Etherii & Beats
C
ibidem.
*/*/. 81.7Ï
7o«n.i.i4i
Matth. 16.
quant Apoftolus non hutnanis lènfibusexplicauit: Dum
& Adatïïum veterem > & Dpminüm noftrum Iefum Chri-
ftum àd primitias rerum ntalarùm, bonarumque reuocaty
ac redücit duas formas virales conlocans îh duobus:vc primus
Adam habeatur î quifqtris per veftigiaeius erroris in-
cefTerit.Secundus Adam illé fît, qui Dbmirium fuerit imi-
tatus.Hilùtttduo Adamnouus, & vêtus: ficut Apoftolus
ait:I» Chriftoenim Iefu nequè tirctimcifio aliqutd valet,nequepra- 1
p u t t u m f e d noua c r é â tura. Non énim magnieft merici, quid
forisàgaturincorporé h dtninis, led penfàndumeft,quid
àgatur in mente. In mécë éfficitur noua creatura : per quod
foris deprèhenditur in corpore, qualiter faéta eft noua in,
mentê'. Adhotlum hominempeninet præfentem mundu
defpicerettranfitoria non àmare. Mente medullitus in hu-
militate D eo,& proximo fternere.Côtra illatas c5 tumelias
patientiam ièruarc.Et cuftod ita patientia dolorem malitiç à
corde expellére.Egenis propria cribuere. Aliena no concur
pifcere; Amicum in Deo diligefe propter Deum;&eos qui
inimiciiÙnt>àmare.Dë afiliâione proximi lugere.De morte
eius,qui inimicus eft,nort exultare. Hie eft,lecundus A-
dam .Ifte eft Aouiis homo,que Cbrift9 reduxic ad cçlos; fient
ipfe dilcipulis fuis ait: Nemoafcendit in caium,nifiquidefee-
dit de calo filius bom inis,qui eft in calo. Cui lenten das ftatim Co •
cordât,quod ipfe veritas dicit: Patervolo,Vt vbi ego fum, & ip ft
fint metuihQmz libi ipfe Dominus in verbis luis no dilcre-
pat:Sed ad inquirenda hæc quafi difeordantia, ftudiu mentis
noftrae inflam mat. Ont nés n. nos,qui in eitis fide nati litmus,
eiu s fine dubio corpus exiftimus.Quia igitur mira dif-
penfetione pietatis membrorumluorum caput Dominus
feéfcus eft,rèpulfe reproborum multitudine, lolus eftnobi-
fcum.Nmo afeendit in calutn,niji qui defeendit de calo. Quia dû
nos vnum cum illoiam fu turi lîimus,vnde lolus venir in lè,
illuc folus redit êtiarr. in nobis, & ille, qui in cælo lèmper
eft,ad çælu quotidie afcédit.Quia qui diuinitate luper omnia
permanet, humanitadsiùæ compage fele qUotidie ad
cælos trahit.Non ergo ft delperet humana fragilitas, Vni-
aliis fentiat, eidem tamen»quem fiiperat,leitt alhs pOltpo-
han Sic curi&a mbderariif. Et dum lingula,quae quairunt
omnium interpofitA quadam caritatis necelfitudine, fiant
omniafinguloruftn E t Vnufquifq; fie quod rion accepit,iii
alter© pomdeat»vt ipfe alteri polfidendiim quod aCcepitj
humiliter irnpe hdat Sid furit diuetfa: gratia:,ficut & diuer-
la.vtdiximus, corpotum membra. fetauarpOtartuls igfto-
bilioraefle membrotum corporis, his nohote abUttdado11
rent circitmdamus. Et qu*inhqtiefta lunt membra,aburi-
dantioremhoneftatemhabent. jhtoheftaa.noftrahqneftai
tenullius egentSicUt iniquidumincrepatione feritinon
poflunt,quafi honoris tegmine veiatur* Sed hxc de becul-
tis potehtu peccatis loquimur. Nani quado & aliis Cogtio-*
lcentib.peccaht.aliis etia cognOfcehtibus increpahdi lunt:
ne.fipra'dicator tacet, culpa approbate Videatut i atqj haeC
crefcens inexemplu veniat, qua paftoris lingua non lecat»
Sandfca ergo Ecclefia per prajdicatores fuos, quidUm fit-
d a malafub difpe&ione increpationis increp5t,labia,quaj
fi parcens mouet.Sed tamen parcettdo non parcit* quia ab
increpatione culpa generaliter non tacet, qua Ipecialiter
tAcCt. • / ' .
