A
Luc. i8.
JR0m.11>
ï.Ptt.3.
Jacob. 1 ,
B
Iob.ï.
Luc J. 6.
Damel.i3.
Gmef.}9•
3,Rig.i3>
Ecclef.15,
c
Demi.
z.Tim. 4;
PMÿ.i.
D
Rom. 6.
cunque diuinus timor meliora fuggerît, concupjfcen-
tiæ aueriosà ratio ne impjetus retrahit, & aninyjmad
hjfteirafcendum mouet, ne peccet, a concupifcentia mali
ipclinatus.Ethoceft, irafcïm'mi&uoUtepeccare.
' XLVIÏI. Officiapra&icæ feminumratiortem fuftinét,
quorum irreprehenubilis operatio ad maturitatem per-
duéia, refpondentem praxicognitionemparit- Setpinatis
enim vobisipfis ad iuftitiam,metite v obifipfis ad fruitum
yit«,iUuminace vobisipfis lumen feiend«.
XLIX. Infeminibus vnumquodque fimileptoducit:
fed in feminibus virtutis non ira te res haber.ldem etenim
duarum fiepe, aut trium, aut plurimarum opera feçiina-
tum,& alium atq; alium fru&um gignit, v thune quidem
feruum Deicognitioneperficiac , hune amicum, fiunc
filium faciat, Diuerfitatem autem germinum vnius feriii-
nisefficiuntleofus, quibus mouentur,qui adionum fe-
, minaiaciunr. Bonum enim ,ex fenfu timorisDçi femina-
tqm.feruum-Dei générât. Quod autem exintrodudçria
charitjju:e,Dei filium efficir.
h. Animæadbonum agendum conftituendumq;,tria
certamina fubeuda fiint. Primum quidem eft cum aliquid
cumvirtute£oniundumlra'ccre inftituit>c6traprohibentiaillud.
Alterura certamèn, yt bonum partum in præda
ne. Cédât,cogitatipne laudes Fous ad nos manantes repelle
h te. Tertium quad contra propriam çoroplacentiam&
arrogantem de fe opinionem fuicipitur.
LI. Si iufljefunr.pmnesgenteslaudare Dominum, quo-
niam cnnfirmata eft fttper nosmifericordia eius, prudenter fane,
qui pro odaua cecinit,neminem in inferno confiteri Deo
dixir. In inferno enim quis confitebitur tibiî inquit, prôjnullus
confitebitur.
LII. simifericors Dominus&iuftus,&Deus noftermiferetur,
igitur cum m bonitate nos condiderit,in iufliiia nos cafti-
gac,& cum ab eo defecerimus, in miferiçordia recipit.
LIII. Si-fugis malorum imitationem, fimul de'ipfis de-
traherefuge : nam detra&io charitatem abnegat,§c timo-
remcontemnir.
LIV. Qui timoré poenarumDomino feruit,in praefen-
tia tentationum, iucundis vita: rebus ipfum priuantium,
h
*m 4.
da,aut damnandarapit, tum ad teipfum conucrfus,adio-
nes tuas exa&è diiudica : ne forte dum proximi erratale-
uiora rigide cenfes, tu grauioraincurras,8chefcias:ac tibji
talequiddam, q.ialePharifæoillkp.nringat, nen?pe,vt
(publicaniculpàsiiifpiciéns l & i$a
I gfigens, qùem damnas, ilîum ipfumiudiççm habe??* .
comparaciohe enim PublicWp^us P^ar^uipcondem-
nauit , quàndoquidem àbhumiliate ejfatio eon^emnari
Confueuit., | • .
XXXVI. Quiaccufat a-quo fibiverbo, aift tackoirro-,
gataeft iniuria,cium eodem a peçcato yi&us,imbelfirque,
1 êc cum iniuriofo infipiensdèprehehditur ; malum enim
1 malo viras eft", & période ve ille , malo perpetr^to legis
præuaricator euaîu.Âit cnimtäemalum pro malo,rteue male-
diâumpromalédiiïoreddoes. • : j
1 XXXVII. Si-fides fécundum Iacbbum fine operipus
mortua eft, mortuum autem ia ijs qu« non funt,numera-
tur,errat igitur, qui fidém yirtûtibus deftitutam fe habère
putat, & eft infidélis, quamuis fidem in Deum fe habere
autumet. 1 r, ,
I XXXVIII. IuftusDcicultor lob diccus eft,quia open-
bas pictatem c tga Deum refle praftitit. Non enim vetbis
nudisDeum colebat, faftis autem mandata eius afpeina-
batnr. Tniuftus antem andiet, quid me volts DommDofimt,
érnonfaciiqut dicoï
XXXIX. Fidelis eft beneuolus commillorum aDeo
legitimorum çitra tranfgreffionemcuftos.
