Fugienda
eftvolu-
ptas & dolor
prüfen*
' tis vicar.
3 70 S.P.JSf, UMaximicap. Oeconomtcorum,
fibi cum fpiritibus intelleÖEiliis regionem impellit ani-
mäm : quönu.llo modo corifeendit lex peccati, quia
fenfum vlfra non habet, qui vice pontfe traiieiat ipfàïflad
ahimum. Iam enim diflblutüsefi fenfüs fecundum habi- I tudinem quam habet erga animam,& in hæç fenfilia fpe-
C a p _ 51.
Qui corporis voluptatetn refpüit, Sc dolorem omnino
non extimefeit,afFedionibus vacuus efteduseft:quià.
cum illis philauriam illorum mattem , & affedionêS ^ ............_......... ...... ............
vniuerfas > quæ propter ilia & ex illis oriuntUr , vna 1 quorum habitiidiftémâcnaturamcum
cunr maxima principe malorum ighoratibne Vnani* U^fcçnderitâniiôtts^naniQO nonfenrit;
\niter jnteremit , ac totus à parribüs effe ccepit firing 'Ca P. g
manentis , & eodena modo natura fe Temper habëntis | ' . ' •. . ' ƒ ‘ •. . , -
boni R qui fecum prorius maneàt immotus g reuela-1 . t^emMmôdumràtioql^dominaturaftc^ibus.len-
tàfacîerpe6tansgloriamDei,&beneaciolucidi, qui in fùsipiosefficitàrganumvirtùns: itaquandorauonum.
ipfoeft, iplendoris gloriam diuinattt «cinacceffam fpe- ! perantaffedus, iortoàncfcnfusüd peccaturti; Itaqucat-
culetur. * 1 tenté pcrpendereacmeditànopor,tet,quàta.rione<piis
,'Studiunj
virtutis.
C a p . Ë 51. . , i UUllAdU plUtLpdLlUda
Præfentis vitæ voluptatem atque dolorem pro viribüs ' nifterio anteàpeccabât;
abnegemiis, & abbmni affedionum opinione & dæmo*
niacavâfricie prorfr.s liberabimun Siquidçm voluptatis
gratia colimusafFédionés, Sc propter dölo remyïrtutem
fugimus.
C a p .
bonarncomftiodè facérepóterit tonueriàcionem, Vten-
! do iis ad piöcreandas Sc excitandasvirtutfesjqüörum mi-
Philautiâ
innumeras
aiFeët-o-
1 nés procréât.
c
VoluptatiS:
ac mfticùc
huius vitæ
lènftis nullus
anima:
Deum di-
ligcnti..
Ligijom
icicQtiar
boni &
mali.
G en. 2.
Vitijdefi-
Cum omne vitium natura intereat vna cum promoribus
j hanc autem omni ftudioexpugnäns : vtquiarbi-
traretür ( quod fieri non poterarj hacrationefepofle il-
las inuicem fegregare, Scphilautiäfolivoluptati inCüm-
bentern, triffciciae prorfqs expertem adipifei: igtiöfans
prazaffedione , vcvi&etur cpntingere nunquam polfe,
voluptas vt fit citfa triftitiam. ImpetuJe contuiit j
triftitiam autem prorfiisvitauit,mixtum enim eft volü-
ptari triftitise cormemum, quamuis ob dominantem ob-
ledationes aifedum latere videatur eos qui. fruufttur*
Quandoquidem natura femper eminere folet,quodv.in-
cit j occu leans, nefentiatur, quod prieteri t. Quapropter
dum ob philauriam voluptatemcapeflimus ,rurfumque
triftitiam eadem de cauia vitate nirimur , innumera-
biles affection um enecantium procreationes excogita-
mus.
C a p . 54-i' :«
Non experiturquhfenfumyöluptarisacrriftitije,cum
Deo vete diledo 4 amabili &C deiiderando tradiderit,
imb agglutinauerit animum ab aftediorie corporea liberum.
C a p . • /
Quemadmodum non poteft quis alicer pure Deö
ieruire, nifi penitus animam expurgauerit: Ita creatu-
rxinferuire nequit, nifiprasparaco priuicorpore. Homo
qui corpore tenus exhibet obiequium corruptibili,
& in eo fibi placet V afficitur voluptate continenter, Sc
triftitia, femper edens lignum inobedientia! : quod quij
dem .experientia ip fa fenfus apud eundem permixtam
habet feientiam boniac mali. Nec roftafie quis ab err a-
uerit dvero, fidixerit j lignum quo d habe bat iiotitiam
bonimalique, efleconfoicuamillamcreatnram.Habe-
bitenimnaturam vicilnm effedtricem voluptatis atque
triftitls.
