A
PfaUï.
B
tfil. 2 4 .
ffiUui.
C
D
ÎP/i/. JI.
Xohatuç.
2.10 ■ . . ..yr________ - .. Liber
ßamdicetii-, Noaaactticfàcictnf'uim j&më,ôcdumcla-
matem' ad eum>e'xaudiuitme?
& . ’ Rejpimfio.
DonîiAusÇhtiftus^xpcrronavetferishominis^uius
morralitatemportabat, verbis dîlibtôrumdamarefe.
dicit diëacnojÊfcëjôçnbn ëxàudiri1: vërba enimdeli&o-
rum runCj&non iufticiæ.cum cUmatur ad Dominü per?
diem, ideft, jnprpfperiute, vc hxçipfa profperiras noq
mu tetur,& çum clamatur no&e, vcaduerfitàs profperc-
tur.Hxcigi tut tails petifio, longé ôft à Mute. Narhinde
ô£fequitur;& non adinfipientiam mihi,id eft,neq; hoc
facias ad infipientiam mihi , (edpotius vc fapiàm | quid?
veiis me clàmare, non verbis dëliéfcorum &defiderio té-
poralis.viræjfedyerbis çopùerfipnis, atqjin vitam xter-
nam. Ex his igitur verbis conuerfionis at que iuftitix, in
fubfèquentibusidera eXauditùm fe commémorât dices:
Non (prcüit neque dèfpçxit precem pauperis, neque a-
uertit façiëra fuam à me,& dum clamarem ad eu m, ex-
-àudiuit me: ideft, non illius qui verbis delibtotum d a mans
ad Deum,vitam iftam,id eftjprofpefitatem trànfi-
re nolcbapièd precem paùperis exaudiuir.Qui ergo ver-
bis dçliftorum fuperius clamaffei & non eXauditû (c c6-
tèftacur,ipfe vetbisiuftitixdëprecans,fe çomemorat ex
üaudicum.Clamauit fuperiiis verbisdelidtorüra ,e x per-
fona vetèris hominis,exàuditusnon eft.Clamauit fubte-
rins verbis iuftitix Si cOnueifionisad Deum, experfoha
hominis ad nouam vitam perttaen tis,3cexaudicus cft.
V , Interrogatio L X ÿ 'I .
Cumpfalmifia in pfalmo vfgeßmojuarto die at , Vniuerfæ
vix Domini miiericordia veritas: quomodo in ali) pfalmo
econtrario dicit,O mbes viaç cuæ'ypritasivfificut in alia tram-
luttant legitur,O enaia. mandata tua'veri.tas?
. ErgafanâosScvniuerlæ viasppmini thiiericordia,6c
•y niuè.rfæviæ Domini veritas : qvfià 8c 1 n iudicahdo fub -
ttenit,arque ira non deeft mftericordia :& in miferando
id exhiber quod promifit, ne veritas défit, Ergaomnes
aütëm,& quos libérât, & qiiosdamnat, omnes vix Do-
mini mifericordia & veûtas.-quia vbi non miferetur,vin-
didftevericas exhibetur, multosquippéirnmcritos libe-
rat,immcritumautem hëminem damnat.
Interfogatio L X V fÙ *
Quomodo pfa’miftain victfimonono pfalmo contraria défit
produire vtdetuv.ait eniw.Ego dixi inabundantia mea,no
mouebor inæternutn.- ^ o / î modicumfubruhgit, Auert.’fti
façiemtuàmà méj&fuftusïumconturbatus. -
\ ' Rejponfio.- Lf , ■ .
^Ç^iadewnfidentiavirtutisintumuit.dicitiEgodixi
in abundantia mea &;c.Sed.pàulo pc ftrquid pertulir,ad-
iunxit: Àuértifti faciem tuam,&c.ac fi apertedicàt, For-
îtem me inter virtutes credidi 4 fed quantx infirmitatis
fim,dereli^usagnoai.Hiriç rprfus dicic, Iuraui&ftâtui
cuftodiréiudiciajuftiriætuæ.'Sedquiaeiusviriummon
eratjinanerc in quftodia quamiurabat ; débilita té fuam
protinus turbatus inuenit. Vnde & ad preces & opem
repente féconCulir,dicens : Humiliatus fum viquequa-
que,viuificamefèpundum verbum tuum.
