
4 * 4 _____________ ___________------------ ----------— .
quod afpicitttr, incelligcntia intelligentem & rem Intel-
leélam;non enimpoteft habitudo fine habentib.habitu-
dinem intelligi, aut dicitfic côfequenter deificans,&det-
ficatum.Præterea,fi voluntatis deificatio eft cotraria duabusvoluntatibnsificutiftifentiüt,
deificatio etiam natutç
erit contraria duab. nàturis, vtrobiq-, .n.pofuit Gregonus
idem y erbum deifieationis.PYR .Demon ftratü eft diaum
patris Gregorij magnopere côueniré cum dnab.volunta-
(atibus’.fca oportccdemonftrare concordare cü hoc altern
GregöriumquiEcclefiam Nyflenfium clarafic illuftre
reddidit : producuntenimeum provna voluntatefenti-
entem, eo q> deDomino dixerit : Anima vult,corpus tagttur,
VtrifqJugitpaßionem,aiuntcnim,dhifte\>awc Grcgorium,
veile animäDominivolütate diuina diuinitatis, eumipia
anima fecundü hypoftafim vnirç.M ax. Igitur eadc copiequentiadixit,
corpus diuina ta'&ione tangi, eritq; eorum
opinione diuinitas taélilis,quae .n. ipfe de anima Domini
■ dicuntjCU alius ad corpus traducit,pari rationeorationis,
prolatæin fummttm erroreeos detrudit.pYR.Magna petfoicacia,&
breuitateblafphemiâhuiufmodiinterpretatip
nis probafti.Quid vero dicem9 cfe ijs au<Storitatibus,quas
ex magno Athanafio producütîex quib. vna eft hæc.-Mefo
Donùninondum Dominus,fedvelappttitio, velvalutas, velener-
gia ad diquid. Max. Et hâcquoqueauétoritatem contra fe
proférât; Quamobremvera ratio in omnib. quæftionib.
vtitutargumentisipforöadeosipfoscöfutandos. Nec.n.
fie vnquâ veritas inops erit, vt proprijsarmis indigeataduerfus
aduerfarios.S i enim,vt hic pater ait i mens Domihi
nondum Dns, aliud omnino præter Dominü erit mens e-
iusjhoc eft,non naturaDns,fiue Défis,mens Domini eft.
quia fecüdü hypoftafim fa&a efle eius creditor,idq; ex eo
perfpicitur,quod fubiüiit:eam elle yelappetitionem, vel
voluntare, velenergiâad aliquid ; pro régula vfus adhoc
vere philofopho philoïbphorumClemente in fèxto libro
Stromarâ, qui Ù. appetitioné,definiuit efle mente
appetentem at Vcroj8vAi»«r.i.voluntaté,appetitum rationi
cönfentaneü*autappetitionc, dexe quapiam,energiâvero
ad aliquid dixit hic diuinus doékor ( Athdnafius J quia
ad omnia,quæab eô fiebant, v t Deum decebat,anima intelligente,
6c ratiocinSte, fecundü hypoftafimipfi vnita
vfiis eft.PYR. Reuera quib. argumentis videntur pietatem
op pugnar e, ijs ipfis nef eientes redarguûtur, oportet aute
& aliam auéloritatem,quâ ex eodem pâtre afferunt, exa-
minare,ne vllaeis occafio adüerfusVeiitaté,relinquatur.
