D CCCXXX.Ddmitîariït's Velpafiahi & Domicillxliber-
I tç filiuSj^gèrrAanüsTibi idniôf^rftdecimüs àb Àügulto fiif-
I cepitimpéfium.t/le Neroni, aiftGaligûlæ, aut Tibério fi-
miliof fuit, qtiatft patri àut ftètrî llidv Prijîiis tamènannis
! tnoderatus in imperibfuirimox ad ingentia viciaprofufus,
I libidiniSiiracundiaî.cbidàitatiSjâvfiiritiaCjtantûm in fe otfiî
toîrcicatitjVt mérita fratris & pétris abolêrct.Inferfecît rio-
fâliiEmosèSèriatUjdôftlinum(e & Deum primusappèî-
iar^ftribi colique iuflît.5 egnilqne ridicule,remous omrii-
bits m‘û(cafùnia’gminap6rieqttebatur:fttrerià libftühé, CU-
iustoedum eketcttium Grxcorüm Bngùa vbcai
bat.Hincpercundanti euidàm, qnilquâm riein palati'6 ef-
j let,relpônfum,Ne muïca quideïn.Nùllàm fibi nifi aulream
! ant aggentfeam ftatuam îtt CapitoKo palfi|§gftpbni. Con-
, fobrinos filos intërfécic. Superbià qpoq$$¥ Lo exëcrabilis
füir.ïfteapud Rbmaïibs eunüchizari virbs iülfit,vtihpala-
' tîo haberetjVXo^mque iùarp Atiguftam nuncupari. Ex-
pëdftionés q\iaç ùor habuinVnamaduerlus Sarmatas, alteram
aduerfus G hattos,duas aduerfus Daçjg.Nam quanta
1 fuerint Dijurpahei pacorum regis’cum Fufco duce prxlia,
quaritaqjROmand^iim elades^bi QppjtisSabirius cotilu-
I lariis,& Cornélius Fuic^spiæfedfeustpptoriicùm magnis
1 exerciribus occifi lïïnt,longb texm.ettd;hierem, nifi Cor -
I heliusTacituS, qui banc hiftoriamdîngenriîTîme tqnte-
xuit,dc reticendointèrfe&o'rumdumtro, & Saluftium
Crifpnuv&àliosautores qu?m plurimos finxifiè, & fèi-
• pfhmidem pot^fimum èlegifièdixifièt. Doîriitianus aù-
tem prauiffimacMus ia6tantia,deDacisÇliatriiq;fiibno -
I mine lupëratoturh hoftium de ëxtMSrs fuis legionibus
1 tri u m phau in De S a rmati s folam iaureatnvlîitpauit, vbi le-
, Wqeiuscqrnduceinteffeéïàëft.Verdm cum dfe fcelfera V-
' mueffis ekoiuseïïct,Aqçonius âcceSius maxime' iniitria
• ’ Verbbrnm Domitiàni.quaièÆortum^éçaridolebat,cum
curansGermaniàm fuptrioreifiieiïèr,impcfinm cOrripüit,
i & Domitianus eumperNorbanum Appium acie ftrauit.
j Romæ qnoqpnutraædificia vél cüepra, vela mrtdamentis
tonftrsxit.ïnhi; Phanteum,Capii;olium» forum tranfiro-
iiumjOdêU)ii('pbrticus jfiiünacSciapiUm & ftaâium.hor-
rca piperaK;Vefpafiani templumïMineritam Calddicam,
1 iLudum matçuinum, Micatn aüiëâm,Meram fudantem.
