! Nominà
.JO. difcipu-
; lorum. aj[i-
I go adlcribi-
B
CzfBar.
negat cffe
Dorothei.
Nota«
, « 71*
4to.m.3«
»4*m 9 -
Chfonicon
, IO ANNES ftater eiu$> quem dilexit IESVS, qui foie
Euangelifta.
v. PHILIPPVSa
V I. BARTHOLÖM^VS*
v i i. THOMAS. . .
Viii. IAGOBVS Aiphai.ffatcr Domini ex propinquity
te fanguinis,qui di£tus eft Iuftus.
ix* MATTH J v S Euangelifta.
x. THADDifiVS qui & Lebacus cognominatus Barfabas.
x i. SIMON Cananites di6lusIudas Iacobi F.
x n . IVDAS Ifcariotes.
Hos xn.difcipulosChriftus prater alios quos habebat,
fingulariquadam prarogatiua Apoftolos cognominauit.
Rurfum declarauit alios txx. quorum hsefunt npmi-
* MATTHIAS,quem Dominus defignauit, qui poft
Chrifti in caslum afeenfionem incenfum xi.
Apoftolorum pro Iuda Ifcariota venit vtha-
benc Ada Apoftolorum.
I I. SOSTHENES de quomeminitPaulusinEpift.ad
Corinthios.
III. CEPHAS cognominis Petro, cui repugnauit Paulus
in diiputatione de Iudaifmo.
i v. LINVS cuius eft mentio apud Paulum adTimo-
theura. ,
v. C L E O P H A S de quo in Euangelio apud Matthäum.
v i i . EPdLNETVS.
ix . AMPLIAS.
x i. STACHYS. .
x i i i . HERODION.
xv. NARCISSVS.
x v i i . AS Y NCRITVS.
x ix . HERMAS.
x x i. HERMES,
xxiii* N EREVS.
xxv. LVCIVS.
'Xxvii.SOSIPATROS.
xxix.GAIVS.
x x x i .Q V A R T V S de
xxxni STEPHANV S
xx xv.ACH AICV S cuvr.
AQVILAS
v i i i . ANDRONICVS
x. VRBANVS.
x n . APELLES
x iv . ARISTOBVLVS
x v i. RVFVS
XXVIH.PHLEGON
xx. PATROBAS
XXII. PHILOLOGVS
x x iv . OLYMP AS
x xvi. IASON
XVin.TERTlVS.
xxx. ERATVS
quo Paulus ad Romanos.
x xxii.APOLLQ.
xxxi v. FORT V N AT VS
ius mentio apud Paulum ad Corinthios.
x xx v i.T Y CHlCVS.de quo ad Ephefios.
xxxvii. CLEMENS de quoad Philippenfes.
XXXVIII.EPAPHRODITVS xxxix.ÖNESIMVS.
x i . ARISTARCHVS xli. IESVS didusiuftus
x l i i . DEMAS | XU11.NYMPHAS.
x l i v. AR CH 1PP VS de quo ad Corinthios.
xl v. ONESIPHÖRVS x l v i .CRESCENS.
XLVU.ERASTVS xliix. TROPHIMVS.
XLjix. EVBVLVS i, l . PV D EN S ,cu iu s
meminit Paulus’ in epiftola ie cun da ad Timotheum*
LI. AR TEN AS L 11. TYCHIMVS.
L i11. ZENAS Iurifperitus; quos Paulus nominat in
Epiftola ad Titu m.
i i v . PHILEMON L V* EPAPHRAS.
l v i . DEMAS:dequibus Paulus ad Philemonem. Re-
liquos xiv. inuenies vna cum Paulo poft Domini in coslum
afeenfum adicriptos numero dilcipulorum.
Ab Adamo vfque ad diluuium anni m m c clii.
A diluuio vlq; adexiram ex.digypto,MDLXXv.
A profedioneduce Moy fe ex digypto vfq; ad primam
templi sdificationem » qua: poft tertium annum Solo-
monis ccepta eft anni n cxiv.
A quarto anno Solomonis flue prima a:dificatione
templivfq; ad Cyrum Perfarum reg.anniccccLxxx.men-
fes in'.
