j Rerum e-
xiftentium
K quisfit terminus,
&
qucmen-
] Superbia
. con poni-
tur cxar
roganria,
glona^
Supcrbix
dcfimtio.
S. P. 2\£. CMaximi Cap. Oeconomcorum,
C a p . 2.
Virtutem appellat, affcdionibüsvacuüm & firmum
ergaid quod honeftum efhhabitum: à cuius vtcaque parce
nihil l'ubfiftit, cumgeftet imaginent Dei,cui nulla res
exàduerfo r éludât ur. Caufavero Virtutum D eus eft; cuius
efiicax cogni cio, eft eius qui vere Deum nouit, in fpi-
. ritum jfecundum habituai mutatio.
C A P. J.
Si ratio definiuit cuiufque prqcreationem ,.vt folet,
nulla res furfum deôrfumqùe feipfam naturaliter égre-
ditur. Quocircarerumexiftentium termirius eft, iïofle
quidcaufaexpetàt. Mcnfura vero, eft efticax expreffio
caufæ,ad quam pertingere ppfliint creaturæ. Iam vero,(1
eorum quintouentur, appètitus feraturfupraterminùm
acmodum, reddit curfum inutilem, cum non perùeniàt
ad Deum, in quo omnium motus , qui fecundum appeti-
tum eft,conquiefcit,fufcipiens finem.perfefubfiftentem
fruition em Dei.Sin præter terminüm acmenluram fèra-
tur le mouentium,inutilem effîcit curfum éorum,qui loto
Dei inciduncin fetifuin, in quovoluptariègraditur lapis
affedionum fruitio.
" C a p . 4 .
.Libéré protenfus animus in caâfam reran*, omnim'o-
dô tehèbicuf ignotatione , niillum y îd ensf fermonem
apudeum, qui per omnem caufæmodum qücnlcunque
ŸfermonemfubftantiaIiterexcedit,Deum,ad quemcor-
reptusab omnibus çreàturis, nullum feit ex hi$ à quibus
rcceflït*fermOriibuÿ, indirîbili modo eoptemplans eu
folum,cum quo pergrâtiatn verfatur. Eceriim;mëns'quæ
per exftafin furfum cucûrrit'adDcum.rcrumincorporea-
rum & corporum dimittit fermones : quianullares quæ
poft-Deum lie,cum Deo fimul afpedarifolet.
C a p . $.
Reveradeteftandaeftaffedio jfiiperbiarquceex duo-
bus vitijs» cômponicur jarrqgantra,inquam : & vana gloria:
è quibus atrogantia quidem negat caulam yirturis &
naturæ : vanaaUtcm gloria SC naturam & virtutern ipfam
adulterinam ftatuit. Nam fupcçbus nihil Dec gratum
peragit : vanæ vero gloriæ ftudiofus, fecund um naturam
nihil oririputat. 1
C A P. 6. '
Arrogandæprqprinmeft , neggre Deu-m efle virtutis
au dore ro & naturæ : at vanæ gloriæ propri u m’eft, in par- !
tesdiuidere naturam, eius imminuendæ caufa5' e quibus !
oriri fuperbia, qui habitus eft vitij cómppfitus,cöntinens'
fpotitaneam abnegationem Dei', & naturalisindiftri-
buendis hon oribus æqualitatis infeitiam;.
C A P. 7.
Superbia, eft arrogantie vanæquegloriæ permixtio,
quæ quoad Deum conremptu pollet, quo prouideritiam
contumcliofè calumniari confueuit quantum ad naturam,
deditaeftinuerfioni, quàresomnes naturales tra-
d at præter naturam, abufu corrumpens décorum na-
curæ.
C a p . 8 .
Spiritus æftiuüs non ientatioiijjes modo fignificat, fed
etiam derelidionem Dëi, quæ Iudæfs eripuit diuino-
rum charifmatum la^itionem. Affinitas autem quam
cumfpiritu fibi conciliât anima; yohuu&t» habicudi-
nem foluit à carne, êcaffixâm Deó pér "dëfiderium col-
ligat.
