A
* Ibidem.
Tjklm.97.
Ioanna.
Itrtm.y
B
ler.16 1
Efii.l. >;
Matih.it.
Deuter.i t .
*al.nafcituro.
c
le ft.
Efai.46.
E/Sw.43*
D
ofie.7.
*aI.con-
tép feront.
f e s
S. Hildephottfl\ ^Archiepifc. Toletani ;
tium : ipfius eftfilijregnum, StipfeDeus domihabkur
gentium. Cântant omnés ipfi Domino filio eius, redetn-
prion is(usecanticumnouum, quianaicendo.dehacyir-
eine magnalia (Teck.) Nor«wi facit Domihusoet hanc vir-
ginem falutarefuum, 6c ahteconfpe&um nokrumreuela-
uit hanc iuftitiam foam.v Inuenerurit per hanc virginem
Deum,qui eum per obferuantiam legis imiêriire nonpor
tuerunt. Venitperhancvirginem Deus,&cbngregatis
gentibus &linguis ■, venkrius & vidimus gloriam eius, quafi
gloriam vnigenitiàpatre. Congregat* font omnes gentès
in nomine huius Dbmini in (medio) lerufalem, quae eft
vifio pacis, id eft j^Ecclefia vniuerfiilis) & non ambula-
bunt vitra p oft prauitatem cordis (hi. Iurauit Dominus
in veritate & iudicio. Et ecce tali matre prôgènîtum o-
mnes gentes benedicunt , ipiumque collaudant. Ecce
ifteDeus fortitudo noftra e'ft. Ad hiinc omnes genres
veniàmus ab extremis terrae : & curb Ierèmia dicamus:
Vere mendacium poffederuntpatresnofiri. Ecce in die nouif-
fimo hie mbnsfiiiusvirginis huius, praeparatus eftinver-
ticemontium, id eft , eleuatus eft fupér Apoftolos no-
ftros , & fuper omnium virtittüm coeleftium maieftates.
Confluimus ad eum(omnes)populi,&properamus genres
mult*. Afcendimus ad hünc Dominum, montem
6c ad domum Deilacob, quae eft EcclefiaDei viui. Do-
cet nos de vijs luis, imus in femitis eius, quia lex gratis de
; Sionegreflaeft, 6c verbum de Ierulalem. Itî^quo iuflum
I eft fiin&is Apoftolis, rios omnesin eius nomine baptiza-
r i, Sdan&o Spiritu impleri.
I De te autem propter cordis tuipelfimiöbftinationem,
propter impuram voluntatem,propterinfidam mentem,
propter confeientiam malatn, propter incredulitatem iu-
gem , propter luperbiam veram , propter obedientiam
fallacem, propter promifla infidelia, propterfidemin-
conftabilem.-AudiDominumin Deuteronomioprocla-.
mantem : Eruntgentes ad caput, incrédulité autem populus ad
caudam. Cuiergoincredulus nifiiftiDeo »inhumilitate
hominis exhaevirgine* nàfcenti ? Item Ieremias : Pra-
uaricatione prauaricata efiin mtdomus luda , ait Dominus.
Hegau er un t Dominum , &dixermt : non ell ipfe. (Quod)
nunc vfque Indæe , pröpterhuricChriftum Dominum
meum (nuius) virginis filium* dicis non elle Chriftum.
Expeëtas alium, cumquopereasAhtichriftumï ItémE-
faias : Tota die expandi manus meus adpopulum non credentem&
contradïcentem tnihi. Noncredentem&contradicentem,
cui ni il ifti domino ? Qui quoniam de hac virgine nafci
dignatus eft, credere nolunt hune èflè Deum.^ Itém Iere-.
mias : Quomododiettis ,fapientês nosfumm, & lexDei nobif-
cumesl : Ver e mendacium operatuselt ,fiilus niendaxfcribarum
Confufi[tint fapientes,perterriti & captïfunt. Verbuni enim Do-
nnntproiècerunt, &fapientià nulla eïlineis. Quod Verbum?
