He nupis cur 'uüum
1 4 ’4 *? - .__________
quod volueritfacere , 8c quodammodo iam efleficut
Deus.Non tame quoddiuinam velit imitaribonitacem,
fed Deum,dando impunitatem mails, adfuam vultma-
litiam inclinari. De radice ergo füperbîx furrepitambi-
tio , potehtiasfcilicet cupiditas & honoris-, y,t nine vires
habeac neprematur. Hineproueniat reuerenriavne vile-
feat. Nemo enim eft qui non gaudeat libettat%& qui vires,
quibus earn tueatur, nonoptet. Nibü eft quod non
m per mu ration em eius veniac,fi locus adfit : Seruitus
enim quaedam imago mortis eft,&libertas fecuritas vitç.
lode eft, quod ad eonciliandam potentiam effjunduntur
opes ; & quanto qui* potentix cüpidior eft, tanto eas facility
expendit. Cum vero potentiam na&us eft,erigitur
in tyrannidem, &a:quitatecontemta, naturae & eondi-
tionis con fortes ,'infpi cie nte Deo deptimere no veretur.
Et licet .omnes occupare non polfint principals &re-
.gna, à tyrannide tamen omnino immunised jtefnullus,
aut rarus. Diciturautem quia tyrannus eft, qui toolenta
dominationepopul'umpremir, fed tamen non in populo
tantum,fedinquantauispaucitare,poteft qoifq; fuam
tyrannidem exerccre.Namctfi non populo,tamen qua-
tenus quifque pbteft,dhminatur. Non enfin dc-his infti-
tutus elffermo, qui funt omsino anfini dcfxcati, & fub-
ie&ione continua gaudentes, alicui in vita prxefle refu-
compenfabit. Alius ägit ne iplurn pulfare oporteat, fee j
adingrediendumcompeliaturinuituSj&quaftobnubi-1
Ians lucernarti Dei, vt eum impune irrideat frauduletus. j
Diu liquidem alius- fimulauit. Ambitionem namqut |
multis indiciis prodidit , & le diuirem, potentem, infill
'gnem.ye.lle fieri cofe fids e ft, fe dal iavia,- ftd-in alio;ftatu,. J
Zedin.minötipericuloimaiore libertäte. Voluiteffeno-1
bilis inter Laicos, aut certemägnus inclero. Ob h o c f
principumviroru quxfiuitgratiaro, familiaritatem iijiu- j
ab eis quafcunqjiulcepit funftiones. ScriniisForte pas- r
latus eft,aut cpfignandifiifcepirofficium.aut.cimelijciiftodiam
, aut public! clauesxrarii, aut ratiociniivarjas j
cautiones,a.urli quid ali^d.'nequit,vf|:coi'bibuS prance-1
returobtinuit. Non tamen quod ad eum pertineatdee-
genis ,autdcpauperibus curam gerat, fedquia fur eft,&
loculös habet,quo^aüäritiafoluit ad tempuSjVtlub itna-;
gine pietatis, eös lacrilegu's farciat, & de mendicitate
de mor.toegentium priuatas fibi diuitias paret. Si enim
yerse compaffionis moueretur affediu, lua fideliiis & vci-
liaspauperibuserogarec, quamaddifpefationemalieni
mercator imphrus accederet. Iam paläemunturomnia,
nifimodeftiavenditorisimpediat. Adeoenimfacrisal-
raribus auaritiseprofanusi.mminetardor, vt hxcomnia
quaiiquxda m parpdica praeemantur, & quia per fe non
giunt. -Vita p.otius poliricorum excutienda eft. Qu; m veniuncm commercium,licite & i^ e credunmr acquirt
6 . , , • • mi - —: — 2 —i:— i -----'potentia fiprxempcafuerint.autcöempta.mihidabisintecillos , quinon velit vel vnum^ Qmdcnim?Nunquia
atitéire ?■ Oujs eft qui nolitfibi ius effe in aliqtiern î Quis
eft quificluSditum.tra diet, ficutle vejlec trasftari, li lub-
dererar? Dum ergQambitioinualefcit.calcatasequitace,
proccditiniuftitia.&tyrannidispcocuransortum,omnia
quibus ilia crefeit, exe quitur: Qm ergo luis non præua-
let viribus,nitituraliénis. Eft^videre quam plurimos auy,
rapes poteftatumVhonorum prbeos, adhserere poteriti-
bus, & fe Reipublicæ rauniis immilcere:, tentantes viam
qua fe pömnt è latere, vel ex aduerfo in altum tollere,
quoptæalHspoffint, aiit fakempolfe rationecönfortii
videanfùr.Eftundupt patrimohiavUbores immenfos àg-
grediuntur,-& perferunt inftareoblequiis, & blanditns
follici tare,quos captant,non verentur.Nullurn ergo officium
gramitum eft, nöduxaut iudex, cenrurio aut de-
canuSjlèd * c prçco,nee caup o,ni(ï ad precjü fier A t hçc
in profanis tolerabilia, düm qux publica liint, ambitia
non corrumpat.Nap quxcunqj publica lùnt,pietati de-
bept& fider c9nfecrari.Ceterum hxc ambitiofiora funt.
