Bm n g o fii i^ébbatis»
parata moralitcr,teftat vtcapralegalis Romano pontifici
comparetur «qualiter.Sicut enim,fecundum aûiorem
intelligentiam legis; agna legalis perfonam çxprimitrégis
, fic capra per quam nguratur fumma fidei catholic*,
non immerito perfon* affimilatur apoftolicæ. Dum
enim Apoftolkus imadeferit ,&fublitnia quærit, non
incongrue legalis huius capr* fpeciem gerit : fi tamen
pergratiamDei ., itadepræfentisfeculilubleuetur æru-
tnnis, vt velut in (upremis rupibus pendens, paftum fibi
qustatin fummis. Qui dumanimas fideiium vtriufque
legis vberibus ladat,capram procu'Ldubioin facrificium
conditionis ma&at : fi tatneninde cumido fuperbiaenon
elàtus faftu» feipfum prius intern* compun&ionis fatia-
uerit paftu. Si aurem pro fiiblimiori efca duritiam cordis
lade charitatis emollit, tu ne quafi capra digne pedes eri-
git,&caputextollit:<iuoniaminnocenti* paftu,cum illis
Ffalm. 77I cupit lpiritualiter frui,de quibus feriptum eft » Pauiteosin
innatentia cordis fui.
' Ecce ficutin perfona pontificis 8c regis qu*dam à no-
bis funt di&a priuatim , ita de vtriufque viris adhuc alia
tuo jfîbi « finitdicenda fiimmatim : quatenus alceralterico curio-
inhjcrcât. | fiusftudeatinhærere, quo ÉcclefiaDeialter alteronulla
debetrationeçarere.Dignum quippe eft,yt ficut in facri-
ficio conditoris, capra pariter immolatur&agna: fie inter
vtrumquefides integra , &charitas fit magna : quo-
niam licet in Ecclefia Dei ab inuicem fintoraine &di-
Offkium
regis.
iftis conuenire poflitambobus. Quia enim turtur amif-
foconiugalis copul* confortio, pro cantu gemitum hab
e t , duobus nis viris non immerito co*quari valet:
quoniam dignum eft , vt fi per aliquod infortunium,
alter perdiderit alterum , non cantuminde debent habere*
fedgemitum. Scireetenimdebent, quiatuneve-
reineis charitas ilia verlatur , de qua didumeft; Dile-
äio proximi malum non operator j fi fraternum illud con-
jtubernium eis nequaquam videatur importunum , de
quo feriptum eft; Ecce quambonum, &quam iucundnm habit
are jratr es in vnum. Taliterigiturpro expiationeeor-
porurti, &relpedione animarum duohi viri duos offe-
rant turtures,aut duos pullos columbarum, fi totius ma-
liti* venenoacordibus eorum funditus exhaufto, cum
alteralterius deftitutus eft folatio, ludum fibi faciunt a-
S ERMO BE RENGOS II ABB ATIS IN ' N A-
tali Martyrum legendus, de Pfalmo iviij Deus
repulifti n o s, & deftruxifti ^
nos, &c.
Q fratres, noftr*carnis fufeepit infirmitatem, vtihi-
roicià nobis expelleret poteftatem, prophetica fine dugnitatedifiundi,
in amore tamen diuinitatis Temperde- bioteftaturoratio,qu*l*piusledaeft apudvos : quam
bentefteconiundi. Sicutenimvnusperadiuam vitam in typo fidelium Dauid" olim proferens , Deus finquit)
itafe cundisfolet exhibere deuotum, vt pro amore con j repuliftinos ,& deftruxifti nos. Per hunc quippe Dauid, qui
ditoris eiurientis tribuat cibum, & fitientibus potum ; fic inlibris Regum plurimasregiones c*de & incendiodealius
percontemplatiuam vitam nihil aliud debetexer-
cere, nifivtprovnitateEcclefi*, oraqonibus&ieiunijs
foli Deo valeat inhæfere. Si enim vtriulque in Deo fidu-
Officium i eia eft magna, nonimmerito eis capracomparatur & a-
fummi gna;fivero in eis mens eft libéra, & caro captiua, non inprxfulis.