1 IBiblidthecaspcendio confitmptas, petitisyndique prx-
ièrtim Alexandria exempiis reparauitSagittarum cam do-
dtus fuitjVt inter patentesdigig^excgptxmnnos viri procul
pofirifpicul»traiduolareifi|p^ pèflêcprionëinÇhîi-
ftian os agi fecuhdus à Nerone impeïauit, qud multi mar-
tÿrio coronati futit,vr Orofîus Icribit. Interqûos & Flauia :
Domicilla,Fl6uïi Clëmenris Cof^fbrore nëptfe, in infîi
lam Poritiam ob fidei tèftimohium ekiiiatür. Quo tempore
etiam bta ttïfim usipan nés appftolusih Pathmum infii
lam relegatus fuit.Inter I udæo s qüoq; àcei bitâtè rormen-
toïum i Sc crdentiïfiftiæ quæftionis exquiti gerifis Dauid
atq; incerfici prarceptüm eft, qüafi'âdiîuc futuruseflèt ex
femineDauid,dumprophetis ('andris & ihuideturdc cre-
dirur,qui regnum poffit àdipilcidgi tçir Domitianus mçtd
crudelitatis & cOhiciencix iùæ peraïfius efls coninràttcte
pleriq; »împuUbribus Parthcriio procurantë cubiculdm,
Stephanoq;, & tnm obfraudem interÆprx pecuhiæfiip-
plicium fiilpeëtante Clodiano , afeifa ët|am in corrfilio
cyranni vxofe Domiria j obamoréin Parldis hifirrcnisa
principe cruciatus fëfmidaqte. Dd.toriahurn mrtltis vul-'
neribus confodiunt,pqftannum vitx qujntum fk qtiadïà-
: gefimurtbiroperii quiiftumdecimum. Àr Seiiatusgladïà-
i torismbre funus eius ignominiofe & cumdedecotepet
I veipillohes ëfferriiuffir, radendumqué npmen decreuir,
& ignobjlitereftièpultu's. HuiüS tempore ièculafes ludi
celébratifunnHa^lenus Romxleu per Italiam otsii imperium
rexere. Hinèaduenæ. Vnde compertum éft vrbem
Romam externorum virtüre ereùifle.Quid entth Ncr-
uaprudentiusaût moderatiusfquid Traiano ‘
diuinins ? quid præfttfntius A - ■' ftifè.
driano?
Explicit liber Nonus*
INGIP ÏT LIB ER
U tC IM V S .
A Nnoab vrbe codiKtDCCGXLyï.Veteire & Valente
CoÇReip.ad prd^eèiimûftatdmiffë^'lxônis prin-
èipibusingenti fiælicitare cotamUlä; Domitiano.n.exitia-.
bili tfranno incerfeólö,Cocceiu s Ncrua oppido Na'rnienfi
genituSjduödecimus ab Adgdfto impe^bG^<ädseft. ls‘
in priu.ata vita moderatî, &ftrenuus1nobilitaris mediæ, ienexadmodum
operam dante Petroniq 'ccundo prarfedto
prxcoriOjicemParthenioînterfetftoreDo.micianijimperà-.
cor^ètus,.æquiflimum fe dccinilifliioum pBuithlecp imperium
fnfcepUïèt, môx mmore ortq^yiuereatque aifore
nftmiriannm.perinde trepidauit:y| cmdre mutato, verbis
mnîflis,vix confiftefet.Sed a Parcbenio confiun^rus rece'
Ipca fiduciaad folenne dëliniamentum conuerfus eft. Qgi
cum in curia à Senatu gratanteracccptUseflèc, lolus ex o--
mnibus Amus Antoninus vir acei jcique amiciHunus,có-
ditionem imperantui prudencerexprimens amplexus eü,
gratulanlb ait Senatui, populo, prouindi{qi,ipfiauté ne-
quaquâj cui iàtius fiierat malos (emper pcincipeseluderc,
qdS tand onetifl vim fuftinentem^ion modo molefttis pc-
ricüiilqde lubiicijled fa raæ etiatp ihimicoriun pa ri cet&. a-
micoumnquicum iémereriomniapiæiùmâc, lie quiequa
non excor(erint ,acröciQres'fudt iplis quoq; kqftibus. Ifie
quiequidante pcenxnoinine tributjs accellerac,indullic,
adlitifcas ciuitatesrelfeüadit, puellaS, pucrolquenatosege ,
ltoiïs païennb9, fumpui publico pet Icaliæ oppida ali mi-
linHic primo edicloido cundos exules reu o ca uit. Vnde
& Ioannesapoftölüs hà'cgeneràlfmdulgéndaliberaEUsE- :
phefiinvrcdiitiHiene accëlïii maleuqlorum tei'rérètür,lii-
nn Maundi conftantis viri diétófic admonetdr'.Qdi cóui-
uio fàmiliari adb ibitus,'cu m V eientö nefQ côfulan honore
funófcum quidem apud Doraitianü, tanrçmuiros óccukiè
crimination ibus perlèquutjumjadelïe vidilïèt, imercollq-
qüia menrionc Catuli fada.calumniatofis ptaçcipui} d/cÊf
teNeruaiQuidnuncfeceret,fi Domiriano fiiperuixiilêt?