& vix autnunquam gratis in aliquem cadunt. Sed pore-
runt de his quse funt ab inftitutione Traiani fuperius di-
<fta,fufficere. Domefticascalamitates, &ctbalamum fa-
pientiseexpofitum forrtiCatoribus ,'Sc fandfuatii interiö-,
ris receflum,in proftibulumpermutatutn,fine gcmitu &
in forum app robante pnetore non-Veniunr, qux rufe
tiquo licpolfidentura laicis , vt tranfeinttad hxtedes,
&titüio donationiSjäut permutationjs, alienecür ab eis.
Ius ergo aduocatipnis aut patjronatus Ecclefie quidpro-
hiberdrftrahi?Nam quod beatus Ambrofius hxrefimli-
m oniacam com'mitti dicit in talibüs, prouinciale decre-
tüm inrerprerantorelle , & qrjod in Cola Italia, & inter
Lombardos debeat obtjnere.Ät cohftitudo Apoftolica,
inhibens ne illfquidum Ecclefiasafnbiuhr,quo fecilius
fubrntrent,iusaduocatiohisqu^runt,.admittanturinEcclefias.
quatum aduocatio fraüdequxfitaeft,adtimo-
rem didtum referünt,^nequaquam elfe perpetpum,fed
pro loco & tempore dilpehiändum. Vtenim ait. Beatus
Cyrillus in epiftoiaEphalinxSynodijdilpenfatioriis modus
nulli vnquamdifplicuitlapicritumSidilpenfatipnis
modum quxtis,probabilis eft qüi3^m,fi,ergä diuices,er-
ga nobiles, erga potentes, & regales aut curiäles, tigör
cari'onum temperature NädemöribusyltimafietmiEn-
tio , & isiis canonum f rigiditas nequaquam pofitaeft.
luftirix quidsml :beri funr,&-eq ducuntpr fpiritu, vtne-
cefle non habeant elfe fub legd- Statuatergölexquod
blacuit latori: nam ifti priuilegii princinalis gaudentes
r is re c e u um , in p io iiip u iu iiiip ciiuni«»ii*iii,nutgi.ii>nuuw •beneficio-qulcquid- a- -rtn—bi:—un--f- l-i-b--i- c-o mt p c *-e orp in- anrtur.
lâchtymis neqpéOdèplorâre. Domus namq*,ôrationis, | Epifcopos ad jsrimabenèfiçia^jbligànÇ, & de tucûraïuc-
negdtiationis, dominoprohibente, fadla eftdomu'
çèmplum fündàtum in lapide àdiutorimn latronum Ipe- f.repleatur eueptu ï illius quifqueanimetur & armetur
luncam yétfüra eft,- Siquidem Ecclefia data eft in dire- ;mnecemvcuiusambitfacce£ih^ne|u.Sienim cederemo-
ptionem,aliispalam,al!is clamocçupantibusçam.Nam ; reritr,aduerfa'ntur, vexant, &'multipliciterconcutiunt
&ipfaoccupanticôceditur,eofortequodinnulliusbo- polfelforem^PoirelTiô namq;paritaduerfariumaâ;iQni
nis eftvNon eft enim inuentus.tiifi perrarus,qui accin ga-
ttir gladio foper femur fuum,adptxfumtionemambi-
tionis reprimendam. Ilia namque mathinas multipli^
ceserigiti vt earn expugnet nemine defendente. Alius,
enim de nobilitate confifus,au t vitibus peteftatum ,vio-
lenterinfahdairruit,&fiforrepulfaraddftium,patie-
tem aut limina fuffodere non veretur. Nato & lcdkio-
Taetn concitabitin Moyfen, &alienurn ignemin templu
inferet, 8c vafa fanftuarii contaminabir. Alius Iperans
.iri multittrdine diuitiarum, Simone dueente ingreditur,
-noninueniens ibi, qui eum & peeuniam fuam iubeat ire
"in perditionem. Aliisin munetibusad Petmm reformi*«
dat^'4cedere,clanrald ramen per impluuium a'uriacfi
per tegulas lupiterelabaturingremium Danaes, fic in fi-
num-EcclefixprocusdefcendijDinceftus. Abus oblcquio
quafi mnnerisignarus, adeft : acfiobfequianon cedant
in-muneris rationem.profedto nullum maiuseft munus,
quam ram homo leiplum hominis deuouet.feruituti.
