}01 i HONOR. Ve fradpßmat.
raïfeii*, qüi Iponte lëpxaeruin^c(apicudrnc gloria. Vt
autem hoc fine fine fit ■, eft h*c caufa: quod immortales
creati fine.
Difcipulus.
Cumab«tetnq'eflec d Deo dilpofitum, vt Filiuseius
incatnaretur, videtur neceflario homo petjeaffp* quate-
nuspropofitum Dei compleretur.SienimiplënoQpec-
caflTet, filius Dei incarnatus non eflet: ficque-ftatutum
Deiirritum fieret. ErgOex neceffitace videturytruniq;
pendere: & ilium peccafle,&ilium incacnatutu.fuifle
Magifltr. ,
. Deusprjefciuit ab *ternohominis laplum,& ideo ab
jecerno propoftiic, Filium fuura pro eiusredemtiónein-
carnandum.
Porro homo nulla necertitate, fed folalibcrayqhin-
•tate peccauft:&ideo Dominus peecatumilli imputauit:
qui fi neceflario peccalTer, reus non elTec j cum nocface-
re r, quodvitarehonpdflet.;
- Sed quiaDominus eum de peccato poemppiiit.; & e j
pcenam mortis propofuit, & ipfe diuina monita Cons
tcmfit,idcirco re u s e « it i r .^
'' ' Quod autem Filius Dei eft incarnatus Jeu pto homi-
ne immolatusi quantum ad ipfum, folafuic ygluntas:
quantum ad hominem.farnma nece ffitas. ’Nifi cnim hie
incarnareturjllenumquamfaluarccur. I
Neceflcergo mit hotfiiniiWillevelletincafnari.
^ . Difcipulus.,».
Cur non Angelusjel homo pro redjmendo homine
ell mifliis} led Dei Filius ? , % S II p i a
Ratiqiullitiashocpoporcit. $ogeIys enim pro homi-
he rnitti non débuit', qüia mfulhomo ad angeHcam n a j
turam përtinuir. Honjovrt&nittihondebuit.quia pm-
nis homo peccator.fuit^: .ö^eccatóf'pecc^èrèni redi-
méifënön pótuir.^lüm ergo tiptri bpormirfqqi folus fine
Rom^SïQ.r
Q u ia non!,
cic iu ftus (
^uifquatn I.'
&c. i i-!;rl
Et Rofà.;ji^
1?, S jc u t.g
vr.Ujhönife-i;
j'n h u e m u ',
d f f'in tta -
, * m ùUj, & peri
peccatum
mors. E t i - 1'
faÿ|ô onjhe.
s homi- 'i
nes mö(s" ■
p e ttran fiit,
in q uo om .
'ncspicca I
'deruijr.i
fbil.è'.éf
pecciatb, Deo Hominem rèciohciliarc potuil. j | * ' *
’ - ' 4!2k f v v * Difcipulus.' 1
,.CurnecPatèf»necSpirftuslan(^usjlfedfólus Filius
eft incarnatus
. t . Magifler.
Iullitia hocexegit. ïpfejënim quafi fecundo loco
poft Pattern, eft Deus,no|fdignitatë,fedördine../£qua-
liseftenimDeoPatri;y.tputa,vn umcum ëp. Vndc&
fimilita^do p e i dicitur; diabolus autern fibi.Kpcpriüile-
giii fel Deus di-,
fci»&ab angëlis^ vtDcusadorari : Ec.qufa'iu coélaab an-
gelis hpë’n ffmpb,tft|htHfitfm u ndoab ho minib us; Tc vt
D’eum^oli,'& vtDeum adorari dqcèit. Oportuit ergo,
v t cui i n i uria fa dia e ft, ven i r e t j è e ft yeram Deühb, &ïl-
1 u rh E 11 a ce m b fte n dëtet/ 'f ■
' Difcipulus*
Et curfni hominevenit? V '
Magifler. -' \
V t ipfe. innocens homo p t o hom ine re o , Deo Patri
fetisfaccfet;& pér hóminem tyrannura reprimeret, atqj
hominem ab èo deceptum ënie-ret.
