IJjçhij Prtsbyttri’
vnd cn iccibocd rä tofau^ftd d euo rance iad - I premleisconeptiöiw» flue vindiftas vel plaga« infer«,
iFweerewü
Jo peife-
quente.
Philips-
B
Pfalm-i}$-
' Eßt.66.
uérlarijseorÜm jqui inChrifto credunt, quqs ipfi ûbi per
iafideliracem&inuidlamcontrarioslecerunt. v
, Et ponant fqcïemmeamcoHtravosff .
Sécundptn prophetiçam illam voçem : Vultus autem
Dommifi0 fitcienies mala^viptrddt dt terra mmoftam éo-
ram.
' -'Etccrruetis coram bofiibus veftris.] y
: Gen;nles|imim,qüos inimiebs fibi iudicant,coram eis
cadorit, infaluté è orù m offêndèntes.. : Vnde Symrna-
chus, pro cadetis, offehdecis, ait, ante inimicos veftros.
Qüodautemaliudaddidit?. ' §jÊ| 7 v • À,||gu ’ y.
Perfequentur vos odio habentes vos, & fugiet'ts nüttoperfc-,
quinte.]’ ..
; H ic quodammodo contrarium elle videtur qubd di-
cititr. ; Si enim ab hdftibus pcrfequutionem patiuntur,
qupmodo nullo perfequente fugiürir?- Sed, perfequen-
turvos, nohad expeUendumlegislator accepiqfed quia'
currendp imminerent, adiàlùtem eorum ‘feftinances.
Vride, perfequehtur vos , in fèruitutem rédigent vos
omnimôdam pcenam , &'intcgram vindi£bni,,vtpote
npp venialia nec ppenitentià cligna peccantibuslminatüs
eft jita vtfi.nem inçis illud acciperet propheticum elp-
quium-.^tti^ cogitât« cowtr4Dowi««OT?Cpnlammatipneni
iple faciet* non confurget dupjex tribulatio »quia fiçut
foinae le inuicem compleduntur, fîc.cpnuiüiüm illpram
pariterpptantiura, confomentur quaû ftipulà ariditate
plena'. Ex teexibit,çogitans cpntraDpminum malitiara,
mente pèrtraâans prarjaricationem. À que autem cogi-
tatio contra Dominum egrelfa eft,mala çogieahs ,& contraria
praeceptis eius »nili populo Iudaeorum ? de quo E-
laiasdicebat. Va Mis, quia confiliumcogitant malum, contra
femetipfa dictates z Ctrcumueniamus iufium, quia ïnutïlis eÏÏ
nobis. Fru&usergo lgborum luorum mànduçabunt. In-
tendeenim ordinem quo vtitur legislator ad cbmmina-
tionem* |
S'm autem nec fic obedieritis mibi, addamcorreptiones vefiras
Çeptuplumpfopterpeccata vefira.]
L X X . autemediderunt Si yfque ad hoc non au-
Sapimt.t
SynTmach^^TucUüntàvobisiTHebdofioaëdidit.Ta- dicritis me yfque ad hoc quod præcedentia oftehde-
. • S • ■ « n. i S r. a m S S J rtirir o K i àr/Jn rpm nn léiTïnobis&Paulus perfequütiönem demönftrat : Se* e n iv ir : Ouaeauomoquar
autem , f i comprehendam, in quo & comprebeqfus fum.
Gemis ergo, &ficutDauid deludïisdicüri|y Nonnequi
te oderuntDeus, oderam Mos ? Veruntamen eorum inflat
faluti, feftiriatque & o ra t, feit enim qüia ajfumptio eorum,
ficutait Paulus, vita eïtex mortuis, &plenitudo eorum ,falus
mundi. Hiaütemfugiuntnulloperfequehte.Nonenim,
quema'dmodum ilü»noftrxialutiinuident, fic & nos illorum,
vnde eos^inec perlèquimur, nee qüum nos auer-
ïantur, auerlamur, fed implcmus quod Efaias Piropheta
dixit:DïciteodientibusvosfiatribusveJn,is,&abomihantibus,vt
namen T>ominiglorificetur,& videatur in exultationeeorum, &
Micritbefcant. ;- .v - | ■ ■ . 1 ; v - p
Sin autem necfic obedieritis mibi;, addam correptiones vefiras
fcptupluttipropierpeccata veflfa ,& epnteram duritiamfiiperbia
véfifa, daboque ccelum vobis defuperficut ferrum, & terrama-
■pearfj. Confumetur intajfumlabor vefier. iton-proferetterrager-
nien,nécarh6respomuprabebunt.Siambulaueritisex aduerfo mihi,
nec volueritisaudire me, addamptagasveftras vjque feptuplum -;
propterpeccata vefira: emittamque invos maks befius agri, qua
confumant $ ‘v.ös&pecora vcfird>&adpducïtatem cunftaredi-
gant, defertdéj-fiant via vefira. . Quodfiiiecfic volueritis rècipere
dtfciplinafli ,\ed ambulaueritis ex aduerfo mibi , ego quo fa contra
vosaduerfu5incedam,&percutiam'vdsfeptiespropterpeccatave^
Matth.ï}.