XL. Querh Vcrlnet feu poflidet mundus, non libérât
tempo, : quemiütemnontetinetmo'ndns, noninbigit
tempus.Hoc ex fénibus.dc quibus in hjftoria Sufannæ, ô£
exadolefcetelofepho liquet. N lilliin afFçûaætaicfuam
libidinemJhkvcto annisiuuenilibus canospudicitiç mo-
resdemonftrauit. .„ . • .
XLI. hlanusânimifuntyktqtesin a^ionepofitae, qui-
bus perfundus homo ïmpletmanusTuas, &fipfacerdos,
qui-Deo*in Chtifto le fu h ö to am lau fso fe te poteft.w»
ffienmfyectofalaus inorepeccatoris. p
J XL11. Laus eft ,'qu* per côntemplationem creaturae
ft^ ^ PM Km ^ a tio ife^ ^ p iom m Ôe(^dicatutgr^ia.|'n0nadmodumineoncuiruserit.Metiieadumefteuimîne
run?aaotiaglotiecatio,vtiuqui( DqnieJ. ip/ereattopra-; affeOioergaEescaducas,quieftinjplbumoremeijnat,fi- .
j Qman tem a ch » « » -
eÄTi&iD«tfi»atrawno^'0I'Hn,ö)a^tfflt,tt^ae/4«dD,5«iaJapif»-| te erga Deum vittutidat opera, cum nihllmftanuum ma-
Ittam&fortitudïnmdedifiimibï, &mncößendiftimibi qilAro- 'dozam&b habituai amore etgavittutemauocarepotetit. {
^ eaaiUjat qute fequuntur. Saàtaiw.inquit/tparatenasdtMtatsfl^tr.iaiaw.aaa».
X L 1II Mottem timere haudeftftcundumnaturam,Ua/M,a»per/ecBiw.aBgladi)«iScqua;lequutur.Siergopeite- |
nemofiquidem comtaeam quidquamaudeat. Atnunc a .p fetuitum*cubdumt™otem.eftbomfe.cudumch^
ab omnd>u«,quivitamaguntex vittuté,côtemnitur,Som ritatetnoperatio. antepoftâitmem quodimpcdeâam
didataigitutconfcientia mortis metumafFcrt.HinçPau- ettMudtutum.uequefitmumeft. . j
lus.poftquambonumcettamencettauït.curfumconfam-1 L.V. C^andoDeo.petfidcmipihmfacerqcSeedimus,
mauit fidémferuauit,expeâansiuftitiïecototiam,delide- cogitate quomodofiet.ablbneara ■ Nihil enim tattu dit- j
tauitd’iflblui.Sceflecum Chrifto^tquodmuHimagno- Hçile eftvoluntàtiomnipotenti Dei.quicftfaperomnia.
- 3 - ‘ . »• . 1 -ii. ___• .rnliinrutpi>iiicnni«iilinsnund vnltcO'
Pfitlm. ni.
pore fugiunt, feparari acorpore,hpcillierat in optatis.,
XLV. Qijjin hpc.faeculo rnortepeccati eft mortuus,&
cui vitafecundum carnemeft potior, is non^mmerito feparationem
carnjs ,per quam.a vita, qnain iij manibus habet
difiungit»r,formidat.Iuftiis autem ante feparationeiq
carnis , iuxtalegem & prseferiptum virtutis a carnefeiun-
6tus, & vitamin came mortem reputans, ( vt ait Beatus
Paul9, infelixego homo, quis me liberabit de corpore mortis, hujusi
hie ad vitam veram progrediens , mortem fenfibilem me-
rito ampledendatn ducit, vtpote qua ad veram vitam
tranfmittitur.. ^
X LVI. Illic eflequilibetfeftinat,vbi pofTeflionesfuas,
& facultates habet, fiue vbi feVelut captiuam prabet eius
cupiditas. Qaiigiturcffileftespofrcifionesexoptant,vtin
patriam propria euntes, difcefTum a corpore cöcupifcunt.
