
• Ic o n . Saresfr. s m , ........ ^ _ m m m
fiae (empcr,quan tus incentor,&au<5tot fcflifmatiscxqu b
■jp’otùic fuit illeColonienfis præfümpror Ecclefi* uiaxi-
mus in ter locuftas befti®, quarum poteftascftjn linguis,
& caudis car ü. D efeccrat illud fchifma,pacemfaeratty-
rannüVvèftereçtlêfiéredditurus.nifî eum Çôlbniaeriâ
adhucaduerfus Ecclefi incitarét,vcpari roto.no tafum»
mi Poptificis vita, quâ Petri dignitatem conentur extin-
guere,dicentes. Aüigemm iuftum,quoniam ïrntilu eft nobii:
feientiam viaruin Dei nolumus, Begem nefcïentesnifi C&fanm.
Ep enim (vtaiunt) propofito in Italiam prôfebii fiuntfivt
Cretenfem haercfiarchâ intrudant in fedém Pétri', & vi*
carium Chrifti aut comprehetldant,aut eijciant,autoc-
cidant. Veruntamê oratio fine intermiffionefitab Ecclï
ad Deum pro eo,V t fupra modü timere nô debeat à dùa-
bus caudis fumigàntiu titionü Frederico & Reginaldo,
qui ponentes car nem btàchium fuum, fan&ü Iftàel bla-
fphemare non ceflànt.Profcbfco ybi humanumi deeft.di-
uinum auxilium neceffitatib. Ecclefi* fuffragatur* Nemo
fuum fraudulentaverborü excùfatione tueàtur èr-
rorem, volup tatib .fuis nullus applaudat,quia Deus non
irridêtur, qui non fecuùdum vifionem iudicat oculoi ü:
nec audicum aùrium fequitur, fed in æquitate iudicat
orbem tèrrafum,&pro manfuetis çoîidcriinans impfos,
potentiores potcntius putiit, & peruertitur cum per-
uerfis. Iuftum eft quod affe&uofiuspcto, quatenus in-'
ftantius agatis quod agitis.dicendoifçribédo,faciendo.
nem. Quorum primus eft Archifynagogus refluer,& qui
primo auto vidêbàntür indu£ti,& column* videbantur
Ecclèfi* amplékati funtftercora. Dederat eis argentum
Dominas &auru,&ficuc ipfè per prophetam conqueri-
tutjpfi ex eo operati funt Baal du tnagu vertntur hominem qua,
Deunt,& t o lunt & fmûunt et eat ur<t poiius qua creatori : quod
ficutbeat9 doce t Apoftolus,ldololatrç reóriffima & cer-
tj'ffima diffinitio eft* Nam quod qitifq; colit pr* c*teris
coftituit fibi Deun^vt alius ventre libidini præferac fcruièns
: Alius dum munerkquaerit öc retributiones,& in~
terdfi in FraUdeS& in rapinasimpingit ,lauernam vene-
retur : Alius ventôinflatus terram Moab inhabit« in fupercilioBabylpnis;
Aliusgula ièqüens pôrçu induatEpieuriiQupd
nlde tàlib.fcribuur, quoniâ eptû Deus venter
eft,& gloria in confufione.ad cçtera quoqivitiaprobàbÜiintcrpretatidnç
protenditur.Vnde&in Euangefio
veritas docet,Déo & Mammon® fimul feruiri non
polïfeîEt qui amicus fcculiefle defiderat,Deife cóftituit
inimicü.Doótor gentium præçotiatur & clamât, quia fi
hominib. placere vellemChriftiferuUsnó eifem : & qui
hominib. placent côfufi funt,quonia Déus fpteuic illos.