rurit, vbi aegeftatem àrdoremque dixit Quaequomo-
do opprteat ac«ipi, in praecedentibus expofuimus. Si
ergo vfq> ad hocinobedientes fuerint,yt nec ex his, quae
di6ta funt, emendentur, lepties illos dixit corripi, id
çft, perfeâam correptioneminpeccatis eorum euenire.
Quibus autem ,non dicit,vt eorumpeccatä hoc ipfo,
quod non emendatifunt , ex prædiûis intelligamus. Et
quidaddidit:
i f conter am duritiam fuperbia vefira^] %
. Non voluerunt eamChrifti libertatemfufeipere, di-
centes : Semen Abrabafumus, & nuUi Jeruiuimus vnquam.
Hanc eorum dutidam ftiperbiæ contriuit, feruire eos
gentibùsfàcieris..
Daboccelumvobis defitperficutferrum.']
N ullam ergo ex.eo vifitationempenitus funt adepti.
v Et terr am aneam.~]
Terrâ enim diuinae feripturæ , quam poftident * in-
fruâuofa eiseft,quum nouab eisintelli^tur quo opor-
teat modbjiliam seneamefle dicit. Ad cuius rer o^enfio-;
hem»addidit.
Confumeturincajfum labor vefièr.'] .
Labor enim,quemin diuinis feripturis oftèndunt,iii-
cumbentestraditioniliterae,incaflumcönfumitur,qüi
pierie non poftunt lege (ecundum literam vti, ab lato lö-
Scripturs
diuinalu-
dseis infru-
duofa.
G
vladium vltorem feeder is mti. Quumtfc coqn quo litera omneih diuinum cultum legis conclufit.
Scptcnari
^numerus
figura co-
jtiusritæ
przfetuis.
confiigeriiis ad vrbes, mit tarn pefiilentiam in medio vefiri,&tra-
demmibofiium manikts : pofiquam confiegero baculum partis ve-
firi, it a y t decent mid teles in clibano coquentpanes »• & reddent eos
ad pondus,&eobedetis,&non faturabimini.~\ ,
Talibus diftin£tionibus nonfruftralegislatorvfuseft,
nam nunc quidem ait.
V ' • sinaHtmMcfaobefceritismihi.'] i
Deinde quafdam correptiones denumerans fabin-
fert. ' I p ■ ■ . m
- Si ambulaueritis ex aduerjmihi.j
Etrurfus alias plagas,exponeiis,addit.
Quodfi nec volueritis recipere d'tfciplinam, fed ambulaueritis
exaducrfomtbi.~\ , ' |||
Sed ideo,vt diximus ,his diftiniStionibus vfus eft. quia
frequëhter Çhtiftus {qftâpere populum Iucbeorum vo-?
liait jilliaute non pbediebantjitavt ad e os clamaret: Hie-
rufalem iherufdlem,quaoccidisProphetas, & lapidaseosquiad
tejnifii fitht,: quittes volui cong egAre-filios tuosificütgattina
congregatpuRosfiiosfub alasfuas, & noluifti ? Illud ergo ma-
ximeiahis, quae di£ta funt » attendamus, quia quum fe-
mem correptiones <&mminatus lubdidit:
Gontritionem ergo duritiæ fuperbiae , & darionem coeli
ferrei, & terne aeneæ, & incalfum eorum confumi labn-
rem, & cermm non proferre ger men, nee arbores poma
præbere minatus eft. '-Hieautemfexfunt,non(eptem:
hoc idemautem inûenies, &reliquas correptiones per-
cur rqas. Eigo per hoC manifqftum eft : quia (èptenarius
numenis, totittSpraefentis vitae figura eft, 8c fignum-eft,
quae per feptenarium humer um voiüitur. Et quia fe-
Homo eiccriortcrt*
P0ip. j.