M ax.Quç i fta auéto riras ? ign oro e nkn .PyR.In qua aitad-
mirandusille viatfatusefléx mulierejqui ex pnmafornïcatio-
nefibi forma hominis er exit & excitauit in oftenfionecarnis,fedfine
voluntatib. carnalibus, <£rfinehumanis cogitatiombusjn ima-
ginenouitatis ; volütasernm eratfolius diuinitatis. MAx.Se ipsä
interpretatut liaec auéfcoritasfidcirconullo penitus fubfi-
dioratiocinationisindiget.PYRi Quo modo igitur venir
iftis in dubium? Max. Ex multainfcitia. Cui enim non eft
perfpicuum,nifi omnino oculis afiimi captus fit,quodn5
de tatione naturalised de modo, quofècundum cariicm
extitif,hæcille ptæterfAthanafius ) recenfuit, cum vellet
demonftrare,fui(Te inearnatibnem opus diuinæ, & folius
volütatis, complacente Dco pâtre, ac per fe opérante Fi-
lio,ac coopérante Spiritu fanétô : non autem Opus motus
cacnalis & cogitationü humanarum.i.ordinis &confecu-
tionis nuptialis, n on. n. ratio nem naturæ nouauit fa élus
homo, qui erat Deus vniüerforum jquoniarnnccfuiflèt
homo, qui nô hgbuiflet perfeélâ &immutabiléin omnib.
rationem naturçjfeftmodum .i. conceptü è femine,& Or-
tum per corruptioné.Rationesigitur naturales vnitorum
non negauerunt diuiniEcclefix doélores:quin potius co-
fentientes cum Euangeliftis,& Apoftolis,arq; Prophetis,
Dominü nöftrum, & Déum Iefum Chriftum ambab. na~
turis fuis (alutem noftram v61uiflè,& operatum efle dixe-
runt.Pyr. Potes hocex literis veteris-& noui Tcftamenti
dcmonftrare?MAx.Maxime.Patres.n.non fuapte fponte,
& àfeipfis excitati,fed ex ipfis litteris facris, quod didice-
runt, noc nos amanter docucrunt î npenim erant ipfi qui
loquebantur,fed gratiaSpiritus, quæ coproie in ipfis ver-
iâbatur.PYR. Quadoquidé ad imitationèm diuinæ boni-
tati$, cum propofitam tibi eflèt iuuare, in hos labores inquirendi
te coniecifti, ne pigeât docére nos hoc.M a x.In
fanâis Euangeli js diétuni eft de pomino:q> & poftera die
voîuit lefus intrare Gàlilxam, perfpicuü èft, qquatenus
nonaderatillic, voluitintrare :non autem aderathuma-
nitate-, diuinitaté enim nufquâ abeft, igitur quatefius homo,&
non quatenusDeus yolüitintrare,poteratq*,quate-
nushomo velle.Etinalio loco rutfus: Volo,inqmt,Vtvbie-
gofum,&ipfifint. Si Chriftus quatenus Deus, eft (upravbi,
non enim quatenus Deus, eft in loco j fupra locum veto
non pôteflenatura crèata : igitur quatenus homo vult, Vt
vbieft,fintetiâipfi,atqi itaideniVquateh9 homo, potefta-
te voluntatis prxdirus erat.Et alias.-Ef cum veniffetad locum,
dixiufitio-f&dederunteivinimcumfeüemmuni.&cumgufiaffet,
noluit bibere, qua parte dicitis fitiuiflè eüjfi quidern diuinitate,
erit difiinitas eius-paflîonibusobnoxiajquçpor-
tionc præternaturâexpetiuitîfi autem hfimanitate, igitur
qua parte fitiüit, ilia parte noluit, q> naturæ fuænô conue-
niebatj&poteratyelle quatenus homo.Et alibi inquit. Et
ambulabatIefusinGalilaa}noa.n.vo\ebXtml\idxA^mbu\z-
re,quiaquçrebanteumIudçi,vtOcciderent,fiambulatio
naturaerat carnis,&nô diuinitatis fecundü hypoftafim ei
vnitæ-.igitur quatenus homo,ambulâsin Gaülæanplebat
ambulare in Iudaea;& idem poterat velle,quaten? homo.
