque Dei, vnica vita ab (que
principio & fine exiftens,mortalem hominem ad vitam
fufcitauit.à morte aecerna refufcitauit, quem in duabus
naturis creauit de materiâ terra, v n de peccata fen tit:&ex
anima , perquamDeum omnipotentem&inuifibilem
in telligit,qui altiflimus m ons eft, ad quem nulla ereatu-
raafcenderc valet:vnde decebat eum, à quo oronîffctea-
tura defeendit & mouerur,vt per filium fuum, D E V M
fcilicct & hominem,liberaret,quatenus vacuus angeli-
cus chorus per eum fupplcretur. DE VS enim cælumôc
terrara conftituit, quemadraodum Moyfes inlpiratus
Spiritu fancto, fcripfic,quem in fiôfcili vaie.fcilicethomi-
ne,de(ignauit,quem diabolus ad plenum , vtinmiracu-
lis Dei conftitutus eft,non cognoUit: ficut etiam Diuini-
tas in humanicate latens & oecultata eft : quia fi perfedè
eum cognouiflèt , nunquàm addecipiendum eumag-
greflus fuiflèt. Diabolus yero etiam ante ruinam fuam
eum nunquàm v idjt, quoniam à charitate cæcus fuir,
quæin omnibus rebus velut anima & oculus exiftit, I £-
SVM CHR IST VM fine peccato efle fenfit, & in coopéra,
quibus homo ad vitam refiirgit : idfeo recolens pri-
mum hominem à(è decep tum,cum etiam tentatum,de-
cipete volens|& vt memoria ipfius deleretur,omni modo
quamuis incaflumJaborat.Sed cum fuperacum fevi-
PHILIPPVS DECAN
dilletjomnino per terri tus er ubefee bat, &inmalitiafua
confiditjVtper antichriftum ,Deumin opéré fuo confü-
dere debeat , quia ex forti vena prima deceptions fu a
oonfidit in terreno hominc perficere, quod in inextin-
guibililuminenonvaluit,quodIob , qui in dolore fuo
perfufuseft,in prophetia fuaintellcxit.QuandoîDiabc-
lus fiduciam habet,quod Iordanis in os fuum fluat. Ipfe
enim maxime oditignem &aquam , quoniam oranes
qreaturæperipfafirmàtæ&animatx funt. Ignisveroin
quo fecundum impietatem fuam ardet,omni lumine care
c.ipfe etiam omnisviriditatisexpers eft , &ideocum
luce ôchumiditatepartem non habet. Nobiltflimusflos
virgæ Aaron,per ignem'florem,£rfn aqua mortem fuffo-
cauitjdequofloriditasomnislanókitatis , & caleftium
virtutum exorta eft,quoniam iple nobilegermen ab alto
monte defeendit, vn'de etiam nouum genus plantauit.
Prophetica nanque verba,qua in v mbra famæ fonuerüt,
tunc formata apparuerunt , quando filius Dei dé alto
monte,fcilicetde corde paths f u i defeendit ad induen-
dam humanitärem, qui omnem vocauitereaturam , &
earn in cauernàm naturae fua conftituit, quoniam ipfum
decebat,vt noua fanéfcitate caleftium virtutum homines
indueretjnoüa humani täte indutusjlli enim,(eCundum
Iohannem,non ex (anguinibus, neque ex voluntate car-
nis,riequeexvoluntate viri, fed ex DEO nati funt:quia
ficut Maria virgo contra naturam D E V M & hominem
genuitjitâifti contra naturam carnàlis concupi(centi«,i-
pfùm imitandöjin nouàmfanâitatem nati funt , quam
ex ipfo fuxerunr.Filius nanque Dei, ficiit bonus & fapiés
hortulanus , bonas Sc ad cuiufque vtilitatem perferftas
colligit herbal, bonos & perfeótos homines ; qui quafi
bona herba in bona terra fueriinr, quoniam eümaudiê-
runt,Scfermones ipfius audientes,ptçceptis ipfius liben-
terobtemperabanr infidé &charitate.Ipfe quoque duo- I
V S C V M C Æ T E R I S C L E -
RIÇIS, h i l d e g a r d i .
