
Or do KdmAhue
foribus primum-jdeindeprefbyter cum (uis,pétita benedi-
<5fcione,dnrifis hincindepartibus,prout militant, precedent
Pontificem vfque ad Ecclefiam. Aduocatorcs aucctn
Eccleliæ ftant quidem cum maioribus : non autem procédant
cum eis , Ted ipfi tantummodo fcquuntur fellarem
Pontificiscum acolyto y qui aquam manus portât » quem
Temper neçefTeeft/equi Pontificem, vfquedu m ad altare a-
fcendit»pâratus fob humero in pre'fbytetio, quando voca-
bitür à Tubdiacono regionario adaquara tradendam. Gum
natius , Sc pomgir illas acolytiwegfonis > cuius focrint dia-
coni:& tunc duo aeplyti tenentes capias cum fan«fta a per-
tas , & Tubdiaconus flquens tumipfis, tenens manum
Tuaminore capfie, oftendit fàn&a pontifici, vcldiacoim
quipreccfleiit. Tunc indinato capitc pontifex vel diaconus
Talutat tenóte' & contcmplaiur vth TueritYupeiabun-
danSjpræcipiat vt ponatur in cónditorio. T une procèdent
antequam veniat ad icholain,diuidiintur cereoftata, quai
tuor ad dexteram,& tria ad finiftram partem ; & pertranfit
veroEcclefiam introiecitPontifex ’ non afeendit continuo pontifex in caput Tcholæ,inclmato capite ad altare ,(Turgit:
adakare. fèd prius intratin iècrecarium, iuftentatusàdiaconibus,
qui rum fulceperant dc fellariöddttndeniem. feopo de h eb d om ad a l. & avch.pteibyteio,& dracum-
vbidurointrauerït, lèdecin iella fua, &. diacones làlutato ' bus omnibus, 8c relpicïens ad pnoremicholae,annuitciv£
Pontifice, egrediuntur Tecretatiüm , & ante fores eiu Tdem J dicat Gloriam ; 6c pnor Tcholæïnchnat iep on tib c i,« immutant
veftui'enta fua, & patat Euângelium qui'leâùrus . ponit.
cft.rclttatoYigtdo ex preccpto archidiaconi iuper plane-
tamacolyti: 8c,fi necefle fnetit ptoptet maiora Euangelia,
duobusucolytisfuper planeras renentibus, parat Euange-
linmtquo tafto,acoly tus defert Euângelium vfque ante ab
rarein prcfbytecium,prqcedemc eum lùbdiaenno-lèquen-
ce,quieum defopec planetam illius luteipiens in manibur
Quartus vero Tchol* proecedit.ad pontificem, vt ponat
oratorium ante altare/fi tempus fueriti & accedens pontii
fex, oratTuper ipfum vfque ad repçtitionem verlus. Nam
diaconi lurgunt,quando dicUrit.-Sicut état, vt iàlutent al-
taris lacera,prius duo, & duoyviciffim redeuntes ad pontificem
i & furgens pontifex,ofculatur euangelia & altare,&
fuis bonotifice & per altare ponanNam egrediemibus dia. acceditadfcdemiuam.8cftataerfus.ad Onentcmt fchola
conibusdefeaecatio,rémanent cum Ponufice pnmiee- vero,finira anàphona,imponuK;™eei«;/S»,&commuoa-
riusdefeiflbrum,notariirectonarii,8ciubdiacobusIcqués, | colytiponuntcereoftatainpatumcnto-ccclefiæ,maqm-
quitenctpallmmPontilicisinbrachmibolbperplanctam dem jndexterampartcm^rr.a.nfintrtram.vnumvcrbin
ni finiftro tumacu; Pomifcxaurem per manus lûbdiaco- ipatiam quod cftmeereus Pnot verofehotæ cuftoditad
nornm rcBionatiorum mutât veftimenta lblennia hocot- poptificem.vtti annuat quapdo vult mutare.numemm ll-
dine.Defert ea pliçata cubicularius toniuratus, aceepta de ! tanta;,& inclinât fe pontifici : quîtm dum fimerit .înctplt
matiibus oflianiuüatacapnt fearnni firbdiacono regionâ- ! pontdcx,Gloria in cxitlfiïDto,fi tempus fueritaSc non iedet,
tio 8c tunc tanen lùbdiaconi regtonàrii iècundum ordi- j aneequam dicantpoft orationem primant, Amer. : ÖC tune
nem lUumaçcipiuntad induendum Pontificeimiftavéfti- I toUuntur cereoftaradeloco in qnqprius ftererantjVC pùif"..
if.____aline nnsUnlntTnim. ici nfifitur in vnâ lined per lîiodiiun eccieiïam«ln terea i^.iaCO""
ni.fiîempusfuerint,leuancplaneras in'lcapulas, & fiant
iuxtapontificem : fimiliter üc kaant lùbdiaconi, ^edeum
finu.