InterCegatio fL X Y I I I.
/» ■ _ g | y - I v , B E
IInterrogati.o L X IX , ?
eiusin ore meo: qtiomodo econtrario jpeualtin nutnerum tenet
fbpfalmoceiuefimodtcmoo^auo fdtyiienirn : Scpties.indie
;IaUdfcmdixrtibi.
Rejponjioi
' Septenarium laud is numerumpofiiit.propterfeptem
dies, quibusmundusifteperagituc , inquibusfemper
lausDeo refertur.
Interrogatio C X X . ,?
Quomodo pfalmijla in pfalmo iugifimfeptimo ex perjona
Chnjtt dicat, Vim fecetunt qui qu*rebat animate riieam:
cum eco»ttafin titter ex perfona ChrTfitin Lentejinio quadrdgeft-
moprimoredarguens dicat , Non pft qm qusrat animam
mcanO Siquoflam redargttitquafiinimuos^uinonquaiant
anmarneius,ergoamicierdntqaarentts^mmam em?
Rejporijio. .
' Qqsrituranima Clirifti & bcne?&male:Bchcqui
incorporari cupiuntmcnjbris eiustinale autiqui vimfa-
ciunt,&perfequu otur vel ilium. Yelme mb ra ipfms.C^ujs
cftquiquaerit beneanirftamipfiiis ?"Quieiuspailiohcs
imreatur. Quijunt qui qvuerebant male animam eius?
Qui qi vim facicbanc,&: crucifigebanteum.
fnterrogatio: L X X I . 5
Quomodo Dauidinpfalmoquadragefimotertiodick, Exur-
g'e,quare ob d orrr. is D o min e? & qitafitcontra in pfalmo ctn-
tifinio r^wo,Ec ce non dormitabic,heque dormiet, qui
cuftodit Ifrael ? Si nondormit, neque dormitat qmeu^
. ftodit \(ia.M>quomodo(lamaiuradeumiExurge, quareob-
dormisdomine?
1 E fe|
fJal.ui,
W*k]7.
K i J ,
Dormit Dominus in'cordibus infifclium?nqn dor/
mit in cordibusChriftiandturp.E! gocu mcanicurjExur-
ge,quatedbdormis Domine? pro.infidelibus hoceccle-
fia clamat,qui Chriftum morcuum, (ed rèfurrexiflenon
credunt, & ideo, quafi in cordibus talium lèmperdôr
mit Ghriftus, .QuiaChtiftum adhucroortuum putant,
adhoc petitut vt tefurgat in illis,idcft,vtfides præftetur
illis.quacredant cumrcrurrexiflèà moçtuis^Cum aùtçrn
• canimus,quod non dormit neque dprmitat qui cuftodit
Ifhcl-.quialftael, vidcnsDcumiflterpCetatunad folps fir
delës hoc teftimonium refertüryqrii Chriftum ä fompo
môïtis fufcitatum,non dormiehtem, id cft, mortuûm,
fedviuentem in fc cula confitentur.
• - Interrqgatiö L X X I 1.>X:ù-
Cttm in quadragtfimoquariopfalmo exvoce aduocantis Bei,
anima dicatur humana: Audi filia & vidé', & inclinaaiire m
tuam:î«5Wodôrfher;«èp4tr*fw«wtioMew/ii«r»fjf«W«»^irrfo«-
ttanodicens , Etobliuiieerepopulurn tuum.&domum
patristui) . •;
' ' Rtjponfio.
Aduocàt hic Deus pater filiam,id eft,anim a hominis
vtdèdomo^lterius patrisfui ,id çft,mundfhùiusexeat>
& ad fpeciem patris, çrea,toris ytiqueTui, redfteçontën-
dat. Quod ita fic> quum mprtifieàri cum Çhrifto ab èlé-
mentis huius mundijConteraplamur fëçündumApoftp?
lum, iamnon eaqu*videntur ,fed quæ nonyidentur,
quæcoim yidentur,temporalia funttquae autem non viy
' iQuomodoDauid dicat, pixi,pronunciàbqaduerlûrn me
iniuftitias meas Dptoinb,&tu rémififti, 8tc .& iüudqttod
aübidicittir^VcccaCoi: quurn inge'muerjt,Iàl.uuseric:r«»j e-
coiiira inethingelio illecaeiis dixertt, Nos feimus quia pecca-
tQtes Deus nonçxaudit? |
f. Reßonfio.
