14® ■ ___ __ _________ '
fepc fcripfi .^on diffiteor quin Ecciefiae & Ärchicpifcopo
Cantuarienfi debitam fidem feruauerim, fed quod
ex confcientiacontra honoremRegi debiturri, aut vti-
litatem,me in hulk) verfatu efle monftrare paratus fum,-
aut fi alicnbi deliqui, fici^t Regi & Domino cbndigne
fatisfacere,iüftitia di<ftante,fi placiierit illi.Nec eft quod
poflem cum integritate fams 8c confcientise facere,
qüod pro recupctandapace 8c gratia’eius^animo libcn-
tv non faciam. • Placeat itaque veftra: dignitati, me in
hacparte ad honorem Dei inftrucre, & mihi perlmpe-
ratricemöc alio?, vt commodius vifumfuerit, pacem
fub sequis conditionibus, fcribi fine turpitudine pröcu-
rare. 1 ': ■
Richardo fratyi fuo. E pist. C L V .
Slaffetflum aut preces a tua falutationefufpcnderem,
mihi falutis propriae,quae fine tuacfle non pbt'eft>mc-
rito viderer gaudia pneclufi (fei Cum ergo cam de more
fcriberitium ad amicos pagina non prakenderit, nonfecithocdefeftuscharicatisyautme^
pufillanimitatismotus,(
ed contcmplatio neceflitatis tuaei Vt ergo meo de
Texlefiderib fatisfiat, illiuis te fahitisparticipätione falu-
tet Alttflimüs, qua Virgo puerpera, cuius incorruptiffi-
mamihehte efle &fuiflenonamt>igo ,filiumlaumfin-
. . . ffimacharitate cupiebat efle falutatum. Miraris for-
tafle cum pöpulo & cum amicis doles.quod pacem,quae
niihi'a Sereniflimo Rege Angliae oblatädicitur efle, non.
recepi, pvaefertim cum literacores 8c meliores. viri non
modo admifei;int, fed auidicate rapuerint eam. Memi-
NicolaódeSigillo. E p i s t . C L V L
ERat,vt rhemini genus hbminum,qüi inÉcclefia! Del
‘Archidjaconorum cénfentör nomine, quibus veftra
difcretio qmnem falutis viarn quèrebatur efle pïaclufam.
Na'm^fdfeerecónfiieuiftis,dili'gnnEtmvinera,fe-.
quuntuf rccributiones'.ad iniurias praemiüm fteiunt, ca-
lumniis gaudent, peccata pppuii cötfièdünt, quibus vi-
uitur ex rapro i vin ori fi th ofpes ab h ofpitctut us.vQu t in
éis priftant-iflimi funt,debeht vriqué feru^'ré legërhDo-
roiriijfednön faciuilt'. Haëc 8c fimilia^olebat in mifer-
rima copdirfóne hominujm,ve(tvae piëta ris mifèratiö de-
plorare.Bonis autem viris 8cT amieis veftris agendum eft
gratïasDéb S£’ Domino-Lincbl. vt qui'apetuit octilbs
veftros & viarn docuit, qua hoe gemis horiiintuft non
modoperuëniat adfalütém, inenäfrabiU faluandorum
c orona decoratum, fed fiiperiórem Confequatur aüteolam,
quseficut martyrio laureatos, & virginicace vernähtes,
ficPrsedicationis officio corxufcariies infigni^
% Dominofadium eftiftud, qui ocuIqscaïcitatis Véftrx
aperuit, 8c patèfeóta ventateincaüfaArchidiaconorurn
perniriofam fecit mutare fentenïiamXicet autem meri-
to gaudcant Archidiaconi veftró iudicioablbluti, curti
me minorem quam ipioscohcepifle de veftra promo
tione hetitiam * ....quia vbicuuqdelbcoium funv, me
ad honorem dcobfequium veftrum, in quibus difcre-
tionis veftrè cenfura prsfcribëfe dignaretur,pro iuftiffi-
madignitate deuóüi. Magnifiquidëm muneris inftär
eflètjfimihialiquidin^aviresmeasvëlletis iriiungere.
