A
uThtJf^.
Pßlm. 49-
E ß .}.
B
ClqjrC
c
Crac is virais.
D
486 ■ „ ~
plangent omnes tribus terra, & videbuntfilium hominis venien-
teminnubibustcelicum virtutemulta. Et remittee Angelosfuos
cum tuba& voce magna, congregabut eleftos eius a quatuor ventis,
kfummis coelorum vfqueàd termines: Pàulùs qubque App-
ftolus de aduentu iudicijita dicit : Ipfe autemDomnusin
tuba Dei defcendet de coelo. Ignisenimantee«w,Pfalmifta prae-
dicentè; ardebit, & in ctrcmtu eins tempeftas valida : quia i-
dem qui aliquandovenit vtiudicareturocçultus , tune
veniet vt omnes iudicet manifeftus. Congregatis ergo
Tandis fuis omnibua, de coelo eft defeenfurus iuxta ilhid
quod Efàias dicit: Eccevernef Dominascumfanïtùfuis àdfa-
aendum indicium. Tremendus igitur valde & pauendus
adueniet indic examinàtionis fuæ : quand© cum Ange-
lis & A rchangelis, T h ronis, & Dominationibus,cæterif-
que virtutibus, coelis quoquèac terris arden tibùs, cun-
dis in fui obfequij terrore commbtis, vifusfueritin gloria
crucemba-
ialabunt |
ih iudiciu.
Matth, z 4.
Ioann.19
maie ftatis.
S.Juliani c^ércbiepifi. Toletant,
De terrore vifionis Diaboli , cumfublatus fuêrit vt ad indicium
adducatur.
GVrn fublatus fueritDiabolus vt damnetur, multi elediquiincörporemueniehdifunt,
Domino adiudiciutaveniente
, metÄcpncutiendifunt: yidentestali
fehtentia impiUm efle punitum. Quo terrore purgandi
funt,quia fi quid eis ex corpore adhuc peccati remanierit,
metu ipfö qu o Diab olum damnariconfpicient , purga-
büntur. Hin c eft quod ait lo b : Cum fublatus fuertt , time-
bunt Angeli, & territipurgabuntur: Angelos yidelicct, fandös
quofque atqueeiedos volensintelligi.
quod Chriftus in iudicium veniens,mitis iuftis, & terribtlis
äpparebit iniuftis:
Quod praeuntecruce Cbriftiisad indicium veniet, & quodeadem
- crux Àhgelorum humeris, de coelo Chfißo de-
feeridenteportabitür.
C a p . V .
T Oarines Chryfoftomus liqüidiffime hano qtiæftioneni
1 ventilans i itadefiniensdicit,: Yideamusquomodo
cum cruce fua veniet Chriftus: Neceflariumenim eft hoc
ipfum oftendere. Si dixerint : nolite credere : fed feCun-
da ptælentia gloriæ fuæ di cens, propter P feudochriftos,
& propter felfosËrophetas, & Antichriftumj ne quis er-
rore prænentus, infalfum incidatChriftum. Quoniam
Chriftifaluatoris aduentum præueniet Antichriftus, id-
eofollicite præcauendum eft,ne quis paftotem quærens,
lupum inueniat. Ob-hoc prædico tibi: vnde dignofeas
yeri paftoris aduentum. Hoc dédit fignum : hæc enim
fuit voluntas eius, vt primiis aduentus latenter ficret, &
quxreret quod perierat : fecudus veroaduentus non ita,
{cd (impliciterait: Quemadmodum, mq\ik,fulgurexiensab
aquiloneapparetinoccidente, itaeritaduentusfilij hominis. Sub
ito omnibus apparebit, neç erit indigens quifquàm interrogate:
fiuenicfiueilliceft Chriftus; Quemadmo-
dum enim fulgur cum cmicuerit.non egemus interrogar
re fi fadta fit corrufcatio : ita çü m reuelatio præfentiaeeius,
effulferit ,npn indigebimusinterrogâre an venerit Chriftus.
