70z . Üe órtufjrfine
ab obedientiafëdis Apoftplicæ, quæ âd prædfdàra primam
difceffionem caufali prdinë conlequétur, : qtiia-
gladio temporalis fiuë fecularis.potcftatisfublato,gla-
dius (puitualis carebit fiaali t érta ndero fuo de fente te
contra fthifmaticos & hæcetiços.rertipfidcliuni à fidej
qu* difceflîo fimiliter confequetur ad duas primâsdi-
fce/fiones: quianecpoteftatefpiricuali velfeculari tune
valence eohercere homincsfchifraaticos, fùb Çhriftianç;
fideivnicateôi obedientia, fient prius.fingulifecundum
fuas affediones 8c yoluntatesco nfingen t &- eligentujpj
diuerfos er r ore s, qups teneant & defendan t, & fecün
dam quosfficùt volunr)viuancôcagan t : (ëcundum prb-
phetiam Apoftoli i.Timoth. 4. vbi Spiritus fandus ma-
nifefte dicit, quia in noufimis temporibus dtfiedent quidam
a fide, atttndentisjpiritibus errons, & doârinis damonio-
rum, &e. propter hoc, quibus cauffis & occafionibus
facien tibus contingat prædida triplex difeeffio , ex parte
dii(cedentium, feüicet fabditbratn .\8eeorum à quibus
fubdiri difeedènt , fcilicét fùperioram Se prælatorum,
Apoftoius z.Timoth.5'.declaratdicens : Hoc autemfcito,
quodin nouiftmis temporibus inftabunt t empor a periculofa, quia
mint homines ft ipfosamantes, fc.ilicetquantùm advolupta-«
tèm 8c‘luXuriam fëdiindam : 8c proinde erunt cuptdi,
quantum adauaritiam : & ri*ri,quântùm adfupçrbiaro. 1
Ad-hæc autëm tria Vicia capitàliaÔc quà'fi principalia,
fcilicét adaüaritiam, quæ tune plus regnabitipppcella-
ribus fpirituâlibus: more fenbarum & ;pljàrif*oKum »
quos Dominus repre hen d i t fpeciali t er de aüari.tia & h y-
pocrifi, quibus duobus y itiiscirca te m p us fubuçrfî on i s
Hierufàlëm 8e diffipationisloçi & géni'is 6c fahdificatib-
nis fuæ, principalius inferuiebant ; Se ad fupetbratri Se
Violentiarn, quæ tunçplùs Tegnabit-in potéftatibus fë-
cularibus, ficut olim in regno lüdaæ 8* Hierulalem, circa
yicinumtempus deftructionis Hierufalem àc tranfmi-
gratiônis ludtêôrum in Babylonem, 8e reges Se principes
ëorum fuperbiæ 8e violenciæ circa iniqua iiïdicia &op-
prefliphespaüperum intèndebant, inxta iliud Efaiæde-
ci m o : Va bit qui condunt Ugesihiquas, & iniuftitiasfiripferunt,
vt opprimèrent in iudiciopauptres, & vm facerentcau/a bami-
Itum populi met, vt ejfent vidua pradaeorum, & pupilles dnipe-
rent,&c. V ndeftatim (equitur de pcéna eornm:7 <* Ajfur,
virgafurorismei | & baculus ipfêefi-. adgentemiftamfaüacem
ihittam eum, vt auferat fpolta, & d.npiatpradam eorum, &c.
Ad îjfta ihquam’vitia tuhe regnantia in'fii péri orib us &
prælatis tam Tpi ritualib us qua m fecülarius,. confe-
quunrur ram inipfis quam in fubditis, luxuria Se vola-
ptas vtrifque communis. Et ne yidear ôe reprehendar in
ccelum ponere os meum, ifta dicendo, quaû ex motu Se
ore proprio : neeeßb eft adducere céllimonia tàcræ Seri -
pturæ, Se fanéborum ac expofit.ôrum feu interpretum de
iâa materia àflèrentium omnia prædi6ta.