1 C a p .- <>. *
Lex naturalis cum'nonhabaeritàlenfii occupatamra-.
tionem, ntrlla docendiartt fuadet omnibus naturapræ-
ditis, nragiftrafupplendiquærieceflariafunt * vtample-
dantUr quod eft cognâtum ac familiare : cundique ve-
lmt illud omne,quod quifque, (i ab alijs fibiipli fiat,gra-
tum effe putat. Quod etiam dbceiis Dominus, inquiq,
~X>tt£Ctinquevultis vtfaeiant vobk homtnei,/militer &vosfaci-
C ' A ’P . ~ 'td:,', '' '
Opus legis natural is eflè dicit, vhanimem omnium er-
gaomnes_,voiuntatishabitüdinem. N am apudquos ra-
tione natura vincit , horum vnusefle folét affedus : in
quibus autem idem eft affedus,ftatus morum ac vitç cùr-
(us vnus proculdubio efle confueuit quorum autem eft
idem morum ftatus & curfus vitæ, y num & idem in arii-
mo mutnæ habitudinis extat vinculum,per vnam yolun- !
tatem deducens omnes àd vnicam ratiqnem naturae >in
qua nulla prorfuseft , qui mincper philautiam occupat
naturam,diuifio. Cæternm lexfcripta,quælnuldarnm Lexfcri.
metu cohtinet iftcompofitos impnïdentium 'impè’tus, Pta-
affuefacit , doçènsillosfpcdarcfolamæqui diftributior
nem ; per.quam iuftitiæ vis tempore firmata tranfit in
naturam, quiete efficiens, vt metusindifpoficiônem mu-
tetur,animo erga honeftum paiilatim confirmato: & habitus
in confuetudinemquæ præcedentium obliüione
expurgetur,mutuàmque diledionem fibiipfi comparer.
^ C a p i 11.
, Lex fcripta,inquit,quæmetu cohibetiniquitatem,af-
fuefacit ad id qùod iuftum eft : LuccefTu vero temporis
mutât Confuetudinem in affedum ftudiofum iuftitiae,
vnde firmus erga honeftum fuboritur habitus, nequitiîf,
prions inducens obliuionem.
C a p . -ïp.. ' f '' :
Lex autem gratiç immediate docetillos quiaddqcun- Lexgta.
tur, ipfum Deum mutari:. quitantopere hosdilexit, & ii*.
plufquam feipfum ( fi fas ëft diçerè) maxime cum inimi-
çi eflèmus propter peccatum, ytfupra fubftantiam&nâ-
turam exiftens, in noftramfubftantiam fine vllaconuer-
fione venerit, eamque modo fuperfubftantiali fufcepe-
ritj& h om o fad us, vnusexhominibusappellarivolue-!
rit y ac nos per grariam in diuinitatem tantum euexerit, •
quantum per difpéhfationem ipfe fadüs eft homo ; vt d i- 1
feamus non modo naturaliterinuicem excipere, & fpiri- !
talitetvelit nofipfos mutub diligere..,- ,fed etiâm diuinè
plufquam noftd mütuam gerere fplicitudînem ; vthanc
mutuæcharitatis exhibeamusdemonftratioqem, yirtu- ^
tefeilicetduce, alterum alterius caufafpontaneammor-
tem ajacriter oppeterc velle. No».e»iw,inquit,efï<dM ma- Jw-ty
ior hacdilectio, quam vtponat quif animant fuampro amiço
ƒ“"• ï ■ æS U Sg... WÊBÊÈjm
C a p . 13.
Lex quidem naturæ, eft (vt in fumma dicam) ratio na^ ^
turalis, qùæcaptiuum tenetfenfumaddelcndam Vin»û>?;^ Ij0t
ratjonalem: vnde naturalitçr copulatorem fèquitur diuifio.
v Scripta verb lexÿ eft rationaturalis, quæ deleta vi
fénius irrationalis âlTumit etiam fpintale defiderium,
mutuam rétinens affedionem erga id quod cognatum
eft. Cæterumléx gratiæ,eft fupefnaturalis ratio,quàeabf- j
que vlla conuerfione transformat naturam in diuinita- !
tem, &modo natuFæ humanæ incomprehenlo oftendic,
veluti in imagine , primarium exemplar quod fubftani-
tiam fuperaç & naturam, præftansvtin externa beatitu-
dinepermanerepoffimus.
C a p . 14.
Habere proximiim fîcut feipfum, eft de fola vira, &
vtfupereffequeat,curafë:quodadlegemnaturalemper- < ^
tinet. Diligere Verb proximum ficut foipfum e ft, coq-
fulere proximo, vr per yirtütem foelicitçr etiam agére.3 'tfotth*
poflit j quod quidem lex fctiptacqncedit. At verb diib
gère proximum fupra feipfum, maxime proprium eft legi
gratiæ. -,
C a p . 15.