Atveroqui melioribus deftituti funt;, his terribilisefta
corpore emigratio,quaillos ipforum facultatibus,& ipfo-
rum opinione iucundis fpoliat.
X LV II. Cum pars animae irafeens , & pars concupifeens
male confpirant,nafciturtriftiria,ira,inuidia,iniquu
odium, iniuriarum memoria, & fi quid horum eft-hmile.
Quo*d fi mens meliori cogitatione didas facultates dis-
iunxerh, & nitatur pars irafeens tueri ac defendere, qua
Quin potius cum voluntate eius finis illius.quod vult co-
currit,&idem eft illi velle acperficere.
LVI. Sifecundum IoannemDm charjtas efi, qui diligit,
in Deo manet, 8c Ueus ineo. Qui.autem,6dit proximum
certum eft ilium acharitate feiundumjodiumfubftitue1 j
re. Qujigitur oditnaturaconfortem,dDco diftat:fiqui-1
dem Deus charitas eft,& qui manet in charitatejn Deo manett&
Deusineo.
LV lI. Quern in veritatedelidorum fudrumpoenitet,
is & femetipfum reprehendit,&conuitia ab aliis patienter
fert.Qui autem parui penditpcenitehtiam,commiflbrum
afe peccatorum immemor, i.ndignatur, cum Deus dicii
a.ut fieri quippiam contra ilium ad eius vtilitatem permi-
ferit,8c.cum audacia, quiifeci ? inquit. Quemineufans
Deus per H^Leremiam Prophetam ait: nantft homo qui dgat
poenitentiamfuperpeccatofuOidicens^uidfecii
LV 1IL Sicognitio naandatorum Dei per fe obuia, 8c
intelledu facilis eft omnib9, quid eft quodProphe taorat
fibi intelledu dari, vt ea difeere poffit, DatnibiintelU&.um,
inquit, vt difeam mandata tua.
LIX* Qui labores afcedcos propter adeptionem re-
rumindifferentiumingreditur, is fe meliora deterforibus
per mutate nefeit. Similiter quiin virtute cplehdadecenm
m
I Gtntftio
\\mih.7.
youth. 4.
tat vtfinecertamine gratis eas Deo exercefe poffit, fed vt
mirabilia dona confequatur, Deiiudicium&prouidcntiam
ignorât.v -.
L X Credentis in eum in quern creditur indiferetafi-
dei , charitatis in eo futur* quafi quoddam prooemium
eft,qua:cum venerit, myftes de cætero &amicus fit eius,
in quem credidit.Id quod perfpicue demonftrat Abraha-
miin Deum certiffima fides, perquamreligiosè eumeui
credebat veneratus, in eius cognitionem venit’, ex qua in
charitatem illius proceffit, qua fiorente, à.Deo conditO-
rum notitiam âçcepit, amicus Dei vocatus &ia6lus: Dixit
enimDominus Deus, num celarepotero feruum meumAbra-
ham,quafdtturusfum\
LXI.Chriftianum primo in feipfo vlcifci oportet, &
fie demum in aliis.Nam Moyfes primum in èos qui ipfu m
offenderant, mitis & iniuriaeimmemor,in Deum peçcan-
tibusrede& naturaliter irafeebatur: non quidem odio,
autaliqua perturbatione màlaincitacus:ied proiisipfis,
contra quos id agere videbatur.
LXII. Qui fe contriftanti,autiniuriaafficienti,aut vni-
uersèmoleftum quippiam, & acerb urn importanti paria
referre meditatur, hic praeftitam fibi.dDeomifericordiam
lsditjrton remetiens eàdem menfura conferuo,qua men-
fus eft ipfi Dominus. Quo pa&o igitur zelus pro Deo.ipfi
Deo acceptus erit, fi prompte in alio vlcifcaris Deum, in
teipfo autem iniuriofUs eumtrabtarifinas?