/~\Vodèrg<
V^mipaftp
G a PVT X X I I I ;
__ ;o difeeffip Eccletiarum ab obedientja Tum--
mi päftpris Ecclefi*, Seregnoram ab Impetio R.o-
manp'Se fideiium yltimo dfide, ex parte difeedentium
futura fit primp & principaliterprppter fubditprum vo-
lupcatem Se luxuriam,prObaturex verbis Appfipli pri-
usindu(äis, qui^.Tim.j^Eruntfjriquit-jhbminesteipros
amances, cupidi ,1 elati, fupetbi, blafpHemi,, parentibus
non obediences, ingraci, fcclefti, fine afTedione,fine pa-
ce,criminatores,incontinentes,immites,finebenigni-
tacc,prodicorcs,pcoterui,tiimidi,voluptatumamacö-
tes magis quam D ei,habentesfpeciempietatis,-nonp-
pera, Sec. Et notandum, quod ficutdicic GlotTa,licet
praediSka vitia omniafiequentcr regnauerint inm a lis:
tarnen circa illa tempöra regnabuntamplius, cum plu-
res maK per affcäatam malitiäm tune ig® fc fubdere
non ceflabunt. Qu o d vero etiam eaipfa difeeffiofutura
fit propter praslacorum fimulationem Seauarniam,-qaa
fubditos tuncacriusinuadent8erodcnt,patecexi|fa3i-
teraEzechielistrigclimoquarto:RequiramSercducam
gtegem meüm de mänupafiorum, Secefiareeos faciam,
n vftea non pafeant gregem meum, ne amplius pafiofcs
paient fcmetiplos, Sec. Ibi dîçit Hieronymus in R
.Commentb libri u . .fup.er Ezechielem : Hoc proprie
pertinécadruperciliümillorumiquipperibiisdedecq'
rantiufe epifcopalis nominisdignitatem, Seinluper-
bia fimulant humilitacem, Se alios quos videtint fp Ec-
clcfia præppliêntes, ppprim ere piçuntur. Hæcigiturerit
eorum pcena maxima, vt vitra non paicant gregem Do- ,
mini, ne füboccafionepàfeendariimc)uiumpâfcan,cië-
metipios,ôec. Maxima, auteinpmna eft, quæmfligitur
Ôc infert ur,tahquara noniammedi cinalisjicdm oftalis.
Talisau’cemjnaxima poehaefletiamvltima. ErgofSec.
(^ o d etiarn.difceifio regnoïum à Romano lmpétio,
futura fit principaliter propter Iir.pèratorum Se regum
iniquam potentiam Sç viplenriam, Scabieîtioncmm-
fiitiae 8e veritatis, iri rep ùbli ëa guber nanda, exhoc pa te-
rçpoteft. Legimus tresregesiniquos 8e reptolios in vc-
teri Teftaménto : vnumàDeo reproba turn propter .in •
obedientiam, vidëlicetSaulem, de quo dicitûr i.Reg.ij.
ProeoquodabieciftifermonëmDoraini3abiccitteD,o-
minus,ne fis rex.Icemâliüm, cuius tegnum faitdemm- ^
cacum prppter fuperbiam, videlicet Roboam, de quo
dicitur j^Régum 12. quod per fupetbiam contempto
confilio fëniorum, Se vius confilioiunior.um popnlo dure
Se fuperbe refpondit, Se populus proüOcatus dixit: i
Nonefi nobispdrs inDamd, nique hartditds infiliôlfdi-: Seuerte-
relfraelintaberndculatua,&cAtçmtemûvâ,cnia$regnum
fuit ab so , Se à-fua fuccèffipne intôtum.ablatum propter
fuàm auatitiara Se violentiam : milicet Achàb, de
qüplegitur ^i Kegiei. Ouidtfii in/uper, & poffèdifti, &ç,
Vndeiëquitur: Ecce ego dtmetàm pofieriora tua,- &,omnesha-
redtstuos abiieiam de fucctfitone regni. - '■ Quia ergo ni und 0 ad
fihem,tendeôte> &pei confeqhens piædidtisvitiis, fcfli--
cçtihpbcdicntia Se fupeybia, fine violèntia Se auaritia
créfcenteinhbmioibusiiüxtaprædidtaVerbaApbfioIi:
& quia vt dicit Hieron. fuper iliud Daniël-. j.Xjongçegati
{untômnesprinçipesregionumadftatuamadorandam,