Difcipulus.
Per quidperdidit diabolus homine quem q.poftedit?
.• Magtfier.
Per iuftitiam Dei&pótentiam. In potenïiarrienim
M 11, Dei,vt caucus griüircrnffei^dit;q^ia iam non folü'fp Decs'.
B 4 fexquauitjfcdfuperDcum feexaltauitjdum feaDei Fi-
lio, Patri cózqdali in tentatiohe adorari imp;raüittOf-
fenfam vero iullitia Dei grauiter in palfione incurrit,
dum iuftun^&innoccritcmhpminem'occidic^f ;><
■ Ergo pecriuftitiam expertos ell poten tiam. hjam dum
iuftus hömo iniufté occidttut , jniuftus tyjannusduftè
op primitur,& hom o decep.tus,iniufte oppreirus,per iu-
fticiam redimit’ur, atque per pbtentiam luper angel um
(quera vtDeum cotüft)eonllituitur. -Vnde adhuc pro-
j^>er^ typfecundt dicuntur: quia per iuftitiam peruenitur
ad «lernam potentiam.
Eft in. infantibus liberum7Arbitrium î ..
Magijler.
Naturaliter ineft eis liberum arbitriumjfcdyt ignis in
filicelatens,nihiii n eis operatür,
?Difcipulus
Gur nonomnes pueri pro redemptione faluantur, in
quibus liberum arbitrium adhuc nihil operatür}
1 1 Magifler.
Hoe ex ratiohëiöfti.tix procedit: quia nihil hominj
pr*tcr pcenamdebitum eft.
* 'Difcipulus.
Etquare plurimi faluantur >■ in quibus arquè liberum
arbitriumnittiloperarurï ^ - , * •
'•f3 MugiJlcr.j . . • *..,,:
Hoe autèt^ ex gratiadefcendiyflus etiam immeritis
fua.tU>na tribuit.^.^f
^ S i atfcnius ciuitatis populus Regemoffénderit, ipfe
quofdam iufte puniret, quofdam'elëmenterabrolüeret:
lie cum totus mundus Deum offendi(Ièt,de quibufdam
fupplicium per iuftitiam fumlitj quibufdam autern per
mifcricbrdiam ignouir. ^ !
. . - ‘. Difcipulus. _ '
, , Yhdc^ll.quod ianjsmulti libeti arbitiij compotes faluantur,
«plurimi non falüanfur?»
'Magifler.
4 - Eadetp caulieft^quaidiifta^eft. Illiqui faluantur, ex
gracia&liberQarbiirioj&exd^oDei, «nonexpro-
prio meritofaluanrurjhomines.Tp
Ex gratia Dei quippeeft^quod a Deo prjeuenti l>onu
volunt; exliberoatbitriq.quod bonum nqndeferunr.
Cuius bonipétlèuerantia, dono Dei,& merito hora inis
alïèribitunprö quö & vitreprieroio remuhérabitur. Qüi
enim pcrfiutrauerit vfquesnfinemifalupu^iti
Difcipulus.
Vnde eft, quod quidam inueterati in malis tandem
faluancur ? >, air/
. . -! Mdgifte$. • .
Hp Exgratia&liberoarb. ex gratia, quippe pra;uenienti
bona volun tas diuinitusgratisiq^ijatutre^/iiifrarf^nw
ipfioblatae cooperantur, & pro hqc^nerito faluantur.
Hxc duq^vtanima & corpus,fimulfunt. Per gratiam
namq-, atbitnum (vt corpus per anima) viuificatur:arbi-
triü vërè gratig,vt corpus anim^,cooperatur.Gratiafine
libero arb. eft per fe potens ad ialuandum: bbertjm lir-
•bicriumfine gratia,eft impotens ad bpmim operandum.
