diuerfas partes earn diueifislocis tenerj ,& habere partes,
hcuccorpusdiucrfalocatcnéces/apitçarhalitcr,quia
jrpintalia indicat corporaliter, quia.corporis quantira- j tem quarïtiniubftantiaro fpftjtualcra, Audit partes, &
; occurrit menti quantitas, & compofitio, qpx fofet cor-
j poris, exiens ad corpus die 6t. cogiransijcundum corpus
d e fe ,& G c oblita fui erat in fe, quxrcns fe extra fe, pu-
tans fe quantitate diftendi, 6t pèr fpacialo.cQfumdilâta-
r i, cum non habeat numerum , fedincompofita f it , yt
vnitas in numeromulto fimplicior linear punéto , vel
corporis atomic,qui cura fîtde corpore non e.ft^am corpus,
fed>ob fui fimplicitatem incqrporçuf,cum ergo par.
tesaudis.; animæ omnem quantitatem vel compofitio-
nçra auffer à mente, & craundans eatn aphantafiis côir-
porum,fenfos.& imagraationempoftpone,erigenstead
ratione.m,ratione cogites rationcra. Partes enira
ta corpus,, qux non font fobftantia anima:, neepattes
fubftantia:, fcdafFe&jones corporis, & qualitates^ Et
habet multa corpus ab anima.qu^retinet aliquadiüpöft
animam. Namrecens abfeiflum .raembrum d luo corpore,
aliquamdiupalpitat poft animam, retinens mo*
tum quem habebat ab anima. Etherba ipfa,poftquam
diuficcata,8c in puluerem minutiflimum reda6ta,iam
omninoperdidit animam, tarnen ab anima quam pet-
didit, retinet fragräntiam fuauem naribus, 6t vic« contra
valetudincs. Similiter fernen voluptatem effüfum
a vitlo corpore. vim propagation's feeum trahit ab anima,
vimillam habebat in corpore ab anima. Nonerat
certe animx, fed corporis, abanima * corporisEcilicet
qualitas 6t affedfcio ; fed effe&us animx. Eftunditur
&äfuo corpore,feparatur, trahit extra fecum vimyege-
tatiuam quam rationem , vt rauouc wguc* wimuwm » -------— i -------h--a-b--e-b—at. Vim trahet fecu..t.n. e»x,t •ra corrarionalis
animation corpora (unt fed porentii.non pus, fed aninurnretinet fecum corpus.mhrlJcpuunr
matcrici fcdefficientix, non earn vt membra,compo- ab animacnrnfem.ne. M-rnmatocarcmaj«r » corpo-
nunt, fed ab ea velar radii prodeant. Totum eftip/i. re, trahitfecnm femeaffefttonem fnam, fechetinet cornec
loneitndine producitur , totum e ft, neCtamet; pustotamfuamanimam.defimplicinaturanihiipotelt
profimHirar.: Conftateapbribus,hecperdit(implici-jemanare.nonergppoteftdefeammaanimamF?«“
tarem, quia non admittit compofrtionem. Conftat ex J re, nec poflhmas lnuemre tradacem; qua ben dieebas
pluribus,&vnitatis(useferuatindiniduitatetn,quiaplu-‘ animam.
ralitasipfahonfacitquantitarem. Verutnequioemeft, . . . . , ,
qniavenic ab animalispropagationis in feminc , fed ilia Car .ppmmtur [bihfifbux lobar f m !
vis affedbo corporis eft,nop efticientiaanimp. Efiicien- l , ■ r . ,
'naeft in anima, & corpus afticicur dc eius praientia, di- pHibiophicas coniideranones quod pofuimus, ne
cotria.difccrnc & conitdcra. Anima Animae vis, & vis A precor,aigaahtfratresVqu^Catholtcambdemmn-
. corporis. Anima, eft fobftantia, visautcm animac ; & a-
nima dicitur, 8c fubftantia, fed vis corporis ,"nec eft fubftantia
, nec vis animae , nec anima, fed corporis affeâio,
id eft, qualitas ilïata corpori ab animas prxfentia. Poteft
tamen hxcqualit«dici vis animx aliquamodo; no quia
pars eft anima:, fed qiiia per vim anima: inferturlubie-,
éfco. Neç folutn, fuis eflicientiis affîcit anima, corpus}
fed etiam fuis qualitatibus, ficut làepe videmus. timora
vçl reucrentiaanimæ pallere vultum, vel fufFundi rubo-
r e ,& multae ^unt paffiones corporum exefficiéntiis vel
qualitatibus animarum, fie anima poténtiis & qualitatibus
fuis régit & commutât corpus. Ipfa tota manens in
nire voluerim perphilofophicam rationem: Npnfeci
vt munirem, fed yc docercm. Quis poteft munire veritàtem
î 'noh poteft veritas fottior fieri ,*quia non potèft
muniri. Sed veritas ponderofaeft & gtauis, necleuibus
fenfibus eft leuis j née earn cito rudis capit,quam vix cru-
ditus inuenit. IdeO font vndcquaque rationcs qu*~
rend*,vc aperiatur occulta, ’non vt muniaturfortimma,
Vt detegàtur,elaùfa qiyfteriis, non vt roberctur inimùta-
bilis. ldcoque philofophica qusdatti adhibuimus,
quia nouimus dc ClerO Catholicos liberalibus e'rddi-
tos artibus , videre claufa cifiiis , "per ea qü* noue-
mut.
