
A Deus,non Vtnoce8t,mgerit,'(edvtvalde iuuet hominem:
[Poffcflio
noftra.
aftli&üsquippehümiliatùr, hurpilîatüSàutcrn curritad"'
PfiliHtfo*- eiîmquicrigerepöteftidicitqiie çüïhDaüidxionummibi,
quodhumiliajli me ,vt difceremiuftificationes tuas. Et fcftinet ]
adTnèdicam,qm^umliberet à vuliiere; Èthæc'iquidefn
itafe hâbent. Sed’riosad Contemplation erft, qüximmf-
nc t, recurramus ,;ne foifan legisratoretïiqùan delignis*
&lapidibus,& parietibus infen&ris'fànciëntëm, quidam
eorum qui èirca exteriorem fepientiàmetfànti reprèhen-
derenitantur, à qüibus quia Mali font, malà etiam bona i
iudicantur. Nunc eqim legislatbris intentioeft, de vçris.
domibusyidëlicet ealæfus fondre, id e ft quæ Millis pàf-.
fiones Cùrab : les ,facilesue ad e mu'n d'atiofiem* qüæue fitït i
incurab îles, deftrudionçmque pleniffimàMïhgèreftfcS'.
S ed horum modum difcimus, qüctfn ad eà -, quæ diSfca
font,vènerimus. Polïèffîonis noftræ terra éft> quam nos
'poflîdemùs , hxreditas gentium : Ipfa èftënim noftra
1 po'Ôcïfio, & fîtunc hbftinm rtoftroruMfuit : inhac enim
i nosDeüsàcquifiuit-, & eosqni quondàmnon état pcr-
jpftlüSjnunc pbpulum habet Dei, proptér quod poîfeflio
! rëdë nbifiinabiîüy. De hac terra Dominüs dicëpat : jQjti
! veto in terram bonam fëminatus eft-, biceftqté-âudit verbum &
■ inteüigit. Domùs enimhoftræcccleiix font F de quibus
Paulus dicébat :Sitdrdauèro vtjciasquomodo te oportetin
domo Dei coiiuetfdri, qua eft ecclefta Dei tiui. In his fecun-
! dniii LXX.darefe maculamleprîèPeusprômittit.Quod
imanifeftantipfalegislatôns vèrbà, qùumçnim dixiflct’
(I Etdabomaculantlepraindomibus,terrapojfeponisveftra.
Étvefiïetcüius efidoftnis. “J
iUiçqiapianxit:
: tSunciarisfàCirdûti, & d'tcït :'Quafi macula lèpravideturmihi
; ejfeindowomea.]
Hoc autem (entièntis païïïonem eft, quod non eft cu-
f iuslibëtdoni, & talc quale Deuth condecéfimpèrtiri.