IgittÉpergratiiamlibemm atbitnum mültümópera-
tur,cuius perfeüejratia primo coronatut.Gratiaëihquöd
per plurés anhoSjdum apucritia vlq; addecrepituin, in
malitia ihi&tiabilirer graflantur? in iplb vita: ëxitu^per
pcenitemiani^ab iplis diabolifaucibusrapiuntur,&pa-
radiliamoenitateconfruendideducuntur.
^T ^ ^ iypDifiipulusi _ «t ;
Et cur alij non faluantur? * ^ ?
\ Magifler. -t 'f' ‘
Hoe ëx iufti tia & libero arbittip^fle non ]ghorat|ir.
Ex iullitia: quiaigratiaadbonurn nori emmliuntur,
fed'indurati'permittuntufj>|licct fepiujT&ns gratia: in
eo! a ffluat, & eis pcenitqntiam ad Hörëm tri b u at, quam
\^Timöx^biicmM,^yicinesrad1>otnitumredeum4 '
y Ex libëito atbitrib': .qtiia iuftitiam obla‘tamreqipete
npluntT« iniqditatem magis dëligunt.
Illis fupradidis ëft verbum Dei caula falutis,& via ad
vftaWTjftjs autem j^caufa mórtis^feftfmoniumadin-
teritumtiïb funt vafa mifcri^rdi* ,'prsparatafn hbnó-
rem1: illi vafaira, prëparataihëbnmmëliam'.De illis në^
mo perircpoterir.-dc illis ndmbfalüuserir.’ iijisëft pras-
paratum regnpm -^cpli^utibidé.-h^indïiftfs cdmïnus
^»»cumdiabólo &ari’gëliseius. '
Ex hac yarietateeuënit, quod plérique in MÖhafftë-
ijs.fub mfgnadiftridioné vitam trapfiguntj quam plu-
rtrrtr in eremo degentes fumma a.bftinëntia vitam fp-
litariam ducqnt; ad excremumadima barathri defcen-
I dunt.'1 - ^ v-
E
F]:
Mattaji
I
T/ H';.-' :
Prouir. tb
il. El i l
RcÊm
Matth-
MoDacnij
Sc Biemi*;
X.Z.
‘Difcipulus.
ir.141
In .& ’i-V-
. Bftvia
I quit Vidc-
I tot hönji-
I oi iufti»
I Qouiifima
juteroeiu*
E dcdu'cunt
1 ad motte
I Rtltl-tl'. 3i>
I Oaltkudo
I diuiciaiü-
11>faj.6i,ji
B
I Pfl; 14.10;
I han- 6 44-
1
I Philip.i l}.
I Operatür
I veile & per
I ficere,&c.
I A8-i].i
Dtfjpu'us.
HoceftonvniadmirationeUupendùm. »
Magtfier.
ÀçcipeGaufasfingnlorum. Qui in Mohafteriispëre-
unbi in fua prudentia confidpnr; praïlarótum monita
coreninunt}ininobediëntiaobeuhr.'Quiheroin eremo
ïriréréunt, fine difcrëtione viuunt, q-iahdo fibi eligunt
vcühdorum feden^urexempla ,patrispræccpta delpi-
'ctendbàfpërnantur. De his ftnbitdl’V.stP« via quavidén-
tur bor.mhiu itifla, quartern finis deducts ad interitum.
Dtfcipul».
Quvmobrem in eadem culpà parcs, quidam faluantur,
quidamreprobantur ?
; Magifler.-
Hinc incomprehenfibilia Dei iudicia prædicantur,
qui terribilis in conflits (uperfiliofbominum affirmât ur : qui
eligit per milèricprdiilmi qutfmvult: SjC. reprobat per iuftitiam,
quem vult. eui tient» pirteftdkere: cur uafaeûiCuMÏ
vniucrft via miferictrdia & veritas.
Difcipulus.
Vtrutn magis G ratis, an libero Arbicrio falusaficn-
bitut ?
. \ Magifler.