Hoc v tique de hac vftgi ne carnem faftum. Et qüam lar'
pientiaro ? HancfcilicetDeipatris-, quægentibusftulti-
tiaeft. ItemEfaias : Audite me duro corde ,&quïlongeefiis a
tußitia,propefeciiufiitiam meam&nonelongabitur,&falus mea
nonmorabitur. Quiiuftitia,& quielalus,nifihic à quo m-
ftificati & faluati credentes ftimus ? Item Efaias : Educforas
populum cacum, &oculoshabentem : furdum , &aùresfuntei.
Qujdnonvidentem, &quidnonaüdientfcm, niûhunc
Dei filium, ex homine incarnatum', & çunéfca quaè de eo
multifariefont prædiâa ? Itemin OCce.Va,inqaitieis,quoniam
recejferuntà me , vàfiabuntur : quia prauaricatifunt in me,
érego redemieos,&ipfidocuttfunt contra me mendacium. A quo
receflèrunt ? Vtiqüe àmë.' Quem fiùmilem videntes ho-
minemeflè,¥èôntemnuntDeum. Etquod mendacium
locutiforit ? nifi qîiodAc in Ierèmia dicénce, (legimusT)
Honéïiipfe; Et quare non eftipfe ? Quid.(vidimus) eum,&
nonerat ajpeäw:(& dcfideraumus)dejpeäum'& nouißimum vi-
roruni, virum dolorum j&fctenteth ferre ihfirmitatern: & quafi
abfconditusvultus eius &defpeâus. Vndenec reputauimus eum.
Quib us verbis, tua incredulitas fignificatur : cuivifus eft
Chiiftus non habérë (peciemmeque décorèni : vnde ne-
que àtëreputatuséft efle Deus. Dixi celer, dixicuriens,
dixi p ernix,dixi velox, dixi citât us. Q u * cito réperi,quas
de vicino attigi,qu* de proximo inueni, qu * deconfinio
intuii. Nam il peritia pollèns,fi pnrdèntia vigil, fiacutni-
ne viuax,fiinquifitione ftrenuus,Iifolliciradineminus
iners, vellem aut poflein: dies mihidefiôient, momenta
decrefcent * hor* laftabunt : mane ruen meridies lique-
fôet, vëfpere decidet : intempefta & gallicinia, crepulcu-
lumque no6Bumque abundanti*nonfüppetent» (non
ebh*rent ) de talibus facramentis,aut fidei me* congrua,
aut perfidiæ tu* difcordantia,&aduerfapromere vel nar-
rare. Vndeiam vëni mecum ad hanc virginem, neune
hac properes ad gehennam. Veni, abfèondamur lub ve-
lamento virtutis eius : neinduaris çonfiifibne, ficut diploïde.
Verticonfitéatnur,ego deli6fcaiuuentütis Ôcigno-
rànti* me*: &tu delifta façrilegij & fcêleris^ui, riereue-
lentcceli iniquitàtes tuas. Veni humiliemurin veritate
confeffionis & laudis eiusê ne terra çonfurgat aduerfum.
te , aflèréns tantifceleris fe tuam perfidiam fuftentane.
Non erubefeas filium eius efle Deümtuum, neiple tee-
rubelcat coram ÂngeliS fuis. Non erubefeas fermones e-
ius', nè ipfetein adnotatione libriviuentium erubefeat.
Confitere illu m in regïone terrarum, ne ipfe te non cbn-
fiteatur in terra viuentium. Confitere ilium Deum efle &
filium hominis(virginis)matris, vtiple te confiteatur coram
pâtre fu* diuinitatis.Time maieftatem eiusinter homines
, ne te hutnanitas eius in tartara pr*cipitet coram
Angelis ( fois.) Dilige ilium düm patiens eft, ne odio ha-
beat te, dumiudicâuerit te.
