(jtfaximt Monachi,
| 4H ____________,
contemplationis a&io, &.virtus cognitionis, Sc eius
qui obliuioni non datur cognitionis fides.! Ex quibus
qai ergabonura & veritatcm, Deum inquam, interne
afficitur, habitus fabricatur j quem dicebat effe diui-
nam (cientiam, Sc quae labi & falli non poteft, cognitionem
& diledionem&pacem, in quibus & per quas
afficitur diuinitas feu deificatio: Illam quidem ,Vt qux
fit complcmentumtotius eius quam hominesdeDeo &
diuinis aflequi poffunt, cognitionis Sc virtutum com-
prehenfibnis. Hancvero , vt*qux germane ad yerita-
temafeendat, &fufficicntem diuinitatis prxbeat expe-
rientiam. Ec illam quidem , vt qux tqtius Dei extota
affedione deledationis fit particeps: hanc vero, vt cui
eadem cum Deo v(uveniant, Sc vt ijs qui cam habere di-
gnifuerinteueniant, prxpaiat. Sienim,quoddiuinum
eft, & omninoimmobile, vt quod non habeat, quod ei
vlla ex parte moleftiam exhibeat: quid enim illius cir-
cumfpedionem prxucnerit? Paxautem eft, quae labe-
fadari & moueri non poteft, ftabilitas, Sc prxterealxti-
tia, quae molcftia affici & vexarlnon poteft. An non cni-
uis quoque animae diuina vfu'venerint, qux vt diui-
nam partem acciperet, digna habita fu£rit, non quae
folu m viti|& ignorantix, falfi & mali, quae funt vitia vir-
tuti & cognitionis veritati, Sc bono repugnantia, qux
motibus animae qui funt praeter naturam afliftunt, fed
ia.m etiamipfius virtutis & cognitionis, veritatis rurfus
& bonicaris,qui a nobisdifereti & diftindi fuerunt,fines,
fi faseftdicere tranlgrefta Sc fiipra omnem medium ve-.!
riftimo Sc optimo Dei cubili, veriffimis eius promiffis
conuenienter, inefFabiliter & incognita ratione con-
■ iunda, & nihil deinceps habens eorum qux ei fua na-
tura poffint moleftiam afferre , quod ad fiiam in Deo
occultationem Sc beatiflimum & (andiflimum cubile
pofiic peruenire , reuerendum illud eius qux eft fupra
mentem & rationem j vnitatis peragit myfterium. 1 er
quod vna caro & vnns fpiritus lit Deus erga Ecclefiam
animam , & erga Deum anima. Quomodo te Chrifte
propter tuam bonitatem admirabor Neque enim me
laudaturumaudebodicere, quinec laris Quidem tepof-
fimadmirari prodignitate. Erunt enim duo in came vna:
Myfterium autem hoc magnum eft, egoatitemdico itiChrifto &
Ecclefia,inquitdiuinus Apoftolus. Etrurfus: Qutadharet
Domino,eHvnusfpiritus. Ita ergo vniformcm effedam animam
&in fe & in Deumcoadam, non erit amplius ratio
quse earn in multa per cqgitationem diuidat , vt quae
caput habet coronatum primx'8c vni folirationi Sc Deo,
in quo per vnamqiue mente comprehendi non poteft,
vnicatem, omn es eorum quae (unt, rationes vniformiter
& funt Sc fubfiftunt, vtpote eorum quae funt opifice &
efFedore. In quem fixis oculis refpiciens, cum extra earn
non fit, led totus in tota, fimplici applicatione, feiet ipfa
quoque eorum quae funt rationes St cauias , per quas
fortepriuiquam defponfata elTet verbo & D eo, via &
ratione diuiiionis inducebatur: & conferuatiue nume-
fequeacconcinnead eum ferebatur, qui omnem ra-
Dei & diuinam fuam animam reddiderit Propter quam
fortaife & huius quae manu fadta eftiEcclefiae fapienter
pervarietatem eorum quaeiri ea funt, diuinorum lymbo-
1 iceexemplarexiftens, vtnosadidquod eft melius deduce
ret,data eft.