I congrue illis adiua vita fimilatur & contemplatiua. Vn-
devtvnusinoccafioncm agn* materialem gladiumfor-
ti ffime valeat diftringere,alius vero pro immojatione ca-
p t * , fpirituali gladio potentiflimele pofiit accingere dibellalfe
narratur, ver us ille manufortislefus Chriftus
Dominus nofter lpiritualiter fignatur : qui in hunc mun-
dumveniens , vt filiumàpatrc, & nurum àfocru diui-
deret, attulit ignem quo ineenderet, Scglâdium , quo
occideret : vtcumin cordibusfideliûm , nonferro, lèd
verbo, non gladio, fed fpiritu vitiorùmfaceretftragem,
peramorisighem , adgeminæ diledionis eosreuocaret
compagem. Hæcigitur vitiorum ftrages , & virtutum
ferics in his (àndilfimis rqârtyribusChrifti ^quorum ho-
! gnumeft, -vtper làcerdotalisacrégi* dignitatis obier- ! diefefta colimus, perfediflime claruit : quando diuina
uantiamfacram,in facrificium conditoris vnus offerata- ; inlpirante gratiamundus &eoncupifcentiaeius , ineis
gnara,& alius capram. funditusexaruit:itavtpeccatisx>mhibusineisdeftru-
Ergo iîcut euidenti ratione iam relatum eft nobis, j d is , non immerito dicere poffint inter alios : Deus
qualiter in his duobus viris, agna & capra madanda fit in repulifti nos, & deftruxifti nos. Qui enim ih piimis pa-
facrificium conditoris .* ita nunc referendum eft vobis, ' rentibus noftris repulfi firnt à Deo pro traduce pômo,
paucis verfibus ôf verbis compluribus , qualiter ijdem hos in ligno crucis pofteatraxit ad fe idem Deusôcho-
1 1 1 -• r_ .... mo > Etideo piarepulfio , & paterna deftrùdio, qü*
fic hominem. repellit vt reuocet : fie mortificat, vt
viuificet : fic humiliât , vt exaltet : fic deftruit , vt re-
*dificet. f Talis quippe deftrhdio corda fidelium &
vittutibus décorât, 6c à vitijs purgat, de qua dicituq
Nunquid qui dormit, non adiieiet vt refurgat i Hæc eft ilia
deftrùdio , per quam Deüs hos landilfimos viros
Cur Dem
homo fe;
Aus fit.
Ffalm
Matth. K
duo viri, duobus valeant compara» turturibus. Infuper
etiam enucleandum eft nobis ex interioribus feriptura-
rum medullis , qualiter ijdèm viri duobus columbarum
coæquandi funt pullis, quatenus vterque læteturin Deo
lalutarifuo, fi digne fibi duohiturtures, autpulli conue-
niant duo. Sciendum eft quippe,quod per columbamac'
turturem lacerftotalis ac regis dignitatis duplex figùra-
Columba tutnegôtium» columba intelligiturregnum, & deftruxit, vt Sâulum : vt in melius mutaret, vt Pau-
1 i». i l i j j j i f-- - - J - J -— n— ~l— I ----- - ' —H lum.'4 Qui etfi in' primo *tatis xeganm, | in turture facerdotium. Per columbam namque,quæ flore , quafi mane atarcur
là -1 folent volitare gregatim, perfona regalis non incongrue
cerdorium; poteftfigurari fiimmatim, fi tame n in hac adiua vita fo-
figaificat. cjgtas fila bonorum fibi non videatur importuna,de qua
feriptum eft y Multituditiis credenimm erat cor vnum & a-
nimavna. In turture autem, qusamat fingularitatem,
facerdotalis perfonæ debemusadmirari dignitatem : fi
tamen cum paffere illo folitanO, contemplatiuæ vit*
dulcèdinem corde prolequatur perfedo , de quolcri-
-ot ptum cftj Faâus fum Jltutpajfer folitarm in teclo, Sed quia
turturés & columjjsæ duplicis poenitentiæ gemitum ha-
bent, non incongrue duabusnis perfonis alfimilari valent
: fi tamen cum Axa filiaCaleph, pro duobus irri-
guis duplicem hunc gemitum habeant,vtÔc pe ccata præ-
terita defleant, & futura præcaueant. Sieut enim in duobus
tuituribus aut pullis duplex Deo deferendum eft
munus , quando duopullivel duo turturés olferuntur,
& non vnus : lie in fimul duo ijdem principes terrs in la-
crificium & holocauftum Domini , piafe debentdeuo-
tione transferre. Sed 6c aliudadhuc notandum eft his
licuius-maliti* , prsdamcotnmedere cumSaulo. poll-