Aliuiri^collufidne Quadanf vocaiitts liberalitas prxuc
in rem. Si vero quifpiam praelatotu lux conditjonis me-
mor,eiS;prQvotp non pbaüdiërit, amaras illico audithi-
ftorias, eo quodindignum ,& contumeliofurti omninp
reputanf, li turpis & inhonefta peritio r.epulfamalicubi
patiatur. Interim ergo alarum fiiarum feruntur remlgip,
nidificarit in prouinciis fingulis.vix quod nidos habenr,
vcl ipli feiunt, diurna ad perageridas alicui orbis plagas
eisprxparancurholpitia,&in tanto numero, vix hofpi-'
tiolo vno do narur horridulus comes. Na fi quis hoc fecit,
probatxliberalicatis elb Vtiq-, & inlignis prudentix;
fi quis totqiiocunque modo conquirit altaria\f yt quafi
ritu Memphitico,quoi;idianashöftiasnofuis'poffitalta-
ribusimmblare.Nolunctamenfacerdptiodominarnaut
feruire al tario, qui de ilrari ó viuüt,ne,vt po pulus argu i r,
dicam luxutiantur, fedperfonatos quofdam-introdu-
xerunt, quorum iure ad aliumonera, adalium referun-
tur emolümënta.' Et cunrApóftolusdicat, qüi non la-
borat , nón tnanducet qui minimutn meretuf;
plus peréipit, & in laböres alienoisfcuiofusaat flagifio-
:*fal. 1er.
niqfëd peftmödum dèllatam gratiam fuo Giezi plenius lusingreditur; Qujsergo 'dicatinhac emenda licehria;
I -J-carofan-
. 4 4 7
cumfibn res facra fit, fed pcpfiin^fî'm dhî'ah'iipolïe .cbm-
mitri ? Hue enini, vtvulgbdfëi fdlèf , pefatgehoeutn
pontem trahfituràfordibus.quætfanfeuntëmvelpô'nte
aureo perféquuntur.
'„ , \ C a~ V x v ^ n i .
Quod ambitiofi dtßimulam fe veU^uod maxime afpetunty
- . ( - & qtubiu
i . > >
SED ecce ad aliquemiftofumprombuendamv autco-
gTturjautcirCumuenitnrEiclefiäivt^dicathoftidbme-,
fti co, a mice a Icenid e^pèfutsi Stil pidi itaque ô b ftirpe-
ftûnt,nomcdignitat1Rbhôrrehr,rëfugiùhtohus,&vt
àtiidius im^eliantur,p)orb (ytdrcitür j ariétis, vt fortius
feriatrecedenris,cu£nfufpiiiis,gemiribtiSjStlingnltibus
iriterrumpentibus fimùlatas lachrymas , rerrpeèd'urit;
Notum liquidem eft , qtiià fëdes hxc trahit & impéllit
inuiros, 8c quo'S'-notat ambitio repellit. Nittinturergo
rätiönibus&autoritatibus dbcere. quare eos Eprfcopari
’non decear. Nön fum, inqtiit, medicus, &indÖmbmea
hon.eft panis, née penes me thefeuri fitnr;vndc inJ'nëfëf-1
fitatis atticulb, noua & vetèïa ind'gentjbusprofèrârn.
Pbflumftaquë vrieXràfetionepropheticà,qnoniamlo-i
qui nefçio, & quia püerëgô fum, Cc-li non xratë, rëuëra
feientia & leuftàte mbrurn. Sordidis vcftibüSab initip
indutus fum,& eas hunquam làngüine agni.aùt veftibus
ftuduideaibare. Qùombdb'ërgp làn<fta rraétabo poilu-
tus,aut quod facerdotem opbrtet,pbllutàrnun'dabô?