Quia Deus p«rccarores.audiat,exmulris fcrîpturarum
iôcis itionftratur, ficut de.publicanoillo velde ahis ine-
:uangçljô'l*cHbKur^l|oç« utem quo^rtéensifte dixit,
quafi âdhucinnn^us loquitur Acproindenon cft ira
aécipien dum,qupd Deus pcceatores non audiat. Si non
exâüditinmiraeulisiéxaudicproculprs;-
dentur,aeterna.
Interrogatio L X X I I I .
S F
: Quomodo vnus idemquepropheta Dauid cumdixtffet, Immo- ;
laDedfacrificium laudis.'&tedde altiffimo vota tu?,quafi
econtrario videtur dicere : Quoniam'fiypI^flè^CEifiëiam,
dediftèmvtique,hplocauftisvero'nodeleâaberis?j^«é-
modo deleftari,&nóu deleôiariDeum humahiifacrifitiit diettî
tSaçrificiumvifibilejinuifîbilisfiicrifiçiifacramentum
ideft/äeruinfignüm)eft. Vndeillèpoenitehs apudpro--
phetam^v.él ipiè ptopheta quatrens Deum peçcatis fuis
Labere prppitium : Si yôluîfles, inquit,facrificium j dediflem
Pjal. 4}.
PfaU n».
llidtn.
IfîH '
p | &
TftiS0,
m- 4 >•;;
W-sffî
E k P fa lin â ï
diftem vtiq;,Kblocauftis npmdelcfctaberis, Sacrificiüm \
DeóIpiMtuscontnbulatus,corcoptritum & humiliâtu
Deus non fpernit.Intuetnur quehiadmodum vbi Dciim.
dixitholielacrificiumjibiDcumoftendi^vellefacfifiGi
um.Nonvult ergo facrificium trucidati petóris,fed vul
iacrificium contriti cordis. Ulo igitur quo eum nolle dixit,
hoc fignificatur quodèum vélle fiibiceit. Ac per hop
ybiferiptu m e ft; Miieçiçord iam volb& nonfacrificiunV
nihil aliud quam facrificium facrificio prælatum opor
tet intelligi, quum illud quod ab hominibus appellatur
facrificium,fignumeftverifacrificij.Porroautèm mife*-
rfêbfdîà verum facrificium eft. Vride & Apbftoius ait:
Benefacere & commùnicarores efiè nolite obliuifeifta-
libUsenimfacrificiisplacetur Deô. | %
Interrogatio L X X 111Î.
CumOauidpropbeta dicattfcccaxoti dixit Deus,quare tu
enarrasiuftitias mcas? quomodo Paulus videatttr econtrario
pracipere,vhi et iam malos in pradicationem admtttat,dicens, S i-
ueperoccafionem,fiueperveritatem Chriftus adnun-
cietur? & illud Euangelitum-.Qnpd dicunt,facile *qu* au-
teni faciune,facere nolite ? :
Refponfia.
. Sed hçc di<ftafunt,ne timeantquiaudiun^àquocun1
que audiant :,noh vt lècuti fint, qufdicunc bona .& Êcir
unt mala,fed noluit Deus fine correptione dimictereil-
los qui dicuiit,he hoc folo quod dicunt ,Iecunjobaor-
mifeantin mala vita,àçdieantfibi,nëq-, enim perdet nos
Deus, per quorum os voluit tanta bona dici populo fuo.
Seçundum hunc igitur intelleéfcutmprçdica tores pecca-
toresadmonentur n eviuant mate,& prxdicent bene,
nonvtos fuum prohibeant aprxdicamentoipftitix. |
Interrogatio Auguftini L ,X X V . ■
Cum inpfalmo qtimquagefimofeciindo fcriptumfit, No n eft
qui faciat jjondm„non eft vlq'fadvnüm -.quomodo flatim
bonorumnomen(ubtUngttur, dicerido : Qüjdeuorantpopu-
lum meum ? Si non eft qui faciat bonum.non eft vfq; ad
vmm,quif ejlijlé populus, qtu Dei tantum popidus nmmaturt
Nec enim potefiDétpopulus d'ici,nifi bonufaeieddi& inbafedo ilit.
Rtjjtsnjjo.