SummafalurisGratiæDciatcribuitur; cuietiam mérita
alfcribuntut: quia nemo poteft venire ad Filium,
(quitfl vitaaterna ) ni fi Parer per gratia m, id eft, Spititum
fanâum, atiraxerit tum. Sine illo enim nihil poftumus
facere. Deus quippe in nobis operatür & veile & pofte,
pro bona voluntare.
Difcipulus.
Si D B V s operatür, qus mereës homini imputa-
turï
Migifltr.
Et Deus operatùr, Ärcled; cooperantur.Deus ope-
ratur in clevis fuis, fuaTgrada prsùeniendo &fubfequendo/>
p^î.Cooperantur ipfi per liberum arbitrium,
confentiendo bona volun ra c e . Hæc bona voluntas rë-
muneracur.inëis, vtfcriptumeft; Acctpimusgratiatn pro
gratta. Gratiam accipimùs,/cum nos Deuspræuenic, vt
velimttSi & fublèquitur, vtpoßimus. Pro hac gratia illam
gratiam dabit ,* cum nos in gloria remunerabir.
Difcipulus.
. Solent quidam dicere , quod prædeftinari neceftàrio
faluentur. O a g f i ita eft, cur quidquam laborant î aùt
cuf gentibus prædicatur vtconnertantur ? vel curver-
bum admonitionis quotidie äSicerdotbus admi ni ftra-
tur populo i vt m prop ofi t o Dei prbficiant fer ui t;o.? |
Magifler.
Praedeftiriatio quidem Dei neminé violenter làluaf,'
vel damnat. Olim pro imerit s ad regnum prsdeftina
ti,tune quidem neceftario faluantur,cum ex iullitia pro-
pofitagloria eorummeritisrecompéfamr; led quia.nul
lus fe pra^deftinatum prarlumit ( cum nee vas ckdlionis
Paulus hoe de lèprslumlèfit) necefleeft totoconami-
ne labori incumbere, quo valçant prsdcftinaiionem
obtinere. •
Përlaborem namquepraedellinatio viræadipifcitur,
vt in facra authoritatediçitut: per multas tubala tones0-
portetnosintroire in regnum Dai. In fan ti b us itaque per mor
tis acerbitatcm : iuuenibus per operis exsreitationem;
in extremis pcenicentiam agchtibüs, datur prsdeftina-
tio per purgatorii cruciatus examinationem.
Gentibus vcroidçopradicatar,.quia prædeftinatifo-
ris, in foro otiofë liantes in vineam Domini ad laborem
conuocanrnr. Qjrbus etiam denarius in merccde pro- •
ponitur: quiaprsdcllinatagloria vlquc in finem l^ o
rantibus dabitiir.
Sxpequoque quidam dereprobis, cumgeis in vine-'
amlngrediuntur: led in initio laboris ab opeiedëfici- i
unt,&àutde vinea blalpHemames exeunt, aac in vinea •
manenteSjlaBorantcsimpediunr. Dehisdicitui :Exno |
BibHoti): Vit’Par.Tnm. 1 y.
■ fu txierunt: fed non étant ex nobis. Et itcrum ; Mulnptt-.att
funt fuper ntimeriim : fcilicet ad vitam prjrdeftinatorum.
Mufti quidem perfidem fegen*Petri inhaelerant; fed
quiaîn numéro eledorum prscogniti non funt ^in flu-
(ftuS’Viciorum.rupco rèti, rclilierunr.
Populus autem fidelium, in laborepiiopetisfatiga-
tus.vcrbo admonitionis,ne dcficiaf, fubleuatur.
Sicut *ger ad Ecclefiam yadens, fed in via deficiens,
vt iter peragar,ab aliquo fuftentatur.
Verbum quippe Dei eft verum fernen: ager vero,corda
hominum. Cum hoc ifemen per Dei agricultores
Ipargiturj fernen Dei gratia eft. Si autem abagricultura
recipitur, liberum arbitrium eft: quod per fidem rece-
prum, fi germen bonorum operum emifcrit : mclfis in
prsdeftinata gloria eric;
Difcipulus.