C a p . jö 1.
Vbi ratio lion obtinet, fenfus naturä dominari con-
fueuit, in quo peccafi vis quod$mmodo permixta per
voluptatem fubagitat animam ad commiferationem co-
gnatae carnis , quatemts firaul fubfiftunt, minifterio vo-
1 up tatis opus in ea naturale cütn exer euer it > Audium carnis
affe&ione ac deledlarione captum abducita vitana-
turali, fuadetquevt vitium quod euanefeit, committe-
xevelitr
C a p . 57. ’
Vitium eft obliuio bonorum naturalium ad animaiil
inrelledtiuam pertinentium: qux quidem nairiturex ha-
bitudine, tarn ergacarnem, quam erga mundum affedta.
Hancfpiritali feientia delct imperaris ratio y quaemundi
carnilquefcrutaturorigtnem&naturam^&adpropriam1
C AiP. jp .
Sandlum Ëuangelium àbnegationem v it* carnalis
fuadet, fpiricalisyer6poffeflionem.,Dehislóquor, qui
fecundum hóminemjiecundumhumanam, inquam, in
càrheviuendi rationém , quam qui ducuntin höc mundo
j, femper thoriuntur : at fecundum Öëüm foli yiuunt
dum qliiprôptér Deum in hoc fæculo mortui iudicantur
Carné) affliäiönibus 5 tormentis multis&anguftiisaffe-
éli, perfecutiones Öcinfinitas tentationum ipccies cunl
gaudio perferuliti , .
Ç A P. i$d. _
Ötnn'is affeâus .haud dubie ex complexu fenfibiîis
cuiufdam ac fenfus fiue natutalis facultatis, irae inquam*
aut ciipiditätis, aut rationis à nätttra defletftentis confi-
ftit.Si ergointelleAusperfpedlum habens fiheni in com-
pöfirione mutuum, tarn ipfius fcnfibilis quam fenfus
fiuc faeuitatis naturalis per eüm operäntis $ Hoirum v-
numquodque difeernens , adtnditamfibi rafiöhem ad-
dudere f>offit , & côhfiderarë ipftim fènfibiïe per fe fine
aftedtipnè fenfus ad ipiiim, atqueipfum ienfiim ablqué
proprietaté fenfibilis ergâ illiim j itidem cilpiditàtèm.i
vérbigratia-, aut aliàm fecultatçm haruralcrn citrà di-
fjpofitioneiü affeâiâm ç i ienfii Sc fenfibili, j ;y t mqttjs
quidam aJfteâionis ad fpecuiationem perduçéré ftjjçt )
ottum cüittfcunqtie affedtiohis ôccürretltis diicerpfin
âtqüe cohiminUit s inftar vituli àntiqui Ifraelitici i St
fijb aqùa cognitioniS feminauit * yel ipià tiuda afFe-
dHonum iihaginationè prorfus adéta j per etietfio-
ném reram qu* in fe naturä producers folent affedfcio«
tienli
C a p . é ù ,
Vita pluribus maculata d e ïiâ is, quæ contraxitex a £
fedtipnibus carnis , eft veftis inqùinatâ. Quifque enittî
hominum ex conueriàtiône vitæ j velut ex indumentOi
declarari folét iuftus vel in.iuftus4VtiIle qüidëm veftem
mundarnhabeat, qui vitam âgit virtutibiK âéEi.tâmiqui
verb ducit vitam malis operihusinquinatam, Véftem hä-
beatimmundäm. Velpotiusi veftimehtiima carne rik-
cülatumi éft habitus atque difpofitio quæ ex mèmorlâ
prauarum rtîotiônûfn äcoperätionumd carnêptodetid-
riünl fecundüm cohfcièftriafrtforitiâÉ afiimam ^ quæ vi-;
dens habitum ilium, tattquam Vefterti,perpetub fibicîr-
cümpofitum j gtaüx replêtur arfeiftiônum pdere.' ftam
fieuf %^)iritü pet Virtütèsifiüioèm prppprtioUé büadairi
cönteXtaX^nim» nafdf ur ittc»rrüptioid$'amidl:us j què.nà
indutà * tofmofitftt & iiiüft'tis : haüd Çainé ß-
duüdum proportionem ftfbjftrüdÜs iftuicem àftedtip.UÎ-
bus , oritur impurum quoddam & macuiàtum vefti-
meUfum qüod ex feipfödeclärät ptæclârâm qüidfiméfle
âpimam s jfpd a|ià iprina àt,que imagine iftam induifle
quamdiuina. :
C a 1?. 6 ï t
(Veftilró
da ,&®
mundai
Âicè,q
fit.