Sec. diuices .Se pôrentes3 dum timéht carere.diüitiis Se
potentia,i,lliSvitiismaxîme occupantur,per quæ:cre- ç
duht ifta retmeri poflè j f t i âucemtunc credent femagis
per yipleiùiam,qùam periuftîciamproficere, Sehàbenas
impefiir'cdnere,SèTécundum fiiam volunrarcmcircum-
ducere.Exhis cigo,8çexeï5 quæ iamfddafunt tranfa-
â is temporibus, prædiétis caufis ÔC vitiis exigencibus,
videucet quod Imperacorum Se R.egum Romanorum
quidamxeprob a ti funt prppter fuam m o be d i e n ri a mv:ÇO
quod fuEtint iôoBedieiires Se rebelles Eeclefiæ, cuintar
men extra Eecleuam. non fitvnccppificeire irhperium :
Qtip rundamverorem p pri b us,prppter Impcratp rümSc; 5:
regum fuperbiam ,8einuidiam eft d/?.ttuncatum tegnum
Romanorum , ficut-ab AdrianPi vtfupetius dicebatur r
aliisverotemporibusproptéfipforumfmperatqrurny.el
regum temeritacemSe atiaritiam, veligpatiiam, eo quod
exërcitui necefiaria 8e militibus fiipendia veldehega-
bant, veldarçnônhabebant, Seidëoàdiu.erfisnationi-
bus 8e> get i b us,v tpu ta à S araCc ni s, à Loiïgobardis.dGô
this', à Vandalis,ab Hunnis,àSçlattis8êGr*cis,8cde-
mum à Francis8eHifpanis,prôuin'ciæImpeni{èttregni
Romani abimpèrio funt difliaétæ,. & in principàtus ^
régna per fc reueriæ 8e redaâæ: fieueprius ab ipfi» Romanis
iidem ijliprincipatus, Se eaipfa régnadëbejlàta
8e fubaâa, in Romanasprouineiasfuemhtredaâa: pâtée,
quod propter Impetàco.rum Se regum inobcdiën-
tiàm,quoadEcclefiam,8eptopteripfürunt fuperbiam'
&auar[t1am,ignauiamv&inaliciam(qupaHgubernatio-
nern reipublicæ iufte gerendam ) pbmrit fieriipforum
depqfitip,8eregniac Imperii diminutio,ôediftra(5fcioj Ms-'^usi
8e redaâio per partes ad priuatos prinçipatus >ita.8e plus
noui(Iîmistemporibus,ficucpræcedenttbus,'Vt eadem
via tunccurratadfinem, ipfius Imperii debilitatio Se de-
ftrudtio, qua abinitto'fui omis cuttcbat ipfius confiroi- penô®-
Slio & produt&io, vfque ad fuum ftatum confumma- ,
turn; quia omnis resy .per quafcunquecaufasnafcitur,
per eafdcm,fcilicet contrario mpdo fehabentes.diffQl-
uitur. Scd per çoaâionem Se bellicam fubieâionem
reghà mdndi , ,8e prinçipatus 8e prouinciæ olim func :
fubà ébey
. Methp-r
Ijdias: ' .
Mcthodii
fuppofî- yî
y'ifeoten-j
■;ria derei^
gnis niunfubaâæ,
ÔC compaâæ quafi in yuüm corpus Romànæ
reipub. fient dicit Hieronymus fuper iliud- Danielis fe-
ptimo,de quartabeftia,quæ habébat dentes fcrrcos ma-
gnps>'comedens atque comminueris ; Sepedibus fuis
conculcans reliqua omnia : quod idem fignificat,omnës
n a ri ones ve 1 i n terfe ëkas à Romanis, vél tribufo 8c ferui-
ruti fuæ fùbiugatas*- Ergo^difTolutip 8e deftruâioregni
fine Imperii Rom. futura eft perrecc(Turn Se difeeflio-
nem illorum rêgnorum ab imperio , quæ prius in ynum
corpus ipfius Imperii taliter coaâa fueranc, Se fubada.
C a p y -i X X IV .
HVm itaque fecundum propheriam Dmielis fepti-
mo,8c fecundumexpofîcionëmHieronymiibidem;
8ealiotum do<ftorum&icriptorum^cçiefiàfticorum:iri
fuperiuxta propbeiiam Apoftoli i.Thèlfz.Se fecundum
gloflam ibidem, praediâ^adifeeflio re'gnorüro àRo. Im-
perio certiflïme ficfu.tura antëaduentum Antichrifii!
