Ij
ExoJ. 31.36.
Verè corde eft humilis, circa oratrotiem & CanonçfP
ord inis pneferuidus, quo con tingit, y.t Deus (hoc præfi-
dc): diicipulos propagarit in efFuiam & numerofemam-
pÏirudinem. Numerus proindefendorum patrura.,quos
ty cannica fiiftulit imprclfio eft,44.Horum niemoriaMa-
io menfe cebratur, 15. menfis, die;GtariaitemChnfti, fed
& folerti fedulitate iam did i venerahdi apprimè Patris
noftri Modefti, cun d a id temporis incoluntur effulae ift-,
ius eremi Monafteria. Enigitur, pater mihi venerabiMs ’
Euftachie, qüæ de fendis ilIisPatr-ibus noftris, deque
Xaurenfi ccenobio veftræerga Deumchatitati duxiinit-
nuanda quidem concifo aeperbreuifermone, 'Super
fiint nun cia aliquot fené quamlacta, quOEÜfidclirelatu,
& veftra & omnis lynceriter Chriftiani anima merito
poflit cxhilarefcere. Hæc igimrexpromptus &alacer an-
ftuncio vobis. Modellus landitatis eximiæ vir ( de.quo
non femeldidüm ) non eoruha modo prouidäm gerit curiam
rofolvmi'
Stanz »rbis
Tcmpla. ;
Peregrin»;
jrió Hicro*'
folymicafit.
lollicitus, quæ perhâne villam eiemum iparfim di-
fieda funt Mona fteriorum ; lefd & modèrandæhuic çiui-
tàtiacvniuerfe circüm finicimærçgioni lolerter profpi-
citjDeoéidem coopérante in omnibus. Hicenim ad vi-
uum nobis exprimit imaginemnoui difulpfem Bezeleë-
Tzßcfa: i lisautcertèZorpbabelis. Gracia etenipi plènus Spiritus
O rama re- j lan di,templa Saluatoris noftri Iefii Chrifti quççquidem
n-:ratione^. barbarie© igni cônflagrarut, in lublime erigit omni pror-
» ! fusdigna veneràtione, puta ædes jandæ Caluarias ac fen-
dæRefurtediomsi domuminfupei: dignam pront honoré
veneranaæ Cruels,quæmater Écclefiafum eft.Sed
& fendæ AfiTumptionis adem a fund amenas exædificat;
adeo vt per hæc l£tainitiä,de'futuris'quoque Ipes amplif-
•limas cohcipiamus, idque yelob eos maxime qui nue
iperanturvénturiab extends regionibus,fandahæc loca
yt adorent, vt omnes in commune glbrificemus Deum.
Ipfum addecet gloria in fæcula fæcuIorum.Amen,
EIVSDEM SAN C T I PATRIS
N. A N T IO C H R P R O L O G V S . - S I -
ue verius> fragmentum
Prologi.
I X I T i n C a n t i c l e S a l o m o n y S e x a g i n t a
f u n t r e g i n æ , & o & a g i n c a c o n c u b i n æ ,
& a d o l e f ç ë n t u l æ q u a r u m n o n e f t n u -
m e r u s . S a n e n o s p r o v i r t u r n m o d u l o , f i c r
h a f e e * f e x a g i n t a R e g i n a s a j l r u im u t i n f i n u a r i f t i e f t o s
& a u t h o r i t a t 'u , p r a t e r c a t e r o s , e x im t a l i b r o s i n v e t e r e
n o u o q u e T c f t a m e h t o r e c o n d i t o s . O t t o g in t a c o n c u b i n a s
e a s e jfe S c r i p t u r a s i n t e l l - g o ,q t t a i n p r i o r u m c I o f f em n e u -
t i q u a m a c c e n t u r i a t a f i e n t a c p r o m d e m i n u s a p p r o b a n -
t u r . H m c d i S l a p i n t A p o c r y p h a \ h o c e f f o b j e u r a n e e f a -