nobil'cum inqHÎt M aUricus ccenaret.HiC iurgiorumdilce-
pcatormaximus & frequ ensfi ii c & feientlflim us .Ga Ipfiur-
«ium Crafium promiifis ii^cntibus animos
té n tan tem jde teëtum confëlltrmqs Tarentüm cum i> xore
remouitjpaftibus lenit-atem eius ïncrepantibiis. Cunique
in teri edtorés Domitiani ad cxitium pofcerentur, tan cum
con.ftemat®eft,vt neqi vèmitü , nëq; impetum ventris ya-
lueritdiftcrre,& m vêheménler obftitic, diditans xquius
elle m ori.q auroi icaré i nipc i i i foedare.^pditis lumenda: pore
tiarau co rib u s. Sed mili tes negledfco principe Pêtronium
vno iéKi/Parthenium verodemp|is prius genitalibus,dcin
ó^qniedisiugUlauereimdembCö magnis fiimptibus Gà-
ipe rio, qui icelere t am truci irifolentioi^Nèruam compuiic
referre apud populum gracias milicibSquodpeïfimos ne-
iandiifimo%omnium mortalium peremiflènc.Reip.diüi-
na ^üifione confuliriTraiaucrm inliberilocum departefti
adoptando. Qui duin luggercnce ira, voce quam maxima
contra quêdamReguluit.nominc inclamanec^fudóre cor-
reptfts elt.Quo refrigdcente, horror corporis nimm s initia
febriîpbuit, nee muko poft vicam finiüit. poft annum &
quani9rmenfèsi‘mperirôèdiese&a,ætatisj(eptuagelîmo
atq;alteToännoiatqsinterdiuosrdätuseft,Goi;p*aSenatu,
y t quorida Augiiftij humerisiielatûj, in lëpulcbto A ligufli
fncampoMartiofcpivfmemEodiequôinteraitjfoliÇbem^
diofeâa dt.Annô ab vrbecôdiraôcce'XLVîi.V^pi9 Gtihi-
cus Traian’ exvrbë Tudertina,V]pi9 abaubdid”, Traiân9
àTraio,pateinigene'riSaurôreJve1'denominc Traiatfipa*-
cris fica^peUatus,decimustet'tis’abAugtfft6iniperiü ade-
ptUSefti-natusitt Hil^nià-femiliaantiquaniagisqaam cia»
ra.Na pater eiu-sprimûCôffuic.Tmpeiaroraurcm apud Ä-
gEip|Mnam nobiléGalliç-vrbem faétus eftih. bebs diligent
tiamjihFire^^militari,in
uitaribuslarguioné.Güriïqÿduo liftr qab egrëgir$ ptinci-
pibqexpe<^nrör:fan<5tit^dmni,inri njni s förtitii'do | vtro-
biq-, prudenria :täti Püs in eo erarmaximärumrerum nrod^y
vcqttâfitemperaméto quôd âv i i tu resrNfcutfie videretür,
nifiquod cibo vinoqit^aaluluindedimserat,Rejnp.irft:
àdmi-
B
-W
IKÏ
âdminiftrauit, vt omnibus principibus merito prçferariir,
inufitatx ciuiktatis &fortitudihis. Romani imperii quód
poft Augjiftü defenfiim magis fiierat, qiiam nobilitèt am-
pliatqm nneslonge läteque diffudit.Vrbès trans Rhenum
in Germania reparauit: Daciäm Decibalo viëto fubegit:
prouinciatrans Danubiuin faóta, in hïs agris quos hunc
ThaipaÜ, nunc Viëtophali & T ëruïngi habent. Ea prouincia
decies centena milia pafiuum in dreuitu téniiit. Armc-
niam quam occupauerantParthi,recepit,Pharmatafire oc-
cifo, quiea tenebat. Albanis regem dédit. Hibérórum regem,
& Saurómatarum & Bolphoranorum, Arabum,&