Rurfus in alio loco: Et illinc egrejü tranfibantper GaliUam-,&
non volebatvtaüquisfciret.Omnib. certüeft,itionem natura
efle humanitatis Domini,vfdiélü«ft,nondiuinitatseius,
q ûitio,quatenushom6erat,& nô quatenus Deus,natu
raeiinerat: igitur etiâ quatenus homo, tranfiens çnm di-
fcipulis fuis, non voluit, vt aliqüis iciret, & poteratidem,
etiâ quatenus homo,velle.Item alm:Etjurgens inde, abijtin
finesTjri&Sidonù, & ingrejfusdomü,neminemvoluitfeire, &
nonpofuitlaterê Si Chriftus,quatenus Deus,erat virtusper
fe fubfitiens,quatenus vero homo,infirmitas:Ef/îe»iw,in-
qüit àmiims kpoftolus,crucifixus efiex infirmttateifedviuit ex
virtute Dei}igitQt quatenus homo, & non quatenus Deus,
ingrcffiisin domflfnon voluit ,-Vt aliqüis feiret, & nô potuitiatere,
habuitqjquatenushomopoteftatcvolendi.Et
alibiinquit : Circa quart am vigtltam nottisvenit.adeosambu-
lansfupra mare,& voluitproeterire.Si quis hoc de eo,quaten9
Deus erat, di&um elfe exponat,cogetur is dicere,interce-
ptam elfe diuiniraté terminis corporels, fupra, inquam, &:
& infra, ante 6c poft,dextro,& finiftro-, fin vero diéla efle
de eo quatenus, homo erat, dixeritpgitur potërat idéipfe
velle,ëtiâ^quatenus homo.Et in alio loco,&accejferutaâ eu
difçtpulieius duentes : Vbivis, vteuntesparemustibicomederePa-
^fchaïSi efus pafeae eft eorü, quisüt fub lege,fuit ?.uté Dns,
quatenus homo,nô quaten9 Deus,fub lege : igitur quatenus
homo voles comédit pafchatpoteratque velle ide etiâ
quatenus homo.Et diuinus Apoftol9 in epift.ad Hebr.
de eo zit:Eattusobediens vfyadmorte,morte autem crucù.Vo-
lens igitur obediuit,an non volens î liquidera non voles,
tyranismerito &nô obediëtiadicetur:fin vero voles,obe-
aiens auré,nô quatenus Deus, fed quatenus homo, fuit,
quatenus.n.Deus,nec obediés, vt patres fentiüt, necino-
bediésthaec.n.ad fècundos pertinent,& eorü funt, qui sut
fub manu & poteftate alterius.vt ait diuinus Gregorius:i-
gitur quatenus homo etiâ poterat velle. Et beatus Dauid
Pfal. j 9:SacrificiuAnqaiti& oblationenoluifti ; corpus auteper-
fecifti miln:bolocaufla,&pro peccazo nonpojtulaftijunc dixi ; ecce
venio,in captte Itbnfcnptü eft de me, vtfaciavoltmtatetua, Deus
mieus,volui. Quodauté Pater dicitur Deus Chrifti, quaten*
Chriftus homo eft,& nô quatenus Deus; fieu t &Pater di-
citut eius, quatenus Deus,&nô quaten9 homo'nec aduerfariosaibifrordubitare.
Siigitur quateu9 homp eft,ôcnon
quatenus D.eus,Deüs eius eft Pàterjigitur etiam quatenus
homo,& nô quatenus Deus,voluit volütate Patris & fuâ
facere.V olütas.n.Patris etiam ipfius eft,cü &ipfe fubftan-
tialiter fit Dcus,ç fi hoc itaeft,nô folü quatenus Deus, &
ciufdemcum Pâtre fubftâtiæ, poterat velle fedetiâ quatenus
homo & eiufdé nobifeü fubftantix. Scireautéopor-
tèt, quod hæc verba Pfalmi, qux nunc pofitafunt, diuinus
Apoftol* in epiftola ad Hebræos, de Dominoaecepit
&intcrpretatüs eft.Magnusvero MoyfesDeum introdu-
eit dicentem in creatione bommis.Eaciamushominem adi*
maginem noftram & ad fimilitudinem. Si igitur homo eft
Imago diuinxnatur® ; pâtura autem diuinalibera? pote-
ftatis eft : igitur & imago, fiquidem fimilitudinem arclie-
typi feruat, riatura eftfiberæ ppteftatis, quod fiitâ çft; fa-
$um eft duré, quod. etatpaturâ archetypum,etiamnatu-
raimago.-igitiuidem fècundum ambas nias natutâs ppte-
xat natura velle. Demonftratum ehim prius eftamâoriçar.