Scd alia ptdfir €to Archifynagogi & cppliçium eius feti-
tentia eft,qui fraudulen ta verborùmihterprétattorié ad
ârbitrium,non ad mente auÆtoris detorquee legèm,eiq;
nolunt fuum accoriimodare intélleâü:fcd id agunt mo-
I___I __^_____o I______ I I dis omnibt vt q? eis libitumfuerit, diuino quoqj iuriçoquod
ad euacuationem fehifmatisper coliatafn vobis fa- j fentaneum videatur*. Dieft n. qüia non eft pro libertate
pienciam àDominp cognoueritis pertinere,vt & confci-1 Eèciefi* deterrandü. Sed-fallax ôcfaHà hypocrifis quo
ent ia fit tutior apird Deum,&àpud proximum fama pie- prcgredeiis ? Qujd hxreiêsmolirisëcfchilmataî nonne
niflime coriùalefcat. De cætero (vtdé côfcfentialoquar) ab initio nafcentis legis âcf libertate Dei vocatus eft po-
deCantuarienû&fuisiniuftamconcepiftifufpicionem: ■ pulus? & Ægÿptus intolerabiîibus affliéta plagis,quæ
quia (quantum perpendere potui ) & de illo & de illis Ecçlèfiamdeànriquâ&auifacônfuetudine, &fereper
plenam m charitate debetis bbtjnere fiduciam. Non iti_
gô illis impute tis indignatipnem Regis Fran coru m , fed
vobis qui une cpnfcientia eius recefii llis.v t conqueritur,
ipfo propë tràmùm veftruni exiftentê ad duas lùgas. Eo-
que magis motus eft, quod cum Vos ha buerit familiarif-
fim um, fie tranfiftisquafi ad æmulos Regni Francorum',
ÔC hpminatim àdfchifmaticum Colonienfem , qüinori
modo Ecdefiam Dei perfequitur ,fèd &ipfum, vt aufli-
uit, impudenti fcürrilitateVerborum çonlüeuit Regulû
appellate : fed, cum vobis id cordi füerit, ben ignita tem
Chtiftianiffimi principis vobis placabilem fore non du-
bito. s
DominoFxonienfi. É p j s t . C L X X X V I ; \ .
U Xpeâatione longafufpenfi, & imparientiadefiderii
A-^*ftuances,nuntii noftri præftolabamusaduentû,(pe-
fantes in reditu eius nos âmiéorum diligentia fûre vel
litterarum folatio reefearid'os. Etquidein fécus accidir,
cum illë non retulitiota vel apkem. Nec hoc dicimus,
vt aut earitatis deféâum, auc negiigén tîam ^elimus in à- !
micis arguere quos tan to acerpius affligi coniieimus, !
quanto minus aüderit itias anguftias depiorare.Compri-
.muntur vel caftigationé crudeli, pufirbrum more, qùos
pr æceptoru m fe ue rit as cogit,vteduéï'asdolorisimpetu,
ôtextortas verbcribuslacbry mas redire faciant in finiim
oculorum, de latentes fui fon tis origines. Metieban tur
antëpeficulàcônditipnis veftræmalitiarc'tempotis,de-/
bilitatem Ecclefi* i raBiem perfecUtoris, (èci è làtere fpe-
rabamus,quia iniquitas cohærens talento plumbi.diu in
jummoftarenoh poteft : Et Amorræus citius&validiuîi
eliditur, ôcdetrudituradima rerrar, cum ad imj?lètamà-
litia in excelia procumpir. Amicis ergo compatimiir, &
Ecclefi* defolationem in régno Anglorum ingemilcl-
mus. Et miramur quo abient zelus tot religiolorum &
jitteratorum : Et cum vix vnus & älter ap pareat (peculator,
qui iuxta comm oni tionem prophe ticim audeat im*