A Cyro Perfarum rege vfq; ad Alexandrum Macedo-
nem anni ccxLvm.menfes ix.
Ab Alexandra Macedone vlq; ad prafentem xv. t (T i-
i berii)annum pradiedtionis Chrifti.quam hoc an.xv. Ti-
beriicttpitannicccLVi*
Ab orbe ergo condito vfque âd prafentem x v.annum
Tiberii Gæfàris fiue ad xx. diem Mardi colliguntur anni
MMMMM.t0XXXVII. .
Poft baptifinum ( in Iordane ) tres alios annos morbis
tdiorum curandis inter difei pulos verfatus confumfit.A t-
que hæc de Chrifto etiam Lucas narrat, cum dicit, quod
Dominus dint de Herode. Euntesdicite vulpi illi : Ecceeïtcio
d&monïa, & fanitates perficio,bodie&cm, &tertiadiecon-
fummor. |g . '
Per hæc tres annos exprefïït. Quod autem dixit : hodte,
oftendit quod haecprimo anno curationumffeu prædica-
rionis)Herodirenunciarit. Hocipfum & Ioannes Euangelifta
docet, & tria pafehæ fefta in fànationibus Chrifti
ponic. > . ,
Indiâione il. xvi.Tiberii Cæfàris Vennicio & Longi-
no Cof. .
Hoc prafenri anno, mmmmmdxxxviii. ab orbe condito,
qui inicium fumit-à xxi.Martii,vt Romani funt menfes
, alteram pafcha pro legis more fecundum baptifinum
Dominus egit, anno ix . Cycli lunaris decemnouennalis.
& XXII. cycli fblaris qui annos continet x x v iii.
Quod fi libebit difeere in quotum diem menfis, x iy .
luna ptimi menfis hoc anno incident, reperiemusinci-
difleinix.annum cycli lunarisnouemdecennalis, Adiice
XXVII i.epaólas, & 13. ante plenilunium, & 7.ante nouilu-
nium,& n.au.Martii & ^.Aprilis, emergent 74. Abiice
bis jo.relinquentur i4.Intelleximus ergo yti hoc praden-
ti anno x iv . luna in x v. Aprilis incident. Si iuuat & diem.
- * notate, in quam x 1 v. incidit, deprehendimus xx 11. annum,
x x v iii. Cycli, adiun&afque epaótas v, quibus addi-
mus il I . ante plenilunium, & xi.à xxi.Mardi & x v . Aprilis,
fiunt xxxi v.Has diuide per fcptem.fepties quatuor ef-
ficiuntxxvm.reliqua fiintvi*
Colligimus ergo xiv. lunam primi menfis hoc anno
roundi incidifle in diem veheris fine fexturo hebdoma-
dis. Videtur hoc dedarare diuinus Euangelifta Ioannes
poft fecundum miraculum fadtum à Iefu inCana Galilæç,
quando fànitati reftirait puerum reguli,dum itaferibit.
Hoc iterum fecundum fignum fecit Iefus,cum venilTet ex
Iudisain Galilæam. Poft hæc erat feftum Iudæorum,&a-
feendit Iefus Hierofolymam.
Et quia apud Iudæos hoc feftum erat omnium cele-
berrimum & longe princeps.Hinc Euangelifta quandoq;
fignate pafcha nominar , veluti cumdick :Prope erat pa-
fcha feftum Iudæorum; quandoque generatim (quafi per
antonomafiam) vt cum fcribic:Erat feftum Iudæorûm.
Alteram ergo pafcha videtur hic fignificare quando
dicit. Poft hæc erat feftum Iudæorum,&afcenditlefiis
Hierofolyma#». Vbicunque enimalrerius meminit fefti,
fèmpejr defignat illud nominatim.quemadmodurn de fe-
fto tabernaculorumlocutus didt: Et erat prope feftum
Iudæorum principe fàcerdotum Eleazaro Ananiæfilio.
Indiddonem.Tiberii xvii.^xxxin.Tiberio Cæfàre v.
foloCofi
Tertium Pafcha ex præfcripto legis poft baptifinum.