Et tuncafccndunt rubdiaconiregionarii ad altare, 'ftatu-
entes lë ad dexceram iîue finiftram altariss Tune pontifex
annuit eptlcopis & préïbyteris vtièdeant: lùbdiaçonus ve-
ro quiiecturus eft, mox vt viderit poft pontificem epilco-
pos & prèlbyteros fed entes * alcendit in ambonem, & le-
’ gic, poftquamiegerit, cantor cum cantatorio » 5c dicit rementa,
alius lineam,aUus eingulum,.alius anabolagium * id
eft,amictum;alius laneam D alm ati cam ,> &ali us planetam,
5c per ordinemjficinduunt PontificemsPrimicenus autem
& fecundieerius componunc veftimenta ek* ,vtbene Te-,
deat. -Nquiffime autem quem voluericdominus Pontifex
de diaconibus velfubdiaconibusi cuiipTe iriirerit,lümit de
manu fubdiacpni fequentis pallium,& induit fupec Pontificem,
& configu eum cumacu. in planeta retro & ante, &
in humero fihiftro,& lalurac Donunumv& dicic:lube Domi-
Mktnedkm.KcCp<Midti:SdlMtriMDmiHus,Amejt. peiti^c x 0 . . „
fubdiaconusregronariusrtenens mappulam Pontificisin iponforium gradalem:Heli fuerit tempus yt dlcatur allcfiniftro
bntefeioTuper planetatp reuolutam, exiens ad regiâ
lêcretaui,dick>5tèff/-*-l<.elpondct.r4^«m; 8c ille, Qtiipfitllttl
Rcfpondet, tHe-& dlt.&c rediens ad Pontifieem fubdiaco-
nus porrigit çi mappulam, inclinans Ce ad genua iplias, 5c
d-icens : Serui donnai mei, talis fùbdiaconus regiouarius
legit Apoftolum,5ctalisdefcbola cantac. Et poftea non lu
cetalterutn mutave in locdieâocis velcantorisiquod fi fa-
«ftum fuerit, arebiparaphoniftaà Pontifice eXcommunica^
bit ar,i d eft, quart us fcholae, qui femperPontifici nUneiat
de cantotibus.Quod dum nunciatum fuerit Pontifici, ftâ-
tim fequitur quartus fcliola:fubdiaconum,adftans ante fa-*
•ciem Pontifias, vfquedutnciannuat Ponttfex vt pillant:
! chî dum annuefityftatim egrédiettir ante fores feorcrarirs 5c
luia,b"enc:(iivautem,«;ra^mfin minus j relponiprmm râ-
ttim;Deinde diaconus oftulaturpedes ponti^cis, 5c tacite
dicic ei ponüCcx:DomimuJitin corde tuo& in labiû tuis. Deinde
venir ante altare,& olculacis euangeliis > leuat in manus
fuascodicem,5cprocedunt ante ipfum duo (ûbdiaconi re-
gionariijkuantes thymiamateria de manu lùbdiaconi fe-
quenjis,mittentes incenium, &ante Ce habenteS duos a-
colytos, portantes duo cereoftata: ôc venientes ad ambo-
nem,diuidùnturipfi aeolytiante ambônem,& tranlcunt,
fiibdiaconi, & diaconus cum euangeliis per medium co-
rum.Ille quiablquerhymianuterioeft,Verrens Ce ad dia-
conem,portigiteibrachium iùum finiftrum,in quoponit
euangelium,vr manu fubdiaconi aperiatur ei locus,in quo
■ didiiAccendite: qui dum mcenderint ,ïfe»tim fubdiaeonus j fignu'm lefftionis pofitum fuerit, & interpofico digitpwó,
fequens,tenenscbymiama«eriumaureumpro%ibus,po- I diaconus in loco lc&ionis aicendit ad legendumjöc ïlli duo
nit incenfum,vt penrat ante Pontifice.Et ille quartus fcho- j fubdiaconi redeunt ftareante gradum dcfcenfioms ambp*
lz perueniés inprSbyteaoadptionfinfchol^velfecun- > ms.Fimtoeuangclio.didtpontifext P^f^.DöWJ/ni«^^
dumfiuétertium,inclinatocapke,didqOo»ji»«i«^mt!UtK: ! fcum, Et cam jpir, tu tuq, Delcendente autemdiacono * lub-
iUieleuantes pet ordinem, vadant ante altare, & ftatuun- i diaconusqqi prius aperueratjtecipit E uangeiuxm,& porri*-