San d a ergo Ecclefia, q>cqrpus eft fummi capitis Chti-
fti.in quantum ft fubleuat ad luperna, in tantum amplius
iaborat.vt membra capiticonquirat,qu? corpus eiuS fiant,
lecUndiim Apoftolum, qui dicit: Vih ejlk corpusCbrijli, &
membra deniembro: Aliud eft membru cdrporisialiud mem-
brum membri. Membrum quippe corporis eft pars ad to-
tuntmembrum. Membrum vero membri eft particula ad
partem. Membrum rtamd; membri eft digitus ad manum,
manus ad brachium»M embrum vero eft corporis,tam hoc
fimul,ad Corpus dioerfum» Siciit n, in fpirituali Dominico
corpore membra de membrodicimus eos, qui in eiusEc-
defta ab aliis regunturiita in ilia harreticorum reproba Co-
gregatione.qua: totu corpus eft diaboli j membra lunt car-
niura,quiiniquo opere quibuldam nequitioribus Cortiun-
gunrar.Dus itaq; partes funt:vna> qux eft corpus Chrifti:
Et altera,qua: eft corpus diaboli» qua: Antichriftus dicitur.
^ ____ I _______ ______ genid fenguihi eonfidatîîn pretium lùutn cohfoiciat,quam
Quia dum bipertituseft vêtus, &nouus jlècundum Apo- magnumeft,quod tantum valet. Perpendatfolicite,vbica-
ftolum qui ziv.Prmus Adam de terra terrenuSx fecunduide calo j put præceffit.Et quæadviuendum præceptis adftringitür,
caleftis. modo vero in Ecclefia duo Adam funt, Terrenus,& j ad fperandum exemplis roboretur.Confidar,çælos Iperet,
rleftis.Ëtqualisterrenü*s,tales&terrent, Etqualis cade c~----| | - — ? ^ •
F
loan. 3.1
fupernam pacriam ,angelorum le lociuni ldat:atque in fuo
capite præla t urn fe etiam angelis gaudeat. A men.
Ad veterem quippe A dam pertinet præfentem mundu
quçrereîTranfitoria ex concupilcentia amare : Mentenjiil
luperbiam eiigere.Patien tiam non habereiEx dolore rriali-
tiæ,de proximi laefione cogitare: Sua indigen tib. non dare;
Ad muftiplicanda lucra terrena, aliéna quærere : Nullum,
prjeterle diligere. Inimicitias inimici s redd ere : De affliAj-
one proximi gaudere : De morte inimici exultare. Cumfta
hæc vetufta funt,hominifque , videlicet,deradicetrahit
corruptionem.Intereft vêtus Adam,qui in leripturis lacris
terrenus didtur.Ifte lèmper adueriàtur Ecdefiæ Chrifti.
Ifte lèmper générât ad mortem. Hæc pars, quægeneratad
mortem, nox dicitur. Fiunc & hic Bapriima, & omnia Ec-
defiafticâ Sacramenta : Sed quia& hæretici fidem, & iub-
diti eorum,quos regunt,opere à lè diuidunt Chriftum, &
vnum videntur nobifeum commune habere altare.Etinde
npmen paternicatis alfumunt,per quant & làcramenta Ec-
clefiæ viurpare prælùmunt.Generant qtjidê filiosrSed quia
Adam vêtus eft,non ad vitam générant,lèd ad mortem ; patres
ab impends vocantur.lèdproeo quod rééh non lo-
quuntur, canes muti à propheta nuncupahtur, quiait:
Canes muti, nonvalenteslatrare.