HolHroenorum& Colchörüm infidemàccepit. Cardue-
nos,Mardömedbs occupauit, Ét Antemufium magnam
Perfidis regionem,Séleucia & Ctefibhontem, Babylonem
& Edefiam vickac tendit. Vfquead Indiæ fines & mare ru-
bf um àçceüfit, àtq; ibi tres prouiqcias fecit, Armeniam, Af
fyriam, Mefijpotamiam cunt his gëntibus, qux Madenam
attinguatrArabiampoftea in prouineix formam redegit,
in marirubro daflèm inftltuit, vt per earn Iridix fines va-
ftaret. Gloriam tarnen militarem ciuilitate &moderatione
fuperauit, Romx & per prouiheias xqualem fe omnibus
exhibens, amicos làlutandi caufafrequentans, Vel x-
grotantes, vel cum Feftos diés habüiflèt, conuiuia cum eifi
dem indilèreta viclffim habens, fiepe in vehiculis eorü fe-
dens, nullum Seriatorehiixdens,nihiliniuftiimad augen-
dum fifeumi agens,liberalis in Ciin&os,pubkce priiiatlinq;
ditâns omnes, &honoribus augèns quos vel mediocri fa-
miliaritate cognouiflet, orbë terrarum xdificans , multas
immunitates ciditàtibus tribuens, nihil nôii trandufilüm
placidumq; agens,adeo y tin orrinieius çtate vnus,tatum fe
natbr damnatus fit, atque is tamfh perSenatUm ignorante
Traiano. <Jb hxc per orbe Deo proximus nihil non vene-
rationis meruit, Sc viuus & mortuus. filter alia di6ta hob i-
pfius ferturegregium. Amicis pum culpantibus, qdbd hi-
mium circa omnes comunis eilet rcfpondit.talê fêîmpera-
torfem ellèpfiuàcis, qualési fibi impcratpKîn priuatus,b-
p tafle t. Hic o b honorein Sdräe, cnitU ffudio imperium ar^
ripuerat,lauacràcpdidit.De quo fiipetuacaneum videtür
cutiéfàvèllenômihatim prbmere, cumlatiS fitexcuküm
atq; emendatuiii dixiîïè. Fuit enim patiëns laboris ftudiö-
fiis optimi cuiulq; ac bellicofi s màgis fimplicibra ingeniâ,
qciam eruaitiflîmos ( qdurp iplè^arcx effet feientix, mo-
dèrateq; eloqueris)diligebat.Iumci& vëroaciuris humani
diùiniq;. tàm repertor nouij qüâîniicterati cuitos.Qux o-
mnià ëb maiora vilebantur per multos atq; atroces tyr
rannos perdito atq; proftrato Ihtu Rbpiànb in remédiüm
fantoru malorp diuinitus credebatut opportune dafus,vf
que,eo vtadueiîièns imperium eius pleraql mirifiça denü-
tiàiietinf.In queis prçcipuutn,cornicem e faftigio Gapito-r
lii Attids lèrmonib.éfFatâ’^ ^ ^ JH i c in pçrlèquëndis fane
Chnftianis errore deceptüs, terèîùs à Néfone, c'um pa£
fini repertos côgiad làcrificandum idolis, àt detreûantes
interfici prxcepiflèt, Sc pluriini intèrficerentur, PliniiSe-
Cundi,qui inter cxtètbs Iudicés,vtTertullian9 tefert,perfe-
cutordatuserat,relatuadmonitus eft eos hortiinës nihil
morte gèrerë dignum, nifi, duod diis nôii immolàrënt, &
Chriftum veluti Deum ante lucem furgentes laudarënt, à
'malis omnibus abftinentes. AdqüemTraiàhuà referibitj
