
loan Sdiïisb'
icomncs tircamllantiçconcuireroncinigoMPontifi- Icoeli rénelatmm iniquitagm iproram^Scâdu^fm é»s j
vtpatiencistitulura perpemoiltaftrarcntjlp«fe- jterratpnfurget. Qu,sg g lfld ^ lu ima ^ - a t »
„ J L . nftméifem Diterno Deusauâores&perpetratorcstanfi fecçuegij aur^c
CIS j Vl|l«USMM* u iu iu u i - a
quentiam reuelarent iiripietatem, & nome fempiterno
maçularent opprqbrio. Si enim perfonashmeindein-
cucri & metiri pl^cuëcit,ôccurrit hinc religiofus Archi-
epifcbpus Britanriiarum primas, fedis Apoftolic*. lega-
tus iudex incbrtupciffimus, vtpote nec acceptor per.föv
narum nec muneruro,affertor Ecclefiaftit. x hbeiçatis,&
quafi turris creâa in lerufalem contra faciem Damafci»-
malleus irapiorum, fed pauperum & mçerentium con-
folacor. Vidèricquinoluerit, quis è regione procédât.
Et fi caufa martyrem facie, quod nulliie&um fapienti
vehit in dubiuro,quid iuftius, quid ianâius caufa eius ?
qui opes & omnem mundi gloriam,.qui amicorurii &
to eius cognationis afFcâionem pro Chrifti ambre çon-
temnens,exilium fubijt, fë& fuos omnes expofuit péri-
culis, &pauperati: qui pro lege Dei fui tüenda&eùa-
cuandis abufionibusvetetum tyrannorum certaùic vfqj
ad mortem : nec in aliqua obligati'onefioNùa^femcl
' lap(useft,captùs infidiantium doio.induci potuitvtali-
quid^orum qu* ab ipfo exigebantur proçnitteret, quiri
in omnibus adijccret hpnorem Dei St honeftatem Eç-
I ciefiæfalùam fore. Nec ad modicum 8çquâlîadhoram
credens, in atticulo tentationis recederis aduerfapët-
pcflüseft, fed ex ilium & acerbam profcriptiohem in annum
Deus auétores & perpetratorcs tänfi factilcgij aur-
uertet aut epnteretî PafTurus-ante in Ecdefia vtdi^û éft
çoramaltâtiGhrifti mattyr»atKequafcritetut çüimiè au~
diflet inquiri, mllitib. qpi àd hbc vénérant in turb^ Çle*
ricorum & M6naçhorum vociferançit)ds,vbi eft Ai chi-
epifcopusjoccürrir è gradu qùem ex magna parte âfeeft-
derat vultu intrepidb difcehs: Ecce ego quid viïltis "î cui
Vnu^funeftorü mjlirum in fpiritu fiiroris intulit: vtmp-
do mqqarts, i^mf offibile enim eft > vt vlfceriiis viuas. R.e-
fponait auteip Archiepifco^uç non^minori conftàntia
veibi quant animi,quia (quqd omnium Mâïtÿrum pace
exanimi mei fententiadixérim ) nullus èötü videturin
paflione ifto fuifte conftantior.Êt egopro Deo mori pa-
larus lum, & proa’flettione iuftitis ôwEcclefiàî libert ate.
Sed fi saputmeum quæritis,prohibebcx parte omnipo-
tentis Dci & fub anatheroatë, nécuiquamalij ftuçMo-
nacho fiueclerico yel laico J ntaiqri velpiinori in àliqüo
noceatis, fed fint immunes d pcenavficut extiteiûc à caufa
feptimum protelauit: tanta qyjdem virtute con-
ftantiæ viarégiainccç|cqs,& Cfaiifti& Apolfelorum vi-*
rorum fêquens veft'g-ia,vc inuitus ejus animus neeforcuns&
uientisimpecu poifètfrangi, ndc.blâdïujs^molliri.
