1 JrJ
4 6 D. ^Jldhelmi, Occtdentalium Saxonum Epi/ç.
tibus) folica pietacc,Chrift» famelicis fuis tam vbertim cô-
tu!it,vtvfq; adPentecoften.q (cptenis hebdomadarü cur-
riculis câkuiatur, diuinitus allata epukrum ftipe quotidié
afFatim pafçcrentur, Quod autc coelcftis muiiificentia: fti-
pendiu potius q humauæ liberaliratis xenium fiierit; cer-
tiffimis experimentis colligitur, q> fruiftuofum eulogi*
mnnüiculumab ignotis allatum eft parafîcis & tépore prç-
poftero ; id eft,vernali n5 aututfmali, diuinitus impende-
batur mala punica, Si mala-granata cum palmcti daôfcylis
('quos nicolaos vocât) fauos.vuas, Si palatas (ïd eft; ficatü
caricarum maflas)cum nouerimus.vinearum & palmkum
propagincs vete quidé frondefcére Si floreicere j led Au-
tumno racemis turgentib.Sc botris flauciçentibiihiceicere
ac matüreftere. Contigit aliquado, dum cakmitoiâ famés
atrocitate inpromitëuum Ægypti vulgus graflàretur; plti-
re's ad eum catcruatim,ftipis gratia,conflüxifle. Aft ille tres
fp'ortuks cruftulis Si tortelliS refertas, vniiis dieitantîiin-
tèruallo jfratribuSjVÎélus alimoniâ præbituras ; fcrtili be-
nediaione foecundâî,famelicis vulgi turmisexhibuic,quç
qu.itéénis menfibusçum panis copia plebis inopianrrefo-
Cfllanrés,ab imminemis famis inedia & diicrimine dcfen-
derunt : hoç idem de farris fimik Sipolline, fimulq; cralla
Mcipînguedine feafle memoratur. In prior?quidé miraculé
coi bcs,Si fifciles.imitatus Euâgelicos: In fecundo au-
ferbïleehithum olci.&pugillum fàrinæab Helia Prophète
foeeundæ benedi&iohis vberta te refercos æquiparat.
TT*, xpletis igiturlicet fumarim mafculini fcxus exemplis,
Hvquinequàquanutabundointegritatis fondamcto, ad
inclytas itidem Iccundi fexus perfonas,quç inlàndæ virgi-
ttitatis perfeuerantia inflexibibili métis rigore vfquequaqj
dutau eru nt,ver b bram greffib.gradàtim fpaciantes,ab eif-
dem pulcherrimospüdicitiæ flores foelici ter caperecoté n-
flaiftus squatejiusad beatitudinis coronâ illo cleméter adminidilum
patfoeinij præftanoe,qui virgo ex virginis aluo
naftiratus protopkfti piacula expiauit.&totius mundi fta-
tüitiprôfugatis tenébràrum pi incipib.beauit.Inextricabi-
lipîeetà plùmem9: S quemadmodum pridé ex vtraq; T e-
ftàmentorum ferie principali ièxusexempk caftitacicon-
t^uéritiacfegeflïmus,cui potiffimumpr® cæteris virtutum
'rbàritmatib.virginâli propofitum fiiperniatria paradifi &
coetéftkregni’veftibulapacefecit, eodémodo in foeminini
tèxitsprokpia, ficut infra expérimente adftipulabimur,
Vberrima- pudicitiæ documenta folerter enucleare nitametorum'edida
orthodox® fidei cultoribus îrrogabatjto-
tamSic.'iæpcouinciam penetrauit; cuius integritatis tàa
flimoniam nec membroriim crudelis dilaccratio, dec Ik
dorum atrox vexatio præpedire, nec varia teftularum frà-
gminainfringere, vel torridà carbonum inccdia' v|lateniis
vincere valuerunt.Quin potius vt Adarriantinüsfcopuhis
contra illatacainificum tormenta ferrô fbrtior induruit,
cuius rei documenta, & non fidaï veritatisiudicia, Siculiis
indigenaôi Gathanenfis oppidimiiniceps côcorditèrâd-
ftipulantur; Qui cumÆthncemontis incendia fauillis late
(cintillantibus bullirenr, iulphureisq; flammarum globis
feruidatorrentum fluminain prçceps currentia crepitarëti
iâcram fareoph agi cyrnbâ, qua virginale corpulcu lu clau-
debatur, quali turris obftaculu, 6c mûri propugnaculum,-
ruituris ignium imbribus oppolüerunt, & mox horrcdps
focorum àidores obuia quaeq; erematuros, & liquefadas
fcopuîorum congeries voratuids, dido citius, cam virgi-
nis liifFragio iopierunr.