Chriftianbs pfp fidë nullarenuS inquirettdosi Véruntàmeü
cÔtinuo RomxaurêadomuSjiNerone totis priuatis pu-
blicilquë rcbusimpenlîs c6dita,repëntino bonflagrâüitin-
Cendio t vtmtelligetetur mifla etiamàbalio përléquUtib
infpfiuspotinimemonimèntis, à quoprimumexorta effe
t , am; in iplo autore puniri.T errçmotü quatuor vrbes A-
fixumiierlæ: Ëlxa, Mytinâ, Pirane, Cymei & GrXcxcîüi-
tates dùX; Ópunümtim, & Ôfidorum.Tres Galâ,tix ciuitates
eodem terr^rdotu ditutx. Pantheuitt Romç à Do-
mitiaiid;cq^ftxu«3 :um>fi.ilmineconCfematüm efti Terrx-
moeüs in Antlochia p ene tota fiibmit ciüitatem. Incrëdi-
bili deinde motufiib vno temporëfudxi quafi rabie effe-
rati per diuèrlas terrarum partes exarléfe. Nam per totam
Lybiamaduerfiisincôlas'exarlèmnt, Sc atrociflîma befla
gefièrunri qux adeo tune interfçéïis cul toribus delblata e ft
y t nifi po ftea Adrian us Imperator colle da s vddiq; aliunde
colomasdeduxiflèr, vacua penicus terra, abralb habitatore
mahfiflèt. Ægyptum vero totâ 6c Cyrenen, & Thebaidam
cfiiëntis lèditiohibus turbaderunt. In Alexandria tunc co-
nriiTdJtfxlio vifti(&attririfiiht.ln Melbpotamia quoq; re-
bellàntibusiuflii imperàtoris bellum iilatu eft. Itaq; mul-
tainilia eorü vafta eide deleta lunt. Sanc Salamifam vrbé
Çypf i intërfedis omnibus, accolis deleùerunt. Igitur Tra-
ianus poll: ingenrem gloriam belli domique quxfitâ è Perfide
redièns, apud Seleuciâ Kàurix profluuio ventris extin-
dus eft. Obiit autem xtatis anno lexagefimo tertio, & mêle
yrio, die quarto: imperii nonodednio, menlè lèxto, die
quintodecimo.Intér didos relatus eft.Huius exufti corporis
dnerCs in vrna aurearelatiRomâ, hümatiq; in Traiani
foro lub eius cplumnà, cuiusaltitudo centum quadragin-
ta pedes habet:&imago fuperppfita ficut mümphantes fo-
lérit, in vrbem inue&a, lenatu prxeunte Si èxercitu.Ëo té-
pore multo pernitiofiusq fub Nerua Tyberis inuddâuif,
magna clade çdium proximâtum: & terrçmo'tus grauis për
prbuincias multas, atrpxq; peftilentia, famelq; ÔC incendia
fa£ba funt.Quibus omnibus Traianus per exquilîta remedia
mükipliçiter opitulatus eft, ftatüeris në dbmorürii altitudo
fëxaginta fuperaret pëdes, ob ruinas fdciles,.&fum-
p tus, fi quando talia cpntigerint, exitiofoS. Vnde ftierito
pater patrix diiSÉus ëft.Huius tahruni itiëmôrix delatü eftj
vt vfq; ad noftram xtàtem rion aliter in Seriatü priridpibtis
acçlamaretiir,nifi,FelicibrAügiiftb,meliorTraiario. Adeo
inëo gloria bonitatis obtinuit, vt velalîènràiltibus,vél vé-
relauaatttibus ocçafibnéid magiiificëiitilfimiprxftétexc-
pli. Ànhb ab Vrbe cbnditaDCCCLXViî. Æelius Àdria-
tius ftirpis Irâiicx ex Hilpaniaj Ælio Àdfiariq Traiànipriii-