Sed Sc vbi fit immolatusadueitite. Çertc in Ecclcïia
qu* caput regni eft > & aliarùm oirimutn mater i'n Chri-
fto, coram aharUncer facetdotes'& trianus reljgioforum
quos armatorum carnificumf umültus fcccrat ad ftüp.é
dum Sc mîferabile fpeftaculum conuerlire. Qui ergofe
ipfum à multo tempbi e exbibueràt hoftiara yiuam, fan-
â a n , Deo placement» qui carnem fuamin ordinatiqni
buSjVigiliiSj iciuniis Sc afperioris ciiicii.vfu, çüm vitiis St
çoncupifccntiis ciucifixccat, qu dorfum quodfantftifa-
miliareseiusnoucrant, tanquam Chrifti puetulusexpb-
nere cojnfueuerat ad Hagella, qui Chrifti corpus & lan-
guinetp fblicuscrac offerre in altari}corams aliari prpfti'atus
effufumroanibusimpiorumobtulic proprium. Nec
: Non cnimillis, fed mihi intputanduineft, fi qui eorü
caufamiaborantisEcciefisefufceperunt. Mortemlibentef
iiçuit miniftrisfathan* in immblatiône difeipuli & ferai,
quod prxambuliseorü in ctucifixioije màgiftri&Do-
çnini. Çhriftusenimneciuitas.faedaretur, nepolluere-
turiabbatum , iudicioliCeÉiniquo dàmnatus, qualem
qttalem allçgandi proie acccperatfaçultatem , &ab vr-
bé du&ns, ixira povtatn crucifixus eft, miniftenovtiqite
gentiliuro, qui Domipum non hüuerant, Sc au'âbritate
publicæ pOteftatis, h w r e^m cj efc rëtib üs (j'îoru bt legem
ius eft impugn are, difeipulo filioperbitionisprodjtibni's
beifidiam procurante. At ifte non modo in vrbe? fed
tntra Ecclefiartv, non tempore proj* hano, fed die quem
natiuitàtis dominicæ foleiiïnita$ ce nlccrabat, & omni
iure decuit vt natal» eius ad glorjam D E.i qui .iono-
center & fàn6liffimc vixerat , natalem fan&orum in-
nocentium fèqueretur. Et quidem ?t credicur nectm
ipfius ttaditores p.rocurauere difcipuli facerdotum pti»-
■ pipes formauerunt. Tantoin malitia Annarh& Caiphâ:
Pilatüm .&HerodemaropUuspr*ccdentes quanto dili-
gentius pecçauerùntne in iudtcium traheretur, ne con
: ueniretur ab accufatoribus,facie Vxx-
amplebfcor, du modo Ecdefia in effufione fànguinis
mei paceqi confèquatur SC libertatein. Quts ifto videtur
in cantate ferüentibt ? qui dum fe pro lege Dci perfecu-
toribusc fferebat, inid fblü erat folligtus ne proximi in
alibuolaederentur. Verba eius nonne Ghriftü videntur
[ exp Êi me rein p affi one dieehtérr :fi me quæritis finite hqs
abireî B is diéfis videnscàrnificcs edü&isgladijs.in mo-
düm orantisinclinaiqtfaput, hàtçnqüiffima profëreris
verba,Deo & S,.Mariae S c lanâis hiiius Ecclefiæpatroûis
& H.Dionyfio commédo me ipfum & Ecclefiae caufam.
dætéra quis fÿte fufpirijs>fingultib9,& l'àcrymis référât?
Singula perfèqÜi pietas nôpermüttit i^üæ carnificesira-
maniffimiDvdtimoréèontemptb,&t'amfidei q totius
humanitatisimmemorés'comïniferünt. Non n.luffecit
cis fanguine facefddtis ôcneèe pfophanare Eccle/iam,
& diem facratfffirhmnceftâre, nifi corona capitis qfacri
chsifmatis vn<SioDeodicaueratjamputata,cpçtiâdi<ftu
horribileeft, funeftis gladijs iam defun&ieij cerét cere-
bram»& pcr paüiniehtum çum cruore & öffibus etude-
liffimè f par gerent : i^roahiorcs Chrifti cfucifixoribus,
qui eius crura que obijflè yi^efaht,fieut adhuc viucntiü,
[nô cçnfueriint eflèfrangcnda. Sed inhis omitib. ctucia-
cibus inuidi animi & ad mirands cpnftantise martyr nec
verb u protUm,dec clamorëm èrnifi.r,îièb edidit gemitü,
née brachiuçn, aut veftem oppofuit ferlent i,fed caput in-
[clinatu quod gladijs expoTucratvirtuteàdmiranda, do-
■ nec cqfummarerar.tenebabimtbobilëî & tandem in terramprocidens
redocorporcnonpedeminouit aut ma-
'num. Qarnifices aut é non minus cupidi quam crudeles,
inde tam in régi* potèftâtis quam diuir* maieftatis in-
iunam ad Ecèlefiçpalatidm redeantes,vniiierfamfupel-
jeâ:ilc&:qnicqùtdm-fçnnij?^^aût diteüis' Archiepifcopi
& fuorumpotuitinueniti,fiue in auro, fine in argento,
aut veftibus autVafijs ornamentis,aut libris^autpriuilè-
gijs ,aut alijsquibufcuriqv feriptis, aut equitatum infa-
tiabili auaratia & ftupëndo aulii diripTcnteSj ca, ytlibuit