B HilippusDecanus,licet indignifs.maiorisEcclcfiç,
totufque clerusColonien.Hildegardi deS.Rober-
tojn * Pinguia, venerandae fcdtatrici partis illius,
quam elegit Maria,& nunc per munditiam cordis, &in
fururofacicad facie m DEVM intueri. Quiamatcrnam
pietatem veftram diligimius,vobis notum meimus, quia
poftquamànobisrecelïiftis, cumperDiuinam iuffioné
ad nos vêniflètis,vbi verba vitas, prout Deus vobis infpi-
raui t,nobis apcruiftis.in maximam admirationem dudti
fumus pro éo,quod Deus in tàm fragili vafe.in tam fragi.
li fexu homi nis,tanta mica fecretorum fiiorum operatur.
SedSpiritus vbi vultlpirat.Nam exmultisrcrumindiciis
manifeftum fit, quodin praecordiisveftrisplacitamfibi
fedemelegerit : merito&hosinadmirationibusnoftris
ad vos quafi ad viuuro Dei templum, prece^ oblaturi,ac-
ccdimus,& de corde veftro,ficuti reuera deDci oraculo,
veritatis re(ponfaflagitamus. Beatitudinem enim veftrâ
quam intmtf exoramus,vt defiderianoftra, quoniam ad
curam anijfèrum refpiciunt, in tendus Deo commende-
tis:& fi quid adhxrensDeo,animus vefterin vera vifione
( vtaflblet ) de nobis peruiderit , literisnoftrisintimare
cureds.Rogamus etiam, vt eaquæ viua voce nobis prius
dixiftis,literis quoque commendctis, & nobis tranfmit-
tatistquiadum carnalibus concupifcentiis deditifiimus,
fpiritalia qux nec videmus, necaudimus, facile per ne-
gligentiam obliuioni tradimus.V aleac dileâio veftra,&
ille vobifeum fit,quem toco corde diligitis.
Ad Clerutn Colmie»fem,Uildegàrik.
QV I erat, & qui eft, & qui vènturus eft,paftoribus
Ecclefiàb dicit-Qui et at.creaturam fa «Sur us erat, ita
quodtéftimonium teftimeniprutnin femetipfo habuit,
omnia opera füàfaciend© ficut voluit. Qui enim omnë
creaturam fecit, & teftimöhium teftimoniorum in omnibus
operibus fuis often debar, ita quod quodqhcfor-
matum apparuit.Qui venturus eft,omniapurgabit,&.ca
denuoin alia vicifficudine itetabit, & omnes rugas tem-
porum & tethporum abfterget,& omniafimul nouaefiè
faciet, Sc poft purgatiöném ignöta oftender.De ipfo ve-
tus flu;t,fic dicens : Firmaroentum cum omnibus orna-
mentisfuis pofui,huila vicarehs; Ôcùlosehim qùàiï ad
v id eh d um anreSâd audiendum.nares ad odörandum,
osadguftandum habet.Nam fol,quafi lumen oculorum
eins eft : ventusautem,auditusauriumeius:aêV,odora-
mentum eins:ros,guftus eiusiviriditatem fudando,vt o-
ris fpiramen. Luna qüoque tempora temporum dat, &
fic fcientiam hominibus oftendihStellæatitem, velut ra^
tionales fint,fic funt, quia circulum habentific etiam ra-
tionalitas multa comprehehdir.Quatuor etiain angulos
o rbis,igne,n ub e & aqua fir maui, & fic omnes termihos
ter rx,quafi ve nas coniunxi. Lapides dé ighe &aqua ficut
ofiafudi , & terram dehumidirate&viriditate qüafi
medullam Gonfiitui.Àbyflos velut qui corpus fiift inent,
in fixuira éxtchdi,circa qüas fudantes aquç funt ad firrhà-
mentum eorum. Sic omnia funt conftituta.nedeficiant.