Mlhi quoq;operæpretiumvidetur,vt iàndæ Agathaé
rumores,cafli(Iimæ virginis Luciæ præconia iubfe-
quatur:quas præcepcor & p;edagogus nofter Gregorius,
inCanone quotidiano,quando Miilariim folenniacele-
brariturparitercopulaflècognofcitur, h'oc modo in cata-
logo Martyrum ponens; Falicitate, A naßafia, Agatha, Lucia:
quatenus nequaquäm literariim fèric iequeftrentur; quæ
contribulï populo apudSiciliam gcnitæfimulçoelefti gloria
gratulantur. Etenim iicutCathancniè municipium
præ cæteris Trinacriæ vrbibus , Agatha martyrro toeli-
citer coronatur ; ita fàmofiflîmæ Chrifti tyiunculæLu-
c i® prærogatiua. Syracuks opidum Sicili® prolperis iuc-
ceflîbusfublimatur. Quagenitricwnprolixa vâletudine
fàtigatam ; & meritis Agathæarcuo ernoris eu; aram, cum
alternatim confa bularentur huiufcemodi precibus inter-
pellans : Per ipiàm, inquit, te deprecor, quæ te ieruauit,
netumihi ipôfum nomines, nec te mea pofteritate fru-
dum immortalitatis inquiras, fed omniaqu® mihi eunti
ad corruptions me® authorem hominé morituium eras
datura,da mihi cunti ad integritatis me® authoremDomi-
num noftrum Iefum Chriftum,Matre igitur conlèntiente,
fit rerum repentinadiflradio, arcarum ciftellæ relèrantur,
mancorum marfupiareplentiir, fponfàlia erogantur, cre-
pundia&cceli côparantùr triclinia,ac dum camale dillipa-
turpatrimonium,ipiritualeexercccurmercimoniùm.Verum
pro huiufînodi negonoiponfus iracundiæ fàcibus in-
lîp vtfupraretulimus beataMaria,virgo perpetua,hor- | flammatur, Pafchafius coniîu tribunica poteftate fretus,
tits cócliifüs,fonsfignatus,virgularadicis:gemmulaflorisj
aäföra S&Hs,naaiS patris.genitrix &germana filij, fimulq;
fponfa aG feelix vernacula, fandarum fberus animarum,
fupmiorUm regina ciuiu, columba inter L X. reginas &
bisquadiägenaspellidcs. propter perennë puritatispriui-
legi mii, ob li d ë fk ciili, Monafcha Mundi Redorem Poli,
RedcmptoremfolijArchangelo pronunciante, Paracleto
obumbrante,pr®cordijs tripudiätibus, fceliciter fuicipere
meruit. Verum mihi de Mari® perpétua virginitatequ®
ante facri fermoms feceptaculum virgó fauorabilis extitit
6c poft cceleftispuCrperif pr®conium, virgo fäüorabilior
pérmanfit, folicite fcribenti repentead memoriam redije.
Quomodo C®eilia virgo kcratiffima indulta iugalitatis
cötiibrtia, ac pada pifoci fpohialia obtentu caftitatis refu-
räns>velutpurgantehtalaudabilis fpirituS feruore cocem-
pferitVdelpexerit, réïpuerit, qu® licet organicis quinqua-
genis& terquinisfonorum vocibus concreparet harmo-
riia,ac fvletiferos Syrenarüm cöftcentus cum inexpertos
qüosc[; ad vit® periculäpellexerint, fub ptextuintegtitatis
fürdis äuribus aufeuliabat. Quamobrem procumpropriü
& futurum ( fl virginitätis fortuna pateretur) leuirum, a
faferftitioiä delubrotum culturaconuertens, baptifmatis
fönte renatos vihbiliterAngelicis perfrui confpedibus fe-
cit.quibusecelicolaabaftns deftinatus,cartditus ac purpureis
contexta fertafloribüs obtulit: iftas, inquiens, coronas
iramaeukto & mundo corpore cuftodite, quiade
Patädifo D ei ea ad vos attulit.