fe, & corpus ab anima multis ^flficitur qualitatibus qu*
non fqnt anim*. Sic anima pôtentias fuis exferit, per
Cur propa^atares animarum inferuntar hic.
corpus totum, cum ipfa non fit totum. Immo per o-
’mniacorporisIpatiafetotuminfiindit,&nullumhabet T)y , Ropagatbres — r -e------. — animarum r--- ■ - ideolibentec appofui _ ..
; vt
fpatium. Partes habet corpiis ipfa corpus implet, & non * vndique vifis omnibus, facilius occutrar qupd eliga-
pattibus fuis, fed-tota & plena, perfedta fingulas implet tar, & inter appofita multa^ibere ventât« authontas
partes corporis. Implet inquam plura fine pluralitate, j emineao ; & ipfprum appofitorum confideratio cnis
numerofa fine nttmero j multa fine multitudine. Sic] appareat.
fummafapientia habet omnes fprmas omnium rerum,
Lucent in arte fomraa formaeplures V quia fondu opere
res plures. Quiafecundum diuerlas formas aids fiimm*
faâæ font diued* res in opere. Arsènitp ftmmavide-
bat apudfe intus quomodo crearentur o«i nia ex term's,
&ficineflentiam omnia prodierunt, vt *temx form*
monftrauerunt. Ecce dicimus artis fumro* plures formas
, cum nonlint omines in vna. f Qujcquid eft ibi non
eft, nifi vnum,& idipfum , 6 Lux vna,radii plures. Sunt
ynum radii iu lucé vna, apparent plures in fnultiplici
cteatura. Form* plures font vniusartis, Sc ipfears eft v-
niformis. Simplex in fe , multiplex apparet in creatura,
fed & res créât* formas fuas accipiunt à ramma arte,
quia ab «ternis formis inferuntur rebus fu*. Ab «ternis
prodeunt temporales.lfummis inferiores, non ita
prodèunt forraç rerum ab ipfis,vdxnripfç,fed Vt alterius
natut*,quia ille Creator font ift* créàtur*.Non fie,prodeunt
à fumm o , vt fomma elïèntia par ticulatim deflua t
in çreararam, &.partes fu* fubftantiâetribuat crëatur*,
vt hoc fine form* noftræ, quod ipfàfumma ; fed fomma
crèaCjVtfuisefficientiisfiunt if t * , impletilia,creàturam
totam*, & noneft totum ,implet omnia fpatia, non ha-
bens vllum fpatium j omnia fimul terapora, fine tempo-
re,tqta &.pfena & perfeda, fingulas totius creatur* partes
fint fois pattibus, fimilitçr anima fuum corpus i quia
ad fimilitudinerh fijam fecit animam Deus. Regit ergo
anima foum corpus., & âb animæ praefentia, habet m.ul-
ExpHeit traäatus R. D. Oionis , Ccenobii $. Martini apud
Tornacenfes quondam Ab bat is à reparationeprimi yac
poßmodum Icckßa Camtrdc. Epifcopi , de peccato originali.
D I S P V t A T I O
R E V E R END ISS IM I
D O M IN I O D O N I S , C O E N O B I I SM A R -
T IN I ApV d ToRNAC.QyONDAM AB BAU S
a reparatione primi , ac poftmodum Ecclefi* Came*
rac. Epifcopi, contraIüd*um nomine Leonem de
aduentu C h r i s t i fihi
D E i.
P R O L O G V S.
Odo Camtracenßs ipifcopm , Acardo Phidemenß
Mtnacho. .