H
‘Nitnis enim conUgnit quod feijuitur:
Nó» dabit terragermen fiium,nec arborespomaprabebunt-]
'Neqï ehim exterior eorum homo, qui appellatur ter-
ra,fru6tificar,quia in gaftrimargia viuôt,& de eis diâum
eft : Quorum Deus venter, & gloria inconfufiohe eorum : Sed
nec mentes,quae hint agri ligna,ficut infertç quidem cor-
pori : fedtamé eocxçelfioresfruëfcus Deo præbent,qubd
germinare nos inpietate vult.
Si ambulaueritis ex aduèrfo mibiï]
Neque ehimreóto corde adDeüm incedunt. Peruer-
tuht enim eius viamjegis &Prophetarum fertfùs fubuér-
tenteS j Vtfuam inobedientiam pet hoc atque præuaricationem
colerent.Propter qûod inferu
Necfivolueritis audireme, addam vobisplagas vefiràsvfifoad
feptupüimprôpterpeccata vefira,J
Non iam correptiones, fedplagas, validiorem nunc
pcenam prçcedenti,& aequalem eorum iniquitatib us ex-
ponens,quamhanc.
Pmttanufainvosmalasbefiias agri,quaconfumentvos&pe-
coravefira, &aapaucitatem cunftàredigant, defer ta^fiant via
vefira.] '
Quia enim lemetipfôs i Dei via reppuleriint, re-
Demones
belli« agt
dicuntur.
Qtt fuper eos beftiae agri, Dæmones immittuntur, do-
minari eis permilÉ, qui e os & confumunt. Quicquid
ehim videntur iùftitiae agere , Deus fibi nonimputât ,
quod demonftrat Paulusdicens : iufiitiamfuam quarentés
conJlituere,iuJütuDeinonfuntfubiecti.Ettuxius.lfraelautem
fe et an do legem iufiit'u, in legem iufiitia nonperuenit.N eçelïeeft |
ergo,vteumcomedâcDæmones,quieorûpecora,ideft, i
pe co -»
A
ijv'içdefertç
B
Gladins
fpiricus
verbum
Dei. m
EuangcÜH
Uuando
1 viadicacur
Ciuitatcs
Prophet*.
Hierem. i.
c
D
Literalis
fcriprti*-.
«pofitio,
quafola
iudaciy.
tunturafi
Talet.
Sabbaâ
mandatu.
In Leuit. Lib. VÏIi m
Lueimperhttmhohfamunt.fiqnidçinnullascftmilluî
inteBeéÉas. nihÜ Dcifeniitio dignum cogitate colueuccunc
fedficuciamentaiftmodumftencftultispræpohcotam
(horamtcidiàombus dqcuntut, proptecqaod fant
Dærooaam cibi,&Bd paacitMcmredigantar
riradincqaamdignitatc.DcfcriçqiCorajnfiuntvll.quæ
necaquam habenc vitæ^ ncc fafcepcionem, fiue bofpicalitatem
mtelligibilem, nec producentes quafi.ad
tnanumdeduçences,autcuftodienccs. ;■ *
tisisâdacrfimib'he^i)quoy3(om-tvcmduerfiismced.m.2
Aducrfapoena vtar, quemadmodum: aductfa eft legi
vcftra piæaaricatio : qnum enim meditarieam videatni-
nijintentionem cius non fernatis, hc & ego aduerfam
vobis fuperindncam poenam, non vos corripiens dlis ,
quibus nagellabam prius.guando mdttiferàs fetpentes
& incendium ,& tetrs hiatus i & fimiUa.fuper vos inducebam.
fcdalias. Quæ fant autem hie,fequcntialegentes
feiemus.
Etpercutiamvosfepùespropterpeccatavefira.]
Priuscbrripiam,deindeperCutiam. Procedenscnim
pcena,vtpotecontrainobedientes,fortiofefticitur.
lnducamfyfuper vosgladiumvltorem foederis mei^
Gladius lpiritus,quia verbum Dei fit,fréquenter diximuSi
Hocverbuminlinguisccclefi« magiftrorum,vindicatiudicium
foederis,fiue teftamenti euangelici.Con-
uincit enim eos quinouùm tranlgrediuntur, nee vetus
cuftodirepofte,&vindicatureuangelium,quuminimici
legis oftendutur, qui euangelij gratiam tranlgrediuntur.