Sed&celebernmus virginis Agath® rumor ea tempe-
ftate longmfcule crebrefcés, cum Diodetianus Imperator
auguft® poftétatis monarcliiam gubernäs, truculenta torfadàangoreafficitur,
eo q> Chrifti tyruncula, neciermonü
feueritatecaftig.ua, neclenonû fallacilenociniotradita,a
rigido,virginitätis propofitopenitus infledi valuit;quäuis
ceftibüs conftridäaddeceftabileproftibu!um,&inuifiim
lupanar içortorum^trahere vel triidere niterentur fanda :
fed ab omni Magorüm machina illæiàm, & harufpicum
fuperftitione incontaminatam Chrifti tutelaprotexic.Po-
ftremo fuiibundus Conlul flammiuomis aflandam torri-
bus tradidic ; ira vtatt® picis & refin® fomentum cum
Icincilknte oleo, rogorum incendiacumülarenr. Sed h®c
diuinæpoteftatis imbribus ibpiradido citius tabuerunt;
Igitur beaca Lucia iàluo pudoris figriaculo, 6c co nfum raa-
tovit® cuiriculo glorioiiim Martyri triumph um meruit,
dum mn crone confollà, main it purpureum iànguinem
hindere, quam preciöiam pudicitiam perdere. Nec tarnen
cruentus carrtifex obeuntem virgiricm gratülabuil-
dus conipexit, féd catenarum nexibus conftridiis, & ab
omriiTfinacriavt barbarus prædovel crudelis Archipy-
rataipretus eft cumquead vrbem Romuljdam rigidbcol-
laribus prægrauatus duceretur, à Romano lenatu capita-
lern ibrtitusiententiam,pra’buitlugubre Ipcdalum. De-
nique Iuftina iuftiti® vernacula, ab orthodoxis non con-
temnenda virago, cum Diodetianus Imperij (ceptris in-
foeliciter fungeretur, quanta vel qualia apud Antiochiam
provirginitateferuanda pertulerit, quis mediocri fretus
ingenio expedire ie pofle glor ietur, cum flgnorum &pro-
digiorum geftaquæ literarum apicibus intèrta leguntur,
diligenterdicant, quod eam neque procus ab integritatis
arce detrudere , nec magica malenciorum nécromantia
vllatenus vincere valubruntjied omnis præftigiorû fesena,
De Uudibm. virgimtatis, Liber.
47
quam callido M l i ncbulqn« itlièmania- ùeflari, notitix («uiabdtófecretonn. atcanaptoduntur)
v t rumuseuanelcens dilparui,,cà;ra hquefccnse- .runt, vtfumuseuanefcens difparui,, vc c®ra liqudcense- ki-™,------c ______ n ../
mareuit, vrvmbra ktifcem d id o citiits diflblutaeft? Hac
finquam-) cum Cyprian us, qüi per idem tempus haru-
ipicum celcberrimus, & poft Zoroaftrem 6c Simonem,
Magorum præftantiflimimus fiiilfe memoratur, adhibitis
Leuiathahargunientis ftropholisq; deceptionum mufei-
CQgnitum elle vellet... Nam cum in Eugeniam falfum ftu-
prum & lupaharis incæftipiaculum Mclantia nigro nominis
pr®fagio tradudamarronalis pudicitiæ obliüifcens,&
quam lîrfciuæobfcanitatis ludibria , carnifque incentiua
illccebrofis ftimulis agitabant, fajlaciter impingere moli-
retur^vèlu t ferrât ° apoh.getic® defenfionis clypeo retün-
» » j copukm&mmrfe confo^tium fl. d e - 4e » ftrophofe iccufatioms catapultas de fellmtis phate.