Quoigitur mo d o&ror d i n efi t fut ura, vi d epdu m eft. Me -
thodiuS martyr,cuius pperaßediäa Hictonymus rnlib.
virorum illüftrium i Si inemnmento fiiper Danièlem
tanquam ecciefiaftici fctiptoris moriumêtaapprobat 8e
corn mendat, feribic in'illaprophetia & reiiélatione,quæ
fibide.ortuSeiuccefîafeuprocef^i aë.fine'gentium & re-
gnorum mundi in çarcerc pofito fada fuicV%filii Ifmatc.l,
videlicet gentes dec rémo, Se in (u 1 is & li 11 o r i b u s Qce a-
piveniénmSjChriftiânordmrégna & terràsdèuaftaturi
funt ante îduen turn A nticbrifti^^Gujbus vlrimtfs Impe
ratpr Romanüs de gepte Francorum tuneexiftens.ob J
uiabi t /Serefifterenon yalens,fceptrüm 8e coronam Imperialem
» acelypeum âd arborém ficcam vitra mare de-
poner, 8e^fic çdmmcndattun Ôeo fpkitum ibidem emrt-
tet.Qtjô fa d o , Antichri (tus veniens terras Romani Imperii
inuâdet 8c fubiiciet,&c;Quamprophetiam fîue re-
uelationem Methodii in hac parte dodores ecciefiaftici
j(ori multum feqüuntur, fèd tarnen proreuerëntia mar-
tyris non repellunt : quum fatis conuçnienter p,pffit ftarç
cum prô^hetia Danielis Se Apocalypfëos.& fublata qua
libet rep ugn an cia concordari. Vnde quid de perfona vl-
timi Imperacoris fît futurum, nö multum attêndunt ex-
pofitores: fèd potius quid.de ipfo Imperio. id eft jjderë-
ghis 8c prinçipatibuS^ qui fübfunt 8c lûbeffedebentlm-
perio,fitfuturum,poftipf6rum difcçflxohem, vel inipfa
fuadifeeffione ablmperio memoràto: quia^vf «|icit Hieronymus
fuper fëxtam yffionem Danielis de quatuor
beftiis, in vno Imperib Romariprum omnia ilia régna fî-
muIintelligeredebemus.qpriusfuerantfeparata.Qtio-
niath igitur cerrior 8c caütior eft via iû talibus cradandis !
Seindagandis, fàndos 8c èxpoficôres originales fequi.
nec aliud quicquam dicere autfëntire-ÿ yel etiâdiuinare.
VerbaHieron.de hoc ponamusjfuperfexïamvifionem
Danielis,qui exponehs myfteriu beftiæ quartæf ita dicit :
Dicamus ergo , quod omnes fçrip.tpxes ecciefiafticirra-
diderunt, in confummationemundi(qùandodeftruen-
dum eft regnum Romanorum ) decc reges fucurps cfîè.
<Jüi orbem Romanum inter fe diuidant : Seyndecirnum
furredurum , regem paruulum' , id eft , Antichri-
ftum qui très reges primo, de ipfisdecem rçgibiis fupè;
rà b it, id eft , regem Ægypti 8e Africæ Ôe Æthiopiæ
quibus ab ep iriterfedis, etiam alii ïëptem regies yfdéri
Antichriftp colla fubmittenc. Çüigiturde ptædidis'dër
cem regibus(qui:fignanrur in Daniele për décem corhua
beftiæ quarræ ) fbliëres'reges pef nomma fuôrum rëgnpV
rum ab expofi.toribus fint exprëflï, vidélicet rex Ægypti,
8eAfriçæ,8eÆihiopiæ,quifecundôfitütetræ fandæC vt>i;
erit fedes regni8edominatioAntichrifti)funteidem ter«
tæfândæ ad meridiem côllatëralesîfëftafvfàliôsfepteni'
reges,ad fëptempartesreliquaslmpeiiitotius Rom.poft
druifiphettt8e difcèifipné regnotum fiuë.principatuurn
*b ipfo Imperio referamus: flue in Oriéte,fîue Qccidèn-
te,autAquiloné fuërint illæ partes,olim àd cotpus-Rom.
rmpérfi pettinen tes.. Quare au te mil! i trestegesfintper
nonunâfhorùm regnotuni exprefli , Se non itidemalii
rep'tëmùdin feriptura aliqua authentica nondumhadeiftftresreges
nominatim p expofitores funt expreffi.quia
illa régna vieiniora funt retræ fapdæ , vbi dôminabicur
Antichriftusrficut etiam Hieronymus fuper banielemi-
bidem hoc addit, quod de manibus Antichrifti fàluâ-
buntur hæ fol* très terra?, quæ funt etiam ad Ôrientero
vicinæ terræ fandæ: videlicet deferta Idumæ*>8e M oab,
8c Arabi*. Sandi enim Ântichrifto refiftentes ad deferta
confugient fupradida, vt eledtorum reiiquiæfaluæ
fiant.