inter fediuiferunt :.imitatores eoriim fadi qui inter fe
Chrifti veftimentapamtifbnt : licet eos quodammodo
■ præcedan.tinfcelere.iEtvtPôntifici iam per martyrium
j corohato uenireturab accuiatonbus, ne apparerctante racic rræ- coconaro Hnooumuinnuummg giraauc.i»a aufèrretur,bmnia feriptai q-u %ç
fidis, ne priuilegio facri loei, vel temporis aut d gnitatis^ facrilegus pr*dq fiirripuit, ad Regem in Normanniam
autgradus*autiefbrmaiæpacis, ôcdatæfe.curitatis çon- ' tranfmifla (u«t. Sed nutu diuino contigit quodquânto
ditione facrfWlegoacs imna*nmuîst ecuinaddénrpetf^. nironOU ogernnrriilliinumm,. nnoonn mapisarhletæfortiflimieloriam offufearenitebatuthuhoftiumfedeorum
qui legem Dei profitebantur & ami-
’cbiuni fidé.Sane mica Dei cunéka&fapjentcr Sc falubticcrordinantisdifpeufetibne
contigit,q»'quih?ctam male,
tarn impudenter&imprudenterpermifitfieri.cacem
noeftpaflusiabfcondr.-vthicetiatemporalitcrimpleat',
quod veritas protulit, nihil,ef^ occultü quod nonreue-
letur.Nam quod de fignifero ptoditorum Iuda fermone
celebri vuigacum eft,pari iure trahendum eft&ad com-
piiceseius,eó quod de fimili'busrebus idem conftet die
ilidiciiim, v f Chriftiatiis omnibus ex fide liqueat, qudd
magisathleca fortiflimi gloriam offtifeare nitebarur hu
mana temeritas,tantbearri ampliuS Dominusilluftrarct
in oftenfione virtutis, Sc miraculorurn' manifeftisindi-
djs. Quod viri impii qui eum infatiabiliter oderantin-
tucnteSjinhibuerunt nomine publieipoteftatis, ne mi-
racula qu* fiebant quifquam publicare pr*fumer^v
Cjetetum fruftra qdisobmibilare defiderac, quod DeW
clarificaredifponit. Eo enimamplius pe^crcbuere mira-
cula,quo yidebantur irripi js ftudiofius occultanda. Ho
mo yidllt in facie,folu* Deus eft qui renes & corda fery-
tatur.Nam cum beati martyris corpus fepulturzcraden- 1
1 1 . 11 | r - » dum
Ëpifloloe. '6 Op
dumdfet^ & demote pontificalibusindueretur, quod v prouinciales citrafenatusau(ftoritatem præfumpferanr.
admodumpauçi%miiiare,Seiusnbuefa'nt, iuuçntumeft:. Et quidem fie nutu faeïente diutno refpbnfum eft , ne
ci[iCj^pCdicuHs& vermibusrefçrto inUolutUm, ipfaqj | deicas Chrifti,cuius nomen erat ludxis&gentibus præ-
femoraliâeius intcripra vfque àd poplités eilicinàquôd t «*•.<*-
pudnoftratësantçafuCfatinauditum reperrafunt. Exterior
tantum habitus cæteris eonformabatur iuxta fa-
pientis ediëtum: fronS tuapopulocohueniat, intus om-
niadiflimilia finc.Qtii*referat quos gemicus.quantos la-
chrymarum imbres fanéforum csetus qui aderat in reuc-
latione adumbratxreligionisemiferit? Nec tamen in hts
omnibus perfecutorum ^uieuit furor, dicentium corpus
prodicoris inter fandosPontifices non efTe human-"
duiuifed proücienduminpaludemviliorem.vel fufpen-
dendum eflè patibulo., Vnde fandi Viri qui aderant
vïm fibi timentes inferri, eum in crypta antequam fa-,
jellites Sathanæ qui ad facrilegia perpetranda conuoca,-
ti faeranr conaenirent, ante alrare fandi Ioannis Ba-
ptiftæ& fandi Auguftini Anglorum Appftoli in farco-
fago raarmoreo fepelierunt: v bi aftgloriam omnipoten-
' Dei per eum multa&tnagna miracula fiunt caterua-
„.ü confluentibus Prælatis,y t yidcant in aliis & fentiant
in fe pbtentiam & clementiam eius qui femper in fendis
fuis mirabilis & gloriofus eft. Nam & in loco paffionis
eius Sc vbi ante majusaltare pernbdauithumandus,&
vbi tandem fepultus eft,p^ràlytici cürantur,'cæci vident,
lurdiaudiunt, loquuntur m uti, claudi ambulant,eua-
dunt febricitan tes,arrepti à demonio liberantur,& à v i tiis
morbis fananturçgroti,bLfphemiadçmonio arrepti
confunduntur. Illo haec Sc plura qu* referre për lon-
gum eft, opérante,qui fqius eft fupeir pmnia benedidus
in fecula, & eos pr*elegii efTe glorias fux confortes quos
provcritatefideizelum iuftitix, coofeffionis virtutem,
St inuid* conftantiæ perfeuerantiam fadurus erat de
veritatis ac fidei aduerfariistriumphantes.Quxprofedo
nulla ration© fçriberc prsfumpfiffem, nifi me fuper his
fidcsoculata ccrtiflimum rcddid.flet.