Arbittor me pervirtutem Dei, hoftem vt potui confo-
difle, reliquiflè'cæfum, abiccifle eneruatum, exanimem
demififle. Vndc & pallidusadeft.cxanguis fupereft-, de-
feflus(ângituQfatigatus manet, concifus iaçet, èonfoflus
ruit,elifos interijt, de vitali flatu nihil fupereft,de fpe vit*
îàm nihil eft, de reditu v it* illi expedtatio non eft. Vnûm
(tantum deeft,) quod habitus perfidi*ànhelat, quode-
xile murmur erroris afpirat, quodftentii tabojdéfacrile-
gij fepulchro,animæ naribusffoetor exhorret. V erumre-
deam,(repedabo,)retro gradiar, rétro conuertar : & non
earn doneedeficiàt: non vatîam doneeintereat: nonper-
gam , dobec aftriftus fub pedibus meiseuanefeat : ne de
cadauere pfidi* quidam vérrdiculus fuperfit j ne demor-
ticinio laerilegij tinea quæcunque contiirgat : ne derabo
prbphinationis quodcunque genus vérmium oriatur.
Quodin criminumantro daemonum fauoribus paftumi
etfi non adfurgat-in belluam,euoletinvolucrcm:applaU-
datque fibi noftr* difputationis retia euafifle,quirundi-
tùsîe ingemefeit; vincere nequiuilfc.Gutturque a capulo
diflertæ ratiocinationis abducat, 8c per aëreaspoteftates
leuitate vàgabunda feçendus fele fraude fufpendat-: (ac)
fcilicet fob pauore, vëlfuga, illi arrideat, cui fub fpe vi-
dlotia non concbrdat. Auditum ergo antequam loque-
lam exanimate hoftis,appone : auricuiam', antequam lin-
guamadaperi : anteauris , quamorisremoue feram, vt
prius noueris, quam loquaris : primitus fapias, quamre-
fpondëas:prius cordepercipias,quam.pre depromas.Sic-
qUède hac veritate vt cognofcas plenitudinem veritatis
(aflerere.)Confidera, intuere,vide, intéllige, perpende,
animaduerte,intende,fcito,(àpito,difce,cognofce,hunc ■
eundem efle Deum ex Deo,in veritate natur* fo *, qui ex i
virgine fa élus eft homo, in veritate naturae me*. Hune
èfle pèrènniter æternum, qui difpeniaciue fadtus eft temporalis.
Huncveniflèquieftvereimmobilisihunccon-
Æirîeri in loco, quern non continëtloeus : hune efle intra
locumjqui eft omniumlocus. Nam & vt exadtius dicam,
ipfodicentefequareum:ipfopr*eunté, currampoftil-
^lum : ipfo ahtecedente, vadam poft eum : ipfo âdiuuante, I
velvocantë,ingrediar,adillum. Etin'quantum ipfe pro- ;
miferis, afleuerém tibi, oftendam tibi, enarrem tibi, pro- j
jnam,expédiam,conuincam,probem, quiseft. Idemi-
pfe qui venit : & vnde venir, 6c quando venit & vbi-ve-
nit : & quare Venit, & quomodo veriit, & qnidegit.
Sacrum incamationisexplicat arcanum.
Ç a p v t . V . ’ .
» V dï iamhund <5[üiseft ChriftuS qui venit ; àudi iam
nu ne. nuis eft ïdem aüi venit.nunc,quis idem qüi venir,nnöonn aalliiuuss qquuaamm DDeeuuss,,
&omnïpotënsDominus.Dicat MalachiaSrV enit adtemp
fom
a
h lif 14-
P- 48-
ynifs?-
pïûntfanclum fuum dominator,quemvos qumtïs, & Angelus te>
fiamenti, quern vosvultis. Item in Exodo patér de eodem.ad
legislatores dicit ? Ecce mitto Angelum vüeum, quipucedat te,
& euftodiat inv'uty& introducat in locum quern par aut. Obferua
eum,&midi yocem.eiusmec contemnendumpute$,quia non dimit-.