Sed&legislatorislàpientiamobftupefce,quomodo opportune
fubdit.
. QuumOffugeritisadvrbes,mittampefiilentiam inmediove-
firi.'] ' _
InteHigibilesçiuitates,Prophetæfunt. Manjfeftum
eft autem ex quibus DeusHieremûe dicebatîEgoqutppede-
di te b,odie cïuitatem nmnitam. Quemadmum ergo in ci-
uitates muratas qui fugit , fi amicus eft,làluatur,fi autem
inimicus facilius perimiturin earû ambitü citcum-
datus : fic in propheticis libris , & in eorum'teftimq^-
hijs, amici fidei confugientes munirionem, falutem'que
inueniunt, inimiciautem & infidèles d to eaptiuiper-
eunt. Propter quod, quando ad Prophetas Iudaeifu-
giunt, déclinantes eum qui eft in dod is v ins, fpirita-
ièm gladium ^ péftilentiam ait fe mittere in medio eorum.
Illicenim moriuntur,etiamnulloarguente,n.on
valentes cuniftis de Chrifto prophetijs ficapcrtis repugnarev
Et t rademini ho fiium manibuseius.]
Videlicetintclligibilium.
Fofiquàm confiegero baculumpanisvefiriï]
Rarefcit enimapudeos dorftoralis panis, maxime la-
lutaris: quomodo autem? Audiquæ fequuntur:
Itaytdecem mulieres invno clibano coquant panes,&reddant
eos adpondus,&comedetis,&non futurabimini.
Nihil habent Iudaei, quod dotftrinam vires habere
nutriendi faciat,cxceptis decempracceptis, quiaveram
Prophetarum expofitionem,vtpote concordantem Sal-
uatoris noftritjilpenlationifugiunt. ReliqUa autem legis
noluht ihtclligibilitèr accipere, nec fpiritualiter fü-
feipere : fed. fecundum literam folam, quod ftare non
poteft. Primum, quia locus deftrmftus eft, in quo crant
facrificia, & mündationes,& oblationes>& reliqua,quæ
pertinent ad ferüitutem literæ , deinde multa in eis c-
runt, non tarn ftudio, quam rifu digna, ficut e a , quæ
font de lepta parietum,trabium, veftium,non àrarë cum
boue & afino, & fimilia, quæ legatibus traditionibus
contihentur.Dëcem auçcm mandatorumlitera data ëftj
digna ad euftodiendum atque operandum. N ec cpntra-
rium eft labbati mandatum, quia etfi decem mandatis
infertum eftjribn tarnen ex eis eft.Siergo mandatum Ipe-
cialeponamus:
Ego fum DominUsDeüstuus,quieduxite de terra^AEgypti,dedb-
fno feruitutis.f ^
Perféëturh decem mandatorum numerum inueniemus.
De hinc aperte requiem intelligibilem fignificat, in
bua nullum opus huius mundi licet nosagete. Haec ergo
folapanem operantiir populo Iudteorum, i/iclibanoy-
no jlcgali videlicet , Öcreddunt eos ad ppndus lupradi-
ólos panes ,id eft,ad fenfibilemdiftridionem. N eq-, ergo
dilatant dodrinam ficut euangelium, heqj adulteri) do-
ëlrinam oftendunt ad euftodiam, nec refpiciendi mulie-
rem,nec homicidij,necad irafcendum. Vnde nec fatian-
tur Iudsorum panibus,qui ex eis font nutriti, arótain
quandam d o drinam, nihilq-, habentem vbertatis, fpiri-
talilqj largitatis fomentes.
Sin autem nec per hacaudieritis me, fed ambulaueritis contra
me &ego incedam aduerfutn vos ïnfurore meocontrario , & cor-
ripiam vosfeptemplagispropter peccatavefirafita vtcomedatis
camemfiliorumveftrorum,&filïarumvefirarum.Defiruamex-
celfa vefira &fimulachra covfringam. Cadet is inter ruinas ido-
lorum vefirorum,&abominabitur vos anima mea, in tantum,
vt vrbes veftras redigamin folitudinem, & deferiafaciam fan-
üuaria vefira, nec reeipiam bdorem vltra fuauifiimupt, dtfper-
damqueterram Vefiratn, & fiupèbunt fuper eam inmici veflri,
quum habitatqresilliusfuerint.Vos autem dijpergarningentesi&
euaginabo poll vosgladium,eritcfe terra vefira deferta,&ciuïtqites
diruta.Tunc placebuntterrafabbatafua,cunftisdiebusfohtudinis
fua, quando fueritis in terra bofitli. Sabbatizabit & requiefcet
in fabbatis fplitudims fua,eo quod non requieuerit fabbatis vefiris,
quando babitdbitis inea. Etquidevobtsremanferint,dabopa-
uoremincprdibus eorum,in regionibusbofiiumterrebitvosfoni-
tus foltj volantis ,&ita fugient quafi gladium. Cadent nullo
fequente,& corruent finguli fuper fratres, quafiMUa fugientes.