LXIIÏ. Qhemadmodum citraartemautartificem,in-
ftrumenta 8c materiesdomus auc nauis parati non poteft:
lieadibopum vitae fecundum vittutem perueniri nequit,
fine continentia>I)atientia,bümilitate & o rati one. Quo-
circacontinentia quidem animum, d mundanis volupta»
tibus Coercet i & ab ornhifa âo prauo eufii reprimit: pati-
entiaeum labores ferre docet, 8c forisinuadentestenta-
tionesçonçràcontinendam,tpleranterfuftinere.Humili-l
tas verb lui compotem exerçere infpeétionem fui,& non
alibrdiÂeflè iudicem :foli autem, vrdignum eft,Domino
iudiciüm permittere, qui probe cuiufque fadta nouit fiue
eabbna, fiue mala fint, 8c hinementemad manluetudi-
nem,8C ftatum pacificum tranrerre.Et veram quietem ex-
ercere docet,& efle in feipfo, atq; ob hoc in Deo. Afïïdua
autem &,perfeuerans oratio propter colloquium cum
Deo,mèntem d cogitationibus mundanisabdueit,illam
Deoexhibet, & propter appropinquationem ad Deum,
lenitate'& pie tare implet.' ^ ■
LXIV. Qrationem efïè virtutem virtutum,à diuina
feripturà didicimus. Ipfafiquidem pro omnibus virtuti-
bus Deorépræfentata,eum rogat,vci illis aduèrfus paflio-
num acieitid damonibusmftru&am opituletuf. Hoc cibi
Moyfesperfuadeat, qui oratione bellatores ïfraelicas cor-
roborauit, & Amalecmanuum eleuationeinfegara con-
uertit.
L X Vi Quantanvvimhabeant diuinæ feriptürx verba,
aduèrfus dæmones nos tentareaggredientes , Dominus
nofter hominisnatufam indutus docuir, quandodiabo-
luseum vt hominemtentare aufus eft. Perlcripturæenim
fandaefuæ verba omnes verborumillius machinas friuo-
ias,& fuperatu faciles oftendit.Triplicem quippe&maxi-
me generalem aduèrfus nos ratiocinationem, gulae, in-
quam,auaritiæ, & vanæglori* per fàcra feripturæverba
nihil vderedemonftrauit.
LX-VI. Non nèmini iniuriam facere,aut conuitiari,aut
verbéraincutere, hoc Ghriftianum facit : fed hæcab aliis
fibi fabta patienterferre,iftud germanumjChrifti difeipu-
lum prodic. Diétum eft enim amiquis,aitSaluator,octf/ww
prooculot&dentepro dente.Ego autem dico vobis,non refiftere ma-
lo:fedquipereufferit te in dexteram maxillam,prabe illi&alte-
ifuardeinceps fequuntur.
LXVII. Immodcratustimorpaupertatis,pâritpauper-
tatem. • - . •
LXVIII.Paupertatem qui fimular, & mifericordes cia-,
culum fpbliat,ihiuftus, 8c rapax eft. Quod enim erat yere
pauper accepcuruSjipfe per umulationem clam præripuit.
LXÎX. Qui partem animæ fine,in qua vigent iræ,paca- j
tam,& ira omni vacahtem habere defiderat, prius partem
concüpfeentemadperitutas voluptatesnon propenfam,,
__ j______________________1 .
1e fealem habere cnitatur. Nam fi hæcbenefeaonha*
bcat.necognaMm quidem eius,itafccntem.inquam.bene
haberenecÇïieeft. Incaffumigiturlaborat, quifibinon
irafcendi leges imponincupiditatis autem appetitus in vi-
tium prolapfos nonfanat: è quibus tanquam dfonteira-
rumperturbatio promanat.
LXX.Continenseft,qui contra quameunque volupta-
temrationi repugnantem conftanter,perpetuoq; rehftit.
LXX I. A perturbationibus libereft , quiexfumma
contmentia refiftendi habimm fibi confirmauit: qua
præditus quali täte 8c cohditione,nullo mo tu turbidæ vo-
luptatis con.mouetur.