tur pcr ordtnemacies duae,parapbooift»quid'em hincin- | gitiplumlubducpnp fequehti < qui m filo ftati quod te*
dcaforisjinfantesab vtroque latere infraperordinem: 5c j ncnsancepe<ftus ftuim fuper planetam, porrigit olculan-
moxincipit prior fcbolte antiphoftam ad introitum, quo- dumomnibus^»erordiném graduuin qui ftetennt, & poft-
rum vocem diaconi dum audieriftt, continuo intrarit ad hoe preparate acolyto ü> pogio mxta ambonem cunvca-
IPontiïicem üiftcretafiam, 6c tune Pontifex eleuaris lè, dat j pfa,in qua iubdiaconsK idem ponit euangclium vt ligille-
manum dextram archidlacötro/& finiftram lecurido,vel rut.Acolytus autem eritregionis eiufdjm, cums & lubdia^
. . , : i- i ... . Mii-. _ : ,r........... . _______ f l Sr npr n rninem ad L .a r » qui fuerint inordineïöcilliolculatts manibus ipfiusypro-
cedunt eum ipfo,(üftentanteseum. Tint - fiibdiaconus te«-
quens cum thy miamateri'o, precedit ante iplum mittens
jpcen&m, & fepcem-aeolyUillius regionisj, cuius diesfue--
rit, portantes krptem cerepftata accenla, pr^cedunrante
Pontificem vfque ante altare. '
eft, & reuocetEuangeUum per ordinem ad Late*
ranas^ j
CireriVeroacolytifumentes cereoftata, ponent eàretro
altare. Deinde pergente dtacono ad altare, ftantc aco-
lytb cum calice, & corporale fupet eum, leuat calicem
in bracbio fuo finiftro> 5e porrigit diacbno corporale,
\ t accipiât defuper calicem , 5c, ponit eum foperaltare
Sed priulquam venant ante akace, diacones in prefby- vi «w u j« v«.«*.» » —, ---------f -- --- -
terio exuuntur planetis, & fufeipit eas füb^kçonus regio- ' d demis , proic<ftio capite aldetó ad diàconem iecuhconus
Dé OfficiU èjetijfie. 4 o|
diuri,VtèX|jânciaCuhTünc afcehdunt ad ftdèm primicerius
&: fecundiceiius & primicerius defenlbrum cum omnibus
regtonariis 5c notariis; Subdiacon^vero cum calice vacuo
ièqukur archidiaconura-. Pontifex delcendit ad fenaro*
riurn, tenente manum fcius dexteramprimiceriohotario-
rnm, 5c primicerio defenforum finiftram, & fufeipit oblation
es principum per ordinem arCuutn. Archidiaconus
poft eum fufeipit amulas, ÔC refundit in calicem maiorem,
tenenteeumfubdiacono rceionario, quem fequitur cum
fcyphofuper planetam acolytus,inquocaliximpletusrè-
funditur.'
Oblationes à pontifice fufeipit fiibdlaconus régions-
rius, 5c porrigit fuboiacono fequenti : 6c fubdiaconus fé-
quens ponit in findone, quam fcenent duo acölyti. Reli-
quas oblationes poft pontificem fufeipit epifcopus heb-
domadarius, 5c ipfè manu fuamittit eas in findonem, quæ
cu,m fequitur. Poft quem diaconus qui fequitur archidia-
couem , fufcipic amulas, & manu fua refundit in fcyphum.
i?ontifex vero antequam tranfèat in partemmulietum, descendit
ante confeflionem, 5c fufeipit öblatas ptimicetii
defenforum. Nam & fecundicerji & primicerii defenfores
diebus feftis poft diacones ad altare offerünt t fimiliter a-
fcendés pontifex in partem foèminarum,ordine quo ftipra
omriia explet.Tune tenentibus primicerio 6e ftcundiCerio
manus eius,redk in fedem. Archidiaconus ftans ance altare,
expiera fiifceptione,leUfit manus (uas.Deinde refpicit in facie
m pontifïsis , annuitei , & ille rcfalutatö accedit ad altare.