ea tarnen in præfentis vit* velpcre, proximis fuis foo-
lia veritatis aiuilere cum Paulo. Sed tarnen aliterde-
ftruxit eos Deus , de quibus dicitur : Deftrues eos (y non
adificabis m aliter eos , quimutantur in melius, de quibus
hic dicitur’, Deus repulifti nojs, & deftruxifti nos. Illos
enim deftruxit adruinam,nonad refurredionem : iftos
veroad corredionem, non ad perditionem. Illos, vt
in melius non mutentur *, iftôs, vt*djficèntur & fanen-
tur. Illos deftruxit, vtcum Saulodeijciantur : iftos, vt
cum Dauide erigantur. I llo s , vt cum vxore Loth re-
fpiciant retro : iftos, vt ad poeniténtiam reuertantur
cum Petro. Tali quippe modo , & hos fanétiflimos
viros repulit & deftruxit ; quando per fidei lumen, 3c
charitatis ignem , eis dementer illuxit, quatenus di-
uin* diledionis igné fucccnfi , perpetuo illi adh*rent
igni, qui nullis vnquam tentationibus poterit extin-
Repulit etiam e o s, 3c deftruxit, quando dete-
Pfalrn. jÿ
Gen. 3-
Pfalm+o.
Cuiufmo
dific de-
ftrudio
Dci.
Ffalm-17
M .
nebris adlucem, de morte ad vitam, fuàeos pietate
turturibus duobus , quod non incongrue etiam viris I duxit : quatenus per ipfium liberarentur abinferno mor-
Res-
Gen. 19-
Matth, f,
Ffalm• !
De Tfdtali Martyrum s Sermo.
tis*tern* , quipetPropketamvEroCinquit) morstuah
■mors : ero tnorfustutisinfeme. Repulitfinquam) eps, &de-
ftruxit, quando in eis mirificans mifericordiasfuas, fe-
cündum Efaïam j Dtlet (inquit ) iniquitdtestods, quatenus
br*fentis Ecciefu&prefluraeo facilior illisproChrifto o-
ninisvidereturlabor: quo continuo fubiungens f
torum tuorum(i&c{vit)tton recordabor. Repulit eos & deftru-
kit , quando ab eis ficiitnubem , omnemabftulitiniqui-
tatero, aptans eös omni bono, vt facerent eius volun-
tatém. Repulit 6c de ftruxit eos Chrifti charitas inuida,
quando conüificauiteoscumillö , danans eis ömniadelrda.
Repulit eos 8c deftruxit, quando vt imtnarceffibi-
letn vtt**tern* percipérent coronam, conuerfationem
incer gehtes habuerunt bonam: quatenus confirmati per
verbum Dei vim 8c permanentis, liberarentur a voce ex-
probrantis 3C obloquentisjRepüik eos &deftruxit quan-
dovnufquifque eorum dolóre covdis intrinfeeüs tadus,
non folum auditor verbijfed etiam fadoreftfadus, Qui
quoties vultjim natiüitatis fu * , diuin*legis confidera-
uitinlpeculo toties immacülatum fe euftodiuitabhoe;
feculo. Repulit eös 8c deftruxit, quando fpiritus difci-
plin*, quieffugitfidum, acordibusillorum quodlibet
eXtirpauit delidum : quatenus amalarum cpgitationum
eddiligentius fe euftodirent affedu , quo idem fpiritus 1
vevitatis adfert fe a cogitationibus, quaefunt fine intellé-
du. Repulit eös 8c deftruxit , quandö vnufquifqueillo-
iumrecolénsapudfe, quodlinguaimprudèntisfubuerm
mercedem perciperènt laborum, de quibum feriptum
eft j'Nouii Dominus dies immaculatorum. Repulit eos &de -
ftruxit,quando cuiufdam virifapientis obieruando mandata,
quafi afacie colubri Éugêrc peccata : ne iilorum per
omniafequerenturerrores, de quibus feriptem eft *, Gla-
diumeuaginaruntpeccatores. H * c eft ilia deftrùdio, dile-
diflimifratres , per quam martyres ifti fandillimi, inter
eledos 8c circuncifcâs deftrudi funt patres; quando per j
armaturam Deiinduti iuftitiæarmis, circuncifi fimt cir-
cuncifione non manufada, in expoliatione corporis çar
nis. Et ideo quia nullus vitiorum noftrorum poteft repel-
lere chaos, nifi cui pro gratiarum adione dicitur ; Deus tfc
pulifti nos & deftruxifti nos; idcirco Propheta enumeratu-
fus adhuc & alia bénéficia redemptoris , feontinuofiib-
inferens-, Iratus es finquit )&mifertu$ es nobis. Q ira miferi-
côrs, 8c falubrisindignatio, per quam fruduofa fit omnis
infruduolàconuerfatio. Oiramifericors, quæficirafci-