t i s c s n i p e r t a a u t h o r i t a t i s . - r d ^ ^ e u i t h h ^ c e f l , C o n c u b in a ^
e o n o m m a n t u r , q u o d q u t t m iU e g i t i r n a f i n t , n o n q u e u n t
i n d u c t a d p e r f u a d e n i u m c u m l i b e r t o r e o m n i u m a f f e n -
f u . . l a m v e r o t u u e n c u l a s , a r b i t r e r d e l i n e a r e n o u a d o g
m a t a p r a d i c a t i o n i s \ n e m p e D o t t o r u m o r t h o d o x a E ç -
c le f i £ y o b i n d e l i b a t a m & a b f o l u t a m p u r i t a t e m f e r m o n 't s
l p f o r u r n . E t e n im i u u e n c u l a ,n o m e n c l a t u r a m f o r t i u n -
i t t r À m u n d i d a v i r g m a l i . A i t e n im S c r i p t u r a : Q j æ
r a n t R e g i a d o l e f c e n t u ^ m v i r g i n e m , E t i n u e n e -
r u n t S i i n a m i t e m q u æ ï j p f u m e x c a l e f a c e r e r : h o c e f i \
i c e l e j l e s p r o r f à s f e n t e n d o s . H o c i t a q n e f e r u o r e r e d a c -
tc e n f u s ( a d m e h c a m c i t h a r a m e m o d u l a n s d i c e b a t : C o n . -
c a l u i t e o r m e u m ï n t r a m e , & : i n m - * d i t a t i o n e m e a
Dignitatem
Acten-,
tem nome
Homceoa.
iSctiptnrc
lApocryiphz
.D
mones tuft or urn rnundifunt; iuxfaScripturam. Innu
merabiles pratereaafferuntur eJJe,ob copiofam multitu-
dinem fermonis dotlrina ULorum j Tam enim eft multiplex,
vt earn admetirtaut innumerumreferrenemo
queat.Ex telaigitur harumfexaginta Reginarumfpar-
ftm[elegiac dejumpftftamina aliquot,orjuruscinttort-
um renum aui f t man is ftufßbuluyn, quo vna cum fide
circundnSH futuri LeHores , diuini amoris feruorem
concipiant aeproindt recalefcant. Vt enim tela ex mul-
tis, conflata ftammumparttcuiu Jn vnam&imparti-
lem arte tett'oria coalefdttunicam\fic dr vniuerfa Scri-
ptura diuinitiistnfpirata Oracula in ftunc finem con-
fpirarunt,plant vt Dominica dijpenfationu inconfuti-
lem tunic am praftgnarjnt, qmm etc vterofufc'epitglo-
riofi ac [anda Der par afemper Virginia CMaria, pro
tempore quidem corruptiua morti obnoxiam, quodft-
milis noftri ejfe voluit adtokrandas corpora iniurias;
eadem rurfus nullt futura er at obnoxia corruptela, v t
nos miftrabili corruptela exempt os inprifttnam reuo
caret libertatem, ac demum iugo emancipatos dirafir-
uitutis ad incorruptionis glortam trdnfcnberet\ vita
infitper reftitutos, donatiuo conuefttret trabea immor-
talitatu. Id quidem dixerim perizoma non Hind Iudai-
turn quod iu(fu* eft H’eremias in ärcano qitqpiam loco
recondcre, dr idem in Euphratefluuio computruit: quin
iäud verius intiIhgo quod ad noua gratia legemperti-
net, quod nobis- ipfe Dominus (hornet pramonftrauit
exemplo.
. Etprin upturn Epifiola, dr finis iftitss defideratur
PANDECT E S SCRIPTV-
R Æ D I V I N I T Y S I N S M R A T Æ V E -
nerandi Pattis Ahtiochi, Monachi quondam in
Laurenfi coenobio S. Sabæ Abbatis ad Euftachi-
um : Godefrido Tilmanho Çàrtufiæ Pâri-
fienfis Monacho Interprété.
De Fide, H o m i l i a 1.