Tune fubdiaconi regionarii leuantes oblatasde manu
fubdiaconi fequentis fiipet brachia (lia,porriguntarchidia-
coapr&ille compouic altare. Nam fubdiaconi hinc inde
porrigunt. Ornato vero altari, tuncarclwdiaconus fumit
amulam pontificis de fubdiacorio oblationario regionario,
&iefundufupercoIiu'nincalicem,deindediacortonim, 8c
in diéfèfto primicerii,fècundfcerii,primicerii defenforum.
Deinde delcendit fubdiaconus fèquensin fchola > aecipit
fontem de' manu archiparaphoniftae,-& defe'rc ad archidia-
conum, 6c illeinfundit, facienscrucemjn calicem. Tune
aicendunt diaçoniad pontificem, quos videntes primice-
rius, lècundicerius, & primieCriusdcfenfbrum regionarii,
óenotatiiregionarii, & defenfores regionarii defoendunr
de açiebus, vt ftent in loco fiio. Tune furgens pontifex à
fède, defoenditad altare, ôcfàlutat altare. & iiifcipit'oblâtas
de manu prefbyteri hebdomadarii 5c diaconorom,Deinde
archidiaconus fufeipit oblatas pontificis de öblationario,
5c dat pontificijquas dum jpofuerit pontifex in altare, leuat
caiicemaychidiaconis de manu fubdiafconi regionarii, 5c
poniteumfoperaltare iuXtâ oblatam pontificis,à dextris
inuofotisanfiscum offertotio, quein portit in cornu altà*
ris, &ftac poft pontificem, & pontifex inclinans fe paulu^
lum ad altare,refpicit fcholam.fic annitic vtfileannT une fi-
,nito offèrtorio, epifcopi ftaat poft pontificem. Primus in
medio,deinde per ordinem, & archidiaconus à dextris epi-
fcöporum,fècundas diaconus àfiniftris, &caeteriper ordi-
AemdifpofitaacieEt fobdiaconi regionarii,finico offerto-
riojvaduntretroaltare.adfpicientesüdpontificem, ftantes
eredi vfque dum incipiant dicere hymnum angelicum, id
eft ySanftus, quem dum çxpleuerint.forgit pontifex fblus,
5c intratiii Cunonem.Epifcopivero, diaebni, fobdiacorii,
5c prefbyteri in prefbyterio permanent inclinati, 5c dum
dixerit, l$obkqttoquepeccAtenbta, furgunt diaconi; Gumdi-
xerit, Per quem hoecotnnia Domine, furgitatchifliacottus folks;
Gum dixetitfPer ipfuntt&cumipfo, leuat cum oftertorió cà-
| licem peranias, & tenetc'xaltansillüm iuxta pontificem.
j Pontifex autemtangità latere calicem cum oblatis.dicens:
Ver \pfïmï,&cum ipfi, vCque:PeromniaJecuUJèctt!eriim:8c ponit
pontifex oblationes in loco fob, 5c archidiaconus calicem
iuxta eas, dimifïo öfïertóriöinanfiseiufdem. Nam
quod internrifknusde patena, quando irfchoatcanonem.
venir acolytus fob humero habens findonem,in collo liga-
tam, tenens patenam ante pe£tus fuum in parte dexterai v f que
ad medium Canonem.
Tune Tubdiaconus fèquens fufeipit eamfiiperplanetl,
narius ftatcuin patertâpoftârchidiacbnëm j qüarido dke-
rit, EtabomnipertutDatibnelecuri : vertit Ce archidiaconus,
5c oftulata patena, dat eam tenendam diacohó feciih-
do-.Cum dixerit, Pax Domini fit fintper vobïfcutn, mittitin calicem
de fimdiia : fed archidiaconus pacem dat epilcopb
priorijdeinde cæteris per ordinem Sc populis.Tbne pontifex
rümpit oblatàm ëx latere dextero, 6c particulam qharh
ruperitj foperaltare relinqujt. ReliqitaS Vero oblatibhes
foas ponit in patenam, qüam tenet diaconus. Mox piimi-
ccrius & lècundicerius, 5: primidferius defenforum cum
omnibus regionariis&nötariis afcendünt ad altare,& ftan t
in ordiue foo d dextris â finiftris. Nomencalatbr Verb 6c
fàcellarius, 5cnotariusvidedomini, cumdixerint, Agmls
Dei, tune afcendünt ad altare art te faciem pontificisvt annuat
eis fcribere nomina eorum, qtii iriukandi fontfiue ad
menfam pontificis per notnencalâtorerfi, fitte ad viced 0-