! Si enim decèt medicum,vt non cbncedarægrotum quxr
! dam mortifera agereidecèt éc DeuMncm coricedèfe pëc-
! catori,infenfibilicatis mofbo difitiuSdetincriy ne in pro -
ffdm- hv Funduminfernipeccansihxterriüm ruât, quod Daüid
g orans dicébat: Neaüertasfdcktâiuam a me, &erofimtlis
de fendent ib us m lacum. Hoc dOnum feu fus ecclëfiæ dà-
tur : fynagogx autem ifidxbf.um non datur j quod ma-
nifeftumèitexeo, quodipfeDeusperOfexPrôphetam
ait : Quoniammjicum meretrtcibttsverfàbantur, &çum éffoe-
minatitfacrificabant. Et population ïnteUtgens vapuïabit. Et
rurfos : Dédit eisDeus ftiritiim compunâïojiify oculos vt non
vïdeant, & auresvtnonaudiant. Aïinixi etiam Prophétam
aüdiùiMus, dicentem : ClaüferüntotulosjïioS) vt non vidèrent
, &auresfuqsaggrauauerunt, maudirent'1, vtpote iiu-
fto iudice ex (uo pe^cCato puniuntûr. Ecclëdam autem
nonitâ4 fèd quotiçspeccat, fàciteam Deus féntire pec-
catum. Vndc ôc eum qùi in COrintho fornicatus efr,
Paulus Satanæ tradidit, vt affliâus àb eo 4 peccatum
fontiret:Tr<tdidi, inquiens, eumquibuiuftnOdi eft, Angelo
■ Satan'a tninteritum carnit.; -fîmilja-pfæfentibus legislatoris
verbis dicens. Et hic quidem, f.cundum LXX . dabôj
inquitjfnaculam lcpi:e,nônquaiî ingeirente Deo lepram,
fèd yelut eXfrccntei atqyfearguente. Ille autem ait-: Tra-
didit huiurmodi AngelaSatanae, tatqui acceperât éum
qlim pyrillicitam fbrnieatiohëm, fed vt maioti pOteftâte
ab eo câftigatûs, ait enim : I» intention carnù, vtjpiritus[aluns
fiat, fénfom peccati perciperet, fîererqüe emendarior :
fimul etiam vt manifeftâretilr âlijs, qùatenus eum minime
debeântimitànV:Sedeft domus haec terræ poflèffio-
nis,idcftécclefiisliæreditatfs gentium4 Quüm ihgrélïï
foéritis, Moyfe^ ^ Aaron;: in tërram'Gha%anaÉorüm.
Qü*nameft hæc ? C^iam ego dabd yobis in poflèffiô-
ne m.Qmaèrgo feptemniitnero gentes,id eft Chan ittséii
Ferezæi,Gerge&i,AmôÎThæi,Gëbufei,Ceth£ei, & Hara-
dæi, terram promiflàm Abrahæ pqiïîdebant, ' Imâginem
j autem gérebanthæc feptem ihiquprum ipiritttum, de
quibus Dominüÿdh euàrigelijs dicic : Omni jpiritus im-
mundus exierit ab botAine, ajfumet altos feptem jptritus, në- T
quioresféy&habitdt in botnine y cuius ndSUfiimafunt détériora)
prioribns. Hiautérn fpfritus véram terram promiftàm ipfî
Àbrahæ, ideftgentium haereditatempoftidebant, ipfi
o>4-
D
Interims
carnis
quali s in-
Pauli ad
Corin'
thios.
Septem
gentium“
ëhimdiiftUin, eft,: 'Quïapdtrêm multarum gentiUrb ppfut tf,
Quando Moyfes & Aaron ,dëx videlicet, &'Prôphetæ,
horum enim figufaM hi gettfiit, quia Aaron IVtöyfecw,
quifigurariilegis gerit Propheta efle diftus eft, ingreffi
raerintinrörgentes, turicpSr'eosI)eus tyrannidèm öb-
’tinentes in gentibus -, qui font intclligîbilës , Çnana- ;Çh«nan^i|
nàMs’pridiâosexpellitîpiritus : polTeffioliem âuminlé- I
gis &Prôphetirum, &hjecprædicantiumip{èëffe côn-
cedit gerites'i qui eas proprio iangdMc, tam per obla-
■ tiohèm regéneiationis, quam renouàtionem'fanfti Spiritus
, quem eiFudït abunde foper nos , liberàns nos ab
his,quibus dùduM feruieban\ûSi vt & h iqùiëx gentibus
font, poiEnt Êiai* canticum dicere : Domine îiëusnofter,
pojfederunt nosDpminialfqùè te[tantum* tÜ te recotdemur no-
ministui. Quiccunque àutem eius pofle'Ôio eft,etiam fer-
uorum, mihiftrorumque eius proêpldu'biô êft. Ergo
'quando Prophet« 5c lex in gentium hæreditatem ingreC*
miniftfantes eùangelicæ prædicationi, ÖC ea
quàe nunede iqteliigibihbus domibus didta font, appare-
repqtuçriqt.