Dominus célébrât anno x. cycli lunaris quixix.annis con-
ftat.& xxin.cycli folaris.qniannorumxxvm^mbitu cit-
cumuoluitur.Qu.od fi noflè voluerimus in quotam diem
menfis incidat i xxi.Martii,reperiemus, anno decimo cy-
,cli lunaris decemnouennalis epadtas nouem lunæ,quibus
adiicimuS xni. ante plenilunium,vu. ante nouilu-
nium, & xi. àxxi. Martii & iv. Aprilis, fiunt xliv. abiice
xxx.relinquunturxiv.Eccexiv.primi menfis lunaris hoe
anno incidit in ; v.Aprilis.Iam fi &dicm(hebdomadis)iu-
uatferre,in qua xiv. luna incidü, inueniemus anno xxiit.
cyclifolavis epadas vi.quibusaddimus m.anteplcnilu-
nium,& xi. a xxi. Martii&iy. Aprilis, fiuntq; xxiv.quas
per7.diuidimus,ter feptem générantxxi.fuperfunt 111.
Colligimus ergo xiv.primi menfis lunam, (qua præce-
pram eft vt ex lege pafcha celebraretur ) h»c præfenti anno
crçatimuudi quinquiesmillefimo quingentefimo tri-
gefimo nono in quartum Aprilis incidiilç, & diem heb-
domadis tertium,fqui eftdies Marris;^
Hoc tertium pafcha pbnit diuinus ille Euangelifta lo-
nes , cum narracurus miraculum quod patrauit Domi-
B
•»rtGaUi*>
K^ilcxandrinum.
nus, quando quinque panibus quinque millia hominum
faturauit,dicit. Pojlbtu abut lefiu tram mare GaliLu Ttberia-
dis,& fecutaeft eum turbamulta,quiavidebantftgnaqiuefa-
ciebat fuper <zgros. Aftendit autem in montem lefiu tbyfe-
debat cumdifcipulisfuu. Eratautempropepafihafeftum ludao-
rum.
Hoc anno menfc Augufto iv.Calendas feptembres,S-
Ioannes Baptifta 8c prxeurfor fecuri feritur ab Herode
rege Iud x x fratre Archelai, filio primi Herodis , miflus in
vinculis in caftrum Macherunta, propter Hero diadem.
De quo memorant faerse literae. Narrat & Iofephus x v i i i .
Antiquitatum Iudaicarum Ioannem propter Herodia-
dem Philippi Herodis firatris vxorem capite plexum. Re-
iedta enim priore vxore ftulegitima, qux Aret« Petreo-
rum regis erat filia, Herodiadem a fuperftite fratre abftra-
dtam duxit, cuiuscaufaIoannem fuftulit. Herodi Areras
bellum moult ob fpretam filiam fuam,inquobelIoto-
tum Herodis exercitum profligatum & deletum eife af-
firmat, idque ei Ioannis caufa, quern intetfecit, accidifle.
Idem Iofephus Herodem regno excidifle propter Hero-
diadem rerert,cum qua exilio multatus Lugdunum * Hifpaniæ
vrbem incoluit pontifice Hierofolymis Simone
Camathi filio.
Indidione 1V.Tiberii Cæf anno xviii.Perfico& Vi-
tellio Coll.
IESVS CHRISTVS DEI FILIVS cum tribus an n is
& fèptuaginta fex diebus poft baptifinum àifcipuhs fuis
fâlucaria öc diuina præcepta viuenditradidiflec , & vatici-
nia prophetarum de fè explicaller,ad crucem tranfiit. an-
noTibeciixix.xxi.Martiiinchoante.Indi<ftione iv.& x i*
annocyclilunaris,quixix.conftatannisJ&xxiv^nnocy-
cii fblaris,qui annis xxvii 1. abfoluit u r.