Nemo vefirum inimicisaiidebïtrefifim.Penbitis inter gentes
hofiilisvos terra cönfumet. Quodfi&de hisaltqui remanferint,
tabefcentin iniquitatibusfuis, in terra inimtcorüm fuorum,&
propter péccata patrum fuorum & fua affligentur, donee con-
j fiteanturinïquitatesfuas, & maiorum fuorum, quibusprauari-
catifunt in me, &ambulauerunt ex aduerfo mibi. Ambulabo
igitur&ego contra eos,&inducam Mos in terramboftilem, donee
erubefcat incinumcifa mens eorum. Tune orabuntpro im-
pietatibusfuis,&recordaborfcederis mei,quodpepiguumlacob,
&lfaac,&Abrahamiterraquoque memorero,qiu quumrelï-
iïafueritab eis, complacebitfibi infabbatisfuis,patternfohtudi-
n em p ro p t e r illo s .Ip fiv e ro ro g a b u n tp ro p e c c a t is fu is ,e o q u o d a b ie -
c e ra n t iu d t c ia m e a ,& le g e s m ea s de jp e x e ru n t . A t u m e n q u um e ff
e n t in t e r ra b o fit li,n o n p in itu s a b ie c ie o s , n equ e f ic d e fp e x i,v t c on -
fu m e r e n t u r , & i r r i t u m f a c e rm p a f t u m m e um c um e is.Ego e n im
f u m D om tn u sD eu s e o rum ,& r e c o r d a b o r fé d e r is m e ip r ïJ lin i,q ü o -
n iam e d u x ie o s d e t e r ra A E g v p t i,in con jp e c lu g en t iu , v te jf em Deus
m u n u E g o D om in u s D e u s .]
Quia non folum legislater Moyfes ,fed etiam&Pro
phetaerat, ipfe demoqftrauit,de Chrifto , Ipecialiter
prophetanshis verbisi Propbetam vobis fufeitabit Domi-
nus iefiatribus vefiris,ficut me, Beneautëmfibi Chriftifi-
militudinem cullodiuit, qüia prafter alia,in quibus fimi-
litudinem eius gerebat, quemadmodum Dominus de
fine mundi dixit, ita & hieëa, qua: futura eranc populo
Iudxotum, in praefenttlege co nfcripfit. Multas fiqui-
dem fiierant cap tiuitates experti, multaque flagella per-
tulerant ,fedea quae nun c per partes dicit, ad illam ca-
ptiuitatem pertinent , quae propter iniquitatem in Chrifto
commifiam, i Romanis depopulaiitibus eis contigit,.
Cognofeis autem, fi lübtilius nolfe vis ea, quae eis
ludæi mulei
euenerunt, ex Iofephi hiftoria,in qua eos & filios co-
medilfe, & rejiqua pnefehtium comminationum fufti-
nuiffèdefcripfit, quorum plurima etiam nunc noftris ad
cernehdum adiacent vifibms. Defer ra eorum terra, ci-
üitatesdeprxdatxab hpftibus , delolata prouincia ipfi-
que peregrinantes apud inimicos foos gentiles,cum me-
tu continuo. Verumumen quemaftmodum non folum
hoe fecundum literam perpeflifqnt,fed ad iplam eon-
fideratione m fpiritus, dupliciter enimpëccante$,in legis
trahlgreflione& legislatoris blalpnemia, duplices,
percute-
cunt à Ro-
Sc pcenas reótè patiuntur, qupd hóe módo difee. Am-
bulauerunt cum C H R I S T O , ex aduerfpfobuerten-
tés miracula eius,& de doótrina eius detrahentes: quum
per ihüidiam inlidiarentur , tanquam contra-Deum a-
gentem diuiniamoris Do&orem fallaciter alferebant.
H
Iofeph® de
Poenasduç
Imlçorum
Biblioth.Vet.Patr.Tom.7. Sed