Omino coopérante,& (ermonem co-
firmante aggredimur primum hunc
qui de fide e ft, fermooem ; atque ita
dcinccps qui fequentur, ieiic conti-
nenti. In primisnecefie fit, vt credas
inDeum, quia eft,&exquirentilm fe rémunéra
tor fit. F ides enim in fæculum
ftabit. Et ’, Iufius exfide*viuet. Iuftus autem qui veraci fide
nititur, fidém habet mire efficaççm : Fidem, i nquam,
quotidiana accelfione coalefcentem ; fidem nulla ex parte
hæfitan tern y fidem ad opera laude digna illuftrantem,
vtpereaglorificcturvniuaToLum Deus. Fidcs principiü
eft diuinae vocationis.. Quifquis perfede credit, lapis eft
tembliDei,lapis eft folerti apparatuhçuigatus & exæqua-
tus infubftrudioném Dei patris, lapis in Tub lime euedus
machina quapiantadmirabili lefii Ch rifti, quae Crux pins
eftÿpraefidioadiutus funiculi qui Spiritus fendus eft, Fidcs
hominis,prædux vitae eft. Chari cas ipfa,via eft,ad De-
um vfque fubuehens hominem.Qui eiufmodi eft,Theo-
phorus fitjfiue Çhriftophorus, Tçinplum infupet Dei &
fendorum fedulus luftrator locorum ; nulla non Cui parte,
per obferuationem mandacorumlefu Chrifti,
♦ Fide fcK
; licet,qu*
per lectio
nemo-
-peratur
dr sum*
ftistrcu
Eccl*f-\d
Hebr. io.|
exa rd e fe e t ign is. Si quidem Sunamitisfua tnterpre-
« m * * t am n tß m t S cM e S t . Et ; FrumentumimtncHUs
Dtienem , ■ 'r • j r' n ffi/P r - i htus & adornatus. Vitae orieo eit ea, quae per ridem 8c
inco- enim qHi fumplW'otUntwMmore roruUnu tlUus nadixetimnonqualemcunquc.ftaopcreipfocommen-
panu quide ctelo dejce/id't, quiqoe mxnet in aternam j dabiiem,cum fides-fine operibus mortua in femetipfe fit.
V/tam. iftispotio hdurtturex craterp vinea illius vera-, Öpera-proinde fidei iftius opcratoriae,lunt5charicasjGau-
cis’yftdamcaßorum verbapledafutitpttdoris. Et-, Ser- j <tium »bonitas, humilitas,exultatio in Domino »fiduefe
1 ; P g f . . - - - T T , - - . , , ,. : g g jg l
mca,
j (»hi lis.
\Hebr.i
■A '
Camcm
crâciaffi-,
getcqnid
Ht.. .
Tollere
auccm
fuam.
‘pfid loo.
'Hier. J.
\iPet. i.
xPet'y.
Tphefo.^
vg/tvi
%
M K j
Htb.ii. .
Rtfocf
Rom 4.
Rorréi
h.Tim.1.
Heb.n.
ï C %«tglf.
uc.i~ ■
<loh.il.
loh. 14.
rides Tri
ni tat is ne-
ceflaria.
b
A t t r ib u t ^
Deo; J
%.io;
Matth, i».
WMm. I
— J
Defpe, dr de Conuiuio. Hom, IL
erga D E V M. PrSterea, carnemaöigere Crucj yquod
ë ft,ham auócate ac fedate hb omnibus Tuis opëribiis,
qhemad^modhmafiiisinterquieui legitür D E V S :
Tölleie crücem fii^m.v& feditqrern efle dnicis y quod
^ S ^ in tu ^ t ië r ‘yiüère Quódfi praèduce;Spifituih-;
'l^ é a è ris'; imputahitur tibi adiuftitfem. ‘ Haec ehfurit
e'ifhchcis fidei'oper^i. •^C^fecTe pèrbutót'vfeïn manda-
‘datbrüm^^cfeleftem illamaflequeturlerufalem. Pla-
‘hè fi'fidem babeamus ', l& in fide fumfis in ëkdèm
folidi corififtimus ac ftabiles j‘in Dóm'iriö pülchreha-
’bifemus. EtënimjpVf ProplvéÉam loquïttirÖbttiinusj
'Öculïmei MfidéUstèrfaVifökdnfhdcüth. , Necfecüstïië-i
remias; ’ftccetiómintyêcuAtuiïtyk&nt'fidAn. b ic it& i
Pètrüs Miriiftrate th fide véftra dirtUtém*&"th)lfydiém.