Hoceftquartum pafcha,quo Chriftus veras Deus no-
fter pro n o bispaflu s efLHoc pafcha déclara: Ioannes Euangelifta
poft miraculum,quodpatrauit Dominus cum
Lazaram exmortuis in.viramreuocauit.cum ita dixit : Ab
illo ergo diecogtuuermt vt tnterficerent eum, lefts ergo ium non
palam améulabat apud ludaos,fed abiit tüinc in regionem iuxta
defer tum in ciuitatm qua dicitur Epbrem & ibimorabatnr cum
difeipulisJùü.Erat autem propepaftha Iüditorum>& afeenderunt
multi Hurofoljmamde regione vtfimftificarentfeipfos. Quare-
b.mt ergo iefum-, & colloquebamur adinuicem in templofiant es:
Quid vobis videtur quia non venit ad diemfefium ? Dederantautem
pontifices & Pharißi mandatum, vt fiquis cognoueritvbifit
indicetytapprebendanteum. lefts ergo ante fex dies pafcha venit
Bei bantam vbi Lazarusfiterat mortuus, quemft feit aait ex mor-
tuU. Deinde beat i Domini difcipüli interrogarstnt ip fan dicentes.
Quiaeccepofib'tduumpaftbajitivbtvssergo vt par emus tibi?
Pate t ergo non eod.tempore,fed poft d^|ps dies palcha
celebrari folitum. Quod autem non xiv, luna pafcha p ere-
geric, fed pridie typicam illam coenampe reger it, quando
nempe azymorumerat confecratio feu fandifkatio, fie-
batque ad feftum futurum ptæparacio ,legitur difeipulis
fuis non azyma vel fàcrifîcium impertiifle, fed panem &
calieem, quando etiamdifdpulqrum pedes lauit,quem-
admodum à Deo infpirata docent oraculafacrarum lite-
rarum. quod non-ex præfcripto Mofisfiebat. Eteotmfi
C hriftus non fuiflet loco agni typici, & fàcrificii olim per
Moyfen vt poftridielàcrificaretur, præfcripti quod Chri-
ftum adumbrauit,nonneglexifIct legemHebræorum,fèd
& agnum facrificallèt , Sc difeipulis comedendum appo-
fiiifiêt ,vti tribus prioribus annisfccerat ,fi non (vtdixi)
tempus mylterii ipfius explcndi adfuilïèt, quo tempore
.finiendus erat typicus illeagnus, qui verum agnumad-
umbrauic,,xxn. nempe fecundum Romanos diemenfis
Martii,luna xni,hora no&urna quinta, quæxxim.ante-
cedit.RegeHerod.Tetrarcha,vtexponitEuangelifta Lucas.
Extinóto namq; He rode infanticida ill ius regnum in
filios eft deriuatum, vt narrat iofephus. & rex creator Ar-
cheJaus,qui r^gnauit annos ix. poft cuius mortem Hero-
des teuarcha frater Archçlai, Galilææpræeft annisxxiv.
vfque ad mortem Tiberii. ludææ vero*rex erat Pontius
ä b dixif-k Pilatus inde niincupatus eft, quod infiila fit adyeterem
1 - ' ’ ' Romam qtiæ Pont us dicitur ,ex qua'Pontiuseracoriund
us,vn Je Pontius Pilatus, nomen accepit.
Infaam
■ procurant.
1 " p » lts,fe- I
tómtes
foie, (c4
w»»'-
Hic Pontius Pilatus damnauit Dominum , qui cum:
intellexiftet Chriftum nempe ex Galllæa oriundum,ad
Herodis pertinere ditionem *• vt Euangelifta Matthæus
docet xmifit ilium ad Herodem, & Herodes eundemre-
mifit ad Pilatum: *&ille rurfus ad Annam focerum Cai-
phæ.Hic Caiphas,vtpotepontifexanniillius(cædisChri-
fti)au6tor fuit Iudæiscumdixk tQui^expediïvnumMmb-
rum nmi pro populo. Deinde rurfum. Annas mifit Iefum'
viniftum ad Caipham pontificem. Ducuntergolefiimd
Caipha in prætornim.Êracautem manc,& ipfinon intro-
ierunt in prætorium, ne contaminarentuijfed vtmandu-
carentpafcha.EtillictradicuseftPilato. Eratautempara-
feeue, nora quafi tertia >quetnadmodum accurare ferip ta
habent biblia, ipfum in quam autograph um Euangeliftæ
Ioannis, quodin fanCliffima Ephefiorum Ecclefia ad ho-
diernum vfque diem Dei beneficio feruatur & religiofit
fime ibidem àcredentibus colitur.