Patresverohæreticorum dicimus eo s,videlicet,quos
hærefiarchasyocamus.De quorum peruerfa prædicatione.
id eft,lbcutionis lèmine fequêteslùntpopuli in erroregé-
nerati.Sanda Vero Ecclefia cum canibus gregis,quifunt
hæreticorum patres ponere dedignatur,quiainuentorés
errorunviudicando refpuit; eoique inter veros patres numerate
eontemnit,Pro eb tamen,quod de Domino noftrb
Iefu Chrifto non reda lèntiuntieos cum canibus gregis fui
non ponenquiaeos cum réélis prædicatoribusnonadlcri-
bit Liquido n. patet.quod Arius,Fotinus,Donofus,Mace-
1 doniu s iNeftorius,Euticius,D iofcor us,Seuerus : & Hic no-
taies & cæleftes, Et ipfe idem A poft. dicit, Primtis
de terra terrenus : Secundus de ccelo cctleßis: quæ vtraque vnum
efti Quia vbicu mq; in fcrîpturis feeds iiï veteri teftamentb
legit ut homo, in Hæbrco Adam dicitur.Nam cum nos dicimus
in Latino illüd q> in Pfel. 8 r, feriptum eft: Vos autemficut
hommes morieminhln hebræo habet:Vos ficut Adam mo-
riemini. Et in 8. Pfel. Quid eft borné,quodmemor es eiusîaut film
hominis, quqniatn Vifitaseum? .Homo Adam accipiendus
eft, filius hominis dominus nofter Ieliis Chriftüsintelli-
gendus eft : qui illius veteris Adami, qui per obedientiam
CeCiderat, tune memor vifitauit,qüandointra vtentm vir-
girtîs Vetbüfh carofaitum eft,vt habitaret in nobis. Et cum Dominus
dicebar.FJ/«# hominis tradetur in manus pèccaiorum:
ac fi diceret : Filius Adam trâdetur in rnattus peccatotum.
Modo cuni ift fcriptüds legitur hotoo, tantum dein valet*
ac fi dicat; Adami Prior homo de terra terrenus. Secundo de calo
caleftis. Quatum vtraqj & cum Adam dominus eXprimi-
tur,& cüm homo dicitur, dê carné noAexit,
Sedforté aliqüisfpedâlitatemquærit,vtdicàt,qualiter
didtut Adam lecurtdus » fi Adam homo irttelligitur : quia
ante ipfum & poft iplùm muld homines fuênint ?
Refpondebo» Ante iplùm multi homines fuetuntî lèd
omnesveteresdicuAtutjVnus Adam iAtelligitur vêtus. Et
quaôrqaam patriarchs & prophetæ SpirituS.repleti Chri-
ftum-expeétabant.ôc fi non habebaht culpam faam,tamen
proipfo fiomine vetete in infèrrit? tenebantur : Quia nullus
eorürrt per le poterat egredi,nilî de cælo fecundus A‘dâ
nouus pro illis delcenderet. Quia tam homines illi,quos i
poteftate diaboli liberaüit, quos lècitm ad coelos.vnde fine
nomine defeenderat per nouum hominem reduxit,qu îm
edâ & illi,qui poft afcenfionéeiüseiiunguntur perfidem,
cum omnibus his nouas Adam dicitur:& vnus homo did-
tur. Hoenon eft camaliter intelligendlum, cum rationém
quæris.Ratio hic non camis,lcd operarionis eft intuenda: 1 ÛrismodotemporibusElipandus:multiquehorum fimilesjdoftis,
H
ifai.^6.
lës,dpcêndôiatque lùadendo conati fiint Écclefiam illudè-
re,&Patfesvided.San<ftavniuèrfelisÈccléliadift:riéiavé-
ritate diiudicans^eos inter cuftodes gregisluinonntunerat
quqseiüfdém'gtógisvnitatemdifiipantesdamnaF.Dequiingredientur
ad vos lupi graues nanparceni.es gregi. .