pio im pietatëm, fuamëxore Domiîii nunclarei Imjriiër*;
go in facie fpeculatorum delcendunt in mfemünl vi-
ucnteSjVtàfpeculatonbuS.quia filuerunt ,fanguis eo-
rum iûre&: merito.ciquiràtür,Sediquid dieimiis ebs elle
excaùfa filenrii puniendos ? fane quidam éor um funt'qui
furcm yidenteS currant cum eo, immo pra uii dublores
& Doâtoresipfum in furtapræcipitant, & rapinàs, & fui
ponfit in quoüisiniquitâtis fy m bolo cüm ifmpiispbrridj
oo.annosbbtenta vindicabatin feruituteîNonne Ma-
chàbæiMattyresprolibertate fratrü fuoru laudabiliter
&religiofe fanÈtiffimas animas pofùerunt ? Dauid riun-
quid nqfttauit ÂHbphylü lapidib.de torrènte congeftis
in peram paftoralé, vt Domini exercituü agmina ab S ®
debit* ferûituri?iugo,&fèlï^ioniS opproBrio^^libëraretî
fed. quid pauça & paruaproponütürexeriipla? feriptura
ferè tota q in hiftorijs digëftaeft, talib.yifcoiûillüftfiüm
referra eft mónimeritis'. Du* à. Cauf* funt qiias homines
afteàuofiffime tuenŸ,& quasppQnuntânimab.fuisi
alterafidei&religibniç.IllarnquændéieftjCreditureflè
pr*ftantior,& pfoculdubio iuftior eft j âdeo quidevt &
prophari* religfonis'homines hoc fcpnftantiffimü ha-
béant’.Nam ^ Achab,qu'e rëprqb’um fuifle confiât,régi
S y ri* eum fubijCete volenti féruituti, argentü & aura mi
feruos & âncillas ,&ómnimöda fuppelleótilem, vxoré,
filibs & filias,& tandé fe ipfum i nçunâanter expofuit,&
pro lege diùïnâduntaxatnon ëftvericùs ihirëcertamen.
Çu'm n. file vellet fcrùtari domü vt diriperet legé , eon-
tradixit ei Àchab vi dOria qu op rom eru: t. Qu ia et fialias
reprobus vel in haeparte Dominum honorauir,prb qua
ergo caufa rëligiófe contenditur,fi;npn pro lege Dei fer-
uanda ?nempe hàeciniquitatéprbhibèt, & paftoriB. È c -
élefi* pràicnbit, vt qmne vlcifcàntUr inbbëdiëntil*Sèd
fbrtàfleÂrchi^nàgogus iniquitaté nduit,-q Dèuib&ii
prohiBetiaut qnolitab feeelefî* paiftorib. incrëpàri, &;fî
fieri poteft mandari vindibt*. Hâficfâne Moyfcs & Do-
éîot gentium no nouërùnt :fèd prétendit quiâloarinès
argue bat Heröd« infpiritu lenitàtis illicit ö eflèdehiin-
ciaris vt frattis viuen tis abuterëtur vxore.Qgpd^ vriq*,di-
cénshbn'tam impend* q igiiaqi* folatium quærit cum
certu fit ioanriê ibi no gefliflé perfbnâpôntificisi cni in-
tiumberet cbtrèâib deliâfofum,fed préconis verbi, penes
que erat dühtaiatgerendorû denunçiatio, & ittçré-
patio vitibrö. Heli corripuit filibs, fed affcâùpotiuà ot
Âanfuetudihë patris q feuerhatcSé au^óritatfii ppntifi-
cis.Prb pmniergbdiuiriælëgisarriciilô cphtèndehdum
&poteftätib;afcehdehdöex aduerfo,& quicquid chari-
taté impùgriat,qu* legis cftplenitudo,tqtis yiribùsfub-
uèrtenau. SèdpröfébtÖ inflgdrafacerdptij DeuS tribum
Leuiticam à pôblicis.fuhiftionibus, ficut iri Numéris legitur,
immùhëmefTe decréuiri&firmmifântüm Pontifi
cis difpbfitiùhib. fùbiacefe; AbiatHai: qüoque,qüi Spiri-
; - 11 • ■ ■ I :j£~y Z ^ I Éfti S.