Sinubesign^ndcàquam nonhaberenr i velut eihisef-
fent.Sed fi c*eralumiparia lumen de igne folis non haberenr,
pér aquas hoh fulminarent,fcd ócca cflent. Hxc
font etiam inftruménta xdi fi ca tionis Hominis, qusê tani-
gendo,ofculando,& ample éten do comprehendit, cum
decim apoftolos elegit, ad numerum duodccimPrÖphe- | ei mini (trant, tangeridbfcilicet quia nobilem pöteftare
carum i qui vmbrafuerüntChriftij ficut vmbrâ corpus J duin eis exercer. Sed&Honiö nullam liccntiampoffibi-
oftendit; j iitatishabetet,fiifta cumé6hoheflcnt.Siciftacumho-
|mine,& Komo cum iîlis.O fifioli, qui greges meospafci-
tis,d(é infianti inftih^ionèdöminica* vociii.quare non e-
rubefcitis i cüm exteræ crcaturx præcepta,qux de ma-
giftro
Afo. r.
Gfluf 4- 6\
n.&c'
lt*A‘ 3• je
).&<■
tjal. 73‘
EpijloU. 649
giftro ftiöhabént,non deferuntjlèdperficiunt? Vos c5- 1
litui fient fdlèm & cxceta lùmïnatià, Vt lucërétishorói-
nibus’pér ignem doétrmx in bono rum ore fulgurantes,
Sc atdentia corda pàrantM. Höc-ïn ^tma aerate mundi
feci. 'Abélenim eflegi, N oe dilcxi, Abrah* me oftendi,
Molen âd inftitütio’nem legis imbui ,prophetas etiam
à tnànfîflî ni osàm t cosm e os conftitui. V nde etiam Abel
Êcerdôtiùrh prxfigurabat.Nóeprincipale magifterium,
Abrahaim renoüâtionem fobolis , Moyfes regale nun-
citim’, Sc prophet« phitimamagiftcria. Sed & Abel y t luna
quatere pçtmittitis, dicentcs : Omnia elaborarc.hon J
poflumüs. Nam eos per praceptalegis perfunderè&
confthngere debetis,nevllus eorum perftagilitatë.qijafi
per medullam:facerec quod ûbieligit, velut terrahuinir
ditatc, 8c viriditate perfiifa & eonftrida eft .necinisfif.
Propter vos autem (parguntur,& in vnaquaq; jsau^qtè
voluntjfaciUnt. Vosenimignea column a eflç de. per ctiS',
illos perdendo, êC eis damando, aebona opera corâips
exercendo, acdicendo i Apprehendite difciplinam, ne j efat.
quando irafeaturDominus, &pereatis de viaiufta.Nam
lex Domini per amorem & timocem plena difcipUnçeft,
& ideoquçq-,natura, fcilicet &fpititualis&carnalis,in
' redo itincre exercendaeft, ne creator minetur eis qnos I
creauit, quod vias.fuasnonambulant.Sedvofmetipfps I
feduciris,dicentes : Nec hos. nee illos fuperare poflum’ .
Qijod fi per rationalitatem.quam Deus vobis dédit,fub-1
ditos veftros vetacitet cotriperetis, veritati refifterc non
auderent:fed quantum poflint ; verba veftra vera efle di-
cerent.Sed quia hoc non faeitis, de vobis dickuhTurb^ Pp
ti funt, & moti funt ficut ebrius, & omnis fapicntiaeoru
deuorata eft. Hoc taleeft. Nam turbati eftis,cum pullum
refpedum boni in vobis habetis , itavtbene ambuletis.