. Et quiaaliquàndo hæretici,quanto magis iri perfidiçer-
roreblandiuntur,ô$fito magis fenélicatem iimulant;&:qua-
fitata ampliusin^k^èris eflè opéradone :ita vt agère præ
petmanlèriti,â lùperlièniente ira dmetçnoâ noteçit. Duo-
déçimfuerûc Chrifti difcipuli prædicatores ndèi,& doéto-
resgentium.Qui eumeïmn'esvnüm eflènt,vnumeti.àm cô
poiùecunt communiterfymbolum;qnifingulifingulaver-
bàdîxerunc vniushdei inuicem coucordanda lîb i.quætâ-
tam duodeciinlunt v,çiba,Elipandus folum in lùa fide vn-
deeimpofûi t: qu ia.ôcdenarii vnum niimenim'eXeelfit, & a d
da,pli(fetum vt tredécim efièt non peruéïiir. Q u s verba æ-
! qualiter diuifai;vndeciin,& viidecim fiunt, vt aperte dareçæteris
magna vidSithr:San<5ta vniuerfelis Ecclefia |nh<fta ; turintelligis* iplè primus Ÿ S paniæ præfigurans lè antichri-
eOrum opera defpieit:quiàeaex auâroritate reêlæ fîdeiho I ftum. ExtuÜt folus totam gratiam habere Apoftolorum,
- - r - v !«■ -1: .A V : i -n |v yr, - r,.- •! > qui folus fine colfetione fiarrum prodiCe Göghofcic.Per hós Annchdftusfibi filios geherat, compolùit nous fidei doquosinaduentufuofedjffimosteftesinEccleûàhabeat.
, Hi tèfticùli andqhdftifunt,déquorum fetnine peruerfa
prolesgignitur, quæ in an'ti chrifti ore copufatur.Viide&'
per lob ex voce antiçhrifti diciturrNfraire^itw/oi'«?« e'tusper-,
plexi funt. 'Tantoç ifte Antichriftus teftes habet, quantos
iniquitatisfiiæ prædicatorespbffidet.Âneiusteftesnôfitnt
qui prauis perfiiafionibus cordahominumvirulentaérrp-
risièmina fundendo corrumpunt. A p te autem dicitur:^«^
tefticulorumeiiuneruiperplexifum:apxh,viàc\ictx.,prx&\c2LX.o-
rum illius argumenta dojofis alfettionibus innodantut, vt-
reéfcà e(Ic.fimulent»quæ perûerû peEfuadent : vt alligationu
irpplicatio.quafinôdiorumplèxibusiVtfividedpoüiÈÎ fol-
uinonp.ofïït.DefùoeiusteftiôuIiperpIéxoshabenty'qiua
iacumine prædicatorum illiu& lùb ürgumentis dùplièibus
latentPlerumqiauterq,cum-verbisCordâinficiunti‘n'opcre
innocentiamoftenduht.Nequeenimad fe bonos petfu.
Cümentum.
Nimis ifteapparet elatibne lùperbiis, qùi fèmedpfum
cum Ghriftô prædicayit Ghriftum.Sieenimde illo quem
pra»figutauit,per Paulüm dicitur : Ita vt tntemplo Deifcdeat,
ofteridçnsft tanquamfit Déus. Et rurfitm per eundem dicitur ;
Quiverfatus, & extollitur. c? colitur fupra omne » quod dicitur
Pm,^«rfo/irtór.£tenimfenétidiidicunturvlèdnoncolun-
tür ^i’Sblus. ChriftUs dicit ur D eus * & colitur; lîipêr quem
antichriftus lè eleüauit.vcuius myfterittmhunc videmus,
Quiaomnes,quicontraEcclefiamfunt,in AnrichriftiCbr-
pôrelùnt,cuiuslùprâin VAa beftia mentionem fecimuSi
De qua Däniel cum quartam beftiam diceret dccem eor-
nibus fui ta ni; protinus atiûinxit,dicèns; Confiderabam cor*
nu a: Et eue cornu aliudpàiuuluinortum eft de medio eorum.Et tria
de cornibus primis euulfit funt à fane eins. Et ocfili quafi oculï hominis
erant in circuitu,& os loquens ingentia. Vndecimû quippe
fione fiia trahetétifi-iè & iâ'à^bmbais^mefclôsÆxhibçréti 1 huius beftiæ cornu eflè delcribitur, quia regni eius p,ôtçtia.