QVemadmodum autem Anagogica,& quae mentem j
Qfiomo.
furfum euehit,contemplatione diXitEcclefiam efte
hominem fpiritalem; hominem autem myfticam ^ccle-
fiam: itaetiam vniuerfam fimul comprehenderis feri-
peuram, eamhoniinem elfe dixit. Nempe quod vetus
quidemteftamentumhabeat corpus, nouum vero animam,
fpiritum Sc mentem. Et rurfus., quod totius lacne
feripturae, veteris, inquam, & nouae hiftorica quidem
litera corpus: mens autem & fcopus eorum qua: feripta
funt, animam. Quod ego quidem cum audiffem, per
feótam & accuratanTfimilitudinem valde fum admiratus,
&eum qui prodignitate vhicuiqué dona largitur,
proviribus,vtparfuit,laudaui. Quemadmodumenim
homo qui in nobis, quöd ad id quidem quod videtur
attinet, eft^nortalis, quodveroadid, quod non videtur,
R 1 qw(i
Icnptrhoma
citur.
immortalis ; ita etiam fanda feriptura, habens |
quidemliteramquae exhibet id quod videtur, fpiritum •
vero qui in litera celatur, quique nunquam elTedefinit,
veram contemplationis rationem conftituit. Et quem-
admodum homoqui eft in nobis cupiditatem atqueap-
petitionem imperio fiio regens & continensjvt caro mar-
cefcat & flaccefcat, efficit: ita etiam fanóta feriptura fpiri-
tualitcrintellc£ka,liceram fuamcircumcidit.
Dicit enim magnus Apoftolus : Quantum nofter homo
corrumpitur, tantum intemus renouatur dediein diem. H oc etiam
intelligatur& dicatur in facraScriptura, quae homo
eife tropicè feu figuratè intelligitur. Quo enim magisce-
dit eius litera,eo magis abundat & plura poflidet fpiritus ;
& quantum eius quae ad tempus introdmfta eft,adoratio-
nis vmbrae praetereunt: tantum quae omniex parte clara
eft,.illuftris& vmbrapenitus carcns fidei veritasingredi-
t'ur. Ex qua & per quam principaliter& eft, & feripta eft,
& dicitur feriptura, qux in mente per fpiritalem gratiam
imprimitur. Quemadmodum etiam homo quiin nobis
eft, per animam mente Setatione praeditam prin cipaliter
homo maxime &-eft & dicitur: ex qua & per quam eft
imago & fimilitudoDei quieum facit,&areliquis anima-
libus.feiungitar,vt qui eius qux ad ea referatur,facultatis
nullum omnino euidens fignum habeat.
PEr eandem rurfqs fimihtudinem apte, & ad imitandum
appofitè vniuerfum etiam mundum, qui ex ijs
Qgomo
do man
[homo d
ciiur,
quanara
'ratione
etiam hi
mo mui
dm.
,C>r.
qux fub afpe&um cadunt, & qux non cadunt, conftitui-
tur, hominem effe fubiecit: Sc mundum rurlus homi- -
nem qui conftat ex anima & corpore. Dicebat enim ea,
qux ihtelligentia percipiuntur," ob tinere rationem ani-
mx , ficut etiam anima eorum qux percipiuntur intelr
ligentia. Et corporis locum tepere fenfilia, ficut etiam
corpus fenfilium. Et fenfilium quidem efte animam ea
quxfola intelligentia apprehenditur, eorum vero qu*
intelligentiaapprehenduntur, corpus .•ienfilia.Etvtani'-
n c o a iu i , OUl u um t u i i a - . -----r r ------ ■ - 1
tionêm&caufam & continet & cfficit. Quia ergo hxc mamquxineftcorpori, fenfihmundo efle eum quifola
luntanimx, qns(vtdiximos) inraentehabetpoteftate mentepercipitnr, elantemqui mente mtenigmlr; len-
fapientiam, ex fapientia autem contemplationem, ex filem.vtcotpus.cnman.macomm.xtumeft&contem.