mini per notariumiipfius,quorum nomina vt impleuerint,
defcendünt adinuitandum, 5c redit ad fèdetn. Nam archidiaconus
leuat calicem,& dat eum fobdiacono regiönarid,
quem tenet iuxta cornu altaris dextrum : 6c aceedèntës
fubdiaconi fequentes cum acoiytis, quifàçcula portant à
dextris 5c à finiftris~altaris, extçndentibus acplytis brachia
cumlaCcuIis j fobdlacdni fequehtçsftafità fro tl te, Vt pa- i
réntfinus facculorum archidiacono ad ponendas oblatio - 1
nes, prius à dextrisdeinde à finiftris, Tuncacply ti Vadunt i
dexcralxuaquepcr ëpifcopos circa altare , reliqui defcen-
dunt ad prefby teros ,vt confringant h oftias .-patena prece-
dit iuktafedem, deferentibus eam duobus fobdiaCortibus
regionariis ad diaconos, vtfiangant: fed illiadfpiciunt ad
. faciem pontificis, vt eis ahnuat frange re, & dum innuerit,
i réfalutato pontifice, cohfringünt, & archidiaconus eua-
cuato altari oblationibus, réfpicit in fcholam, & aqnuit eis
Vt dicant, Agnus Dei, 5c vadit ad pàtehameum cæteris. Ex-
pleta confraitione, diaconus minor, leUâtam de fobdiaçô-
n er patenam, defert ad fedem, Vt cbmmunicet pontifex.
Quidum coinmünicauerit de ipfa fàn6ta,quam mom^rdç-
rar,ponit inter manks archidiacpni in calicem,façieps çru-
cem ter,dicendo:?Mf cbmmixtie & confieratioUtrporis&fim -
guinis Domini nofiri lefu Chrifii, âccipientibus nobu in vit am aten-
nam, Amendai tecum#qmt fiiritu tuo:$ç ita çqnfirmatnr ab
archidiacotiöi
Deinde venit archidiacotiiis citm calice aft corrtu altari
s,& adnunciat ftàtionem,6c refufo pârum ftç calice in fey-
phnmintermihusacolyd, acceftunt primumçpifcopi ad
fêdetn,vtcommufiiceht dc mank pontificis leçunftnm oï-
dinem fonfiitÇrpfësbyteri, vt Cömthunicentpoftëos. Epifcopus
autem prittiks accipit calicem de manuarçhidiaco
ni, 6c ftat in cornual taris, vt COnfirmét feqUfente's ôrdines
vfque ad primicerium defenforum. Deindearcniftiaconk$
acceptoftemanyilliiiscalice, refundit infcyphurnqqem
fopra diximus ,5c tradit calicem fiibdiacono f ëgiona'rio, qui
ttadicei pugillafem, citm quo confirmât populum* Call-
cem autem acCipit fobdiacbnu6 (èquens, 5c dat acolyto,
quèm reuocat in paratoriurti, qui attm confirmauerit, id
eft,quos Papa communicat,defcenftit pontifex d fède Cum
primicerio notaribrum,ôc primicerio^efènfbrum, ten eh-
tibus ei man us,qui eum duxetunt.vt communièet eos, ^ui
in fènatorio font, poft quem Archidiaconus confirmât.
PofthæcEpifçbpi communicantpopulum, annuente eis
primicerio eum manu fob planera, percontato pontifice.
Poft eos diaconi confirmant,
Deinde trànfèunt in pârtemfinifttam, 5c faeiunt fimili-
tér.Prelbyteriautem, annuente primicerio, iuffit pontifi'-
cis communicant'populum, & ipfi vicifHm confirmant.
Nam mox vt pontifex ccèperic in ièpatoriocommunicate,
. ftatim fchola incipit Antiphonam ad commun!onem, 5c
p fallu nt vfque dum çbmmuhicato omni populo, artnuat
; pontifex,vt dicat Ôforkwiôc tune tepeflto verfii qttrdCünt.
Nam pontifex mox vt communicauerit in patte mulle
rum,redit ad fêdem ,& communicajr regroftatiO's pet ordinem,
5c tos qui ihfilo ftettrunt & in diebus feftis defebo--
laduodecim. Nam cæteris diebus in presbyterip , ybipo-
tuerint, communicent. Poft tomnes hos rçftèu'ntes nb-
5c venit ante altare,exp,e£tans, quandoeâfufcipiat fubdia- i mencalator & fàcellarius & acolytus, qui patenam tenet
çonus regionariqs.Finito vero Canone, fobdiacon9 regio- & qui manurergium tenet,'5c qui aquamdat, ad fêdem.
;■ " ' Li 4 cçm