H Vm in Phidemenfi capituloimminete natali do-
minico,rationeincarnationis diuin* dediflem,
, placuit,vtdicebas,auditus; fed memoria retineri
nequibatintçlledtus, nam'-qu«.diltge.ndfqllàfipqe.]pét-
manent,abuhdanrîoreinfüiione tlecrdunï. Idcoqfro-
gabas, vt memoriam, quam ifiiurdadö fenîentiarum fof-
focabat vere prætenuis feriesfoemaret digefta ftilo ma-
penje. Tandemquetuisprecibusyi^usprppofui face-
re quod rogabas, fedcum Pidtauis ire,m ad Concilium,
quiadiç quaifi Siluancdlis id ipfom negotium congru-
enrer adiuuante Deo , contra Iudæum quendam Fue-
rarn exequutus, vifuro eftmihi cÖpgtuum hane qu*ftio-r
hemexequi more dialpgi, vt Iu.d*iis quæfmit.ÔC ego rç-
fpqndi.&quia Iudçus Leo,& cgó dicor Odo,ppi primas
•litteras nomxnumdiftindliafiatperfonarum, Nuncau-
tera ipuocoSpiritum fenäum : vt quad dedit mihi ad
conuincendum Iudæum,teddacad inftcuendumfide-
lemMonachum. Itaq; cum poft meridianumfomnura
venillèt Iudæus circa horam nonam, ad hofoitium no-
ftrum.confidentibus nobis ita diceré cæpit.
Qupd remißio ptçcatorum non fufficiat ad glomm.
Qupd exertitium bonorum operam non fufiiit ad delendam
peccatum.
L e o;
Y 1 Qmo quideth quomodo in Chrifto veftró pró pec*
A -f cato fatiSfäciat nefeiojin lege autem quomodopec-
catum emendetut video. Obfecrationibus eriim & fa-
crificiis, oblationibus &eleemoiynis, & aliis bonorum
operümexercïtiispropeccato fetisfacimus in legeDéö’.
Odo. Seruuserga Dominum antique debito obligatus,
fi poftea peccauerit in dominum ,numquid 'antiqur de-
biti redditione pofterius peccatum purgabitur? An priö-
risdebiti folutio lufte reputabitur pofterioris culp* fe-
tisf^clio |non feparatim cxiget dominus iuftus.&priui
debitum,& pofterius adm’iflum ? Leo. Ita. O. Homo
ergo nqn,poterat emendare peccatum exercitio bonorum
operum. Ónin^cténim bonuin quod poteratante
peccatum,Deo debebat, & quo & acCeperat. Reddat
ergo.homo omtie bonum quod accepit •, iufte tamén
exigitur ab eo malum qiiod fecit, non ergo poteft homo
iub lege fan&itate vlla redimere, quod peccauit.
T^\Ic ô Epifeope, aduenms Chrifti veftri quid vtilitaris
*■—'contulitmundo? Odo. Die 0 Iudxe ,'quid vtilita-
tis credis afferre veftrum, quern credits adhuc ventu-
rum MeflTaro.
C I
p .3 1. :
D
Léo .' Quod in Prophetis legimus , fcilicet o-
mnia regna in-illa nobis fubdetida ; nos fob illo per-
peruam pacem habituros,&de omnibus regnis nos cum
gloriain Hierufelem cpngregandos, & Hierufalemdo-
minatum omniumregnorumhabituram,& cæteraquæ
Prophet* féliciter énumérant. Quæ omnia in Chriftum
veftrum non vide-mus implera miramur,quid ab illo ex-
peftatis?
Odo. Nos per Chriftum regnum cælûrum ex-
pe<ftamüs, & fêlicitarem quara vos térrenam, nos per
Chriftum fperamus casleftem. Leo. Errare videmini ,
nosenim & per Mefliam ex tune temporalem fælicita-
tèm, & per legis ôbferuantiam, coelefte poft hanc vitam
regiium Iperamus. TempoValianobisbonapromittunt
Ptoph^cæ çælefte regnum expe&amiis ex lege,docet-e-
nim Id*pro vno quoque peccato, quale fiat làçrifieium,
& fie dim i tri peccatum. Régi ëtiam Dauid adulterii
Sihomicidii peccatum confeflQ.dlxitPropheta Nathan,
dimiflum ëftpeccatum,tuum. Si ergo,in lege^^fine Chri-
ftovèftro,temiffioeftpeccatorum,confequitur&bea-
titudo æterna. Beati enim,quorum remifi* fontiniqui-
tates, & quorum teâa font peccata. Quid ergo facit:
Chriftusveftérî
Odo. Non fatis attendais reâitudnem iu-
ftitiæ , Oui enim dimittitur1 peccatum , non ftatim
promouetur -ad gloriam. Peccati remiflio pxnas
aufFert.gloriamnon confert, cuipæna fiibtrahitUr ,non
ftatim gloria datur. Non ftatim gratia decoraturicui ira
dimittitur, nam & Dauid, quando filio dimjfit reatum
fratriçidii,nondum paflus cft eum fibi prçfcntari,ncc dfe-
ditgratiâiQ,cuidimiferatiram. Singûlariterhoifioqui-'
dempcccauitjfed poenitenti,&rurfusobedienti.etiam
bene feruienti.pæna in l<?gedimittitur,fed nondum glo-’;
riam meretur, ad quam mfi per rècompenfationem peccati
iùfte no peruenitur. Iniuftu’meft enim ordinäre pec-
catorem.cum his qui non peccauetunt,finefàtisfa<âione
peccati. In lege ergo dabatur homini remiffio pecca-
torum. Sed quia in lege nequit homovpro peccato fe-
tisracere, non poteft per legem, ad gloriam peruenire,
ideoque neceflarius eft mundo C h R ï s t v sjquia
in ipfö pro peccato fetisfacimus,vt ad >
gloriam perueuiamus. gig ' v 1?