Ibit cuius eft domus,mmeians facerdoti, & dieet:Quafiplaga k-
ptarideturmthi efikùïdotno mea. ] ; v
Qux enim font domëftic* ccclefiaî, vtpropteteadi^
cat:
Xtitcumêlliomm ] - ’ kom, "
Audiainus Patilu m dicenréro: Salutate Vfi[cdm,&Aqut- |imn j
lam , & àomefticam eotum ttclejiain. Qui crgqhuic pvxeft ,
fi fentitlepramintelligibilem, ideft, fi mal* & irapisè
' doiftrinæ lenforti quempiam t'ompréhendëric:: timëhs
j qehocquod ftuduitadiuftuiam , jfiatëiadïüdiciunj ventât
ad facerdotem, quidifocrnëre poteft, iplc enim non
, abfolurc (àcerdos eft , quod manifëftum eftexhis quæ
rùrfus Paulus ad Colofienfe ' fcripfit : SalutateNympham, Wtfyf »k
& doniefltcameiuseicleftatn. .Quiamulti propterzclum, 5c |
pietatem , ecclefiàs dornefticâis cohftitüehtès ineisdo- j
étores diuinomm, mMi^rofquë, rtëçnon ad commit- j
[ nionem, arqueexnltatiohëmeOrumconuenientès, fofi- '
j cipiebant. Is ergo qui huiufmodïeft, ibit ad eum qui
: fàcetdotij figuram gerit, qualësFuerunt Petrus ^velPau-| ^ j
lus, vel Timotheus, cxceriquequièorumdoëii'inàM
virtMeCqueeuftodierunt j ivrèprehénfibile's permanen-jXcrint. |
tés': oportet enim Epifcopubi irreprehenfib'ttém efie, vt pro-nTcrifica.
pterea poftît aliéna iudicare pcccata> Et dicic : QuafiKote? <l'(j
j plaga leprîëvidètur mihi efle in domo, id eft fenfos im - g ^ 1 “
1 piaîdqélrMîeih meà domeftica appatet ccclefia; At illë im —
prxeipiet, ,^t aiiferant vniuerfa de domo , fine vt LXX;
«dunt, &præcipietfocêrdos detegëredömum * & non
flqrebit in ômnem domurn : id eft j præcipiet récedërë o-
mnempqpulum qui in ea cOlligebatur. Hie éft té â i im ^ fe ^ l
domus, hue inftruéhira, fecUrtdüm quod frequentér o - fdomui I
ftêndimus. Difcsdere autem èos præcepit, id eft opéré
ftendcre,quodàlienifintamàlo,quodapparuitinëcele '
fiaj&noncommunicentpoenæ,qu£eëftimpijsingerenda.
Proptér quod &Moyfes, quàndô Dathàn, & Abürônad
puniendum arque difperdéndum deduëturus érat, rece-
dëre reliquam multitudinem,vt non participes ëfficereii-
tur poenx,præcepit: Hoc eft enim quod ait : x*v
Eïemmundafiant omnia qua in domo futtt.Jniràbitquepofted
idemfacerdos, vtcotifideret domus ieprdnt. Etjmm viderit inpa-
rietibus illiiiSiqutift vaüïculas,pàllàrefitte rubore déformés,J ’ -
Parietes domus rede dicuntür hi qui eain continent>
id eft órdines diùinâ dicentium arquë docentiumi Ex?.j- etö‘
hisquippevêrê confiftic ecclëfîàÿ& iioii ficut quidam
putant', ex lignis acquè lapidibus’ Vnde 8c M o ÿfo sÆ cWJ
quando colligere iubebatur ètclefiàm, non ligna j 8c
lapidés , cæteraque fimilia, fëdplebem, feniûres, leui-^pibus a<4
calque conuocàbar.,;Sëcundu,mquametiara ratiöriemi|hp^ibo,|
I Iâcobus, & Cephas, & IoanheS j côlumhæecclëIiæd:i-|^onflatu|
j cebatur. Ergo parietes réde miniftri facrorum, dodöref- !