neris autem earn fub ea mihi fuiflè cpnditionc obla- ^ pcregrinantis affedum vtcüroque expêriri. De caete-
tam.qua Naue,quiyertiturin {erpentem,Prineçps filio- ro iato® prae(entium iri obfequio mei & frattis noftri
rum Amon,quicoangüftansaccomprimenseft,autpo- immoratus eft, ócinucntusvfque qiiam hdëpulusmoscoris,
in confoedëratione volebatrecipere ha- j ^ pjaj,et autem fcribendiperitiam, & plurium' èïcpe-
bitatores Iabes,quaediciturexficcatä, in Galaad,aculco J rjcntjara ytilitatum, quém iipró ampre veftro vobis in
in CrVinMira VO- i r- - n ......... I videlicet teftimonij.lhquit enim in Sçriptura^www vo- .1*.« Ani Active
bifeum fa dut ,fi er u am omnium veßrum oculos dexteros,ponam^
vtsopprobrium vmuerfisfiliiSy&finibutlfracl. Poteramnäm-
que tecipefe qux mihi,Vt Opinor,per iniuriam auferuu-
tur,fiaeterna veilem vfquequaqiie poftponefe, & liber-
tatem fpiritus pemiciofo, & certe periculpfiflimo ar£la-
re iuramento. In fuo fenfu quifque abundat. Ego dex-
trum oculum in coeleftiùm contemplatione, Ôcfidein-
üifibilium, & futurorum fpe occupannofidubito, & fi-
niftrum ad cadiica & temporalia&ad momentum de-
flueiitiaihclihàri.Illibêhigniüs admiffifunt,& Domino
authoré.pöterüntin fidei fiiae fincéritate faluari. Ego
proutexigebatur, finedifpendio (alutisSc famae,peti-
tam non poffèm præftare cautionem. Speroitaquë con-
uerfus ad Dominum , quoniam ßc mihi die craftinà ent
faliw, cumincaluerirSoLquireuclabicabfcondica tenebrarum,&
manifeftabïc confilia cordiuin, cuique re-
obfequio veftro retinere placeret, de vei obfequio eius.
nobis eflet gratiflimum, quia^i ad praefens voluntatem
noftram hon poflumus pi ouidere* Çonfidimus autèm,
quoniäm apudvos operafua 8c diligentia prömerebi-
turi Vt exinde noftra vel aliorum cömmendatiöhe hon
egeat.
fpondente .....*&iniuriafua. Licet enim hæcdierum
hebdomada pfemat meascum Amonitis ftiis, populo
fcilicét mosroris,& filiis Gehenna,cum Chriftus aderit,
8c cööfolabituir ineléftis fuis, in quibu?nunt patitur ad
momentum.Confôlaredileâè mi, diledkc mi cohfola-
re, qui fi modicum pertrànfieris, nec locus eorum inue-
niectir,quia impii vt fumUs cuanefeent. Qjfpd fi interim
angitexpe&atio, in arbitrio'fuö & Confilio Epilcopi e
rit,vt declines ad me à facie tribulantis, quiafiita pl'a-
cuer'it, te finceriffimebrachiis charitatisiyenientem cx-
cipiam, h abiturus te npn modo compartiçipem bóno-
riuti pihhiutn jfed etiam qUatenus iple perroiferisi tarn
mihi,quammeorumeuftodem 8c Ptseceptorem, 8c fi
dici fuftihfcSjafleâioqe patrem. Caetera perpendes 8c li:
teris aliis, ôt tiias,quibus foies not) veréberis communi-
care .Rex Francus,&Gallicana EcClefia coéxulibüs no-
ftris nullam exhibent hümaiiiiatem.Vtinàm tu non im-
maniores inuenias conclues tilös 8c domefticos fidêi
compromiflæl Quôdfineceflîtas vrgeat, licet pfSfen-
res habeas ffatres, nullum me huinaniorem inùenies,
qüia nullus lahguihe gràuior eftjlêd nec charitate,vt af ■
bitror.Salucäbis amicos,8c landlos follicitabis,vt necefi.
fitatibus veftris coriimuniceht fubleuartdo easinrcrcél-
fiönibus fuis.f eli Ces tibi fempet ad vota iuccellus Altife
finiuslargiâturi . .
Magtflro Hunfrtdo. E p i s t . C L 'V l i .