H
îirmam fidüciàm fpéraiidi dé^dâtiptiëm dat huma-’
fiæ riaturæ ipfa per Deum humanitatis affiimptio, quæ
tbtito
taroati'
I
B a t honu-
Kifiducia’
fceificatio-
|»iimphifi
________________________________De Virtute & V itio Centuria. T.
tanta virtute hominem facit elle Deum , quanta Deus
fadtuscft homo. Nam qui fine peccato faàuseft homo,
citra mutationem in diuinicacem naturam deificabir:
tantumque per feipfum iflam exrollet,quantum ipfehô-
miniscauiàfeipfum dinaifit. Quod myfticè docens ma-
gnus Apoftolus, ait, ln feculis fuperuenientibus: in nosfuper-
eminentes diuit'us bonitatis Dei effe demonjlraridas. a
C a p . 6 3.
Ratio quæ régit iram &cupiditatem , parit virtutes:
animus autem dodtrin^e dedicus , return creatarumim-
maculatam carpit notitiam. Cure ergo ratio concra-
rijs abiedtis nadta fuerit quod fecundum naturam araa-
ri debet, & animus vbi tranfeenderitea quæ fub notitiam
caduntj&caufam excedentem rerum.fubftantiàm ac no-
tionem aflccutus fuerit, ftatimadnafeitur per gratiam
affedusdeificationisqui quidem rationém à naturali
difcretionëabduciteovbinoneftquoddifcernatur: in-
telledtum autem ceftare facit à cognitione naturali, cum
non extet, quod riorioni fit ohrtoxiüm : ac ftatus iï'
cundum aftedtiones agebat, aueriatuseft, omnemque
{uumipfius affedtum timoré dudtus diuinis tradiditman-
datis, nullo généré boni priuatur, quodiniriatosdeceat,
quamuis habitum virtutum nondum fit adeptus, nec
particeps effédkusfit fapientiæ, quæ apud perfedfcoseftè
dtchur. Neque item is.qui proficic, vllo bonorum caret,
quæ in gfadu aliqui efle dicuntur, licet nondum ean-
'dem fupereminentem diuinorum notitiam , quam haben
t pe rfed i, confecuuw fit. Quandoquidem per-
fed i, contemplatiua theolôgia myfticè iamdignatifunt,
animumque expurgarunt ab omni imaginationè material
i 5 ac diledionem diuinam , quæ totam affiduè
præ fe fert imitationem imaging diuinæ pulchritudi-
nis apud feipfos in pedore impreffam geftarë vident
tur.
C a p . 69.
Dupjexefttimor : alterpurus, alternonpurus. Nam
metus ille qui nafeitur ex lufeepto propter peccata fup-
plicio,habens procaufafuæoriginis peccatum, non eft
denticace Deum fecit ilium, qui 'diuino- dignus eft con- pnms * nec vnquam delebitur cum peccato per peenfeen-
tom°* I tiam: quiverócitratriftkiamobdelidaconcèpram fem-
C a p . <?4. |p etadeft,illepuruseft,&nunquamextinguetur:pro-
fribula-
Boexpurj
r ^ i f habitudinem eius , poftquam cognouerit damnum
Deus perl 'exearum complexu proueniens. Hanc ob caufamiufto
pittit ho- iudicio diabolo permittit Deus tormentis homines op •
Tribulatioexpurgat animam, qujeiubiginem contra- ■ Pter 4uo<^ fubftantialiter quodammodo ineftDeo erga
xit èiordibusvQlüptatis, Sdcgregat prorius a rebus craf- ] deaturam , effiejens, vt declaretur omnibus reuerentia
| • naturafisexcellentixeiusjfuperantisomneregnumatque
poceftatem.
C a p . 70.
Qui non timet Deum vtiudicem, fed reueretureum
propter ingentem infinite potend* excellentiam ,meriT
to nulla iaborat inopia, cum fit perfedusin diledione,
(none. | v \ i , . ^ 'Q A
L Anim* Voluptas & triftitia, cupiditas& metus, & quæ ex
, - ___—___________ cumpudoreacdecentipietatedilxgensDeum:&illepreraHumana,
n ijsfequuntur, nonfuntab initio creata fimul cumiiatu-
etènim ad finem quoqiie naturgcontuliflènt: uspfttimore permanenteinfeculum feculi, neqije illi.
Theologia
contem-
platxua..
Timor
duplex.
p initio in fed aio, quod à magno Gregorio Nyfleno didici, nempe
■ fijH hæcinuëda cfle ob caufam infegritatis , & adhærere
parti riäturalf miniis rationali : per quæ, vnàcum tranf-
greffione loco beatæ idiuinæque.imaginis perfpicua &
clarà fimilitudo animalium irratiçnalium apparuitin
hominé. Àbfcondita enim dignitate ratiönisper infiquiequam
vnquam deeft.