te Patrum, yoluptatem efle, poteftateip natura liberam,
Eftautem fçiendumdici liberam ppteftatem æquiuoçe,
ficut& naturam .* aliter enim accipiturinDeo, & aliter in
Angelisj&aliter in hpminibus.In Deo quidem fuperfub-
ftantialiter, in angelisvero'ranqûam concurrente aggrefi
fipnecum habita, & omnjno interpofitionem temporis
nonadinittepteviu hominibusautem, tanqüam fiabitu
prius çeippore ipfa aggreffione côgi tatp. Si enim Ada voW
lens obediuitjôf volens peccaujt,& cum voliliiret,come-
dit , igitur voluptas eftinpobis ; quæ primum.afiicitur,
Quod fi voluntas in nobis primum parieur, hanc autem
Verbum,eum çarôfattumeft, vtiftifendunt,ponaflurtïpfir,
npn ergo ppfitys futp ego extra peeçatum ; quod fi extra
peccatum nop fum pofitus, non firm conlècutus faliitem:
fiquidem quod noneft a|Tumptum,nopeft çuratum, De-
inde fi opus & fabricatio eius eft libera poteftas naturæ,
num Imperarotem expetfonarurfus fanébi Papa? Ioann is
de hac Epiftola (ctiberet,dmv.^natnvoluntatem dixinm in
Dopinq.> non diuinitatis eius & humanitsttiufed humanitatisfo*
J ® C “ 1» enim Sergius fçripfiffet,quod quidam duas voluntatcs
in Çhfifto contrarias dicçrept, diximus, Çhriftü
non duas voluntates contrariashabuiflè, carnisfinquam,
& fpititus,ficut nos habemus poft peccatumjfedvnâ çan-
tupi,qqç naçuraliter humanitatepveius fignabat.Hpçau-
tem itaeife, argumentum euidens eft , meminifle mern-
beorum ôc carnis, quæ quidé flç diuinitaté ilia açcipi non
permittunt, ©einde occurrit perantiçipâtipnp obie#io-
niiSiquif yrro,inquit, died; quare de ImianitateChriftiagetes,
dedmnitateetusnon mminïftts,reftondemus;prmm quidem re~
Jponfumad qiirfionmylcmdcin m omnibus,fie etiam \nc confue-
tudinemfçnptur&nosfeçutosfuijfe,qu&alïquan(lo ex diuiyiitate e-
tus diJJerityVt cum ait Apoftolusfçhriftus Deivirtus&Dçifapien^
ùa.Aliqùando ex hupimm, &folum, vtçum idem : quoiftuU
turn eft Dei, fapientius eft fjominibus, & quod infirmum eft Pçf,
foftiuseft hojmnibus. Pÿr,Simplicius anteeeflbp meus aeçe*
pit hoc, in yoçem injentus. Max. Retp iplamloquot, ni.
hflmetam à tup anteceflor.e. .a.b.a. .l iepr .auit^quam piutabihr
■ -• . i i i ! ■ - . - ras eius ^.{nc^nflaptia, id eft ,in alia; alibtempdee tran*
hanc autem poteftatem Vfrbum carv fafium,opiptone ifto- | fire fententias| & in nullo fenfu permanere aliouando'n
rupi,eumnaturafecundum vnioneminexplicabilemno eos , quihanevpam yoluntatetfidiuinam.appeijabant !