ASapiepte quasrendum efle confilium/cripturarum
rnonita.'docent, fidem amieprum in anguftiis
comprobandam. Cumvero minusdubitode fapientia
veftra,quoniam literarum copia,tum rerumexpetientia
comparaftis, cum quod praeuium eft, fiifcepijftis degra
tiajnecde ea apiid v bs qua m natura 8c virtus veftra mul-
tisprobadi mihi pollicentur, charitate diffido. Inde eft,
quodd vobis in huiils meat ne&flitatisarticuVo cbnfi-
lium petens , prccorattentius , quatenus mihi per nun-
cium, quem ad D-ominum Baiocenfem direxi,fupet- fta-
tu meo referibatis-, quod lalua h6rieftate , fine qua nihil
expediens'arbnror, maXime videbiturexpedire. Vt au
tem de confilio dando pleniiisinftruaminii Caufa mea
haeceft* Eccldfiae 8C Atchiepilcopo Cahtuarienfi debitam
feruaui fidem, 8c ci vbi mftitia 8c modeftia videban-
turadefle, &in Anglia, 8cin parcibus Cifliiarihisfideli-
ter aftiti. Sicubi Vetoaut eXotbitarediuftirla, aut mo-
dum excedere videbaturireftiti,8c in faciem horum mi-
i hi Deiis tettise^,^on(cfehtia»& amici 8c fecii jqUi no-
blfcum Verfati funt. in^isautem omnibus Contra ho-
noremDominoRegi debitumfautvtilitatem, ex.pro-
pofito nihil feci, fictit diftante iuftiria docere p.airatus
fum,filiber«m 8c tucum fuetifiaiu li inaliquoinueni
rer obnOxiils, condjgne & anutiq libente latisfaciam.
Tra'ftatum eft in hoc anno, dc pacc mea,/8C obc.e'ntum
eft a Rege, ytmihi licete^tedire, fi tadis £atx<9tfs iurare
vellem, quod contrahonorem vel Vrilitatem eius. non
fuerira in parribiiS-Cifinarinis* Retuli hoc-a^ Dpmi*
num Papam ,8c refppndit Regem 8c Curiam intferpre-
tatos fuifle contra eius honorem, fi quid a me fact um
agnofeeretcontraipfius voluntatem, 8c difluafitihe fub
eacbndicione redir^m, fed expedatem, vtiraeiUs ali-
quaotulum deferueret* Deinde follicitauerunt me qpi*
daln, vt prseftar^m fecuritatem, quod in nullo deiheeps
uuarem Archiepifcopum, vr fic redirem in gratiam Re
gis. Egoautem, licet nontencar Archicpifcopo adfide-
litatem ex hominio vel iuramento, nec fidei ob,ligatib-
ne, vrpote qui nihiLei debco, nifi obedientiam, quaeo-
mni Epiicopo debctur àfubieélisfuis: quia tarnen inho-
nefturn crediAi efle Dominum abnegare, 8c tenuntiare
obedienti, quod nullus adhuç de toto tegho fecit, eon-
ditionem hanc recipiendam efle nonctedidi. Alias autem
quicquid faluä confcientia 8cFarha poflem, liben-
terfaceieim; Gumhaec Dn-.Rothomagenfl,de quo mul-
tum confido, exponerem, mihi conftantetauxilium te-
promifit, Placeat itaq*, vobis mihi fuperhocrefenkere
con (ilium veftrum,fciatisqi pro certoiquia mihipropo-
fitum eft,vc non fim de cçrero Curial is: 8c hoc ipffim bene
nouit Dn. Cantuar. à cuius me fubtraxi confortio,
fed neefidem fubtraho,ncc charitacem*
Roberto....... Vgiiit. E p i s t . CLVIII.
T)R*ter cam quam affedio fraterna remunerationem
JL veftr®excitât, crebro in mente mea congratulandi
vobis caufam 8c gratiam, colloquthdi occaiionem fie-
piflime praftattranfiniflum mihi k vobis fîgnàcülhm fidei
8c deuoticnisinfigne. Ipfaenim materia muneris, fi
qualitatesipfius diligentius intueamur|vt eu B- Archid.