Ecce in vno eodemq; piàlmo,& boni, id eft, Dei po-
pulus deferibuntur , Si quod non fit qui ficiat bonum
vfque âd vnum, lentenna fuperiorii prxfertur, propheta
enim voleny diftinguerefilios Dei aftliis ho.minunr, di-
xif.Nbn eft qui faciat bonum, &c. Qupfipertinet ad fi-
•liós hominum.qmadhuc filij Dei nondurn fiint. De his
enimfuperius dixerat.-Dortiinus de caslo prolpéxst ftper
Blips hominum.Idem'dixit,qui deupi âc popuiü meum,'
'Ecce hiepopulumDei nominauit,qumi vftqUe pertinet
ad Elios Dei.f.Ifta voce filij Dei fumus.Tolle£i’go quod
hominesfilij Dei funt, remanetquod filijhórninü lane,,
id eft,reprobi&peec3tores,de quibus di.btumaccipitur:
Non eft quifdciat bonum.non eft vlque ad vnum;Gum
autem inter malos quidam boni inücniütur.ipfi fiüj Der
finit, qui hoc loco populus Dei nominatur. Quietiam
ficut cibus panis à filiishominum, id eft, ab iniquis de-
ùoratur, quum à perfequentibus lacerâtur. Çum autem,
ipfi-maji boni effieiuntiir,iani non filij hominum.-Ied
filqDei funt.;Sicrgo fuperiorcm verfum, quo dicitur,
Non eft quifaciat bonum, filiis hominum^ribueris : Si
fuplçquentem verfum quo dicitur, qui deuorantpppu-
lum.meum,filiis Dei adfcripleris, nulla erit in hisrepu-
gnantia quæftionis.
‘ V Interrogatio L X X V I. — ‘
Çitm Dauid in pfalmo quinquagefimoquarto, pro qtt 'tbufdam
fchiftnatiçismpreceiur^ieensjsfcmat morsfuper iilos: gaa-
modo quaft econtrario videaturfubiungere, Et aefeendant in
infernum vitientes? '
" Rejponjto. —
p Y ete rishi ftor iæ fùbfc ara, qu oD a than & Àbironviuêr
tes.tcrlaabiQrbuitjpppuluautçillis cofentientem ignis
çq nfum pfit^plâlm ufifte repliçansdi cit: Veniat morsfu-
per i lfos, Sc ftefeen d a nti n înfrfiium yinentes.Sedfiiam
mors fupereos venerat ; quomodo viui ad inferos de-
fÉendeb^iÿauc quornqdo poteÔfieri,vl prius’venifleyi |
dean tuf ïn mot tc,&poftêaapprôben|Hifviuentes adïhférriadfefcêdëreîSëdquod
dicit;veniaf mors fupet iilos,
ad popiilu pertiriet illts confimtientem?qui igiie 'È^Çûm-'
ptUseft:quodautéIubijèiC,de injnrernuviuentes,
ad duces eorummalorû Datnan & Âbiron pert iner',
qu os yluos térça abforbuit, .Primum quippe illud fenifr
matis iriiti.um,nofia mors perdidic.: Vél Viuéntesadin-
fernum defcendere,eft viiientes fençiencesque, perpra-
uuln opus ad inferni clauftra defcen<derel ;
:-Incerrog3tia^LX X V I I . :
C « in 61. Pfal.loquatur prop beta, t/ifCWjSe'mellocutüs eft Wfai'c
Deiis,qubmodoquaJiecotràmeturfubiügere,d^oh^caüdi^^;^iJtm^
praferttm cum & Paulus Apoftolus ad ÜebïaosJcribap^aitifideWeb. i.a
multisqjmodis blimDeuslocütüs eft patfibushoftrisiii
prophetis? -
R Jponfio. ,
Omnihôinueftigare difficile eft,quemadroodu pofi-
tu lit prius, femel locutusert Deus.Deihde, cü ille femel;
locutuscft.egodüoaudiui. Si enimdicerec,fèrôellpcu-
tus eft Deus,vnUm hoc audiui.videbaturpartéquæftio-
nis huius amputaüifrc, vt^tantumodo qua reremus quid
fi r,fe mel locu eus eftDeus.Nuc verb quæfiturifurnus ,êc
quid fit,femèl locütus cftDeus'.&quidiit,duo hxcaudi-
ui,quû ille femel loçutus fu. Sed fciedüm q> inter homi.