dpjs cônlobrino Adfiiortogehitus, quod bppidum agri
Picehi,étiâ mari Adriatico cognomë dédit,qüartu^ dëdm*
ab Augufto Iniperatorcftcreatiis. Hic fine aliqua volun-
tate Traiani impefatbi1 eft fabhis, opéra dante tamen Plo-
tinaVxoré Traiani. Nam eum Traiamis, qtiànquam colb-
birini fui fîliu, viuüsnoliieratadbptàre.Qui Traiani glorix
inuidensjftacim prouiridas très abftùlit, quas Traianus ad-
didëtat.f.de-AlïyriàjMëlbpdràriiiaiArmeniààrëuocaüitex-
eircitüs, ae fihe impèrii ellè voluit Euphifate.ïdëm dé Dacii
fecë're çonantem aînici|ërruerüht,rie;Ramaiii ciüesmulti
traderéturiproptërëà qüia Tràianùs vidai Dâda ex tôto orbe
Rômano infinitas ëb copias tfahftülefàc, aa âgros Si vrbes
coleridas. Dâcixenim diiiturrio bello DeciBali vires
iuerant èxhâuftx, pàcêtti tâmen btnhi fui imperii terriporë
habille.Semel tâtum per prxfidèm cum^aiiroftiàtis dirtii^
cauit &vicit. Ôrbëm Romanüm drcmuitLmuk^xdificà-s
Uit. HiC per (^adrâmm)tiilcipulum ÀpbAbiorüm, Si Ari-
ftiderii^thenienlèm viriimndëlàpiërifiâq; plëiïüib,&péf
$erenüm Grariiüm legatüm libris d^hrilHana rëligibne
Cdmpofitis inftrudüs atqj éruditus,p’rçcèpitperepiftolam
àd Minutium Fuhdanum Procbnfuîëm Afix datarii,vt ne-
mini îicëret Ghriftiânos fine obiëCtu crimihis àüt proba-
tione damn^re;iderhq; contiriiiopater pâtrix in Senatu vitra
moremrnaiorum appellatuf, 8c vxor eiiis Augufta; Te-
xtus àütem epiftolx hic eft?Accepititreras âd me Iciipcas à
Aecelïbre tüo Seienib Ôèrmario cigriffimo vird? & nô placet
m ihi relation é file n tio prx terire j ne&inrioxii pertur-
bentür,& caliitïiinatoribus îâtrbcinândi bccàfio iripqàtctr.
Itaque fi euideritër ptoüindales ^uic petitiotti fîix adelfe
valent aduetfiim Çnriftlànos,yt pro tribunali eôs m aliqùo
arguant, hoc eis exeqiii nô prôhibëo.Precibusauté in hqc
Iblis&àcclartiationibü9 vti eishon permitto.Etenim’mùl-
tb Xqüiils eft fi quis volet àccülare, te cogriolcérè de obie-
dis. Si quis igitur acculât, &prdbàt aduerlum Iegesquic-
quamagere mëmorafos homines, pro meritopeccatorum
etiamfuppliciaftatues. Illud mëhercle magnopere cura-
bis. vt fi quis calumpiX gràtia queinmiam horum poftulâ-
uerit reum, in hunepto lui nequiriâfobpliciis Ixuiôribus
vindices. Igitur AdrianusRemp. iullilTÎmis legibus ordi- '
natiit. Iudxos làne perturbatione fcelérum luorum exa-
gitatos,& Paleftinamprouinciam qiiqndam lùam depo- ‘
pulâc^yltima ëæde pcrdomuit,excidio Hierolblymis r. o-
uillîmedcfolatis. itavtneclapis fuper lapidem lècunt’um
diuinam vocem fit in ea relidus, vl tulque eft Chriftianos,
qUosilliCozbea duce, quod fibi âduerlus Romànos non
aflentkentur, excrudabant. Prxcepitquc ne cui Iudxo in-
F
À D RI A
Biblioth.Vet.Patr.Tom,$. , V s