Sed quod quxritur ficum cruce veniet , nec enim
praemiflàe expofitioriis oblitus fum : audi igitur fubfi||
^uentia : tune, ïnquit, quàndo vènturus e(ïffilobfiurabi-
tur,& luna non dabit lumenfiium. Tantà enim eritptpinen-
tia fpl'endorisin Chrifto , vtetiàm clariffima coeli lumi-
maria abfcondantur, præ fulgöre diuini luminis. T unc&
ftellæ cadent, quando apparuerit fignum Filij hominis
in coelo. Confiderafti quanta fit virtus fand* crucis. Sol
obfcurabitur,luna non dabit lumen fuum: crux verb fuU
gebit. Et ôbicuratis luminaribus coeli, dilapfifque fyde-
ribus, fol non radiahiwquando crux foie & luna præcla-
rior eft, quorum fplendorcm diuino îlluftrata fplendore
; fuperabit, & quemadmodum ingrédiente rege in ciuita- 1
’ tem, exercitùs præcedit, ferens figna & vexilla regalia, & |
ambitus prxparationis armifonas annunciat regis iritro^
itum:itaDomino defcendente de coelisy præcedet exer-
citus Angêlorum atque Archangelorum-, quifignumil-
lud triumphale crimis vexillum fublimibus humeris prç-
ferentes,diuinum regis coeleftis ingreftum terris tremen-
tibus nunciabunt. Idem Doftor ^oftaliquafic repetit:-
Sed quare crux apparebittunc, & quamob caufam in eis
prxlatü Dominus adtreniet ? perfpicuumeft, vtagno-
feant confilium iniquitàtis fuæ, qui Dominum maiefta-
tis crucifixerünt. Per hoc enim fignum, impudens Iu-
dæorum redarguitur mendacium vel impietas. Et quo-,
niam propter hoc ipfum habéns ctucem veniet : audi i-
pfum in Euangelio proteftantem: Quiafuncplangent omnes
tribus terra, vtdentesaccufatorem fuumipfam crucern,&ipfaar-
guente cognofcentpeccatumfuum fero : &früßrafatebuntur ïm-
ptam cacitatem. Qqid autem miraris, fi ctucem adferens
i vèniét , vbiôcipfavulneratUncoftendet ? Quonïamvide-
bunt, inquitÿinquem compunxerunt. ______ ' ■ '
C a p . VIL
REdemptor humani generis cumapparuerit, & mitis
eritiuftis,&terribilisiniuftis. Quemenïmmanfiie-
tum afpiciunt eïédli, hiinc pauendum atque ferribilem
corifpîciunt reprobi. Sed hune ideoele&i terribilem
non videbunt, quia modo terrorém illius confiderare
nondefinunt, & idéo reprobi terribilem iliumconfpi-
cierit y quia modo vltimi illius iudicij poftponunt rer-
rorem-: & quod eft peius , quafifecuriinfüis fecibus ia-
cent.,
Quod Chrifium ad iudiciumyenientem, iußi&iniußicar-
' nets ocu lisfint vifuri. .
BHriftus Dei Flius cum ad iudicium véherit faciendum
: omnes paritèr humanitatëm eius iuftr& iniuftivifuriftint.
Diuihitàtem tarnen eiusiniuftinon vide»-
bunt,qüæ tantum iuftis videnda promittkur. Nam quod
ab iniuftis diuinitas eius non videatur, teftatur Efaias qui
ditit:Toüaturimpius,nevidèdtihdiefiatemDei. Exquoaper- j
tiffime pâtet, quodreprobi tunç humanitatemi eius, vti- ^
que inqüaiudicatus eft , videbunt, vt doleant: diuinita-
I tem verb non videbunt,ne gaiidéant. Quibüs enim diuinitas
oftënditur, vtique ad gaudium demonftrâtur.
* Quod nonpater fed tantum Tilius adiudieium faciendum
vefiturus ejfe credqtur.
C A P. IX :
A It ex hoc bcatiffimus Auguftinus : Neqüeenim 'ad
A iudicium viuorum & mortuorum pater vènturus
j eft, nec tarnen recéder aFilio. Quo ergo modb non ipfe
vènturus éft?Quiaip(ènon videbitür in iudicio : Videbunt
in quem Compunxerunt. Forma ilia erit iudex,quæ ftetit fub
indicé : ilia iudicabit,quae iudicata eft. Iudicata eft enim
inique, iudicabitiufte. Nam & cum in Propheticis feti-
ptiirils JDominus legitür ad indicium eflè vènturus, etfi e-
ius perfonaita diflahéHone patenter ponaturtantummo-
db propter ipfumindicium Chriftus debetintelïigi : quia
& h Pater iudicabit, per Filium iudicabit. Namipfe per
füaepraefentiae manifeftationem noniudicat quemquam ,fed
omneiudicium deditfilio : qüia mänifeftabitur homoiudica-
turusjfieut hömo eft iudicatus.
Quodnonpertineat ad hancvitam,cum Cbriflusviuos&mor-
tuos iudicaturus de coelodeßenderit.