Qui fe cohibet ab occafionibus voluptatem corporis
procurantibus, difeitfermones prouidèntiæ cofiibenEis ^
materiamaffeétioncsincendentem. Qui verb codporis
affligendi caufaflagella fufeipit, eruditurin fermpnibus
îudicij, quodviolcntislaboribus emundat ilium àprifti-'
nis in quinamen tis.
G a p . 1 6 .
Cum fermo fcripturæProphetam introducat tentorij m?.*.
Ammusex
lipfo va-
Cuus eft.
tffta &
j.crificia
De Firfute & Vitio CenturialV.
& cucurbitæ(carnis , dico dcvoluptatiscarnalis^) caùfa | mniaprorfus obnoXius fiet affedionum viribus, Scinhirioerencem
; Deum autem ex adùerfo fufçipientem Ni-
niuen : perfpicuum èft, longé melius ac pretiofiüs elle
quod Deo gratum eft-, iis omnibus quæ magni fiunt &
adaman tur ab omnibus, multo magis iis quæ non funt e-
iufinodi, fedptæoccupatipne fola Sç fallaci iudicio pu-
tantur eflè : quorum nulla eft oranino fubfiftendi ratio,
feu folaimaginatioilludens animo, quæ figuram p.ræbet'
inanem iis quæ non funt, non tamen hypoftafin affedionipræftat.
C a p . i 7>
Eloqüiorum Spiritüs exada cognitio £olis reuelari folet
dignis Spirftu, qui fummo ftudio virtutum, expurga-
ta mente ab affedionum fuligine, inftar mundi lucidi-
quefpeculi recipientis effigiem ftatimvtobiedaeft, re-
rum diuinaram obuenientem & impreflàm illis cogni-
tionem fiifcipiunt. Illiverb, quorum vita maculis affe-
dionum diftindaeft, vixpofluntvelex qùiburdam verimi
fpurcitice cbgitationuin obfeasnarum ab illis prode-
uncium, feruietque mundo corruptibili, corporisaman-
ticogiutionummeditationi,matericedenique affedionum
& formae: qui nihil aliud habere poterit in pretio,
quam eaquascorrumpuntur.
C a p . 25;
Qui perfuafum habet, corpoream ex lege capere voluptatem,
diuinam efleviuendirationem; ventris inglu-
uiem vtDei domum aflurqit ad hilarem vitac confuetudinem:
vnde ptoduciimores abufu faculfatemfenfumin-
quinantes.
C a p . 2 6.
Cum facultas animje contemplatiua ad confuetudinem
Vitae fuerit amplexa deliciasex litera legis velutdi-
uinas proprer mandatum, fenfuum vfum tranfgreditur
praeter naturam, nulli concedens vfum naturalis adionis
J -- *£• S -V 1 edere. Paritenim habitum affedionum'Sceffedum, Sc
fimdlbus a^amentis dmmorum nomum eom.ee«; W B tÄ in g l^ n d t o n am t o t r o d iw ä t ^ ^ c t t a n d o .
tantum abeft, vt acute feillam tenere & eloqui poffelibr morcs > » iper abu&m inpetni!
arrogent.
C a p . 18.
.pertu*
ciemcaufarumacfeminum naturalium in rebus exiften-
tium;
C a p . .27'.f,:
Nullus iticendens infolum exteriorem legis cultum,
naturalem omnino rationem autcogitationem accipere
•poterit: quiafymbola non idem efle confueuerunt,qüod
natura. Nam qui in fignis duntaxat legis immoracur,
rerum naturam ratiöne luftrare non poteft , neccau-
fas in fubftantia rérum infitas ab opincC fibi vendica-
re, proprer diferimen quod eft interfymbola & rerum naturam.
C a Pi 28.
QniveMrem putat eflè Deum, & de re turpi perinde
gloiiaturacdehonefta, ïationeftudij folasnouit ample-
diäffedionesobfeosnas tanquam diuinas : &ideb tem-
poranea duntaxat fedatur; hoc eft, materiam & fpeciem,
& qUintuplicem abufu fenfuum effedum. Nam fenfus
per mixtionem inuolutus materiaê ac forms , perficit
quidem affedionem, caufas verb naturales interimere
folet ac tollere. Quoniam affedio & natura fubfiftendi
ratione nequaquam vna cum altera fimulfunt ? cum ratio
naturae fimul apparere nequeat cum affedione., vti
nec quantum ad procreationem , affedio gigniturvna
cum natura.
C a p . 29.