Rurfiis': Superddifiahtfs Vofirietipfos in fide, fobrijeftdtè,ti^
'gïlatèjjüiakduerJaHits ve^Diabottfitkn^fth^&lb ''r^aScir-
'cuntitqüdrens qüètn HêUoret ydilirèfifilte 'fof tes fide. EtPau-
ïUJFr: 'Iriquo'cum'érediiïiifitis,fignafi èftis Spititu fromiftid
His fanUo. Iteriimf in dmrtibusfUnientes fcittumfidéïfinqub
pofïtiAdmnïa tela nequifiimi ignea extmguere. Rürlus; "Sir
'des eft fterandarum fubftantia rerum. In 'bkc enim tefiitno-
riium : '
omneshL . Ifem^iië 5 Ssfimfimautm V é mfai
‘qui ^edünt^tfféw^opi^aiiipikmiu Spirifüs per fidem. E r ;
rb qüi non operatur ,credênii autém 'in eitm qüïiuftipat iin-
pïum yimpittatur fides ';dd!tdfiitiarn. Itaque indücit. Tro-
pter hoc ex fide, vt fecundum grntiamfirma ejfetpromifiio 'omrit
fenttniy noneiquiexïege 'esifolum ,fed dr ei qt{i exfide Abrabx.
-New eft auterh fcriptdmprispter ipjhmfoltiiii\fill%ii‘am proptèr
nosquibtis repütdbitt&'^edèniibusah Domhümnqftrum Xeftitn
'Chriftum t lüftificaüijfttur exfia'e ,pdcem'habedMus ad Érekiti,
’p&Tpotitinuihnoftruihiefum Chriftum, Item TimothtöV
Seft'dre itlfttiiam,fidem, cba?itatem,pdcem 'cuin omnibus qtli '
inuocantDominum. É t ; Sitlefide impofitbileeïlptacereDeo.
Ioannes^etiamnurh’rHocrftmandatum em,vt abitonusin
itontine ftlij eitèieju Kibrifït y& v ii 'creiéntits', vïtaifc ‘atemam
habeatis. Domirïus aü^eni nofter Iefii^ Chriftus quï ve-
rüs eft Deus nofter ,a it ; qui credit in me ftittnina de vérttre
emfiueht'aqu£viua,'hoc autem dïCèbat de Sf&ïtüqtiem ÏÏccc*
ftuti erantcredentesin ettih. Rurfiisidetti: qui putdsfide-
lis eflfcrttus & prudent ? Alij^ quoque dixit: Tides tua te
faluüm feéiyvadeinpkce. Martfrseiteim qui credit fhme, et-
iamfi mortuusfu&it vittel. Difcipülis afit: Amen, Amen di-
covobis, qui creditin me,'opéraquaegofactb 'd’ idefacietEt :
Qtti credit in me , habet pifatn atertjam. RüiTus : 'ftëdïfisMi
Deum ? Ttin'me'credite. Et qtiidem hadenus de fide ab-
unde teftimoniühi arbitrOTme deptompfiflè e locuple-
tiflimbpehu diüinarum Stripturarum. Afthiimus pQr-
rèfidémeflè, qiia ipfifcredimus ïn Pattern, 6cFilium &
Spitïtum fendtitti j 'Cbriïübftahtialëm & •viuificintem
Trinitatem cun dis fiiptereminentèm. Neceflaribih ptö-
dndefiti'di’uihje Scriptuhe vfiimab teftimonia hac dert
deprörtiferfead illuftrandas legeritium animas .1 taquëper
omrietti ^üidëdiuinÜÏ eft,tradatum;auguftifiimam Dei
maieftateih fecris cörifpicimüs dfelëbtari hymhis, nünC :
quidem vt finguiarëfn vnitS^em, propter fimplicitatem I
impattilitatiS ndturaöhmi luperioris cotjue inenartabi- a
Usillius per quamtanqtram virtütem vhificam ipfi in v-
nttth ébalefcrmüs öëëpilnimur: Nutte Verb Trinithtis
nomitte pnedicatur, vt tantiillSmaieftas, qualicun<|ue
delineatiönedeclareturtribus fitbfiftereperfonl$,alio-
qrii prolificationis rmméiifie. Htifufeè rei gratia dixi-
mus, quoriram Théblogi ndmiha omnia, q u i diuinam
rtidiëftatem infinuant j liia iriterprëtatione rëferunt ad
fuperfiibftanrialem fimül & cdfubftantidlem Trinitaté;
cëu fiirtt, Detis, Domiiius, Bonus, L u i t, Vita, Vcritas,
Impcrdtor órtthium , Ömnipbtens , Domiritis Sdbba-
bth, qttod interpretatur èxercitttum', & pleraque ali a,qux
abipus Theolbgisdeprontüntur , qumus rèligiósè ebl- j
lauaatur Deus, quateiius fihimür cam Tririitatem pro
tnodulo nbftroificëllfgere, dB eadem ed bd i, durh ,fei-
pfumediflerit. - Qmtne interlogat debono ? ÏJemó bonus,
nifi vnits Deus. Et his qui excdlendae Vine® operas fuas
elocarerit; quia ego bonus juni. Et yjpiritüs tuus bonus. Et
- M P I _ Ï V ’. _ - rT’. • : , rï ?