tetcumpeccaueris. Etefinomenmeuniinïllo. An quia Angelum
audis, non putas efle faétorem D eum, fe d quem piam
Angelum fadlum? Abfit. Magna certè dementia agitaris,
fi credisDeum cuiquam Angelo, 6c pdteftatem & norné
proprium contulifle ; arque con tra tuam, fimul 6c meàm
vpcem,non fit vnus Deus qui fecerit omnia. Quare Angelum
dicisilliefle*qualem?Quod vtiquefdicendü non
cfi,)quiaitanoneft,verum non eft.Q^is enimin nubibus
æquabitur Domino ? Aut quk fimil is erit Deo in ter filio«
Dei ? id eft, in Angelis bonis, 6c in omnibus fanëlisc qubs
adoptionis amore, diuinæ paternitatis^iëtas 6 lips vbcat.
Vnde Çhriftus venit? Vnde venit.? Vere non aliunde qua
de Deo venit. Audi ipfum per SalompnemÆ^o ex ore
fimiprocefii,lté pater inPfalmis de eo:Ex vtero ante luciferum
genui te. H inc 6c alias ipfe per Salomonem .: Ante omnes colles
ego parturiebar. Et Zacharia s:Hadicit dominas exercituum,
truck 3.
llabfqu
.......................................— — 4)7
brdcHmpminmnueUtStf’Sujitnietfmtvirtul.
turn coram co>&ficmraiixlettrraJitiim:Ni>ntftJpeciei dnei,
l ‘dr:&viimmeum&Mntmafttaus,&lefilerammmcumi
l ‘i ‘ nm,&«mfimmvirorumyvirmfalorm,&fcKMim
fernmfirmitatm, & quafiabfcondttui vultiu eius & dejhcciiu, vniet>s<rcputammustum.Vmlatiguommflrosi([etulit,&ii>-
lom rnfiros ipfeport4mt,&msputauimus eum quafileprofum,&
pefeuffum a Deo & bumiliatum. Ipfe autem vulneratusefi propter pmafuisiniaoufirsenfuopSekraeusm^a.&tilnmtrmeeeimfipjamnaiinrffuitmkuras.wOfmirnaeJtsfmiipsqlmuat-
fimues enauimus mufqmfquem viafuadcclmauit: & Dominos
pofmt in eo iniquitatesommum nofirum. Ollatns efi, quia ipfe po- lufn&mn4permtos[uum.SicutouUaioaifmemiucetur,&
fixutagruucoramtonlente[e*obmutefiet,(fino)taperietos[uum, *atfincro
Dtanguftta & dc iudicio fublatus eft, generaiumem autem eius
quisenarrabit} Qmaabfcifius eftde terra viuentiumipropterfields
popttlimeipercufiieum: & dabit impiosprofepultura ,.&tUnites
prpmoxtejua, ebquodimqmtatem non feterit, ntque dolus inuen.
tusjuerit in orepius. EtDominus voluit eum( contertre) in infix
nutate. Sipofiuritpropeciatoanimamfuam, videlitfetnenlon.
&
*al dica-
. r , 1 a »• ^ . . tfyum (fuper tenant) & Voluntas Domini in manu eius dirijrepoftglonam
mifit meadgentes, qmfpoUatterunt vos. pyemm , tur. Pro eo quod laborabitanimaetus, vtdebit&faturabitur *ln
tetiimtpos.tangittuptUamomhem-qmaeatUuahmanum.ft^tiafi^iuftificabit^eiuftusferuosmeosmulk.&imqnitameamfupereos,
&truntpradahts, qmfirmebantfibi-.&fiietis, j tfieorumipftportabit.ldeoiMertiameiplurimos &fortmmdi.