Qui non credit fpiricalem efle feripturam ,. fuäm co-
gnitioriisinop.iamnon fentit,fed fame conficitur; quia
tames eft haud dubie, defedus eognitorum ipla expe-
rienria bonorum, & efcarum fpiritalitim animam corro-
borantium penutia & 1 aritas omnimoda. Quo enim pa-
d o quilpiam ablationem eoram qu* fibi nullo modo
nota funt,famem efle vel damnum exiftimauerit? ..
P P C A- P ; 3 0 ... -
Reveralaborat fame populus fidelium & eoram qui
nouerunt veritatem: item cuiufuis anima, qua: deferens
fpiiitalem contemplationcm in gratia pofitam, & lice-
rtetypis inferuiens, non pafeit animuro magnificis con-
ceptibus, fed fenfum, imaginationis affediones fe-
dantis, replet Craffisfcripturs fignorum informationi-
bus.
C a , p .v 31»
Quicumque fpiritalem fand$ feripturx fpeculatio-
nem non ampleditur, Iudaeorummorej tum naturalem
, tiim feriptam lrgem vna cum ilia explodit, degra-
tia: legem ignorat, per quam ettuinitas illis donatur qui
Ei qui mentis formam, nempe orientem è virtutibus
notionem per fpiripum diuinumTufcepit, diuina qua;-‘
dam accidifle dicuntur-, qui non naturafecupdum liib-
ftantiam, fedgratia. per pérticipationem adeptus eft il-
lam. At qui non ex gratia cognitionem coitfequitur,
quamuis loquatur quidpiam, cognitu dignum, vim tamen
eius quod enunciat , per experientiam non notiit
Quoniam itiftrudio nuda, cognitionis non impartitur
habitum.
C ap. 19.
Animus qui-per virtutes fummè purgatür, meritb a-
ptus eftvt fermones virtutum edoceatur, ex illorum no-
titia diuiriitus imprefla prppriam fibi conftituens effi*
giemw Nart» quiuis animus ex feipfo vacuus eftffp.ecie &
charadere,acquifititiam habes formam,vel ipfam ex virtutibus
conftantemper Spiritum notionem, velproue-
nientemab affedionibüsignoratiónem.
C A P. 20. ^
Quicunqüe excidit a diledione diuina, legem car
nis habentèm per voluptatem quje nullum jpoteft aut
vult obferuare majidatum diuinum. Cum enim vir<g re-
gnöque quod per Spiritum Üei fecuhdum virtutem
regitur, vitam antepofuerit voluptatideditam, pro fei-
entia ignorationem ipfe fibi contraxit.
C a p. 21.,
Quinon penetrat animo interioremin Spirituliterte
legalisdignitatemdiuinam, exeruditione quafola pro-
latione vetboranvlegis confiftit, voluptatis amantetn-
habitudinem ahimi producere folet; hoceft, munda-
nam mundiqueftudiofam affedionem.. >--■
\ C a p . 22. _
Di«ftu pudenda eft mundi corporifqueftudiofamedi-
tatio cogitatipnum animi. Apud quern ènim ex forma
corporea in liteta legis eminefiti, per voluntatis habitu-
dinem mundusgigni folet, apud eundem fanè&affèdus
diligens mundum,& dedita voluptati exercitatio cogita-
tionum animi:quoniam erga illud mentis: tneditationein.
obtinemuSjin quod fixe fiunus affedi.
. ik ■ G a p . 23.
Item infamis eft didumotus animi, qui fpeaem indtt-.
cft %ffedionibus, & in fenfus format pbledantem pul-
Cnntudinem. Nam abfque vi mentis intellediua, ad finformis,
________ _____ _______ _____________ dudu eius vitam degunt. Quifquis igitur legem corgendam
formam minime fertur affedio, vél craflus , de- poraliter accipit, non alit virtutibus animam. Et qui
ac rudis affe dion um motus, qui format affedio-
nem m fenfu animi, & cogitationibus fùppëditat conue-
uientemaffedioni materiam. ^
C a p , 2 4 . ' ;
Qui crédit, Deum in lege ftatuiflèfàccificia, fefta, fàb-
bata,neomenias, ad delicias & quietem corporis 5 perocaufis
rerum non inçumbit, varia Dei fàpientia honori-
fice non pafeit animùm. Item qui fummura nouæ gratiæ
myfterium non cognofcit, ob fpem deificationis fu-
turæ non exultât. Quamobrem defedus fpecularionis
circa légem feriptam-, habet infequentem le penuriam j
multiplicisfapientiæDei, quæexlege naturali perïpicif
E ,
perata no |
ad ddicias
auc quiccé (
F
Philip,
G
Fames fpi-
ricualis.
H
Lex non
intelligen-
da corporaliter;