& R . de Sideberia 8c£raterculus vefter non diflentiant,
expreflè indicat quidprincipaliter dominetur in animo
mittentis. Aurum enim impucribile, larguni ad dilata-
tionemmecigne,nectunfionib.incontaminabile,vt pote
quod nullam admittitrubiginem, verum 8c alforum
nverallorü cuftodiciuu m eft, pone fidem imputribilemj
largam Sc dilataram figurât,chatitacem conftantemin
aduer fis, moderatjonem virtu tu m conferuatricé in pro-
fperis ?ea n. fi cut melius noftis, cui rerum natura phÿfica
docente innotuit,auri natutaeftquaprcedixi.Vhde prudentes,
qui pecuniam fuam volunt iihptittibilem cofer-
uare, auro mifeent argentum,vt ex auri conlbfiio argen-f
turn abfijjtubigineconferuetur.Formæ yerp.rotunditas
perfedionis indicium eft, vt mittentem docëat, in præs
fatis virtutibus confummatum. Genuinus fulgor elut
centis prudentiæ& feientiæ imago eft. Quid,quia colot
ipfe cæleftis rediffime innuit,quo in adib. fuis præcipuc
tendat animus mittentis ïipfum v. iapidis nomen verbot
rum êcoperumdefignatvenuftatem. Iacinthuscnim,fi
de forms gratia,didionisattendamus origine,cotus flos,
yel vniuer&liter Horens interprétâtur. Ia etenim vniuer-
falcmfonat, 8c cimhns vertiturinflorem. Etneinhuius
tempore ftatus* articulo fidei vaciller, ant humanis per-
fiiafionibusfeducatur, Sc fubferiptio fidem confirmât,
8c. illuminât rationem. Nam rationèm ab eifore pur-
ganseummittitadChriftum , 8c ne tribulationibus 8c
preflurisChriftianifides ab infirmitate deficiat, vido-
tiam afcribit Chrifto. Quibus duobus verbis 8c fides ab
infirmitate, 8c ratio ab ecrore purgatur. Et quiafinïs pu-
ghs Vidoriaeft,8c frudus yidoriaè corona,Chrifto con-
fequenterregnumattribuit, vt cum eo regnaturos do-
cear, quicum Chrifto certaminum 8c labofum difcrimi-
na perrulerunt, 8c aduerfarios eius, qUando iuftiria in judicium
conueftetur, contritione 8c confiifioneduplici
conterendos.Si quidem honor Regis iudicium diligit,8c
oculi eius vident quia diligitæquitatem. Nam vbiamor.
iploculus. Etbscmihividettiteflè duarumconceptio
claufarum : tertia vero nomen Chtifti repetit, 8c imperij
reticet dignitatem ,eadifpcnfatione vtarbitror, quo 8c
animus fufçipientis in perfecutorum fuoram vidore, 8c
Regum Regc figatur Chrifto, eiqjcohaereat infeparabi-
liter,8c vt oftend attir none flèhodieimperatorem, qui
ad Chriftüm pertineac, cu fchifmaticus per vim & fraudem
öciabem hçreticorum,nitcnsinfecabilcm fcindcre
vnitatéjtntcgri tatem corrumpere.inceftare pudici tiam,
8cquantumipfoeft,euertens, 8cpromiflïones veriraris
euacuans,Roman.imperium Chriftomachinaturaufcr-
re.Inftat ergo vt nomë Chrifti de imperio deleatur : fed
falfo nomine gloriantis exinanitus eft honor,&p'ro£ecfcd
hu miliabit cum,qui eft ante faecula.Hçc omnià 8c plura,
qua: kreuitàti infiftensprstcreo, in annulo con tempi a-
tus fum, fraternam charitatem agnofeens in muhere, 8c
ad virtutem falubriter 8c multipliciter eruditus ex rau-
neris quali täte. Nonne ergô talis o m ni iure & me ri to â-
mandus eft 8c cölcndus ? 8c quod amare femper licet,
nec prohiberi poteft,8c hoc i'haçfinenter & intenfiuè ef-
ficio,8c habeo in proj^ofito, vt cum licherit, debitum a-
mori cultum gratan ter impendam, interim verb quan-
tas poflum gracias ago, rogans àtteni^iüâ, Vc fraterculum
noftrumcommcndatuin h;ibeatfs, 8chis qua: noscon-
tingunr,quam licherit diligentiam impendatis.
Domino Exoniertfi, E p i s t. C L IX . |
Öfeet ex mbrè fcribentium ad amicos falutis votum
paginanonprstendat, nihil tarnen affedaolius eft
in votls, 8c orariohibusmeis.quanvvt vis veftra iugitef
pçofpereB tur in Domino. Salutauonem etiam Domino
& Patri debitam nequaquä fufpenditdeFcdus', aurith-
mutatib charicatis, fed conftiita difpenfetio 8c officio-
rum , 8c omnium qu s rede getuntur ratio mederatrix'.