tui S. reftiteratindi/pofiaoneDauid,^ämötüscftfacer-
dbtiö'carätipnc fisntentiam .mortis euafit , quia arca'm
poicauerat, & prxeedentis officij priuilegio cutiisdiem
cxpeiftamrfatale-.Q^odclerusinpriuilegiätri^ns'Leui-
tic*nbfuccbdit,& Apoftol9vanuyeft,&fallacesbmnes
Interpp, feripturarum'. Ex quo liquidum efTe debetom-
njbus löftiffimiefB eaufan^eprum qui pro libertatcEc-:
clefi* dimicanc,& pretiofiorem habent legem Dei qua
forraoasiimoquaanimasfuasSedfortafie dicetaliquis,
quid.hocad caufam veftaCantuariefis,qui in caufa.Ec-
defi*ceffit apudClaiendoiiein pecuniaria coriuehcus,
in iure fibi confeius iniquitatis, & de praftigTjs,fuis difr.
fifus fubr erfugib im prude nti & impudenti fuam;qub,'
dam m o dp., immo. p laneprofeIf use ft ihiufti tiara ,& partem
iuftificauit ad'uerfam- Efto fanequod cefletit.Propi-
tietur Deus Epifcbptiqüiieum adhbciriduxerurit, & cir^f
cUrauentoribus qui eum eduxerunt, cum tarnen iuftus
efTet raecus ,& pr*Iens,& quiin conftannflimüm homi-
nemcaderet.. Mittitur vobis EpiftolaeiUs,vbiprofbfa-
tisfacitexpartejfed quiadeliquit,pcenituit,confeflus eftj
ä Domino Papa abföipimeruit cäufa cognita t t t v.t Ecr
elefiam Anglorum ab illicitis & extortis obligationibus
abfolueretimpetr^uit. Qu; ergb iinUati funt ( Vt aiunt)
deliiiquenteni, quatepmnitentiem, cbhficcntem öt.fätis-
faciencc Üpimitätut muiiquid uialu nc m lordib.imurarij
q(urgere,nvundaL'i&reparatiiripriftinugradu?Sedcatir
lam yeritus ef|(vf obiicitur^pecuhilria, hoc falsfi eftjfed
iudicenciriiqtat'e.qeum iniquafeiueiiacödemnauerärij
-parati iudicarequicq.d tyrannolibuiflet. In eoqvyerecü-
di*feculinoftripep'erdtDcu,s, q> tyrannusplur.yubere
erubuit, qilliadi.mplcre.Ömeseiantßalaamjtsexcogi-
tähtes quaarte malediceret& codemnarent caufam cui]
bencdixitDominus.Suadebant mala fieri vtproueniant
bona,&adrr)ingandamperfccutorismfaniämpernic!Q-
fas poflefiionum & diuini iuris difpenfaciones admitci.
Qupdcercum emt r eu o cab atuci nd ubi u m ,v t Comicum
ilipd fere inpmnmvoluerecuranimis, quod fcib,nefcioJ
Qujs eriim nefeiebat q, Rex Garicellarium fuum abemi
adminiftratione & obligatione ifberum reddidit äd regi-
men Cantuarienfis Ecclefi* ? Cui ignotum eft ,quanta
inftantiailli äfede Apoft. pallium impetrauit ? quid pro!