C a p .
Dei timor
in aeter*
num per*
E creaturis, audorem illarum cognofcimus -, & ex va- Dei co
rietatererum creatarum, fiibfiftentemfiipientiameius gnirio_
qui eft , difcimus : atque ex motu naturali eorum quæ creaturis.
funt, fubfiftentem eius qui eft, viram cognofcimus, quæ
te Deo , vt homo fimul perciperet fenfum partis ratio-, _
nalis. ' C a p . 72.
C a p . 66.. | S.P^tusfandusanullaabeftcreatura, potiflrmumfi
- . r .- m ' r„ . ar'r,. ‘ i- V , ' I quoquo modofit particeps rationis. Confeiuatenim
. ^ P » ^ t « f f e * ° ,^ a p » d f t i d i o lb ^ q ^ ^ f i l.- : ^ f qlie n<)doiie«il, quiaDcuseft, &Dcifpiritus, fua
I B ?!d^.t^ 1^aSar^bUS C° r^ ° rclS ^uocantesJ» ad c®lediuniJ virtuteprouidd pcrcurrcns omnia. & rationem natura-
S ^ K emT UemnUK •' " ,UAnd° “ « q««in vnoquoqpeeft, excitans; per quam adductions
" anmu diuina expetenris: I citeumquifentit, adfentiendaqu* pmeileqem natu-
«.nic “ voluptate , lztiqam incolumem efficad* vitefeen. . ripetpetamgeftafimti &eumqui morigetoeftanimo,
,.fM tis propterdm.na chanfinata an.tni: e tnetu folicitu- ]ad cogitatitmes natura bona,fufdpiendls : Quocitea
dtnem ptocul obfemantetn fupplicmmob deliftainfe. I pletolquetepetimus , etiamvaldebarbaros&in^fctus
rendum : e mftitla , pratfentis malt cotteffiuam pee- mtet armenra degentes , ptobitati dare operam , Sc,
1 : arrtue.vrnaunc d.ram « « « qua:abinitiovigebantapudillos, belluinaslegesauerfari.
K io li
I 1» flatus
B>lcx,
nitentiam; atq.ue , vt paucis dicam , more fapientum
medicorum , qui depellere Volentes prsfentem aut imminentem
gibberem , vtuntur venenofo vip.er* corpore
: fic vtamur affedionibus huiufmodi ad expel-
letodumpraefens aut impendens vitium, & ad com-
parandam ac conferuandam virtütem & cogriitio-
ncm. '
C a p . 67.
Lex prioris Teftamenti per philofophiam adiuam ab
omni inquinamento naturam emundar: noui verö Te-
ftamentLlex fpeculatiua initiatione per. cognitionem
mentem eleuata corporeis, ad contemplanda fibi co-
gnatä intelledualia.
C a p . 6 8.
1 ^ riPtura facra hos qui introducuntur& ad veftibu-
a virtutum aulas proftant, vocat metuences:
eos autem qui comparauerunt habitum verborum &
raorum virtuti congruenti, nouit appellare proficien- I
tes : at qui per cognitionem iam perueneruntad fafti-
f'Io0 v^rtut*sexporimeptis.veritatis j illos nuncupac per-
edos. Quarequiconferuätioncmpriftuiam, quam fe-1
SS. adeft
creaturis
omnibus.
C a p . 73.
Eft quidem in omnibus fimpliciter Spiritus fandus, Qaatenus
quatenus omnia cOntinet, ac omnibus proiiidet, atque S S.ia om-
naturalia femina excitat, prseferipto tam en modo. Nam Blbusf‘t*
apud omnes qui funt fub leg e , tranlgreffionetn manda- ^
torum demqnftrat, &quaefitfecundum Chriftum edi- i
d a promifiio , docet. Sed p ra t» ea quas dida funt,
omnes qui Chriftum fequuntur, Dei filiosefficit. Apud
nullum tamen eorum quos norainauimus, eft plane vt
eftedo^fapienti*, praterquam apud eos quipollent
intelledu & per conueriationem Deo gratam feipfos
fecerunje dignos, in quibus Deus inhabicaret. Nhm
quicunque non implet maridata diuina, licet fit’ fide-
lis ; habet cor carens intelledu tanquam prauarum
eogitationum officinam , corpusque fubdit peccatis,
inquinamentis aftedionum quafi perpetuo deuin-
dum.
Cap. 74.
Deus, qui falutem omnium hominum defiderat, Sc
deifica