Cum hæc cun&a, perlpicua ratio, dç luce veritatis
proférât : oportet vt cunëfcis ftudiofis, pet omnia valdc
complaceant.
Porro me multum mouet, quod angelica natura ca-
dercpotuit.fiad beatitudincmcondita fuit: videtut e-
nim, quod qusdam vis earn impuletit, quod ita irrecu-
perabilicer corruit. Nam nimis de lapfu homipis mo-
ueor quod de tanta gloria in tantam miferiam deuenire
potuit; fi nulla necefti'tas-eum impulir.
, Vnderogo, vt eftundas cor ruum j & cruëtes veritatis
arcanum.
' Magifler.
Breuiter tibi pandam Dei occulta, & reclufa cordis,
diligenter aufculra. " 1
A ntcquamDeusconderetmundum>prçfciuit& angel
i & hominis cafum : quem ideo fieri permifir, quia
bonum malo illuftrari cenfuit.
Præfciuit etiam, qui & quot lecum eftènt permanfu-
ri i qui & quot eflent recelîuri ; qui & quoi ad fereuer-
furi. Si enim hoc ignora(fer,pr*fcius futurorum non effet.
Et fi cettus numérosëleëlorum non eftèt, tune regnum
Dei, nonordinata dilpofitione, fed fortuite cafu
conftàrer, ad qtiod incerti numeri frequentia confl uc-
rer. Sed cum àpud Deum fit certus numerus capillo-
rum,mul to magis eft apud Deum prçfixus numéros ele-
élorum.
1 Quotautèm lùnrin hoc numéro à Dëo præfcripti.hi
ante mundi conftirutionem funt ad beaticudinem elc-
<5li.De his nul i us peribic, fed ad prædeftinacam glöriam
toto>conariîine quifquc feftinabit. Qui autem fiipei:
hune numerum multiplicantur.interoues Chrifti non
numerantur.
Ecquia biçnumerusangeliscadentibuscftimminu
tus.hominibus nalcenribuveft reftitutus. Et ideoficur
ab vno numerate in dpi mus : lie ab vno homine numéros
eftincoeptus. Et lieut numeruscrefCirad perfeëlio-
nc m : ita propago humana fucceffit vfque ad eleâorum
çompletionem.
Hiccrgo lacer humérus, foliD.eo cognitus,&abeo,
æterna cenitudinepræfixu»,eft quafi cuiufdam ciuitatis
ambitus,'ntra quem necc-Ue lit omnes conrineti,cùi hums
ciuitatis ciuesab æcernofunt pnecogmti. Lex autem
ciuitatis,inuiolabilis iuftitiaeft âiuftiftimq Regeinfti-
-tuta, ac hnius feruatores, iufti cognominantur. ôc hi foli
inter dues çonnumerantur. Priuilcgium huiusfect* ciuitatis,
ëft libertas«Regnumeiu$,beatitudo.Ergo omnes
habiratores huîus ciuitatis. (unciufti,]ibericranr,legem
hnius ciuitatis feruare nolebant. Et ideo inter ciues eius
numerarinon poterant. AdDominumakucemciusafpi-
rabant,d um vterq; vt Deus in e^ elfe appetebaè. -
Igitur nulla vis,nuHaneceflitas,cos ab haevrbeex-
pulic: fed lexiuftitiæ violatores iuris inea ciues elle vernit.
Difcipulus.
O quam inexcelfem fpecülam meduxifti.in qua plu
rima conlpicio l fed quia adhuc àliqua funt claufe, ilia
mitai apenri poftulo.
Si homo per liberum arbitrium cadreur per liberum
arbitrium non refurgit ?
E !
nobis
prodiorût.
Pf*L]9.6.
Matt. 13.47
Matth ij.
V.I+. ht
Luc.a.v.it.
Matt.to.lo
L U C . X 2 .
Capilli
capitis ve-.
ftri omnes
numer^n
lunt.G