Nam legem xhdé lineivrer eo n te ni fi; & Sanélu mDei ,inr]
crêpante Ezechiele,poiluere non ce^ni. Mea ergo prp-
m6tio,popuUdèieâ:ioeft.Ruinafiquidempopuli.lacer-
dotes mali.Faâi funt enim in laqueum populi.exiftentes
in (peeula, & lïcut rete extenfum ad inubluédasanimas.
Terrer' me Aggéùs, parabola m y fti ça facierdptii periçu-
lüm exprimens, &manifêftedocens, quia popuîusàlà-
cerdotum moribusfacilius^vitiacontrahit, quam yirtu-
tes.Interroga,inqürt, facer dotes legem,& dicèisjSi f fa-
crofanéta vel vas fenéèum contigerit aliraiüs vbftimèn-
. turn* fi iànftificànt çum ex eo quod contingit ? Et cum
dixiften t lacerdotes quia non fanâificat.dicir ad eos rur-
iùm: Si immunditiàcontigerît veftimenturh mundivV^
trum polluât eum ? Et dixerunt, quia polluit. Toleràbi-
liusergoeÂmevnùmprôpriis çonlumi vitiis, quamin
multos vitioramdiffundipeftëm. Ad hxc fi perlonâ effet
vfquequaque faudlbilis. fi nonelfemrarix nexibus illi-
gàtus, me Micheasduriilfime repellit abaditu, nô ferens
Sionçdificariin languinibuSj&Hierufalemininiquita-
te principum fuorum. Hicaùt nûlla eft,autcbmpulfe,
autfimulataeleéUo.Hahcquoq-,partemprotenfàdifpu-'
tatione profequitur. Poftremo fe promouérî hon pplTe
finefiifpicionefimpniacx prauitatis, cum obhocm$,&
autoritatem figilli,aut cimilii,aut/crinii,emifle videatur,
licet alia menteàdobfequium poteftatis ,*ficut prxfens
teftarur dies, qua delatum honore m r*. Ipuit, >tefte con-
feientia accelferit,affc61ansvtperhocfineonerefortire-;
tut honorem.Apoftolicas quo que (an 6tio n es feplicar 8c
reuoluir, quibùs pridé ftatutum eft, vc d lacris prdintbus
& omni promocionislpe arceantür, qui cuiuslibèt fe'cti*
laris curix emunt officia, aut qui viles, aut ferai les oh fe-
cundationes-principibus præftant, autquprum elebrio
noneftdclero in Ecclefia,& fine prxnominatione cuiufr
que mundanx poteftatis canonicà celebrata :'quod?fi a-;
liter elebfcifuerint, fub periculo anathe maris yniùeffalis
ecclefia prohibet confecrari. Vniis principutnnoftto-
çum,nominis fiquidem'immemprfuro,ih,caulàfinviHe-
gregium facinus egilïe memoratur.Henriras fuit-an Roecclefix.
Sed nunc longcaliter fuccedfiexcufatori am-
bitiibfc), Hase enim 8c alia quam plurima mulriplicat, vt
efedatur holle quödappetit, & tandem gratis accipere;'
qubd pixcmit. Vnde tanquam yir modeftix fingularis
cdpitur.tfahitur^&adcathedrämCönclamantibusfur-
biSicqnahentibuschorisi multitudine prefiusdeduci •
tqr. Ncc prpdeftighobilkatempratendifiecarnjs , aut
längpinis, eo quod impefatori non q uxritur fuccefior.
fed pifcatori',fabri filio,non Äugufto. Scientiamaccura-
ta excufatio prödir, & rel.igibfus elfe conuiticitur exe’ö,
quodinuicatÜs afeeffere diutius retöfauit j vifüs eift enim
nblhiffe, quidiftuln.' Qui vero de cahonibusfibi oppb-
fuit,habitäfationeloci,temporis;8cperfohx,firn:ili via
tenden'tium ad honöres Ibci'amultitudo dilpenfat. Si de
prbefenrib'us tiiti nequ eu n t, aut p rxterit is, futurum väti-
cinantur prbfcäium. Siccallidus mango i düm qui du-
rius prbueliiteqUum ,.äut püllüm probitatis incbgnitx
gradarium promittit in futurü, & fradlis greflibus mol*
liusiricedentem propenfibrilaude in ftabulumincauti
mercatpris extrudit.
' , , * C a p . X I X .
0 De hit quiimpudentiui irruunt,finedißmuütioreambi-
Ytonis, quos nfyue ratio^ec^aütoritM jf
reprimere poteii.