tenequitet.tlhcopercafttffimamluftrnævitglnitatemiqua ttaptolatas.in rpfos.à quibus diriguhtut, retotfitfquod
T eS l l f t ina1 « ■ * » libelU- Eugeniani vbetius esplanat : qÆma^noludumGhtifti
trophteum & meludabde btautunt,licet dumautiquiU.sârannamctmifabrLtorefaïfitatumpo-
pagaflusptude|tefintellexit : .taytaaummEcclefiaftictSd tius quant ptesbvteti populotumt quos adultetinæ M -
Esorciflno catbechizatus & patttment.s grat.* vuluatn lationis calot incæfti et,mine ernemabat, dilTona fermo-
baptiftenotegenetatus fuent.& vbi yetfa vicefnpetnotû ] nnm ptocaeitate faliacitet.infintufere machinarétnr, den-
SSaaccrraammecnnttporruumm ccoeoelliittuuss.NSeefmficceelieettiuur- iimmnpnaniiiiHdiui«s prædica- . i m . . T\ . ^
tor, qqifueracperuicax fideirefragarot : ficqué^per fèpfcends
Eccle/ï® gradus paiilatim.|)roTicienss ad.fijmmuml’ó^
cilicacusa. iccm foeliciter peruenirer; luftina veto non ib-
lum integritatis gloria fine tenus: faubrabiliter profita
permanfit, verum etiaadcapçflèndarh paffionis palinàm
adamâncedurior,'.diuerfis tormentorum cruciacibus-ma-
ceràta non cciïït, qu^ inuid® mehtis fundamina nequa-
quam arène fis iâbulonum glarcis , vl-tro citroque nu ta-
bunda (ubdideratjiededitam aulæ ftïuéfcuram, vt illë ià-
piens,quem Euanjelicum defcribifcoraculum,robuftiP
iim® .peler® inipigifiuerat : qu® dum crudis nerùorunv-fkfis
dirifque lapidilm imbribus obfuti crudele mortis ipe-
daculum pr®buerunt, vt meritoPialmographi lententia
vtriusq; psolperis vit® fu Cceili bu s h iftoriali ter qu adrar e
cbngrue videatUr,quamuis de Redemprore iecundu ana*,
gpgen vaticinatum credatur: Inliurexerunt in me teftes
iniqui,&mentitaeft iniquitas fibi, & quafi pro hac calu-
mniarum contumelia,quam inlontes k fallacibustoleranc,
aptaviciftitudo'lequatur, Pialmifta itapromuigante; ere*,
do videte bonaDomini interraviuentium.
C Ed opetipretitim videtur vt glpriofiim itluftris Agn*
*JcxetapIdr. erelibes integtitatlssaimularores & catnalis
gtis tfuatet » d o c to r , & crebns palmarum concoffioHit | li)»ióti4contémpt)fes mmime lateat : quinimo éiufdem
bus exalapatetut, tandem nt fattagtnem ferteam feno * .; vitginalispropofitlpaitidpibns & c a Ä S S o T
pice crepnantej t^n^taiTO totmento tenertima virgo tottcietur.
lcandeteiul^eft. Sed Chrtftus dementiaiuatfo. .drnamentoroiti gloriant à Procopio prtefedd Slid obla-
ltta,quamediocnbus confitletts & conmtts corde, v.tro tarn, quatenus0b1ataimpettatetconnPnbia, vt lurida fe -
“ i f fc lS ;n flam“ arht‘ s/ o a W W Ê é * Kntis eloacatvolntabtacPb*itcmnens,buinfccmodtterp“
ad iclytantnomtOisruiglot'am viegtneos-artuvabingtui | üteddidifli fenur-Meede àme femes peccati, nmtiaici
lartagimsexnto-potencerprotextt.-poftrenio Ini péta- -te then rupi'faeinÖtis,pabnlümmórtisiquiaiani ab alio ama
« r I me annule Id e i fua fnbattauit 1
ctreundedifnievenantibnsatque corufcantibusgemmis,
eogente, fentenciam decbllktidns accipiens, vna cüih Cy-
priano fnon iam neerpmantia freto fed Pontifice) facro-
iânéto crtipris o%o purpurefcic.
* Aft 4 -Aldhelmus cermmaki errofe^rzeorum, cum certurrt fit
■ Cyjma-
nó Epifcopo Carthagin'enfi. Virfe'Ronianiuiiuia^vroiogiiuQ 14.& & Sc-
pcoiUüiis.lxiiorasJJaronij vtroqucloco.
induic me cyclade aiiro texta , cuius pater fesminam ne-
fdt, cuius mater virgo eft, cuiAngeli feruiunt, cuius pul-
c"faudmfem Sol & Luna mirantur. Et licet huius rei gra-
tiaadiuiuftuin lupartar, v bi febrtorum deteftanda obtece-
nitas bapehatur, &frondok moschartimimpudentia rur-
pitexftupratur, adinkmc dedecus hatklium, pro prijs exu-
tayeftibus lyudefetur : tamen corufco immenfi luminis
Iplenddre vallata, Angelicis fruitur confpe6tibus & pe-
plis donatabdommicis. O quantaeft funbund® virgini-
tacis feroqitas; 8c e diuerfo, cjckfttk eft tecontiliari pudo-
tis pietas; '-Napi cum prslatus bbiccenitatiiamdtor flamrafitis
/ ^ \ Vid vero beacani Eugeniam loquar perennis pudi-
V ^ c i t i® fertis cqrpnatahi, &florid® virginitätis vexilip
amiatam, cum literis Jiberalibus imbuta, ómnés Philp£
lophomln fyllqgiiinos & Emcutrfeaas atque Ariapte- mi;carnalfedsiupcentus, ttanariumfodalilms'aesreea.