Moyfi : Egofum quifum. Etloznnesy'quoderatab initia. ,
^tyQiûvenit. ftLt: Imperatorfiueomnipoiensïfominus,nomen
iui... ‘E t : Spïritusperitatis qui efl, quiapairé procedit. Scd
&Thomæ; Ego fuih^'tayeritasip'\vita :}Jlty fanäifica eos
HHvériidiettia. E t: Verbumtuumver'ttasefl. ;E t: Ctiniau-
tèm vernit VsH'dcUtiuqi^i^mtfamvibuftPa&eSpirifijk
vèiitatis qui d Pdtfepröcédtt. Rürius; Cüm autem venèritiÜe
Spiritus Veritatis,dücetvós inomneirn veritatem: lüerneglórt*
fiedbit , quia de meo accip'tet & ‘anmnciabityóbis. Rurfiusy
QtucunqUe 'habet Patér, ntékfunt y propteredfitxi, qui a de riïèo
aftipïet&dnnudciabitvobü. ItèmmificutPdteïfafcitàtihor-
ttidsérytuifiedtCfic&Filius fiquos vult,viuificat. .Ét : . Spt*.
Yitusefffyüï viuificat: fed & , Dominus Spiritus efl. Et: omiii'a \
Yx Deo,péripfum & ïnipfo trçatafutoiörnnfc : E t1: omhï'aper
'ipfumfaftajukt. É t rËbiittès Spiritumtüum&xreabiintur.
Ét : VerbóDómihïccélofirmatifunt,&fytfa risem omnis fvf-
‘tus eoru'm. Atque vt fingula cömperidib perftringath,i-
pfum diuini mdieftans Verbum ait : Ego& Patérvhüm
fübiiis. E t : Omnia mea tifit tua, mea. leemque :
Q^jecünque funtl&Patris«&ipfiusRlij : eadem prbrfus
Spiritui fehdb & ïh maieftateDeitdtis auguftiflimo ipfe
Rlms adferibit proptër ïrtdifcrëtarti; parilitatém coih-
mun'is & ynius haturàe K proptè'r ïéuerehdam cül-
turam diuinæoperatipnis','fôntanam dcperpëtém creà-
tricïs potentiæ çaufemVdum aide : Prqntli docete omnes
gentës', baptisantes eos in nomine Patris & Tilg & Spiritus fan-
tft.ïtdque pér hsec fuperiui dida,declarâïùr, §uidTheo-
Ïbgia omnis & vniu eft,&difcreta:neqüe tarnen quai
diferetà fuftt, quicquàm aefrifiriunt confufiqrus. Et qiu-
dem ea quäe vnitàfunt ^ & fiiie ad vriitampertinent,
Theblogtàm :has hàbënt nomcnclarilrastprius indicé^ !‘
Deitàtis : puta j Super bohum, Pulcfârum ,Éris, Viuifi-
càns , A'ùguftiflima diuinitas : Perquam pïeriç eXtans
fiibftantia, q u i viuunt 'cunda producent Sapiens 6t
quàecuhquë îdgehfis fioménélacur«:, ex quam bp'timà
ïpfiùs & rhunificeririffima lïberalitàte prbfedâe occur-
runt, quibùsbonorüm dm ni um audôr eÏÏe dehûmina-
tur.Ad difcretdm Veto Theologidm pemnçtdenômina-
tioncs: ceu fiint,Srfperfiibftâhtiàlïfàsi’fq; opuleritia Pa-
tris:eædem & Filïo & Spiritu l'abdo peræque communes*
Vt nihiï in hisdé^ëatint'elligidiuerfi aut dilfimilxtü-
dinis ,pra:terquam fôla parilis nàtutæ cómmunio inter
fefe côàiefcehs. Perfidëmïtaq; cum ccëpérimùs cogno-