qutaDommusexemtuummifitme.ViitommpoaAKmPo-' uiditjpolia,proeoq«odtradiditinmorteanimam(i,am &cum
ininnmexeL'Cituum,äbomn.potenrepatiepominoDep fcfimtisdtputatmeft.Etipfipceiatamultorimtulit,&\nnaf
exercituuip mmatp (quando Chrxftusvemt.) Miiluseft r t n t m o m a n t f . . . ..
autemaagScespoftglonamdcicatis, quamapudpattern ; tlumabit,nequcaudinqmsmpUteisvocmeius. calamumquaC-
habutt,cumnefernumihsmformalerui.quieratuqmilis j [dfumnonconteret.&linumfumigansnoncxtinouet Ceiinveri-
paternsdtutmtati. ItemEtaias,: Egoprtmns, &egonouifi~ tapedoctbitiudicium.&fofmi^itiamqm^pfqneponatin
terraiuditium, & in nomine tins gentesjfierabunt. Et in,Pfalm.
du icipioficair.Egoautem [tint vermu,&wn homo,opprobrium Pfalm. ut,
hominum&ahieftioptebis, -
Probqtfilium fanftatlariaeJjcDsum :oratme
. . prxmijfa.
C a p . VI.
ADaperi, Iefus meus,adaperi os meum, & teple illud
confeflioue mileficotdite tu®. Tange os & auricu-
lam cordis mei:Etfeta quod eft adaperire.Etaudiäquid*
loquarpcrfpiritum fandum tuum.Reple os meum laude
tua,vtpoffim enarratemagnificentiastuas : atqueconfi-
cear tibi mifericordias tuas, & mirabilia tuaftliishominu:
quiviuis&tegnasinfecula&culorum.Amen.JQuide-
gtftiDomihe? quantum adpmnipotentiamvnicieTrini-
tatis petti net, omnia per te fadlä innt.Sc fine te faäum eft
nihil.Quantnm autem ad id attinet,(quod) fpecialiterin
tuaperfbna incarnari&hominibns apparere faluator o-
mnium aduenifti,;& ipfejatlue esfubUge.natuscxmuliere.Ve-
rum Sc quos operum tuorum egteftus habueris , atque
quolnamfaltus mitabilium diuerfitatibusdederis, Pial-
mifta dicat. Vififimtgreftui tuiDemfmgriftus Dei mii. Illi vti- \rfahu7.
que quibus in mundumper virginem ( venifti) Sc quibus
ad pattem pecrefurreftionisgloriamfredüfti.^ Vnde&
yeniffe te tarn multa vaticinantium didfaconfitmant, qua
qperum tuorum exemplademönfttat. Cum igitur in mfidum
venifti,aduerlans tibi lud*a, data; fibi legis aflertio-
nibus, cognofcat quid egerit.. Primb itaque Iudae cum
inuifibiliterhicDeifilius.acotnnipotensDeus, advitgi- : H
nem venit,quid(egit; nifi vt iuxia t^od Efaias dicit de e- )M g
greflä virga,ideft, de matre virgine: de radice generis Ief-
lc,afcendit hie flosmafeitur vtique filius, nul la corr up tio-
ne creatus, ledfolafandti Spiritusinfufionegeneratus. I-
tem iuxta eundem ait,vc no in vfu iuuencula, ficut tu mc-
tiris:fed ficut ego verum dico,in figno cocipiatCdc pariatj
virgo.Icem iuxta eundem ait,vt fine corruptionis acceflii, Efai.4j.
foloSpirit9 fan&i calore,& virtutis altiilimi obumbratio-
ne aperiatur terra corporis vrrginalis(vterus)c^hunc germi-
Wfpfo/jifjjre.ItemiuxtaPanielfmaicvtabfoindaturjideft, Daa.i.