.■ Sedquiatefteshuiusperplexinérhisfilligantur,ôék^os ;in iniquitacerobofatur.Sme quiinperdecércgesRornuplè
le oftentant,vt lateant,& peruerfe conipiant,vt çorrumpat eritvndecimus.Omnen. peceatum vndenarium eftdiélu,-3
ipfum fine dubio ftium caput imitantes,qui quahLeofedet j quia du mdiuerfa agit, præceptidecalogumtranfit. Et quia
■ infidiis, & læuit per potentiam terreni culminis,& blandi- J in cilicio peceatum plangitur, hinc eft,quod in tabernacu-
turperIpeciemfenâitatis.Sed Antichriftus vtinam tunç lo velutcilicinavndeeim fiunt.HincpervudedraumPfel^
folum ralia ageret fub tempore ; &nunc quoque ad cor- : mum dicitur.Saluum me facDomine, quonuftndefecit Santtus :
‘rumpendam fidem &fidelium vifeera fios haereticos luxu- ! quoniam diminuta fuut ventâtes afiliis hontinum. Vana loquuti
rjstcfticulosnonhaberet. | fiunt vnufqutfqueadproximumfuum.Labiadolo/àincorde&cor-
Nequeenim; malum fola leélione oris infundicur; fèd ■ de loquuti funt mala. DiJperdat.Dominusvniuerjàlabia dolofa, &
peiusj&à pluribus, operisexépla propiftatür.Quam mul*-j linguammagniloquam. Magniloqua lingua eft, cum lè lùper
ti enim auuchriftum nomyiderunt : Sed tamen tefticuli e- j ornnes extollit,& fibi magnus;Videtur. Hmc Petrus, nein
iüsluntrquiacordainnocêdumaâiionis lùæexemplo cor- ! vndenario numéro rémanetet, Apoftolos metuens , Ma-
xùmpuht:Qrâfqüis namque in lùperbiam excollitür, qùifi j thiàm duodecimùmiprte milfa requifiuit.Hic nifi n.figna-
iqûis auaritiædelidevio cruciaturquifquis luxuriç volapta- ri culp'am per vndenarium vidcrec, implere Apoftolorum
itib'üs lbluitur,qiiilque iniuftæ, 8c immoderatæ iræ flagds ' numeruiA totaklÉnatione duodeAarium no curaret.Quia
ânnititur.quid aliud,nifîantichrifti ceftis eftrqui-dum -leh-" ! ergô per, vndenarium numerum tranfgreffiö expdmitur*
;bqi}t.ef eius vfibus implicat,exemplo fiio aliis erroris fietïts ( huiùs beftiæ cornu vndecimum iplè auctor cran Igrefli onis
•qüod iplè
prunus
Spani* lè
præfigura-
’ Hifpani*
Colojf.i.
cultù (è.
larriz feu
diuino.
E
Danq.%.
Pfal.n.i.
mi ni ft rat. Il le praua agit ille prauaagenti busadé ft,&adhæ-
jr,etfEt nonlblum rion increpat,lèd etiam feuet. Quid ergo
aliud,qua Antichriftileraus eft ? quiperdiditauéloritâtera
promiflæ Deo fidei teftimoniiserroris.Quos tamen ftquis
iqccepet,mox fèfiib quodam velamine defèofionis occul-
Itarit,Quia videlicet eorum rierui perplexi fiint,& male im-
?pliciti,qui cotruprionem folui nequaquam poffint,' Etrip-
paretquiddamin eis,quod doleatjfèdlatet, quodjiungat.
Amaris duleia»hoxiis blanda permifeent; &,potéfbite quiindieatur.