j que : Vtpor« ipfi ftabilirarem ecc^efiæ fulcientes vt ple- ■
i bem quodamrnödo intrafemetipfós colligentes.PallenSuf;_
! autem,feu vt LXX yiridans, 8c rubicunda maciila qualisi
; quÇue fitjfiitis interpreratio precedëntis fandibnis often- *
! dit : Efl’e enimillam vanam gloriam atquefupeibiam de-
lftouftrauMEx quib9 maxime pariëtés ecclefiç corpufque
' ' ~ \ M 7 fitcra
A
allicular.
'ptcnari-
^ numc-
Jiveni* ;
Tifaad-, i
tur. ’ ^
LB
Suafijeeclclia
rpreta-
^fcrip-J
Lfigni
Jluis in-
jjatam?
pandam'
raruin
nificat.
D !
H
focra minifttântium, dodorumque admalas acnefarias,
impiafque dodrinas prorumpunt. Si ergo afoedum
panctum,valliculas feu foffasnabentem, ideftfihumi-
liora facra miniftrandura, velmagiftromm 'opinionqm,
valefçentemqi quodàmmqdo ex comprehenfopecëato
pcrfoexerit. Egredietur<pfiiUmdomus, &‘ ftaüm claudetèjtm
feptemdiéusï] Ecclefiæ moderaram ingeréhs increpatio-
nem, quæ pcenitentiæ percipit véniarn, 8c abfoluicur.
Septenariusergo numerus, peccati veniam figriificat.
Êeuérfufqua die feptima conjiderabit earn,ft inuénerit cremjfe
lepram, iubebit er ui lapides, in quibus lepra efi&protici & eos extra
ciuitatem in loco immundo.]•
Ethoc,quia diffufam maculam noninueqiè,ngc.ex-
uberantemimpietatem, id eft his quidem quipeecaue-
runt, ytpotepoenitenribus ignofcit & v t exinnrmitate
pécçantiDusiDogmataâuteM&fyngrammata,iaquibus
eftintelligibilis lepræ, videlicet impietaris macula , hæc
nohfolum extra domüm, fedextraciuitat,emredépro-
ijdunt^non'fôlum<JeVnaec®»foi, fed de vniüerfali ëii-
cientes. .Vniuerfalis enim ëcclefia Hienifolem eft, ciui*-
tasDeiviui,quæ continet ecelefiam primitiuorum. cpn-
feriptam in cjelis. Quamobrem etiam in löcum'immun-
dumproiiciunt, inter hæreticôrum videlicet cónüenti-
eula : hic eft enfin locus immundus ,quiaorqniarecj,pit
dogmata impietatis. Et quid poft hæc? ;
Dornumautem ipfam radi iittrinfecuspercircuitum &.ftargt.
puluerem rdfuraextra vrbem, inlócojmmundö.] I
Radunt dqmüm,qüi librós Eqciefiafticos intelligere,
atque difeernere fubtiliter ftudent, vupfi omhemmali^
riam diligenterperfcrutantes, infidehtefque doctores in
pi;auis libriSajralorio diiudicanonis excutienres,nullas in
eaimpiératis finant remanère reliquias, fed. '& qurcab-
raferint,hæ,inpiædidumimmundum locum, fiçutim-
munda 8c inimmundisinuèntaréde déportant, lapidefe
que alios reponi pro his.qui ablati fuerant, 8c lutoialio
liniri domiim. Quod lapides oporteft intelligi dogma-
taexponentiumdiuinamlegem & lyngrammaca,de qufi
bus quando làctk dodrinæ font, no,n incongrue dicit.ur:
Lapides fanfîi yoluuntur fuper terrara. Er rurfos. ; Qtûcunque
adificaueritfuper fundamentum botaurum, argentum, lapides
prèciofos. ^i^ueremverô.èam quæ parcicipaliseft,.inter-
pretatlqnèrn atqiie dódrinam, ipfe Moyfçs legislator
iignificat, fecundum L x x . Quando. ergoDeucerono-
mium filijslfeàel edebat, hæc ad nos dicebat : Et eut,
quacunquë die trapfgrefsi fuentis tordants terram,quam Dominus
Deys tuus dabit, ftatues lapides grandes, & Unies eos pulue-
réj & feribes fuper. lapidern omnes fermones legis, biiius. | Deinde
lapidum vi m tradens , aperrius addidit : Et feribes
fuper lapides omnem legérn banc aptenimis. Lapis autem
legern non expiante , fed explanànt earn exponentium
dogmata at qiielÿngrammata ac parti cipàlis interpreta-
fio : quorum hoc quidem per lapides, aliud autem per
puluerem fignificauit. ' Vnde 8c Dôminus Apoftolis
præcepir, vc contra eos qui n'cfn fofeiperent verbume-
orum ^acque dodrinam, etiam puluerem excucerent pedum.