Difpcnfationis vetb caufe in propatulo eft,vt earn omni-
no n'öh oporteait,àut paucis expédiâtallegari. Nam ihfi-
dijs dieunt omnia plena cfle,vt bonis inuiç c colloquen-
di aut feribëndi tùturii non pofiîteflè commercium.Ne-
fcio quid friuolum contra inhoccntiam molitur iniqui-
tas,8c vrgente ftimulo confcientia: inceflariterpungeri-
tis,8c vrentiSjomnes (ufpedos habet,8c omnia, mic qqi-
dem 8cmerito,quiâ bax impijs efle no débet,hoftesfuös
iuftitid impughatite,8c pramalehte. Et profedö quod ä-
iiet impius.veniet fupercum,iuftusq^ deànguftialibera-
bitur,quoniam os Ddmihiiöcutüm eft. Ad momentum
tiirbinis aduerfus Ecclefiam rhalitia debaccHa tur, 6c äd-
üerfiis Dominum qui debent præualero.imbij quibus in
breui Chriftus, quetii perfequiistur,ficrelpondebitad
mérita,vtpræponderarevideatùf libra vihdids,8cqUoS
potenter puhiet.ho tarn examinare lancé æquitâtis, quä
molismagnicudineprsgtauare. Non quidem quod iniuriam
in ferae,fed quia fine menfura 8c mo.do pc ccanti-
busimmenfam Scimmbdèfatàm ingcret pcenam. Nec
Qpinecur quifpiam me in longa temporà prophctarc, licet
oraculidiuinilicutautoricas,fic8cfidcsperpetuetur,
cum planum fitiamaliquatenus inchoàtum elfe iùdici-
um,imoexecution! mandari fententiam. Nonne Teu-
tonicustyrannus,nominisfuifamahuperOibem percu-
lerat, 8c ferefubegcrat régna vicina, 8c imperium Græ-
corumterrore concuflèrat, vt magisdeditibriem quam
foederarionemlegatiohibus miffis videretur o (Ferre ?fe d
ecce Domino autore timetur minus i 8c qui tarn vicinos
quam remotiflimos (blù thetu terrebar ^Principes Teu-
tonicos fuos ab iniurijs cchibere no poteffiqui folo Ver-
bo pacem Gentib.ad arbitrium in dicebar,8c bellaffiunc
à fiiis 8cinter fuos petitis 8c acceptis treugis gratulatur.
Namficutipfemetconqueritur,ex quoLatonam venit,'
vt Regem Francoru8c Gallicanam Ecclefiam fepararer
à fide, 8c in fuam hzrefimperuerterer^ vt adörarecidolü
fiium,(ucceflus eius relapu fun t, 8c qu æ eüm ext ulena t, i n
depreflionem ipfius cçpitfortunaftinftuareiSpeSautem
fidelium eft, quodàd honoré Dei, in breui amplius de-
primetur, donee eum-omhino Chriftus, cuius (jiohfem
perfequitur, cpnteratfub pedibus fiiis: Nonne 8c apud
Vos iam iudicium eietcetuf aduerfuà terrbrés Ecdefia
Intuemini quantus etat ReX AnglotUm j cum paruulqs
videretur in oculis fuis: 8c ad Ecclefiam Domihivefto
fpecié fidei 8c reuerentia:prjetendebar, 8c^>!ane vide bâtis
earn jam nullo fxuftratum conatu.Sagi tra eius terror-
fam non abijt, çlypéus qon decliriauit in bellb^ 8c hafta
non eft auerfa:fupcrprsdaaccUmbcbat vtleo, vt nullus.
eum excitare prsfumeret ; vel Vifu terrebat holies,vicini
fe inclinabant obfequijs, rembti Principes amicicias ex-
pe tcbâr,coIebatur à fiiis, horiorabatur ab extraneis,prçvt
muneris tui docer inferiptio nomen Chrifti fingulari- j dicabatur à cünftiS j à bonis diligebatùr, fed maxime i
terpermanet in ætcrnü,8c prstlumen tis imperium, 8c de I Clero qüi eum colebat fupfc vîtes, $ viribus vcnCfaba-
; nïbfioth.Vet.Pat.Tetn.if.' Z z ____tury