: nes.hominib.fæpe multismod’is,muhis partib.per multiforme
m créa tu râ locu tus eftDcus.Apùd fe femellocu-
tuseftDcus.Qupd vnüverbû gênait îpcus,in.iUoverbo
funt omnià,quia per verbü faftaûiqt omhiai Vnum vet-
bü hafiet, ibr omnes thefanri làpietiæ & fcientixabfco-,
rdiciiDUo ÿeroiquæ audiflcfefe dixit,ifta funtlpoteftas&
mifènçbrdia.Iftaplaneihtclligite'poteftatemDei,ihtel-
ligitemileticordfâDei.His duobus continénÉur prpp'f
cmès fc ri p r ueae :p r opte r h x edu o prpphétx, propter hçc
patriàrçhx,propterhxclex,prppterlixciple Dbminus
nofterièfusGhriftus,propterhæiApoftbri,propte,r>hçç
annunciatiojomnis cele.bratiô vérbi Dçi inebclçfia:.P.or.
teftaeê eius tihiere,miferrcordiam eius àmate.Necficdc
!,mikriGordiaprxfumatis,ytpoteftatc cpntemnaüisrheb'
jfic.pojeftatcmcimeatis^tdemilencordiadefpereUsiA-
[plîdillu potèftas.àpud illüm mifèricordia.hüchum'iliit,
& Hunçexajtat:hunchumiliat poteftace ,;illumexaltai
! miiéricordia1.
Interrogatio L X X V I I L
j Cum inpfahui S^.propbeiaex i-erfona ChriJlidiCat ,Lkbo~
I Càui clamafis,raucxfa6tæfiiiicfauces mex : quomodoP.ua-
\gelïumdicit,qupâ.ïnpjflu>neftia Dominai non rèfpdhderit'eis
j;v'erbtimfNec«5«e^fi/Hi(;«cd£yrfi<« /iiiiV,ficut agnus coram
! tohdencefe,fichonaperuit os fuum.
y". Rejponfîos. ’ -
j Ideo ia tune tàcèbahquqd raucus erat,quod fine eau-
I fa taçirü clamaiieïat.Èt ilUin quid c eius voce de plâlmb
atîoinfruçë houimus* Deps meus, Deus meus, vrquid
i me dèreliquifti?Sed quantailh voxfuit.aut quarU diar
i turtfà, vè m e,a raucæ fabfcx e fient fauces eiüs ? Draclârha-
uit, V x vôbis fêtîbx & Pharifæi. Diu élamàüït, v x fhudo
I ab fcâdalis. Et reuerà,qUomodo'raucus,clam,abat;& id-
eohôintelligebaraf;quado’dicebantIudxi‘.Quid eftq,
dicit?Durus eft hic férrnb. Qùis poteft illû àudire ? Non
feimus quid dkat.Ille omnià verbadicébat,fed iflis rau^
ex fiièrunt fàùçcs eius, qui y ôëes eius n ô in telligçbïnt,
Hxc igitur fub tali intelletftu pxomiffà, hqn erutic fibi
contraria,vtiuxtaquodfuperiuscliçit,clàmoripièvnde
r au ex fan èesei us faétæ fuifle dicuntur, non ipfo pafilo-
nis tempore,fed ante paflioneqi'fibths accipiaturw : ^'
Interrogation X X IX . /
Cum propheta eièperJotiaChrifii in pfalmo 68 pramiferttpri-
mum, d;a ns, Y eni in; àftitud i n c fti aris^Sltempe ftas dim er-
fi t me: quomodo quafi econtrar io ihjubfequthiibus deprecatttrde
proftndojquanfndn mediniergatrempèftasaiwæ?Ner«ÿ
& alta,quafuperius ineotfem pfalmo cohtraria fibïtjfe. videnrùn.
Prmmi^odfihitfixûim^ pxo fixndi.'Aliudq} econtrafub^
fiquitur,Salub^hie fac deiutd.vChphinhxrcamc
b : Rèfionfio^i.
Qüqfifiipënus ditftum eftjtempeftas dimelfit me,prd
cqrpote.quodiaminpaflîonetehëbatUr,hocdiâ:üàc-
cipitur. Quod auté le quitht,hon m è dimërgat Éempëftaî
... ,, S 4 ƒ àqù^1