eapromiiitvtconfuetudinesadmitteretur Cquasdicür)
auuas, & reueia prauitates iunt, plurimis no turn eft. Ar-
chiepifcopus tarncn ad malitiam calumniatoris ex iudi-
cum iniquitate aut iimplicitate, an t diipenfa tione: cum
tameii ard hoc vocatus non veniftbt.vrgebatur ad litigan-
dum,ad.fatisdandpm,cum tameifpoiTefroreffetampiif-|
fim?reiimmobilis;ytvixexcaufagraui/fim*infirmuatis
addclibejadumvnius^diecul* poiletinduciasimpetra-
re. Anteatam? eu m iniquo iudicio condemnaueran t , &
q> fedes Apoftolica caufa cognita.retrabtauit. Cui9rctra-
bfatforiis äp'ud’nbs priuilegiüextat. Nonne ergoiudices
pdtu,it&debuit habere fuf pe btos ? fed forta ffe dicetur cp
ipfosop0rccbacnondec6£cieri.tiafija,reddepartiualle-
gationibus ferre fententiam : Qira&DomintisIud.am,
quemproditbremnoUerat,non'c6demnauij:EtmuIieri
inaduiteriodepreheni*pepercit,cum uullus-fjrQcede-
rejt accu^tor. inde etiam ad informationem veftcam di-
ftumeft.Ego ficut äiidio iudicoi Sed ^r o febtoa u dir e^i b i
pro ifitelhgcrfr ponitur, vt pro rationabih motu animi
lui decernat iudex i n terdfi alfertionibus, fn terduni pr®
fnmptionib qs v tens Vvt hutUquam ex confcientia iuftus
& innocens bodemnetur, &fimultiradoftare-yideatur
in parte a,duetfa. Nam fcriptü eftj mfontem &iu/m non oc~
ctdis.quiaaäuerformpium.Et alibi:NoM/M«er« tur bam adfaciendum
f>iaIutnecintüdhio plitiimorüadqüiefCßtfa
Via declines.\Si v. coficra confcieniiam, pr*fertim in prae- :
iudiciuminnocentisfentcntiamtulerit^graiiiffime pec-
cat : Quih-ficut d i ei c Apofto 1 u s* OmncqupdnSett ex fide pecnon
dctuiifTent, pofiètforcafiè probabjliter afrgtii.qui. il-
lorumiudkiumdeclinauic;Scdvbifurorpmhïavindjr
caui t,quis 1 ocus potuit elfe rationi vel iuri ?antepr*fidS
du«3:us eft Chriftus Domintis,Conuenerunt principes Scriba
& Pbarifeiaditerfus e«w.Et^feâopr*fèsifteilio;fubqup
cohdcmnatuscftGhriftustruculentiof.NamPilatus-id
agebac exquifitis occafionibus, vtChriftus euaderCtac-
cufatus rhic auterri pperam dabät ôc dilîgentiamVvt in-
noceris accufarçtùr&damnaretur Çhriftüs. Ille né fu.B
iudicépuriirétür/Çhriftum tranfiuifit ad Hçrpdem^yBi
vel contemptus euafit Chriftus.remifrusquë eft ind utus
veftealba j hicmodisomnibus agebatur, ne quocunq}
modp. Chriftiis euaderet. Dfcac vir amator; yéritatis
qùicumq,’ audet coram Deo, cui de hoc teftimonio in
diftribto examine redditurùseftrattonem, dicat cértefi
äudet quodÄrchiepifcopus ibimaliriöfe quodad calu-
^mriiatorëm & complices flips, & fraudulenter àut débiliter
quod àd iudiccs traâàcus non eft,&contemptibi-
'Jitër,quodadEccléfi'ædignitaté,&ignominiofe:&ipfe
: compete'nci fecufitate reGeptâad iudiçium feuertetur.
Dicat ergo probusvir ôc diferetus hoc^& yccpnfilioeius
ad quiefcatur facilç,obrinebir.NeceftCrëdibileq) & Archifynagogus
yefter aliter lënïiat, licetcontrarium pr*-
tdicare n'pn erubefeat : fedipfe & omnes fui fle deritium
folidi täte gaudeant,ficut eis refpondet cof dentia, qu pd
iuftè & ad 'hönprem Dei Ecclèfi* ibi traâàtùs eft Àr
chiepifcopus, & omnes qui Archiepifcopp cpnfentiunt
fimili verfëritur in calcule. .. .