Idem Guillelmo Senonen. Archiepifcopio.
E p i s t . C C L X X X V I I .
Enerabili JDomino & Patri chariffimo WiÙelmo
Dei gratfe Senonen. Archiepifcppoi&fedrsÀpofto-
VV £e
iicælega t o,fuu s I. falutem ,& promptiftim* deuotionis
obiëquium.Licet Anglican* Ecclc fi* adhuc qüidem ad
multa fitingens defolatio,triftitia tamen illius iam ex
maxima patte in gaudium tranfiit,& ludus in cantica
foelici prorfus & jx ta mmatione conuerfus c:|b: fi qüidem
iam à Deo ad memoriam tnattyïis^ihaüdita miracula
crebuerunt, vt fi alias inaudifa illie proueberrar,vix
çenfeantur itliusmiraculisafcribenda. Sicutenim in omni
conditione nobilis animus ftuduit;con.niuentibus
pr*emitiere,ficnüc vc aliorum fandorum pace dixerim,
altos de qJtibus legerim vcl audierim in miracùlorum
exhibitionepræccdit. Quod idëo facile dixerim prp-
uetiifle, vc fidem in pluribus orbis rioftriparribus non
tam fopitatn quam fçre extindam Dominus excitaret,
fpem erigeret.folidafet charitatem,&obftruefct orainiquorum.
qui fendo viro detrahebanc in vita.&odio per-
ion* caüfemChrifti perfequebantur.Quis enim ambdo
veram Sc fidelem dubitec dodrinam Chrifti, qui ver-
bisfuisadhxrentem hominem nobisnptümtântafpsli-
cicaterémunérât?Quis caufam fuifleiniquamf hifidemon
tacus)dicet,qui patroniim fûum tanta coronàt gloria
îDubitatur à plurimis an, pars Domini Pap*in qua
ftanms de iuftitia niceretunfed earn à criniine IcWfmatis
gloriofius martyrabfoluit, quid fautor effet fehifînatis
nequaquam tantis miraculis corufcàtet. Erat namqqe
vir tanta; prudenti* vtnon f^çilppoffeterroic fiipplan-
tari in tanto periculo animaruro. Mirareritaque iüpra
modum cür eum Dominus Papa in catalogo maitÿrum
recipi non ©rxcepërit » nifi quia iü Eëcicfiçfti ca hiftoria
legiffe me reçolo, quod cum P.latus milia relàtione T »
berium Cxferem confuluiffet an Chriftüm qiii tôt &
tanta fecerar, & a plurimis çqlebatur vc Deus coli.opor-
teret vt Deum : Senatus ^b Itrtperatqre cOnfu^tus te-
(pondit colendum quidem fuiflè vt Deum , nifi quia id
dicandum » terren* poteftati vidëretur obnoxia, &-Ö-
mendicatam dicerendnfidclës,qui velint nolint cogun-
tur audire : Qupniam Dominus regnaùic, irafcantüir
populi,^; exultetterra-in qua Chrifti fundatur Ecdefia. :
Sic ergo nutu dinino arbîtror euenifle vc martyris hums
gloria, nec decreto Pontificis , nec edidoprincipis
attöllatur , fed Chrifto præcipu* audore inualefcar^
cuiusTtonorem quo ad vixit, ftuduit dilatate, honore m
Chrifti feluum Fore femper expreffit, 8c Chriftus ei vi-
cem non referret ? Abfit vt veritas fallax fie in pro-
miftis. J Legitur in Adibus Apoftolorum quod qui-
dam hondum baptifeti cirra authoritatem Apoftolo-
rüm Spititum fandum acceperant : fed numquid hoc
Senatus Apoftolicus infirmauit? Profcdo vbiDcuSau-
dor eft, fruftra fuperiordefideratur audôritaS. Si quis
autemhüiustantimartyris gloriam ëuacuari defiderat,
quicumque fit ille antequam ëi credamüs, aut maiorà
aut feltem fimiliaoperetur. Àlioquin peccare creditur
in SpiritumfandümjCuius ôpcribus detraherè nôn ve-
retur.