aflumpfit, aut quia unpi obauitfabneam fuam, tapquam | approbans,incarnatum introducebattantumDeum elTe- 1
pon bona earn a le reiecit, ^amandauit; aut quia nobis aliquandoveroeisa{rentiens,quldicebanteflecomuitn! ‘
muiditcurationem eius ynos qu;dem perfeita (alute pri- | cemvoluntatem hominem folum introducebat mom !
uat/everofubpaffiop^efledempnftrans.autnotvvplen- noflroconfultantem,nihilaPyrfho&Maximod’fferen *
do,autno valendo,perfe<ftefaluare.Hxcha^enusdeto, tem:quandoque verovocanshanevoltmtatemhvDofta" !
quodVerbum Deiincarnatum,natura,etiam quatenus i ticam,cumdiffcretiaperfonarumfimulinducebardiffe, , !
homo, velle poterat,quod autem idem eaam, quatenus rentiam voluntatum ip petfonis(diuiniS:)eiufdem fub f t / '
Deus,natura habcatvoluntatemjiincfcicmus/aitenim | cia: : aliaseoscompledens, quieamyoluntatemfn^Do" 1
ipfeDommusnofter&Deus,folaveritas,defeip{bmEu- teftatisdieebanr, vnionemintrpduccbatfecupdumhT 1 angchjsfie;Hierufalem,Hterufalem,quaocadisprophetas, & bitudinem 1 poteftasepjmacauftoritas& aTiahuiufinodi
; lapidas eos,qutadtemiftifunt,quotiesvolmcongregarefilmtuos, I manifefte ^ « > f,id eft,fententi?,n'on nature motusfnnt i
ficutgaUtna congregatpullosfuosfub alis, & nolutftt, nunc autem aliquando, cum eos, qui voluntatem vocabant eleftnVAt
relinqueturvobisdomm veftradeferta. Perfpipuu.n.eftquod • 1 "'■ • : - ^ ^ n-e
pon quatepushomo, hoc dixit , fiquidem recenter fuerat
fa$us homo, fed quatenus Deus, qui varios. mpdos lapientisprouidentice
fu^ circa hominem demonftrapit,qui-
bus voluit naturam ab errore externorum abducere,&fi-
bi aggregarefipfa autem .noluit,Rurfus ait:ficutpaterfufci-r
tat mortuos & viuificatftf &.filius q u o s v u l t , v iu ific a t :ficut, a d r
uerbium eft comparationis, comparationes autem fpnt
in his, quae func ejufdem fubftantix, non poteft igitur dici
hocin Chriftp fecudum humanitatem. Igitur docuit nos
Saluator,quod fi cut Pater,Deus exiftens,vplun tare mpr-
tuistribuitvitam,fic etiam ipfe, quippe cueiufclemfub"
ftantiae fit & eiufdem voluntatis, quib us vult vitam prx-
bet.H*cfuntEuangeliftarum,$c Apoftplorupi,atq$ Pro-
phetaruni dogmata. Quxigitur maiordemonftratip efle
poteftjquamfithxe, pofle eundem patura velle, quatenusDeus
eft, 8c quatenus homo ? PyR. bllhil his apertius
addemoriftrandumnaturaleseflevoluptates. Quo mo-
do igiturVigilius tun c PontifexRomanus libellum a Mena
Epifcppb huiu s vrbis regia: oblatu m, qui vnam voluntatem
continebat, accepit; idque cum eflet ei oftenfus in
fecreto regio 1 m pe rat oris, qui tpcerat,& in Senatu.?MAX.