F I N I SU
R P. G Y IL IB E R T I
T O R N A CENS IS, D OC TO RIS
T H E O L O G I P A R I S I E N S I S
ordinisMin6rum,ahteannosprope
c c c .
O P E R A.
T> E F A C E qA N IM IQ V È
xT.R A NJ^VÎL L'IT AT E
FR. GV I L IB E R T I DE TO R -
N A C O P A R I S , T H E Q L O G I , O R D IN I S
Minocum, ante ànnos prope G C Ç . Typisanti-
'hàcnunqüam ëdifum. Floruit ante
G C G. annPSi.
RE L Ï à l O SAE, D OMN JE y ET IN CHRISTÔ
tarif ma Sorori, ~
M A R IÆ D E D AM PE T R A S A ^ C T I MON
I A L I D E;; F l I N E S , G I i l E R C I .E N S I S O Rdinis,
Illuftriftimæ DomnæFlandriæ8e Hannoniæ Co-
mitiflæ Filiæ » F%.. G v i b e r x v s D e T o r .
ai a c 0' Ordinis. Minorum P a c em
p edoris, 8c ætërnitatis.
Be n e d i c t a D e tProuidenria.quæ poftn ubi-
lum ferenum induit,8epoft tënebrasradiosil-
laftrationis immittit. Anditaeftin terra noftra
vox exultationis Scfàlutis, 8e.fpror-es,yeftræan:
riun tiauerunt npbis.Iamtèrhpus reconciliationisàdric-
hit floreffrudus parturient, quiaflauicaura ferehibr, a-
fpirauitauftri cernperies,yt poft Aquilonis gelu Sc ab-
fcéfrum,riuantaromatagratiâtûHôcëfttempus, quod
expræcordiis intimis,nouit Domitius, diudefideraué-
ram, vt viderem^8e defiderium pâuperis Dominiis exau-
diuitj quoniam fîlii Dei, quos artifexomnisdolidifper-
gere pr op o fuerat , am b ulab u n t per Dei gratiam in con-
ftnfuin vnamiunduratrieiufdemædificii çbëunresfàn-
d o fpiritu, qui eft vhum eum parre 8efiliocoaptahte.
Tempus enim trahfadum palæftr*tèiiuic, 8c concerta:
tionîsimagineminquibüfdam^fedquleiïîyahimbfitas.
Tanquam filiis fë nobis offert Dom inus;8cvlrr'o fë men^
tibus ingeri t,vtim plëamur fplendp're d&ificô, qui ël^gi
musinterrapacificeyiuere>&angeliscælcftibusconforr
mari. À mundi ftrepitu loge fàd i, fpirituifando dantes
filentium, vtihcordibusnoftrisperennëm celebretfàb-
batirmum^am non inflabitiir y nus ad alter'um, nec,in
confutilcm Ghriftitunicamyrteriusfilii detradionis diuidentquoniâChrifticrucifixbrësdiuiderenequhierüri
;Neciamndbisihpaceconiundisdabituraduerfafib'
locus, vt fubmgrediens fchifmatavgeneret 8e fcirfui'asJ
Fadum eft vtrumque vnum, 8e medius paries feph rç-;;
folutus eft, 8edeftrudüs. Non aduerfusociilum erigé^
turmanus i nec tnanum defpicïet oculus, fed agentuf
pmhiadiuinis legîbuS,vtproinuicem fînt membrafolli-;
pita * 8e fit Religio corpus vnum, ficut vocaci fumus in-
vna fpè yocâtionis,lipèt habitaeûla fine diuètfà; 8é fie
per omnia 8e in omnibus idem D e v s omniutri
indiuifus. -Ideo lingua'm meam foluit alàcritasadfçri-
Sçculo
XIII.
^Guilbcr-,
tûsT oraâ«
•çenfis.'