ea autem cogmuonem, ex cognitione autem earn qux
obliuioni mandari nequit, cognitionem per quam ad
veritatem, vt qux fit finis & extremhmbonorura , qux
funt in mente ducitur. In ratione autem habet pruden-
tiam :exeaveroa<ftionem j .ex aftione autepi virtutem,
eaverofidem, pof quam in bono, vtpote earuniejux
ex ratione fiunt, operationebeato fine definit. Pcrqux
return diuinarum lcientia ex congvefili vnionis horum
quxficinuicenvcolligitur: adhxcomnia^aperte quadra-
bit, animxper contemplaiioncm affimilata fanda Dei
Ecdefia, omnia quidem qux efte in mente: & ex mente
per proceifumexiftere oftenla funt per facrarium fighifi-
cans, qux autem efle in ratione & ex ratione per diftin-
dionemexiftereoftenfum e ft, per templum oftendens,
Sc o m n ia ad id quod in diuino altari peragi t u r ,my fterium
congregans. In quo qUi per ea q.ux in Ecclefia celebran-
turpotueritprudenter & fapienter myfterijsinitiari: vere
peratum, Si vnumex vtrifque eife mundum, quemad-
modum ex anima & corpore vnum hominem, neutro
eorum fibi inuicem per vnionem conmndorum & co- ,
alefcentium,alterum negante&deijciente propter legem
eius qui colligauit, per quam vnificx poteftatis ratio in-
fper(a eft,quxnon permittit vt propter naturalem diuer-
iitatem l^gnorentur efte eadem lubftantia in vnione, nec
vtpronuncieturproprietatem, qux vnumquodqueeorum
fibi circumfcribit , ad diuifionem & feiundionem
plus pofle quam earn qux myftice eisin vnione indita
eft amicameogoationem. Per quam qui in. vniuerfum Sc
vnus eft modus eius qux eft in vniuerfis obfcurx& igno-
txprxicientix eius qux omnia continet caufx, qui varic.
ineftin omnibus,& per le,& interinuicem omniaincon-
fufa Sdndiuidua conftituit; Sc vt fuauiter inter fe inuicem
potius , quam fua fint feparatim per vnificam habitudi-
i ncm efficit, donee ei qui colligauit, foluere vifuifi fuerit,
^ . c maioris
LiturgU Ex. pofitio. —— - __ _ ___ ______
maioris Sc magis myfticx difpenfationis gratia tempore
generalis quxfperàtur c6nfummationis,quo &mundus,
& homo in eo quod videtur, ^norietur : & rurfus nou us
ex ftnio confedo confurget per earn qux protinus expe-
datur refurredionem. Quando etiam qui in nobis eft
homo, vt pars cum toto, paruus cum magno vnârcfur-
get , accepta facultate vt amplius corrumpi neqUeat.
Quando & animx corpus, & ijs qux mente intelhgun-
tur, fenfilia decore & gloria fimiiia efFeda fuerint, vna
vniuerfis euidenti &efncaciprxfentia,pro vniufcüiufque
modo Sc proportione diuina poteftate apparente Sc per
feipfam vnionis vinculum ininfinita ixcula non diiml-
uendum conferuante.
Si quis ergo vult vitam & rationem piam & Deo gta-
tam habere trium hoium hominum, mundi,inquam, Sç
fandx feriptutx Sc eius qui in nobis eft.hominis, ea qux
funt mcliora Sc prxftantiora plurimi' façiat. Et animx
quidem pro viribus curam gerat, qux eft immortalis Sc
diuina, & e x virtutibus Deus eft efficienda. Et carnem
negligat qux interitui Sc morti eft obnoxia, & negledam
animae dignitatem poteft commacolare. Corruptible enim,
in qah,corpus aggrauat animam, & deprimitterrenum taberna-
culum mentemmultumfolmam. Et rurfus: Caro concupijcit
aduerfusftiritum,Jpiritus autem aduerfm carnem,Sc rurfus : Qui
feminatïn carne fua, de carné metetcorruptionem. Dumincor-
poreis autem &intelligentibus poteftacibus mente per.
cognitionem certamen moueat, relidis ijs qux funtprx-
fentia & qux videntur.^emwi videntur, inquit,/«wrrew-
poralia: qua autem nonvidentur, aterna. In quibus propter
habitus, qui ex pace eft, multitudinem, Deus quiefeit, &
adfandum Spiritum per prudentem fandx fcnpturçme-
ditàtionem. Litejram tranfiliens, fapien ter fe conférât. In
quQ eft plenitudo omnium bonorum, & thefaurlfapien-
tix ^cognitionis äbfcöditi, intra quos fi quis effe dignus
vifus fuerit,Deum ipfum inueniet in tabulis cordis inlcri-
ptum, per gratiam qux eft in fpiritu, reuelâta facie Dei
gloriam afpiciehs,ablato literx velamine.