fftitfunque non receperint vos, nec audierint, exeuntes
inde, excutitepuluerem depedibus veftris, tntefhmonimn illis.
Quod in his verbis præcipiéntem Dominum Marcus
réfère, quia enim pedes, euangelicosiibros eo$, quod
inipfisiter doctores agant, diuina intelligic feripeura,.
vnde ait : Quamjpecipfipedes euangeltzantiumpacem. Rede
puluerem fob pedes eorum, euangelicorum librorum
videlicet interprëtàtionem , propter nimiam accepfi
fobtilicatem. Lapides er£o eradi , 8c puluerem alium
inferri dicens , purgata ab orani malo dogmatar, arque
dodrinam pro malis illis inferri, &, e,ccleii^m liniri fine
ylla dubietaçeihocenim nobis confîderatio legis euiden-
ter oftendit. Ah non 8c Paulus lepram dogmatum in do-
doribus Antibchenæcerpen^focobo vtpdce facerdqti
magno,nunciauit? Quicrafis pràuorum dodorum notis
dogmatibus,auferçns lapides in loco eorum, rediiïïmàs
Hierofolymfianæ ecçleuæ lit.eras, & pulueré, foam vider
licet dodrinam. addéns ,ynxitecc-lefiam,cura.uitqi quod
acçiderat.Sc,d nec ficea relinqui indifouflam in fobfqqué-
tibhs fan ci u it : qu i a enim iniquitas in eos,qui prauorifid or
I matu mofboafficiuntiir,cito ieuertitur, & proptereaaic:
Sin autempoftquatn ertiti fimt lapides, & putuis, &ldttts &
alia terra lita , ingrejfus facerdos, viderit: reuerftm lepram,
& parietes afterfos maculis, lepra eft perfeuerans, & immunda
domusl] ‘ % i:
Si enim eied'is malis dogmatibus, & alijs {anae dodri-
nae introdudis,ipfa ru rfus impietatis dodrina inuerliatur
afperfe |id eft diffufa, fiue exuberans,tunc feberdos ribn
ex longinquo auditu, fed infpedibne foa cognofcit,
quod perm^nens eft impietatis paifio,& immundat ar
lium miniftrbrum, dodorumque ecclefiamin qua ftteric
alperia,feu diffufa impietas rede decernituiyquod often-
dent fequentiaait enim.
Quamftatim deftruent, & lapides eius ac ligna,atqueyniuer-
fiimpulueremproiieient extra oppidiirii,in locum immundum.’] Id P-og'“ : ta |
eftnonfolum iam condemnant dogmata, fed &ipfos in mi *
quibus tnuenta ruermt 8c nos ex. quorum loquutioiie ot.jbus cid
impia eeclefia conftiterac, omnemque ipfam deftruunt cienda.
ecclefiam. Odiuieniminquic, congregationemmalignorum, F
& cum impijs non fedebo, ficut Dauid dicebat. Ergo 8c ex- PJdlm. zj.
tra earn, qux in cadis eft conftitura, viua videlicet ac
vera excludicur ciuitate & cum immuridis reputatur
hxreticis. ,
Qtft intraucrit in domum iftam quando claufa eft.]