Quia èrgpÀrchiepifcopus iêfiaél iniquam fratiam re-
portâueratj&yidebatex maiitià perfçcûtoris &dcbili>^
tare ipdi eis imrninere neqiiioièm, déciinauitiUdiciumV:
caufam transferensadaudienriam eius qui fidelium o-i
mnium iüdëx eft a Dominocönftitutus, & löcum adijtv
cuifpecialitermandara çftomnium facerdotalium de-
çino caufarum. Nei: hoCde iure lmperatorum àut ca-
rionum, fèdipfiu'sDei autoritate dicentis per Moyfesn
S'tÜjkile & ambiguimapud tejudicium tffeptrjpexeris,intér
^/anguwe&fangüme,caufam & caufam,kpram & leprayaf ende
adiocuaMêeîegtrit Dominuc ad)fycerdotesloeuiticigtnerü, & m-
dicewffiîprafuerittcmportillo, & faciès quicuntfo dixerit tibi.
ftquerüifa fententiam facer dot um : Qui autem fupèrbitrit noient
obedtrefacerdàtis mjperio & dtereto tudicit qui eo tempore mini'•>.
ftrat,pamino monetär homo ille,&nuferes malü de lfrael.Ecee
quod à iudicio ftcet^ptùm.neç çaulam excipir,necper-
fonam, licet alias per fe ipfos.alias per miniftros viçarios
'Ecclefi*decidantlâcerdotes. -Nonnein pérfôna ficer-
dotum, ficutEcclefiæDobtorës fldelitertradunt,Ieré;
mi*diblum cfcEccecenftituitêbddiéfupergfates# régna, vt
tue&as & diß>erdai:& édifices & plantes. Quid efgo peccaîïit
DbminusCantuariehfisfiappèllauit, li ptolpexit fifli, fi
pépercïfEpifcopisquos opoftebât icetato ad damnati
onem&ignbminiarn fui perperam iudiçare .aut régi®,
mdignatibnisintoleràbilefiibiré difpendium ? ’
• 1 i(erautêpars aduerfà, qu* & ipfa appellationç
inftiuiit,caufun profecut3 fit, & çu Ecclefia, & cum ad•
uerfario,nouit Deus & iudicetj& vpbisiguotum efle nö
pöteft.S eipfu m p o ter it qu!s-irridere.& te-xere dolosin a-,
nimam luarnifed ptofe(ftoDeus no irfidptur. Biennium,
jamelapfum eft, EpffcopUs videlicet quod appçllantiB*
Tuffragatur.eoqi euoluto prô pâétè Dfi, Cantuarienfis'
eft lata fententia:Et fi adhiie ex di(penfatione quàrundI
rerum cxecutio diffcràrar. Ônniibtfsâiuèrn iam perfua-
fum eft Deum timentibus quod Àrchiepifcbpus &fiu
iniufte proferipti funt. Qup enim iure confifeati funtrèr''
ditusdçricôrum^Et quaEpifcppprumpatièntiâEccle-
fi* &bona àlraris Chriftiperfecurorib. Eccle fi* 3dUbi-;
tüexponupcurP'C^æiuftitiaprofcripfitinnocenfesfinc'
deledtU profrflionis & ordinis,ætatis ççfcXUS? Quis vn-
'quarh tantaimmanitatediftraxit copula nuptiarum ? Et
catumeft. Salomon iri caufa merirricurn cbhieSiirali ar- j tamëei quifacit hoc, àÉÊpiftppis;innocentj® ócmftitié
gumèntó vtens çôdemnauit ealumniatricem. Et Daniel ; tpftiinOriium redditûfiyt infùam conrafiohèm Sc perni-
ip liberatione Sufi nnæ piæfumpnonib; rèiielauit uiàli- j ciem dicerè & feribere non èfubefcdht, quia rex dulçë
tiatp facefdotum.vQuod fi iudicés in caufa Dn^Cahtüa- putat obfèqiiiùtp cum mouétur yt eorrigat; fi quid deli-
rienSsvigorem dçbitum habuiflèrit;, filegcpræicrîptam i qqit fn Dëurnv G.autexeorumfententianö delinquit,
exërcuiflèhtdiligeiftiamftpoteft^uifûptamôdum Ôcfus àuteiinfidclitergrâtu&dèbituobfcquiâfnfubtrahunt,