LXXII. Continentia: pro virtute,& firmamento adeft
timorDei:robui;autem apathiæ eft in trinam monadem
fincera charitas.Pe'rfeâèiuftus omnes infe virtutes equa-
biliter poflidet, vt non fit manTuetior,quam temperan-
tior : aut temperandor, quam fapiendor. Nam iuftus im-
perrectus effe non poteft : fiquidem iuftitia eft omnium
partium virtudsfinevlladiferepantia confenfio.
LXXIII. Quantum pars animæpdnceps,fiueratiore-
bus fluxis, & caducisaffixaeft,tantum à Deo déficit,ac re-
cedit.
LXXIV. Monachus non dicitur facere ,q u * per corpus
eifecere conuenit : fed fi id agatf vt ea per corpus ope-
returanimus: liçecenim idem facere muldmodis. Vtieiu-
nare ob dmorem, nie caro infurgat, non odio liguritionis.
Ecrurfum, metu violand* legis,qu* de abftinentia à cibo
monachisfancitaeft: non defiderio virtutis, qua fe quif-
piammodico alimento reficit.àut compleâend* delicia-
rumfugæ.Neccflaxio enim adnaturamfuftentandam ci-
bus capiendus, non autem corpoti,curnvitiofa appoficorum
appetentia edendo adulandum eft.
LXXV. Conceflasmonacho epulas exquifitè condi-
tas velle, teftimonium eft, coaâu quodàm humano ieiu-
niafufcipi.Id enim immoderatum amorcm corporis, non
religiofæ exereftationis cupiditatem arguir.
LXXVI. Nonfolumtardé,aeferoepulisaccumbere,
fededam epulas cito finire,ieiunium eftmec inftitud mo-
naftici eft, ob famem duntaxat ingenteni fedandam ede-
rerfedvarietate ciborum nullavti. Afcericum fiquidem
eft,cum vniformi alimehto menfç breuis.folucionem ani.
mi ad omne genus eduliorum fe demittentis, v f remin-
fuauem 8c iniùcundam auerfad.
LXXVII. Cum ratione parum ctongruens ieiunium
eft>legitimum quidem, ac definitum tempus expe^ans,
hora autem cibi fumendi effraeni quodam impetu ad*
menfam prorumpens: & cum carne edam mcnccm vólüptadeqrumquaeappofitafunt.
illigans.
' LXXVIII. Carnem, &Tfanguinem Apoftolus appèlla-
uit carnales affeiftus , & prudentiam carnis, rcentemad
hxc prouocantem, cum dixit: Caro, drfanguisregnum Dei
nonpofiidebunt. Et Prudentia carnis mors eft. Ipfa igitur caro \'Cor' T
quoddam nutrimentum eft dasmonum.D«?» appropiantfu~ * R
perme nocentes, inquit, vt edant carnes meat. Qdi ergo pervir-'^äiw.is.
tutem carnes, de quibus loquimur, macerac ac tabefacit,
daemon es fame occidit,& ad arma fibiinférenda imbecil-
lioresreddit.
LXXIX. Si cognofcamus quales nos ipfi fecerimus H
per peccata, quae commifimus, tunc quales nos Deus fecundum
naturam fecerit,intelligemus.
LXXX. Mens femedplam qualiä natura eft , cogno-
feens,propter mala qua: foris padtur ,!iut fubit, neminem
in crimen vocat. Nifi enim priuspafTafuiflet finealiquo*
non iampatereturab aliquo. ’ p
. LXXXI. Continentia freenum e ft, -cupiditatisimpe-
tum in efcasacpoflefliones,aut glodam cóhibens.
LXXXILObedientia eft perfuafio, quationdifeernen»-
do, abfquetriftida, &ratiocinärioneiuflbrumimprctur
officium. Alitei'. Obedientia eftperfcótafubieédo, voluntate
propria fpoliata.&folo nutu PiÉepofiticitraperturbationcm
ad agendum impulfa.
: LXXXIII. Nemoamalo dsmoneoppuguat9vnquafti
deuincetur, ni prius ipfe per fe diuifus, carnisfuaevidofis,
&rationi aduerfahtibus defideriis paulatim manusdans,
ab iis deuidns fuerit. Qua tanquam anfa arrepca dia-
. . . . . . bolus