K ogtrus Arcbiepifc. Tib or ne. Ùugont Dundm.
Epifeopo, Roberto Decano,& vniutrfo
Capitula Eboracenfi.
E p i s-t! : C C L X X X V I I I .
RÔgerus Dei gratia Eborac.Archiepifeopus & Àpd-
ftolie* fedis lëgatus venerabili fratri H. Dei gratia
: Dunelm.Epifcopo,diledis filiisR, Decano, &Willël-
mo Cant.(8c vniuerfp Çapitulo Eborac. omnibufq; Ça-
nonicis fand* Mariæ deSudc welle fândique Wilfridi
de Ripum , fândique Ioannis de Beulei Abbatibüs,
Prioribus, Clero Sc vniuerfo populo per Ebd t.prouin-
ciam conftitutisfalutem Sc gratiam. Non ignorât di-
ledio veftra quanta prôidignitate Ecclefiæ noftr*hac
tempeftate fuftinuerim, in qua tantum inuidi* mapda-
ri àdüerfum me liëuic, vtvixaliquis yefitati relinquefc-
tur. Familiareeftomnibusiniquis quoties nancifçi pof-
funt occafionem.maledidis eos quibus inuidécinurcre,
ôcvenenacisverborüiüiacülisfigere innocentes. Fcce-
runt hoc qui iamprideni federüt mihi in jnûdiis. Et qùi-
dem primo paraucrünt laqueum fufpenfionis, quo Dominus
Papa plus.eorum fuggeftiortes quam iuriSOrdi-
hem fçcutus.me innodauit. Deinde ne quoquo modo
foluippffet,iniquitatem iniqüicaci adden ces, hihc maxi
morurn virprumïibeilos acte multiplicificuciam a pluribus
retro, ânnisinftrudi fuerâtconqùirebant, inde pe-
rcgrihqrum & quimenumquamviderant mulfcitudiné
fubomabant vt ea quxnon nouerant méntientes, apud
fummum Pontificem & curiam R.othanam quqeumq-,
modó fama onerarent. Abfens eram,& qui ex parce raea
in curia pauci tant* multitudini vix refifterc pocerant,
tam exquificis preflt mendaciis , maxirne cum quidam
folo habitu religiofi videntes illosprofperari ip.iniqui-
tatibuifhis eum illis eurrebané, &negledo Dci timbre'ad
euerfionëm dignitatis Eëelefi* noftr*, vn i cùm
meretricibus fuis q[uas fecum duxerant, nequis fexus
petfecutibni me* deeffet, multa dixeruiit. Hi omnes in
vnum conuenientes propofùerunt inr cordibüs fuisgi-
glntes imitari, pariëtem ex maximis quafi quibufdam
fapidibus& multis mendaciis, fidisad rempDs fufpiriis
& gemitibus,nbn folum domos, fed Sc plateasrèplêriçës
diurno & noâürno vlulatu »eundemq-, ipfum parietem
tanquam quodam indiflolubfli vb.lufriine vim natural
facte rites Gmulatis lachrymis linierunt, fperantes hoc
modo ccelum claudere fepoffe, & veritatem perpecüo
carceri deputare.' Quid plura ? ïderii Pharaoilloruin,
ille fbiritualis cuius ipfi membra funt,in tali equitatii
incederc videbatur cum corona, Scegotnifer* cophini,
feruitutideputatus,rèfpiciebam ad a uxilium hominum,
& non erac : C uti enim me* confumpcis carnibus oS
meum adhxferàt.Leuaufergo adcoelum oculos, & ari-
jguftia fpiritus meiadDeum ©lamaui, &intercedentibus
r ^ rr Éee., 4 meritis