Moti quoque in magna dubi tatione eftis, cum opera veftra
fplehdörem fuüm effudit, quia tempus obedicntixm
munere fuo oftendir,& NoeveiutTol»quoniamsedtfi-
cium óbedientixperfecit, ac Abraham vt fortes plane-
tx , cumi'circumcilïonem attulit, Sc Moylès vt exterx
ftéllae aim per obediëntiam legem collégit. Et prophe-i
tx vt quatuor anguli, qui terminés terra fuftinerit,in rot-
titudinéperftiterunt, cum Ótbem terrae propterinftan-
tem miquitatem corriptierunt, pér quod etiam Dcum
oftenderunt. Lingua autem veftra, muta lünt in clamante
voce cancntistubi» Domini, fanótam rational.ta-
tem hén amantes, qua ficut ftëlla circuhlm circuitioms
habent. Tuba Donfini i iuftitia Dcicft, quam magno
ftudio ruminate debétècis, earn quoqueinotficiali lege
Sc obediemia cum fan&â dilcrétiöneperconuenientia
temporaiterando populis, & noninnimietatceamillis
incUticndo.Sed hoc proptcrpecuniam propria volunta-
tis veftra non faeitis. Vndc firmamentoiufti;ia Dei,lu-
minaria'in linguis veftris défunt, velut cuadtellanon
lucent. Vos enim nox fpirans tenebrais eins,Sc quail
] populus non laborans, nec propter tadium in luce ara-
bulans : (ed velut ftudus coluber in cauerna fe abfeondit,
fie vos foeditatçm in yilitatepecorumintratis. He
He, vós efle deberetis, vt dhftbm eft, mons Sion, in quo
habitàfti in eo. Nam benedifti Sc fignati in caleftibus
perfonishabitaculum eflè debuiftis, myrrham & thusre-
dolëns, in qüo etiam Deus habvtaret. Sed hoc non eftis,
fed veloces eftis ad lâfciuiàm puerilis atatis, illorum fci-
licet, qui de (àlute fua loqui nefeiunt. Sed & quidquid
caro veftra poftulat, faeitis : quapropter de vöbisdici-
tur, Léùamanus nias in fuperbiascorum infinem,quan-1
ta malignatüs eft inimicUS in fando ? Nam poteftas |
Dei i coila veftra iniquitate eré&a deprimet, & ad nihi-1
lumdéducet qua velut in fnftlatu venti inflata luntv eum
Déum noh tögnbföitis i hëc‘hómmemtimetis,necini-
quitatem cohtemhitis, vt èam in vobis finiri defideretis.
Deüm néti videtis, néevidcrcdefideratis. Sedopera
veftrainfpicitis,&ea iq vobifinctipfisiudicatis, fdlicet
faciehdo & relmquendo fecundum placitum yefttum
óuèvültis. O quanta malignitâs& inimicitia hac eft,
quod homo ne<propter DeUm, nec pröpter hominem,
in bóna'ëbnueriktrohe éflè vult; (ed quodhonotem ap-
’ petit fine labo're, Sc pramia atetna fine abftinentia, &
qlio A tantum velut in fanditate inaniter cupit perlona-
' re, feciindum quodDiabolus dicit, Bonus & fandus
fum. Sed non hoc. Quid nunc dicitis? Oculo^non
habetis, cüm opera véftfa in igne Spiritus fartdi homt-
nibus non lucent, Sc cum bona exempla eis non rumihatis.
Vnd’efitmamentumiuftitiaDermvobislucerolis
caret , & aer idificio virtutum in odore fuauitatis.