Its a.gnmentadidictiret.-al^Htppo pattemterpellata, & I tetur, vt virginis fâpratiffimà fpitrea lenocinii iSibria
aproco’generonsoctqnataltbusadnupnaspetit, obpo- j labris ptocacibps ittogàret, cirleffis irainuctoneperni-
twiem Vitginicam.glotiam,vt iporea fterqutlmiadpfeiiit, ! citer penniliits oceubüit, & veluti-Ôza, jUcam Tcftaa
vt proicdU pcnpfcma comempiir.vt caccabatuni ftmiæ : mbntifvbivitgapontificaKsWftonduerat.&lJrnaau-
tnligunsatramentumexltoimit,,& ad nsaternum.ranaæ ; reiêoele«BManM''refcrta,-fi>6ulqtieTabulieDe'ôUoeiIi.-
railuS pediflèquiè;peauieoUIS; ., gerriinis Peminis ranrnrri tantum rnmirara comitata Ipadbhi.
KdsÛleatatreçSdebanturjprophïnisniànibustôntfa?ge. -
bus perrexit : ibigue baptifînatis Sacramentum perce-
ptura , ap coeiiobialis militi® tycoeinium non muliebri-
ter qüæfitura, rafrs ciheinnoium criniciilis iub tonfiira
mafculini ièxus kujftorum coeribus dggregatur, & mili-
tonum cateruis felucpudôris fignaculb adfôiicicur.Quam
ebmomnis parençel®piaprapinqnitâs & familiâ^is‘ clien-
tel® dpméiÛcaiolic itudo, fortuitisâdemptam cafibiis arbitraretUE.&
velucPfôftrpinam^vt'poëtarurrifigmétafemwt)
à PIutone raptarn; kchrymbfisfingùltibus lugiibricerlaipencaretur:
ftanmàPichonibus&haruibicibus-vàna
falfitatis deliramenta garrientibiïs , qui fibi p r® c ® -
teris mortalibus fruftra latentium rerum peritkm adplau-
dunc. ftolida confuira poppicit ; verum iüis friùola çbn-
migentihus, & qiiæPrbpbeticà vericate carercnt, folita
-ialuatbris clejnentia ciuitatem in montc -pofiiam fhæc
b-Oniàtis Cohærentî ) & lychfoum iùb môdio corulcan- i
te,clam diutius deliceicere non patitur, duhi/infàmis«»l u-
mniæimproperioilatentispudickiæpræcoriiumpropala-
tm:,quamuisautoE integritatis virginale-inunus.clafieu-
lisoc^ilcare.kçebris deh'bèrarct, & diùinoe duntaxat ma- 1
ré non metuensj illicó immatur® mortis vindiótam ejdol-
uitrifed rurfuspoüorem Dçkgloriank vt in/ültàtores Ca-
tholic® fidei quiiçogitaueâliit fcbnfilium quod ho potile-
runtftabilire, balbisbuccariim labellis obmufeicërenc, &
pbrcinusPaganbrum ftrepiths contra Ecclefi® Caflâtatem
délîfteree: tundérèditii-'
uâ fi>ipkate’iübnixü,cklnferni voràgine reduxkad fimina
vit æ,& moxpurpureo cfuoris rubore perfuià, immacula-
tam virginitätis viétiiiiam Chtiftö 0ftereh s, martyrizauit.
Illius tumba in Cæmeterio pofitagrauiftimâÇofiftantinæ
virginis yâjjetudinéjCuiüs mèntibnéinfraçàraxauimus,ve-
luccoelèftimediéamine, totah» incolumitati priftinæreftituit.
Teckmquoque,&Éukliampr®tèrireiricbrtîmqdum
duxi: quarüm’ Teda, deuota-Chtifti virgo, cumdeipbn-
iàtaprimopubélèferet suok&^aftispudiciriæmorib.nô-
dum lauacri Baptifterio renatâ adbleiceret ; audita egregij I
Dogmatift® doârina, dé integritatis doho diftèrétis ; né
maternis coaétablandimécis, neeproei côpuiia prècibiis,
ad thon côtuberhia, & nuptialia t'nclinia,quæahcé théâtralesipeétaPuii
clatros cruentis camificum manibus, vt
pudidcj® pr^mié priuâretur énixe nitcntib.aiktÿfiierunt,
m
r ü i l
1 1
i K w l E