J Ideftquxmuldx feupo:nxfubiedaeft.
.£ufin&reftusfyerit.] In quofibeteicommunicanscon-
uenticulo immundfis eric vfque dum;pceniteat. Et mulco
magls*quiin eadormit, hie fiquidem no aliterTufcipitur,
nifi lacrimis laueric iritelligibilem ftolhm. Dor mire aute
idea', intelligimusj requiefeehtem in verbis eius 8c non;
coniuetudinis alicuius caufain ems concilijs diueftenre:
Sed & qui comederit in ea]
Cibumfeilieet myfticum fimilemlegis,5c eundemiu-
.tislortitaeft effeddmJ: Quia illius myfteria pei-eipere pr^
fompflt Cccle fix , quamdefiruxit faeerdos, reperiensim-
pie agentefn, & dodrinas malas, id eft, ligna feenum,
itipulam habentem. Vnde non folum lapides eius, ne-
"bueehiinerant preciofii fed&ligniy ytpote conlunda
foenoja'c ftipulae proiccit.
Quod ft tntroierit faeerdos in domum, & viderit lepram non
creuiffe, poftquam denuo linitaeft^purificabiteam reddita fani-
tate. Etinpurifiicattoneeiusfumttduos pafierts,ligniimquecedri-
num, & vermtculum, atque hyffopum. Et immolato vno pajfere'
in vafefittili fuper aquasviuas,tolltt lignum cedrinum, & byffo-
pum,& coccUm,& pajferemvtuiim, & intinget omniain fan-
gutnepaffer is immolati,atque inaqiiisvtuentihttsj&ajperget domum
fepties, putificabitque earn, tam inftngutne pajferis, quam
inaquuyiuentibjiSi&in pajfere vino, lignoque cedrino '&by-
ffopp'i atque vermiculo. Quumque dimifif itpaffep^rn auolare'ih
agrumlibere,orabitprodomo,& tare mundabituf.~\ t
Cuius imaginem hxc facriticia,de quibus loquitur legislator,
gerant , per fohfequenria fobtiliterexpofienius,
quando e.a & in vnoquoque leproi o aGcipipr^cepit.Hoc
autem uecdEme dicitur, quia inanitefte apparet, quod
legislator iliam magis in ecclefiam dbceutium;iniqu i-
tacem, qux eftin dogmate reprehendat, & in difpen- H
farioneraeius qui pro nobjsielt incaftiatus ,■ cbmmrtti-
tur. Etproptereain domum mundandamhxc accipere
facrifieiaprxcipit v qux myftetiu'meius ,paflionilque figurant,
vtpore qux fiifficienter per has,qUx de his font,
Theologiaspofticfanarepeccanriumlinguasjomniaque
eorum mundare peccaca.'-
ifta eftomnis lex lepra, ercujfura leprk, veftium, & domorumctcatric#,
& erumpentium papularumlucentis macula, &
in varias fpecies colonbus mmutatis, vtpofsttfeiri quo tempore?
quid munduni, vel tmmrndumJit. J ® #
| . Ifta eftomnis lex leprx: quid Iatius fandionem leprx
expbfoit, neceffarium iudicauit eius reicerare eapitula,&
prius quidem complexiue genug, poft hxcaiitem fpecies
per partes exponit, quiim enim dixit: -
lftaeftomnislexlepraQ
, Complexiue gehus oftendit: Species autem font
apertiffimx , qux in fobfequentibus addidit, prxpo-
nens fe.de percuflurx, quod non eft qualecunque pecr
catum: omnium quippe effe hoc deteriusdiximus. Eft
-Bibhoth.Vet.Patr.Tom.y'.
%