C A P* X.
N On eftconfequens, vt ad hanc vitam pertinere cre-
danius, cum Chriftus de ccélo adiudicandos viuqs
Sc mortuos defeenderit , & iudex hominibus apparuerit
manifeftus. Nam iuxta praefixam béati Auguftini fenten-
... . tiam,.
E
lufti.mcnj
•«purga.
buntur
Uiexttc.
rao iuJi.
CIO.
F
I G
yCurrepro-
f f i i n d n v i - :
Muri fint
j Chiifti di-
uinitatcra. :
jAuguft.
Ioann.19,
H
wann, j.
Auguft.
L t b c r l l l . 48-
tiam> quod de Chriftoprofitëmür futufum, quoniam de I
coelo vènturus eft viuos & mortuos iudicaturus,n5 perd- ■
net ad vitam noftram quæhic geritur ; quia nec in rebus
eiusgeftis eft,fedin fine fæculigerendis.Âd hoc pertinet,
quod lecutus Apoftolus adiunxit : Cum Chriftus apparue-
rit vitanoftra, tune & vos apparebit is cumipfo in gloria. V iuos
aUtero & mortuos cum venerit,iudicabinquia & iufti qui
vtique viuunt &ihiuftiqui,merito mortui appellantur,
ab illo vtiqueiudicandi iunt : fiuevtviuos intelligamus
q u o s hic nondum .mortuos , fed adhuc in ifta carne vi-
uentes eius inuenerit aduentus,mortuos autèm, qui de
corpore, priufquamvcniat, exieruntvel exiturifunt. .
Deftdibusiudieantium.
C a p . X I .
SEdesdicimus, quos Græci Thronos appellant.Thro-
nos autem Graeci fedes dicunt.Sanéti ergo quamlibet
ipfi fine fedes pei,iuxta quod feriptum anima iufti fedes
eflfapientia ? ipfitamen fedes Kabebunt,in qiiibus Chrifto
iudi can te fefluri funt,iuxta illud quod ipfa veritas àit : Vos
quifecuti eftis me,in regeneratïonecumfederitEilius hominis infe-
d e m a ie ftatis fua, fedebitis & vosfuperfedes duodecim, iüdicantes
duodectm tribus lfrael.
De b isqui cum Domino ad iudicandumfeffurifunt.
C a p X I I . .
KVce clarius confiât, quod omnes fanâi qui perfedte
mundum reliquerunt, cum Domino refidentes, caelegitur
in diuinishteris :Nobilis inportis vireius,quandofede- J
rit cum fenatoribus terra.
Qupdinpranominatis a chrifto duodecimfedïbus,non folumduo-
decim Àpoftolifejfurifent x fedomnitpèrfettorum numerus,
quiin duodenarium numerumpar-
tiuntur.
C v Pi X I I I .
S Anâus Auguftinus ita exhocin fuis tra&atibus dicit:
Non enim , quia fuper duodecim fedes fefluros ait
Dominus efle Apoftolos duodecim foloshbmines cum
illo iudicàturos pütare debemus. Duodecim .namque
numéro vniuerfa quædam fignificata eft prædicantium
multitudo: propter duas partes numerifeptenarij ,• quo
fignificaturplerumquevniuerfitas. Quæ duas partes, id
eft,tria & quatuor, altera per alterammultiplicand duo-
decimfiunt. Nam & quatuor ter, & tria.quater,duoder
cimfimt:& fi qua alia huiufmodi duodenarij numeri quç
ad hoc valcat ratiopo.teft reperiri. Alioquin, cumin locum
Iudæ traditoris Apoftolumlegimus Matthiam or-
dinatum, Apoftolus Paulus qui plus illis omnibus labo-
rauit, vbiad iudicandumfedeatnon habebit : qui profe-
<fto cumalijs fànâis ad numerUm iudicum fe pertinere
demonftrat, cum dicit : Nefeitis quia Angelos iudicabimu&l
Deipfis quoque iudicandis inhoc numéro'duo,denario
fimilis caufa eft. Non enim quia diétum eft, iüdicantes
duodecim tribus Leuïqux tertiadecima eft, ab eis iudi can da
non erit, autfolumillum populum * non etiam cæteras
gentes iudicab un t. Quod autem ait in ngeneratione, pro-
culdubio mortuorum, Refurreétionem nomine volunt
regenerationisintelligi. Sic enim caronoftra regenera-
biturper incorruptionem,quemadmodum eftanima noiera
re generata per fidem.