B Oofiftunt e regipne quäm pluritqfi nequaquath
dilfimulantesprb^biitum,fedambitiönisquafi(vt
dici folet) infigniä pixeonantes, prxdiäbrum deiidenf
ignahi'am,veTut mfiitum, qui milicixfuX titulos non au-
deantptpfiteri. Hi licet impurifintv&.beCvitam fuam
yelint crigere ,hecfciantinftrüereaUenaniimmundisvt
dicitur pedibus , certattm inumpunt in fanfta fandto-
rum, panes dominiex propofitionis i & carpesagni im-
maculati affas igne pafiionis in crute, non mofib iilotiS.
fe dp o 1 lut is ( fil iceat) ■ mänlbu i tfaääturi. Hi (ünt qui|
ficetprimpaditu,acianuishabeantürindigm5c;phciriuo
tarnen tendunc ad fecerdptium1 feftinantäd'tiibqiiali&
repulfispeteris, fic lacrisaltaribusincubänt,, vt iämrion
adformam , &exemplum praibendum plebi. brdo ille
videaturinftitutuSjled efle pccafioqii^dam’in abundan-
tia&ie.cur|täte yiucn.di, NecpUratur offitiu m dlftr Äo
Dei iudicio obnoxiuth,(id (ecuraquxdam, & nufquam
difeutienda adnviniftratlo. Credas illudpoeticum voce
prxeonis bmmbus fpnuiftc:
ij Ottupet(Xtwnumftabm.
Inde eft quod onines,quafi in ftadii agone,ct ri-endunt
anhelätibus lingulis, ne Epifcppatum accip;at älter, Vp
,tis ergo,&fi,non re, plures nurrter'ö.Iünr rtiftotes, quam
illi quosreganr. Nam quiregi-velinr perpauci (unt,ctYrn
quiique vc emancipetuid iugo redtoris proprii, totis viribus
quxrac. Priuilegio liqui de m A po ftol > <?o,ä uct egi o
prxerpro, plurimi tun funt, neiudrcib.us luispbcenipe-
rent, ne iuftiiiam facianr, nelcge Dei fnbiedli finr.i Non
reprehendo clementiam Apoitoluxfedis, led ftanc in-
dirlgentiameiusEcflelix DeinonatbitrorexpedjiesNi'
hil talbin iliagloriofefamiliaGbriftilegimus:, licet $c in
i llis contentio fafla fit ,qU»s eoium yideretuj: dTemäidr,
N ullam emäectpationem huiufmodi ab Apoftolisfäöä
meminimus, licet Paulum & Barpabam audicrimusab
inuicem difeeflilfe. Nullam inillafupccna ciuirate,qux
(urfum eft mater noftra, contradiiftionis maceriam cre-
dimus,fed nec hic elfe debere,.niil vrgen t i Ifima ratio fla
gitet. De his enimf v,t pace multitudinis & eorum qui il-
Üus fouent iniquitatem, loquar ) dicam quod lentio, nc
quid fubtraham veritati, aut probabilitati. Dico eigo
bërtus,non multû refert. Cum ambiriofus quidam m o- j quodindubitantetcredo, quod hi, qui errerente luper-
nachusadabbatiam.quamprxemerar, vocaretur & jlle ' bi^huiufmociiemancipationefquxrunt, a ce.ruice (ua
modeftiâ fimulans, vt auidius peteretur, onus refugeret, l iugum Chriftii & patris eius ; fi fierippffet, excutereny
recufarethonorem, 8c fepalam rantæreifatereturindi- j Plusdico,imoôcquantum eft iniplisexcuriunt,&diui*
gnum,Plane,inquit ptinceps,indignuses,quia earn clam i n x ordinâtiopifallacirer contradicunt.. Nufquam ergo
data mihi tanta pecuniaffutnmamque éxprelfir ) emifti. illud Apoftoli ïnon omnes prophet*, non omnes magi-
Sëd quandoquidem perme nonftat J q no minus pâ- ftcifunt, Omncsenimprophecx &magiftrifunt. ItaVt
<ftio iraplcatur » liberum me fiaberi iuftum eft ,r & tu fccundum antiquumprouerbiummcncodic^turiquod
domum redeas-, & qui dignus eft deftîtüt* prxficiatur j & Saul i^ g r ptophetas. Et reuera ficut ait Gregorius
§ BÏbÜôtk7vet7 patr. Tom. 15. ''T , ' P ^ ' '■ Na2l'3n