vt abftrahacur,hie lapis de monte generis Iud*orum,fine
manibus pr*gidetis: id eft, fine operatione corruptionis: 1
Sfveniensincerramamplicudinistotiusroundi, impleat I
potentia foa orbem terrarum: 6c a mart yfg ue ad mare fir- |
O o ^ t j
mus-.manus quoquemeafundauit tenant, & dexter a mea men fa
efi ccelos. Non aprincipio in abfeondito locutusfum: ex tempore am
tequamfieret ibi cram, &nunc Dominus mifit me, &fi>irituse-
ius. Ecce qui primus 6c nouiflimus & factor omnium eft,
mittitura Dominopacre: cui&co*cernus & co*qualis
habetur. Irem quando Chriftus venit? Quando Venit,di-
cat Jacob in benediëtionibusPatriarcharum. Nondeficiet
princepsdeluda, nec dux defoemoribus eius,donee veniat qui mit-
tendus efi: &ipfeerit expeclatio gentium, Tunc ergo venit,
quando per ambitionem,focc,edënteinf£gno Herpdc a-
lienigena, dcfecit in Ifraël prin ccps de luda. In quo defer
€tu adueni t ilie qui mittendus erat,quem gentes& popu-
liexpedtabant. Itemin Daniele,adfeloqUente Angelo,
Danielanimaduertefermonem,& intellige vifionem.Septuaginta
bebdomadesabbreuiqtafuntfuperpopulum tuum, &fuper vrbern
fantam tuam vt confummetur prauaricatio, &finem accipiat
peccatum,&deleatur tniquitas,&adducatur iuftitiafempiterna,
& impleatur vifio,& Propbetia, & vngatur fanctus fancterum.
Quod tempus olim efle completuni,pr*diétarum rerum
&euentu$&exitus docet. Vbi Chriftus venit: itemybi
Venit ? dicat Micheas:Ef tuBethleem domus Effrata,nun quam
pmula es in miUibusludalcx te mibi cgredietur.quifitdominator
mlfrqél: 6c hoc fecundum carnem. Nam fecüdum diitini-
tacem, illudeft quod con neëlit, 6c egrefluseiusadiebus
*teinitatis. ItemDauid:Ambulabuntdevirtuteinvirtutem,
&videbiturDeusDeoruinSion.ltem Ieremias inlib.Baruch:
Bic efi Deus nofter,&nonafiimabitur alter * ad eum quiimienit 0-
mnem viam prudentia, &oftenditeam lacob puero fuo & ifraël
dilefto fuo, pofi hac in terrisvtfusefi, & cum hominibuscornerfa-
tMs efi.( Quare venirJ)Chriftus?Item quare venit?Per Eiaia
(ipfe) dicit Spiritus Domini fuper me,propter quod vnxit me,Eu-
angeli^are pauper thus mifit me,pradicttrecaptiuisredempttonem
& cacis vifum. Item ipfe: Ecce Deus no fier, ipfe yen'tet: &faluos
nosfaciet. Item Abacuc.Exi/fi infalutemplebis tua, vtfqluosfa-
ciastleftos tuos.ltem quomodo venit? abie&us vtique & e -
ge n us .D i cat 7aach!Lnzs;difiitefilU Sion. Ecce rex tuus venit ti~
bijuftus&faluans,pauper &fedens fuper afinum indomitum. In
Pfalmo, Dauid de eo ait: Ego autem fum vermis & non homo,
opprobrium bominum & abieiïioplebis. Item apud Efaiam ex
perfona Dei Patris.jE«e intelliget * feruus mens, & exaltabitur
& eleuabitur, &fublimis erit valde. Sicutobfiupuerunt fuper te
multi,fic ingloriofus erit inter, virosaffettus eius, & forma eius inr
terfilipshominu.lfieadfpergetgentes multas.Super ipfum contyie-
bunt reges osfuum-.quia quibus non nunciatum efide eo ,yidebunt,
non audterunt,(coniemplabuntHr.)Qms credit audit uino-
__________Biblioth.Vet.Pat.Tom.7.
Galat. 4.
Efai.7.