De vltima Refurrefttone corporum bumanorum.
c a p x i y ;
Micron.
I . G o r . i j .
Apte, m
j
F
.Car, j j .
REfurrecturam carnem omnium quicunque funt na-
tjihominum atque nafeentur, ôc mortui lunLöc morientur,
nullo modo débet dubitare omnis qui verâci-
ter Chriftianuseft, dicente Domino : Amen amen dïco vo-
bis, quia vennbora, quando mortui quiin monumentis funt, au-
dient vocem Filij Dei: & procèdent qu i bonafecerunt in Refurre-
àionem vitaïquiveromala, inRefurrectbonem iudicij.
Quod feptimo Angelo tuba canente, in iclu oculi erit Re-
furreftio mortuorum.
C a p . X V .
BEatus Hieronymus quorumdam de. refurredtione
difputantium fententias,in epiftola fua quam ad Mi*
netuu m fcripfit, aflèrens ita dicit : Quærimus cur de no*
uiffima tuba mortuos feripferit Apoftolus refurreduros?-
Quando enim nouiflimadicitur , vtique aliæ proceflè*
runt. In Apocalypfi Ioannis, feptem Angeli deferibun-
tur cum tubisj&vnoquoque clangente : primp videlicet,_ j
fecundo & tertio,quartoque&quinto,& fexto,quid per
. fingulos adum indicatur. Nouiflimo autem,id eft fepti*
mo-, clarotubæftrepitu perfonante, mortuifufeitantur
corpore quipriushabuerantcorruptibiliaincorruptibi-
lia, recipientes. Pro eotamen quod de refurtedïone
mortuorum ait Apoftolus, omnes refurreciioneseffe in moment
to, in iftu oculi, innouiftima tuba,tanta,^vt ait Dodor, celeri-
tate fietrefurredio mortuorum, vt viui quos in çorpori-
bus fuis confummatibnis tempus inuenerit, mortuos de
inferis refurgentes præuenire non valèaot. Quando
enim dicitin pundo temporis atque in motu oculi atque
momento futuiram omnium refurredionem, cundam
primæ & fecundærefurredionis excludit fabulam : vt alij
primi,alij nouiffimirefurreduri eflè éredantur. Itempoft
aliquaidem dicit: Üocfentite debemus,quod quomodo leuis pluma,
aut tenueficcumqüefolium vento ftatuque raptatur , & de
terra ad fublime transfertur : fie ad oculum& nutum Dei omnium
mortuorum corpora mouebuntur, par at a ad aduentum iu-
dicis.
Quod ad omnes homines pertineat Refurreftio : immutatio .
vero tantum Àd fanïïos.
C a P, X V I .
E Cce dicit Apoftolus : Canet tuba, & mortui refurgent, &
nosimmutabmur. Sed non ficut bonorum & malo-
rum generalis eft omnium Refurredio : ita communis
credehda eft immutatio. Nam iuxta quod beatus Auguftinus,
Hieronymus, Iulianus Pomèrius, cæterique te-
ftantur , Refurredio communis eritomnibus bonis &
malis, immutatio veto folis danda eft iuftis : quæ vtique pb]
glorificationeminfinuatæternæbeatitudinis. • Pomer.
Quod nonaërium corpus fed Caro quamgerimus, fine vlla
eorruptionerefurget.
c a p. xvii.
N Vil o fnodo audiendi funt * qui pro carne nefeio
quod corpus refurrëdurum fabulantur aërium:fed
TuxtafacræHiftoriæveritatem, inhoçquodquifque vi-
H
uit , refurredurus. eft corpore. Nârn vtcæteros taceara,
egregij præceptorisnoftriEugenij Toletanæfedjsantifti-,
tis, breuiterhæc verba retexam : Refâlrredionem autem
carnis veriflime confitemür, non vt quidam délirant, vt iptseceffor.
in aë ria vel qualibet alia carné refiirgamus: fed in hac qua
fumusdn hac qua etiam pro redefadis coronam,aut pro
male geftisy nufquifque mérebitur recipere poenam.
Qupmodo ftiritualta corpora tunc habere credantur, cum futur a
corpora nonft>iritus ,fed corpora veriftime
Approbentur.
C a p . X V I I I .
RËfurgent fandoriim corpora fine vllo vitio > fine vl-
E u g c m u s
ladeformitapfine vlla corruptione,vel oneris dif-
' ficultate. In quibus tanta facilitas, quantafoelicitas erit:
S s 4