i4 Vndé didùmeft / Öculos habent, & non videbunt : na-
tèshabèhtj&honbdbtàbnht. Nam ficut yenti fiant,
?& föftiÏÏëtn‘ orbémpétfiihduntt fie vosv velocçs yenti
curh'dodrina vcftrà ómni populo'eflè deberetis,ficut
didum eft : In bmttfcfti têrramëxiuit (onus eorum. Vos
aütém in vuaqùaqvié Volante (èculari fama iam laflati'
eftis, ita qüod interdtim milites, interdumferuj,inter-
dum lûdificantes cantores éxiftitis v fe jperfabulolà officia“
véftta mufeas in àftate aliquando abigitis. Per dodtinàm
quoq; fcriptüraram, qua de igne Spiritus landi
compofîta funt » anguli fottitudinisEcclefiaefle debc-
refis eatri füftentantes',ficüt anguliqùrtecminos terrariaftrriëht
iTédptbftratiéftis, nec Ecclefiamtenetis îiedin
cauernam volùptariS VéftrÆ fiigitis i & propter tasdiura
diuitiarum & auaritia & caterarum vamtatum.lubdi-
^ JtöS Véftrbs non imbüitis, née eosdpddnamay^bis
redum rfefponfum vobis nondant, velut nefeiatis
quid faciatis, ficut ébrius, quando ilia qua optio mentis
ac propria voluntatis veftra defiderat, facjtis. Vnde o-
mnis (apienria, quam de feripturis & de dodrina vbique
quafiùiftis, in puteo propria voluntatis veftra; deuorata
eft , cum hçc quodtangendo S c fapicndoiciebatis , in
plenisdefideriis veftris & in pinguedine carnisyeftra fa-
ciebatis, velut infans qui in infantiafuanefcitquidfa-
eiat. Quapropter ad vos dicitur: Mores rooralitatis ad
populum in reda ftabilitate non habetis, ficut pede.s rc-
liquum corpus fuftinçnt, quatenus feripturis eos çircun-
detis, velue aby (Tus aquis fudantibus vndique citcum da-
data eft. Sed dicitis : Tempus loquendimodonoh ha-
bemus, nec etiam nunctempus eft vt audiarour, ficut in
I prior ib us temporibus erat. Sed dico: Abel autem pro -
j pter odiu firatris fui, munus fuum non deferuit, fed illud G
Domino fuo obtulit^quamuis ob hoc occifus fit. Noê in
tremendo iudiçio fuffocationis creaturacum anguftia- G
tus,multum fudprera emifit, cum mortem valde timuit*
vbiiuflàDeicomp!euit. Quod quidam alii homines di-
xerunt : Quid fecit ftultufiftc .? Venti enim deftruent
eum, fed tarnen ipfe impleuit , quod,pominuseiptacepetat.
Abraham vero nec propter doLorem çordis fui, G
uec prqptcr amôrem filii fui ceflauit, quin eunderafiliumfuum
in fiolocauftum ligaret. Moyfet quoque legislator,
dura ôcafpera à ffatribus ô c vicinis fuisinmulto
dolore pafliis eft, fed tarnen legem nöndereliquit,fed
pracepta Dei adimpleuit.Prophcta etiam dèinfidelibus
hominibus, velut de tapidis lupisoccifi funt, cum Deo t
obediant. Vos autem in modico & congtüente tempore
iniuriasà populis(ufferre non yülris: S c ideo innumera-
bilia S c infinita tormenta in finum veftrum cplligitis.
Dies-efle debetetis, fednox eftis. Nam aut nox,aut dies
eritis. Eligite vobisin qua parte ftare velitis. Vos autem
in firmamento iuftitia & legis Dci., Sol & lu n a& fte lla
non eftis, fed tcnebra.in quibus yelut mortuiiacecis*
Vnde iterum dico:Deus opera qua per femetipfum fecit,
illis qui ab eo déclinant, proponic,quoniam manipulos
bonprum fruÄuum reifte non ferunt. Quemadniodum
patet operaprobitatis (ua filiis fuis, cum abeorecedunt,
o (tendit, vbi in honeftate non bene ambulant. Adam in
beneuolentiapraceptuDeifufcepit, fed çonfilio diaboli
defecit:vnde daritätem quam velut lucidura veftimentu
babuit»& patrimonium paradiii perdidir,ac lamentabile
veftimentu induit, Sc in tenebrofa tetra iùit, T une Dia-
bolus gaudebat, quia hominc deriferat, & hoc fecit y fq j
ad Abel, qui bona.volütate Dcu dilexit, 8c voluntate illä
bono opere oftendit. Ibi autem diabolus Cain inuafit,
itaquodftatrcm fuumoccidit. Hac Deus in mente fua
velut in libro feripta infpcxic, qua myfteria diabolus
nefeiuie, quoniam in S. D iuinitate tantum apparuerunt.
Q ÿ a virginicas in Abel (acerdotalt officio S c fitngmne
BtblÏ9t£Tvtt. fair. Täw.ij.