Admiror,quomodo Patriarchs cum fitis, audecis menti-
'ri.Quitibianteceflicin-fuisadHonoriamlitteris fcfipfit,
commopefa&um quidefuiljedeeplibello, noplautem
oblatum,necoftenfum , ipfe vero in pua ad Ioannem Pa-
pam Epiftola dixifti,oblatum efie,&oftenfurp>le&um:et-
lam per Conftantipum qusftorem. Vtri igitur ctedemusfc
tibi, an ei, cui fucceffifti ? vterque enim pon ppteft verum
dixifle.PyR. Etficfcgpfit,quimihianteceflit?MAX* Sic
feriptum eft.PY^. Sicica de Yigilio. Quid de Honorio ad
refpondendum habes, quiaperteanteceffori mep vnam
voluntatemDomini n oftri IefuChrifti efle tradidit?MAx,
Quisfuerit fide ainftoritatedignus Epiftolx huiusin^ j
terpres, quieam ex perfona Honprijfcripfit, adhuefu-
perftes ,-8c qui to turn Occidentem cum aliis virtu pibus tfi
dogmatibusfidei Chriftianfeilluftrauitjan ij,qui Gonfta-
t»nopoli,qu?excorde erant,ioqiiebanpurfPYR,Qui hanc
comppfuit.MAx. Is igitur ipfe cum ad diuum Cohftanti-
Biblioth.Vet.Pqt.Torh.j,
$cfenteptialem, fibiadiungebat, & Dominos fupsfa«
bat,nonfolum Chriftumßciebat hominem merumfed
mutabilem 8c peccatorem, fiquidem fefiteppia opppfitp-
rum eft diiudicatrix, & eorupi quæ ign oritur indagatrix-
& m ijs quæ non funt manifefta , confultafrix, interdum
eos fequçns,qui oecumepiçam vpluptatem in Chrifto di-
cebant, faciebat cum ante ceconomiam (id eft, difpenfa\
tionem)npn habuifle yoluntatem; & fi quid alipd abfur-
dum ex hoefequitur : «&in alias ipfi nitasabfopas opinip-
nes detrufus,eft,qui non çftnixus in veritate, tanquam in
fundamentojquasfi mandare litteris vellem fubtiliter,ôç
diligenter, neque futur um pepipus fatis eilet, Quidau-
tem pecefle fuerit propppere chartas,& Ecclefia Dei fan^
(Slam fcindere?neque,quod omnibus eft cpmmuniflimü,
aflequipotuit, autenimytyobis cedamus, habentiftæ
('chattæ) dpgmataSypodorum,yp vosfâlfo dixiftis, & fiç
pon opusçftnobis vpftpis chartis,qSynpdos&ante&nüç.
accipimus,&imple^timur;autppn habentdogmataSy-H
podorum,&ficmulto magiseasauerlari&fugereiuftum
eft. Prppofitio igitur earunçlem çhartarum cum ex vtra- i
que paf-pe inpufta fit & fcejepata, ipiàrum çhartarum con^.
feiflio propter yprumquçiufta, 8c canpnicafuit. Pyr. So«
phronius, qui paulo ante fait fatriarcha Hierpfolymita-
pus, fecit, vthoçyeîpræterproppfitpmfaceremus, cum
tempojre inoppottuno fermpnem de operationibus exci -
tauit.MAX. Ego ex omni partenefçio,qüam exeufatione
prolaturos vos expeûatis, qui eum extra culpam eft,;
tath grauiter çriminamini.Dic enim mihi per verftatem i^
pfdm orp, cum Sergius ad Theodprum Pharanitanum
fcripfit, mifîo etiamhbello, quem efle dicit Menæ , per
SergipmMacaronam ftpifeopum Arfinoes,hortans eum
y t quiçl fentiret de vna irieo libello operatione,&Ty na vo-
]untate,aperireret, & refçripfit approbans eas,vbi tunç e-r
ratSop.hronius?a.utpumTheodofipoh'adpaulummonol
eulum, & Seueri feélatorem fcripfit, miflo etiam ad eum
libelloMenæ, 8c Theoftpri Pfiaranitani, cumfuaappro-
batione? aut(vbi erat^quandp ad Georgium cognomen- i
to Arfam pauUaniftamfcripfxçroganSjVt mitteretfibi aii-
éloritates de vna ipforum operatione , inferuitque epi-
- V • _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Nn J ' ftolæj