Quod patient ta incommodorum nonfufficit' ad delendum
peccatum. /
,. , i E ’o,
SI homo pon poterat redimere peccatum, per id quod
ante dcbeBât; efto. Certe lab01 es 6c môrtem piius
patinon debebat, quis enim dicat eum deberépati quo-
j niam non meruerat? Legimusautem, quia Deushomini
pxnas indixit pro peccato.. Qupcunque die c6mc-
deris, morte moricris, Ecce mortem: înfudore vulcus
tui vefeeris pane tuo, tribulos & fpinas terra tibigermi-
nabir. Ecce labores de tcibulationes. Si has pænas Deus
• homini dedit pro peccato jaut fufhciant ,ad^kxpiatîor '
nem peccati, aut non fufficiant. Si fufiiciuntfcquitur,
vtexpüto peccato jpèfueniamus'ad:gldriam cæîèftem
: fine Chrifto veftro,fi non foffîciiiint,dicendus eft Deus
inoonuenienter pænasiniunxiflè qu* ad çxpiationera
peccati non fufficiunr. Quod quia nefas eft de Deo
dicere; probatîur quod fapiéns L)eus ,fecundum peccati
modum,modum expofoitpænarurp. Iuftus enim Deus,
iuftam deb uic faccre vin diétam, quæ nec peccato tninor
elTet,necmodumexcederet. Nondebuicminuspunire
peccatorem iuftus , nec magis quam merebatar pius.
Laboresergo huius vit* 6c tribulationes, & nouifiime
mortem,homo fi patienter tollerat,peccatumremendat
bono patientiæ, quod prius non debebat patr, qui non
peccauerat. Etitarecompenfetione boni deletur peccatum
, quia quantum maium fucrat'culpa, tan t um bo-
,nura, recompenfiitur patientià, Vbi ergo folutum eft
peccatpm, quid impedit ad regnum ? O. Nibn fiaie dice-
res fi quanti fit ponderis, peccatum fcircs. Et ideô peccatum
qu*ramus, quam minimum pofiumus, vt ex eo
VÏdeamus in cæterisj quanti fit ponderià. Ecce tu ipfe
propone qubd placet. L . Nihil occurrit mihus,quain
breaiscogitatio vana. O. Si ergo, tibi Deus prohibent,
ne in tentione tu* cogicatiianis, à fe quoquam defledtas
& alius tibivere dicat, quianifieito âlio tè vcftàs,ftatim
peribis,& redibis in nihilum,puras ne alio cogitationem
tiîam breuirer verccndam ’contra Dèum , pro te ipfo,
ne pefeas ? & tantillum peccàtum fieri pro rcdemptione
nai?Meliufueindicaste pro peccato viuere,quam pro
iuftitiaperire ? L. Qjwreripn melius R 0 . Quia omni-
potens Deus meliorem poteft te poft feruatam iuftitiam
rëftituere, quam tu per peccatum queas viiicrc. Et qui
per peccatum viuentem te iufte fàcetet mifetüm , per-
emptum proiuftitia iufte reftitueret beatum. Præpon-
derat igiçur te peccatum quod propbfoifti ; quod faciendum
non fuit , etiam pro redemptions tui. L .
Placet quod dicis, non enim-animaduértebam tariti
fionderis efte paruulam culpàm. O. Sed d ie,fi debè^
tes pro Angelo ., quod non debes pro teipfo. L. Secundum
rationem quam de medixifti , neque pro yno ,
neque prp omnibus , ncque pro tota cfeàtura faciendum
[eft, vel minimum aliquqd contra Dcum , po