feere Dëum ft e qhader, îghôremùs Quantum nobis in-
dultum graticèfit, ‘cuius caufe Dôrttinus îpfe verflfimè
paffuseft. Öbhö’cériïinfiuicïpfeDominus capùt luum
myrra bprima përfundi V Vt mauilfim* imthortàlitatis
fiagraritiàmfuàc alpiràté^: Ecelefiæ. NemoîgiturlMlïini
përmittat grauëblenti putore infideïitatis ; per Principe!^
feculi iftius fuggerehdæ : ne qûattdô exerremusà
calle reditudinis, quo Vdtandem Ipeperfrui contingat
Vitæiterpæin Chrifto Lefü Domino noftrojcuï glorià in
fccuia fcculoiüm, Amen.
É
Ezod. 4.
i.Ioh.i._
fflà * 7.
foh.iy.
loh'.tj.
loh.16.
[PJâlm.ioy.}
loh. io j.
loh.17.
T h e o i o g i a
Arnica eft e f t d if e r e t à
D e h i s a b -
u i. d e D i .
Arcop.cap.
g ;
ln . d e d iu i- '
De jftr.
H OMILIA ÎI.
mblioth.VetPatY.Tom.jï
A F i d e d i g r ë f l i , a d e à h i p f o g r é d î a î n u ' r , q u æ f e c u n -
U a s o b t i n e t , S p f c m \ q u æ f a n e , f i d é i r o f t i d a à f p e r -
g i h e p e r f u f e f r u d u m a d f c t e t : v n u t t i q u i d e m t r i g e f i -
m u m ; a l t e r u m f e x a g ë f i m ù m ; a l i ü m r ü t i u s c e n t é f i r t i u m .
S j j c ë n i m c o n f t a b i l i t a , v i x V l i î i a l i à v i r t u S p e r i q ü e f u b l i -
m i s . D é c h a r i t a t e à u t ë m , q u æ t e r t i a m l o n i c u r i n e l a f l e
v i r t u i i î m n o m e n c l à t u f l r h : p r i m i c é ÿ a a l i o q ü l c ü m f i t ;
c æ t e r a l q u e b m H f c i s a n t e i i e r t e n s d i g n i t a t e . p o f t è r i o r ë î p -
c b e X p l i c a t i u s d i f l è r e m u è . P r i i t i ü s E n o s f i l i u s S c t h r
i u f t u s e x i u f t o j f p e r a u i t i n i i o c a r ë ^ n o m e n D o m i n i D e i .
Q u i c u n q h c p r æ f i d i o S p e i ; i n D ë u m c b n f t a n t i s , n i , x i v è -
l d t m a n l i d u t u n t u r , i t u r è h b s D e u s a d f u b l i m e n ^ c t h e o -
r i c a m a n a g o g e h f u b u c h i t ; a é p r o p r i æ I d t i s f t l è h d o c e
c o r r u f c a i r r a a i a t : f i a u i d ^ t x i m i u s R e x f ê h i p d e f e ï l u s ;
c à m f u i f t n ë t i u f t i f î c a t i b h i b u s n u l l o “ p a d b r ë c â l e f c e -
r fe t : a d f t i i n t f i b i v i r g u n c u l a m v n a m * n e m p è S u n a n i t è m ,
q û î é i p f u m e x c à l ë f a c è r ë t ( S u n a m i t i s p i r o i r i d e f b a i h t e r -
. . . . Ô i . p r e t a -
Matth. xj.
aAw/ffir
ih*ttA« -
DcSunami
de lege I
Prxfatio- i
I