tur,vtfubueniat:ficminatur, vtparcat: ficaufert, vtreftir-
tuàt: fic tradit, vt eripiar:ficdeftruit, vt muniat : ficabij cit
vtrecipiat. O quam falubris indignatio, quæ fic auertit,
vtrefpiciatîficçlaudit, vtaperiaf.ficexigit, vtdimictatï
ficdeijcit, vterigat: fieperdit 3 v t requirat : fiç amittit, vt
euftodiat. S edqu* fit h*ciravel indignatip , propheta
téftatur egregius : qui vtramque eüidenter exprimens;Ir<t
(inqait) inhdignationeeius, & vita in voluntate eius. Quafi
enim ira in indignatione cius verfatur,quando impijs
8c feeleratis fic irafeitur, vt non miféreatur. Non quia
fio eftipfiusi applicare fenoluitImprudentijç illius : quairafei
veliram habere credatur, fed quia obiedio eius vel
tenus per ipfum, cui omnis lingùatorem fcurrilitas eft : indignatio , humano morcira voeabatur. Etideo ficut
ièmpcrexofa,liberareturàlabijsiniquis,&linguadolo- | irainindignationeeiusmorseftpeeçatorum:ita&in vofa.
Repulitcos& deftruxit, quando rcplcti frudu iufti- ! luntateéius vita elfe creditur conuerforum, quoniam ad
t i * , epulari noluerunt in fermenta mahtU&nequitU : fed hoc eos, qui conuertuntur ad cor, humiliât &fublimat,
contempto potius cibo felfitatis, epulati funtïnavfmis j quia non vult mortém peccàtoris, fed vt conuertatur 8c
I fpceritatis & veritatis. Repulit eos & deftruxit, quando 'viuàt. Sed tamen h:çc ira D ei, 8c alio modo iufta.eius
In quo (pi
riens Del
Treucra _ *4
quielèit, v
îfdm.ut.
faclef.7.
vtapprehenderet ineis meffiufn diuinarum tritura vin-
! demiam, Spiritufando noluerunt inferrcblafphcmiam:
!> feien tes videlicet, quia fpititus glori* Deiveièin illo.re-
• quiefeit, qui Chriftiani nominis nomen non erubefeit.
Repulit eos 8c deftruxit, quando odio habentes om-
nem viaminiquitatis, viam potius elegêre veritatis : illi
videlicet fine intetmiflioné ffipplicantes verbis 6c
re , ad quem Pfalmographus ; Viam ( iiiqnit ( iniqui-
tatisamouedme. Repulit eos & deftruxit *, quandovtin
l eiscoeleftis'fapientisrequiefceretthefaurus , iuxtapr*-
! ceptum Salomonis ; Non fa extolebant in'cogitatio-
! ninus anim* fu * , velut thelâurus , ne fottè illidere-
■ tur virrusiilorum per ftultitiam , fiamare iniquitatem,
j & odiflè viderentur iuftitiam* Repulit eos 8c deftru-
I x it , quando YnufquifqUe iilorum per diuin* charita-
! tis illedus amorem , dans pàuperi / non recepic pec-
catorem, feiens quoniam qui benefeeerit iufto , inue-
niétretributionemà Domino. Repûlit eos & deftruxit,
' quando odio habcntesomnem raptorem 6c bilinguem,
in leipfis totius detradionis ac furoris extinxerunt i-
gnem : feientès videlicet, quia ficut confufio & poe-
nitentia eft fuper furem , ita & deuoracio peflima fu-
1 per bilinguem .Repulit eos & deftruxit-, quando poflèf-
fione virtutis, 6c depofitione. maliti* liberati d peccatot
feruifaftifunt itftitia : cum populo.fcilicct illo gloriari no-
lentes in malitia, de quo Dauid ylabor finquit) in medio t-
i«î,C^i»i«^nw.Repulit cos & deftruxit, quando in cor-
dibus eorum fermo ille frudifieauit egregius, de quo A-
poftolusjNo» f egMefftnquit ) pcccatüin veftro mortali corpore,
vt obediatis concupifcentijseius.Ke'pxilix ebs &deftruxit,quan-
do rerrena ex integro deferentés curam, pecuniamïuam
non dederunt ad yfuram, ne quis iilorum plebis illius
pcenaminciderct fol us, de qua Dauid ; Now defecit ( inquit
) deplateis eius vfura& dolus: Repuliceos& deftruxit,
quando recolentes äpud (d, qtiod omnis peccator eft
itfteidus & bilinguis, commünicare nolebant operibus
eorum indignis : ne perfidiam iilorum lingua imitaren-
tnr venenola : de quibus Propheta , Locutifunt ( inqui^)
vindida dicitur : qu* in præfenti feculô nequaquam
perficitur, fed in futur o potius fine mifericordia, in eos .