Quo.d Fidelicetparuulusnalcitur quia purus höf
mo generatur-Sedimmanitergrandis crelcitsquia vfij.ue ad
conirindtamfibi virtute angeli fortitudinis profecit. Quod
triacöcriua,qua:eiantefeciem lunt, euelht,quia ditibnis
fax iregna totidem,qu* fibiykinaerat,fubiidt.Cuius peu-
lifiint,vtoculihominis;Sedosingentialoquitur:quiainil-
lohumanaquidem formayidctaijied verbis fuisvltra homines
eleuatur.
Eece nunc iaaperte vide purum homine E|ipandüm,&
demadmirandi videriappetuntj Sed fallent arte, prxmilla tantaelarione fuperbum luper omnera le Ecclefiam eleua-
conloquiafimilitcrlubfternuntur& pCrlermonem dele re,vt:omnestanquambrutaanimaliaputecefle»Verbaeria
infinuanr,quod per exhibitionem negant. Vnde & redlei- fidei lu«e, qu*inluisinleruit epiftolis in tancuni: lunt fidei
dem fendlilfimus dicit:Oftacius,velutfiftulaaris.Offo. eius aM ' Apoftolic* contrariaj^|uantum &inter le dilcprdantiat j
rfefiftulx comparantur^quia nimirum mote a:ramenti in- j Qu® verba dupliciter vndecim fiuntyt duplidtertejn
■ lenfibilisibnumbene loquendi habent, led fensuirjcelli- J tantum eleuaret,vt in totaEcclelialblumfupereumdelce-
'ge.ndi non habent.Hoc namque,quafi humiliter ailerunt, j diffe fpiritus fen(ftus,* licut finxiE Montanus, &du*pro-
quod elate viuendo coritemnunt. Vnde bene per Paulun, phetifta: ipfiuS,Prifca& Maximilla,quiaduentumSpirits
■ddiicciittuurr SSii iinnh Unngguuiiss hhoommttnnuumm llooqquuaarr,,&&aannggeelloorruumm,, cantatem au- landtipromiftuqia Domino,in le potius, qu^hi Apo^olis,
temnon habeam,faliusfum velut ar amentumJbmnsyaut cymba-
lum tinniens.Bona quippe loquens led per ambrem eadem
bona non Içquens.Velut æs, aut eymbalum .Ibninim red-
dir,qniaiplenonlencic.verba quæiplè dicit.
; An non Elipandus more cymbafi àToleto fbnitqm mit-
:rit,& infenlatuseft»quia iplenon fentit verba noua,qùçdi-’
ait. V.t n. fidcs firmadaretur Ecclefiæ, duodeeim Apoftoli
lùntàChrifto ele<fti,quorumPetrus cumclleteprumpri-
mus,folus no eftaulus componèrelymbolum,fed dupde-
nano numero Apoftolorum cum magnaeftcaurela colle-
âum,& crçdentibusallignatü.ldeqqiqui in tali côfeffione
fiiiflè credunc.Vt illi Ecclefiæ,quæadhucinlaótéeft /cum
tails furgirin præ^içatiorie qualisElipandus lurrexic.Mo- s
rfiintur iufentes,qui adfiueper cempùs poterant ad Iblidu 5
peruenirecibum:Sedtu|)cmpiiuntur,quandodecipiûtur.:
De hoe Dominus præfcntsftiturorü v dilcipulos in Euan-
gchq'adtnonet,dictnsiVapragnantibus, &nutrienübus in il-
hs dtebus. Et orate, nefiatfuga veftra kiemt,velföhato. Quqd ex
fuperioribus,manifeftum eft,pendere.C«»i emmEuangelium
Chrifti cttn ftis gentibusfuerit pradicatum,&venerit confummatto
vidèrent abominationlde{olationis,quadiäaeft a Danieleprophe-
tatStantein loco fanfto.tunc praeipitur his qui in ludaafunt,vtfuviderétur.
H
Matth. 14.
9,
ylartii*
Matthä 4.