POftbrcuem carum quæ i beato fene de fanftaEccle-
fia d id x fiint contemplatiöniim expofitionem, re-
ftat nuncyt quam breuiffime fieri poterit „dicamus de
fanda Synaxi. Primum ergopontificis in Ecclefiam ad
iandam Synaxin intrditum, primi filij Dei & feruato-
ris noftri Chrifti per carnem in hunc mundum aduen-
tus typum & imaginera ferre d<5cuit, per quem cum
humanam naturam ab interitu mancipatam, & à fei-
pfa morti peccatörum venundatam, &Diabolî tyranni-
de oppreffam liberaffet & redemiffet, & omne pro ea
debitum tanquam reus debendi exoluiffet, qui nulli de-
bito, nec peccato erat öbnoxius, ad regnigratiam qux
eratab initio reduxit, dans ieipfum precium, pxonium
medicamentum & toti mundo lalutare, poft quem ad-
uentum eius in ccplos, & in thronum fupercceleftem
alcenfus Sc reftitucio, fymbohee figuratur peringreffum
iacerdotis in facrarium & äfeenfumin thronum facerdo-
talem.
P autem vna cum porttifice ieu Sacerdote in Ec-
'jr ^*.c“ am^ng reflus,infideliümabinfidelitate adfidem,
dicitü^HtU 1 *fi ^ CatUr *ntro*rc a<^ virtutem qux tropicè
; n ïumusautèmfacrorum lifirorumlediones diuinàs
xfi. r be^tas ‘a n ml Dei VoluntatCs SC confilia di- nammn
eebatlignificaremagifter. Perquxeoruni, quxfunta-^ fymbcfo
genda,admonitiohes vnufquifque noftrorum pro ea que.
^neftei, facultate conuefiienteraccipimus, & cHuinoriim c
ac beatorum'-ceftaminum leges diicimus. Quibus conuehienterlegitime
certantes, qux vidoribus iüre dantur
Qijöramhamfiinr
regni, Chrifti coronis di^ni habebimun '
! ^P in ta lem autem diuinorum canricomm deledio- Quorum-
. ? em> dicebat figmficare voluptatem diuina bonafi- pam faai
gmneantem f qux animas ad fincerum Sc beatum Dei lfiSna di“ i-
amorem commouet , ad vitij autem odium magis in- ? acancica'
citât. o j C i f . n<
P fiC Paci* autem acclamationes quxintus ex facrario Qü.'a fv
l huntiuflu Antiftitisinvnaquaque ledione, easqux gmficant
per landos Angelos deferuntur, diuinasfufceptionesfi- Pacis a«la
gnihcan dicebat lapiens fcnex. Per quas Deus définit eo- mationes
rum certamina qui legitime pro.veritate contra aduerfas C A' ' f
poteftatesdecertant, quxfubafpedum non cadunt, & I '
congreffipnésdiflqluehs,&paccmdansinexinanitione !
corpöris & pro fufeeptis pro virtute laboribus, fandos !
impatibilitatisgratiaremunerans. Vccum pugnare cef-
fauerint, ad fpiritalem agricultiiram feu virtutum opera-
tionem,animx poteftates transférant, per quas malorum
fpirituum careruas diffoluerunt, eos Chrifto dùccnte, I
difficilefque & irieuitabilesDiaboli machinasdiftïpante. !
VNde ftatimpoft cas, diùinam landi Euangeiij le-, Cüiufnam
dionem facra fandx Ecclefix conftitUtio fieri'raf- iavDo<ï'JO
fit, proprie quidem eam qux abboni? pro verb o fufeipi- f ro"-
tur,afflidionem introdueens,poftquam is qui eft cogita- eft, fanfh°
tionis&contemplationisvelutiPontifex è coelo ad eos Euangeiij
adueniens verbum, eis carnisprudentiam, tanquam fen-
filèmmundumperficit, rationes-quxdeorfum adhucin
terramfpedant,tanquaminitiatas,ab eisrepellens,&ad ^onfe^
eorum qux mente intelliguntur, confider^tionem, pér quuntur.
portarum clauftrum Sc fandorummyfteriorum introi- C ap. 14.