quimifericordiamnonfeccrunt, pleniflimè perficietur;
quando in impijs ôcpeccatoribus, fanguinem feruprum
fuoram vlcifcctÛr. Sicut enim tulicinfilijs diabolicce-
leftisiræiudicium implebitur fupernum ; quando audi-
turi funt impij *, Difcedited me maledicHin ignem ater-
mm ; ita in eledis 6e iiiftis impleti debet milcricordia
Dei quando audituri fùnt iufti ; Ventte benedïüi patris
met. flancigiturvocemfilij Dei, martyres ifti beatilfimi.
N . non immerito quandoque cum eledis debéntaudi-
re : quiinipfisolim, qu* vel quanta fit ira vel mifericordia
Domini foiebant bene viuendo fentire : qu*
Dauid nobis in exemplum prOponcns diuin* milcratio
nis j Iratus es ( inquit) & mifertus esnobis. Quafi enim i-
ratusefthuicfacratiffimo martyrum choro , quoties car-
his infirmitate peccauit : mifertus, quando leipfum la-
chry mis pcenite nti* poftflagitia munaàuitjratus,quando
fuperftitiones totius erroris ineo deftruxit : mifer-
tûs, quando ,ei lumen ver* fidei & veritatis illuxit. Iratus
eft ei etiam Déus , fi quando in vno præcepto charitatis
offendens, faiïus eft omnium reus. Mifertus quando
eidem ftudebat àdh*rer,e charitati, qu*nongaudetfu-
per infquitate , congaudet autem veritati. Iratus , û
quando pupillis non erat mifericors , vt pater : mifertus,
quando mifericordi* operibus mifertus eft eorum ma-
gis quam mater. Iratus, û quando, quod abfîr, ore pr*-
ferens falfitatem, corde non habébatveritatem. Mifer-,
tus, quand© conuenticula declinans fallacium, aduerfus ;
fratrem fuum noluit amare mendîcium. Iratus, fi quan- j
do animo fçruens eontentipfo, conqja pr*ceptum Salomonis,
cum viroambulauitfuriofo. Mifertus, quando
obedienseidemvirofacundoj noluit efleamicus homi-
ni iracundo. Iratus, fi quando milcricordi* operibus
necDeo amabilem j rieccongtegationipauperumfe fecit
affabilern .* Mifertus , quando per amoremviniôc permanentis
verbi, liberauit eum, > quiiniuriàmpaflùs eft,
ivumum.uvv^uiuu} * \ L S I de m—-a-n-'u-- -f-uJp-e--r biIratu_ s, fi q* uan.d o in, noccntiu. m def-pi-'
aduerfum melingtradolofa. Repulit eos & deftruxit, quan- ciehs fortem, non emit eos, qui ducebantur ad mortem:
dó in diuina cum illis conucrfabahtur theotia, quibus Mifenus, quandoperbonæaftionismenturn^ cruiteos,
dicitur j Beati immaculati in via : jjc inter illoS quandoque I quitrahebanturad interjtum. Iratus, h quando poftpo-
■ ....... . . "" m m — ■ j i i i i i M j
E
Pfalm.yï,
Ira D ;i ùlatifera
qu*.
P
Pfcdm-ip.
Ira Dei
quaado &
la quos
p citîd e
dgfæuicc.
G
Iram&mi-
(cricordia
Dci re :n fe
Saacti
lcufcrist. .
lac
Nota.
H
Prou. i l .
Ibid.