Et ftatim vxot Pilari nunciauit illi ; Nihil tibi & iufto illi,
mult a enim hodiepropter iftum vtrum pajftfum. Quod cum in -
tellexijfentludaifeditionecommota,clamitarunt:tolle,tolle,cru-
cifige. Ergo veropafehate inftituto fecundum ferip turas,
lèx ta feria hebdomadis ipfe pro nobis patitur, & vet us
agnus Dei immolatur, verumque pafcha IESVS Chriftus
Dominus Deus nofteripfeefiicitur. Eccenébræfa-
âæ funt fuper vniucrfàm terram ab horafexta, quarum
tenebraram meminit &Dionyfius Areopâgitain epiftola
ad Polycarpumdefc&ionis nempe in foie hoc aniio faâæ
aliquid noui portenditis. Quin &c gentium feriptores
hunc annum fignarunt, & conftanter affirmarunt,- ter ræ-
motum ex titille, quos inter fpeciatim eft PHLEGQNis
qui O LYMPIAD AS concinnauit. Hieintertiodecirtio
volumineitaferibitjc c 11. Olympiade,aniio quartoJEcli
pfis fblis maxima fiiit, quanta nunqUamanceacOncigtffe
legitur. Nox enim horafexta (hoceftiplb meridie ) diei
tanta fuit,vt etiam aftra in cceloapparerent ,ingentique
tremore terra concuffa eft circa Bithyniam.HçcPhlcgon:
qui notât ex trao rdinariam hanc & plané ifiüfitatam lolis
defeâionem fuifle. Nec abalioenimvnquamaudreFar,
neque omnibus ante fæculis acriderat, vt in plenilunio fobs
fieret eclypfis,neq; veroidexafirorummotueuenire
poteft. Qui anni cum etiam genribusnoncredentibus
tam luculenti fuerinr & confignati, türpe eft nec par nos
credentes ac fideles decipi, cum hic annus noftracaufîà
taminfignisfuerit.
D e hac die vaticiiîatus olim èftZacharias Ioiade filius
cum dixit:/» ilia die non erit luxfedfrtgus, &gelu. Et erit dies
vna,&hac dies ilia nota Domino nondies neque nox. & intern-
pore vefteri erit lux. v
Dominusvcro le fus Chriftus animam edîdkipfbdie
Hoc or- !
dine nullus
[Matthaeus ■.
parafceues.h ora nona.Et ftatim totus orbis motu contre-
muit ingenti, & tumulisrefêratismortuireuixerunt, vti
fàcrarum literarum oracula teftantur,& ludaeiipfidice-
rent :vere D ei filius eratifte,quem noscrucifïximus.Por-
ro in hocfefto pafehæconfenfucæteri quoqueEuangeliftæ
Dominum in crucem aâum docent.
- Iudæi ergo, vt nonmancrent in crucécorporaeorum
in fabbatho/quoniamparafceuecrat, (Erat enim magnus
dies ille fàbbathi ) rogauerum Pilatum, vt frangèrent ur
eorum cruia,& tolicrencur. Venerunt ergo milites,& primi
quidem crura iîregerant, & alterius vna cum illo.cru-
Phlegon au
étoi olym
piadum cô-
pofitaruni.
cifixi. Poftquam autem venerunt ad Iefùm,vbi iam vide-
rantmorcuum, non fregerunt cruraeius,lêdvnusmili-
tum lancea lara s cius aperuit continuo cxiuic fàngufs
&aqua,duonempeflumina,quæpeccataabluuiM?bapri-
fini & internera: orum ,qUæ vfùrpamus^ Euchariftiamy-
fterioram. Sed vt felutarera hunc diem feftum peraga-
mus, poft Chrifti ex m o era is refurre&ione m , quæ t er tia
poftcrucifixioné die prou: docent fàcræ literæ,fextadeci-
manempeprimimenfisluna celebratur: nam quattadeci-*
ma, non refurre^rionis, fed crucifixionis tempusaedies
fuit. Et ex hoc tempore Iudæi .contrarium facererepre-
henduntur. Quando enim ieiunûim celebiandum,&üe-
quaquam.dics feftus agitandus effet,Iudæi contrafacitint,
ôc fè ad læciciatn componunt, 8c celcbricatum tripudiain-
ftituunt, vt qui plaire tempus Chrifti feruatorisnoftriad