tam, eosdeducens. Etcumrationum&adionumiam i G
fenfus clauferint Sc extra carnem Sc mundum fuerint: eos
arcana docetiam ante ad feipfos&adeum per falutatio-
nemintródudos, & pro multisin ipfos beneficiis, folam
pro fua falute gratiarum adricem confeflioncm grato
animo referentes,quam diuinum fignificat tibi fidei (ym-
bolum. Deinde,eum éqsperterfandum in Angelorum
numerum retulerit, & eandem quam eis fandificantis
^Theologixgratiamcönceflerit, adDeum Sc patremad-.
ducitadoptatosfpiritu,' per orationém per quam digni !
habiti funt qui patrem Deum vocarent : Sc deinde rurfiis: !
tanquam qui iam feite ac (ponte omnes qux funt, in ijs \
qux funt rationes perfecerint, incognitèadincognitam, !
perhocquod eftj. VnusSandus, &eaqux deincepsfe- !
quunturdeducitvnitatem , gratia deos effedos , & per j
eius folam, in quod poteftate non cadit diuifo, participa- !
tionem fimiles affedos.
G Eneraliter autem mundi huius confummationem Clliufnam
fignificat. Poft diuinam enimfandi Euangeiij Ie- cftïgSum
dionem,quando pontifex deftenditdefede,&càtechu- exeoquod
mennnim Sc relinimrnm nni dininn r. ffcncrali-
lam po. o, L -— ......6 lv-“ UJ>ul,luciium aDinnaeitcate adfldem
jli ia fan .. a . 1gnorantia&errore ad Dei cognitionem infide
fern Dei
BclcHam
Kroiciu,
D
■ a .P . 10,
0 — --—v. v.iwiv au i/ci bUBuiuonem , innae-
lumconuerfionem, & fidelium ä vitio Sc infeitiaad virtutem
& cognitionem, tradudiónem fignificat. Non fo-
um enim infidelium ad verum Sc folum Deum conuer-
nonemdn Ecclefiam in troitus fignificat,fed etiam vniuf-
cuiulquenoftrum, qui credimus quidem, fedDomini
prxcepta per turpem & intemperantem vitam infirma-
us & tran(grcdimur,per poenicentiam & corredionem.
, mms enim homo fiue homicida, fiue adulter, fiue fur,
Uue luperbusffiue arrogans vel infolens, ac contumelious
vel detrador, vel qui odium acinimicitiasgerit, vel
iracundus, vel conuiciatpr, vel calumniator, vel (ufurrq,
vei ad muidiamfropenfus, vel ebriofus, vel vt femel di-
^ m,ne omnia vitij genera enumerans firn pfolixior: qui-
1 u^ueaquouis vitiotenebatur, poftquameo amplius
a ponte & confulto tenen',& ex propofito operaticef-
auenc,& vitamin melius mutauerit, pro vitio virtutem
gugens, is proprie Sc vere cUm Chrifto Deo & pontifice,
----- 5 r ivuk,M. lillCUUl* «tuijuou
menorum Sc reliquorum qui diùinaoftendendorum fa- gcncra,i-
cramentorüm contemplationeindignifunt, fit per facros tcr ^ ï 1^ '
miniftros dimiflio &eiedio, qux per fe veritatem fignifi-
cat &prxfigurat, cuius imago eft Sc typus & inter eos gemie&ih
quodammodo clamat, quod poftquam Euangelium regni H
fueritpradicatuminvniuerfomundo, vt^riptumeft, intefti-* C a p. ij.
monium omnibusgentibus, tunevenietfinis, aduenientein (è-
cundo eius aduentu ex ccelis, cum magna feilicet poteri-
tia, magnoDeo&Seruatorenoftro IefuChrifto, (ipfe
enim Dominus invoceArchangeli&in fono tubadefcendetdecoelo,
inquit diuinus ApoftolusT& aduerfarios vlcifcénte &per
fandos Angelos,fideles ab infidelibusfegregante,& àiu-
ftis iniuftos,a (andis fceleftos,& vt femel dicam,abijs qui
in Dei (piritu ambularunt,eos qui poft carnem iuerunt&
infinitis & nunquam finiendis feculis,vt dicit diuinorum
eloquiorum veritas, piço eorum q«xin vita cgerint digni-
tate iuftam reddente retributionem.
M m 4 Quod