
. D .A ld h e lm i,O c c id e n t d iu m S a x o n u m E p ife .
Alius cum caterua contribüUurii pfiàlerato vedus corni- i rumregulâs &ôtthogràphôrum difciplinastohis& tèm-
pedc,quem calcaribu, cruentatuffi, & flagris cæfiim,aureis I poribu$trürinatas,pedibuspöericis compactas per cola &
I r n ’ I çomm'ata, hoceftv,perpenthem!menn,&liepremimerin
diremptas ; imo cehtenis metrorum genërib. fequefliatinv
ß
i.Cor.g.zf.
cornant ornàn»entalupatis.De quo.facetus poera; Quadru-
pedante putrem car fit qttutit vnguUcampiim. Pernicitetim-
plicans orbes orbibus.fpacia (erratum meritur. Alius claf-
heu nautarum cohortibus ftipatus, $c denfî-: nauigantum
aeminibus circûfeptus per virreos Oceani gurgittss agens
Libur nicam aut liutrem inffonter hortante pçoreta, & cre-
pïtanie nauchyoporti ulö (p.iinolîs It^ofifquereffiorum
tradibqs midie. Ei quidem vniuerlàfeæc quas per gympo-
ifoph fias exerseri deprbmpfi'nù;;, incerfeholaresfecula-
rium dilciplinas apud veftri dilcipulatus induftriam, non
exterioris feamfeis motibus agumur, fed interiorisho-
minisgerunairgeit ibus. Siquidem, miçroCofmumjidetl
minOiein nsimdum j ex diiplici 8c gènuina materiæ fub-
{tanriaxoiiftarc ,Vëftræ fagacitatis folertiam non ärbitror
latçrC : qum poÿu-. liait esterions hominis natura, qui in
prap^Eulo fornàatus.vilïbilitcrqoidpïcitur, haud, difficih
limç&éprehendi potëft : Itairiterioiis quàlitàtem, qui cce-
leftiaffiants ipira ulo (iuxca 1.1apitis- Geneleos relatum)
credîtur,$ç a yeft^rudeutja membrarim & particulatim
fubtiliter inueftigafâm .reor. Etenim céleberrifeus ifle.
Chrifti noininisgermus, ad exemplüm militia: Chrill.a-
norum , agoneni protulitgyiiiuicqfuradicens: & illiquidem
vt cor r up tt bilan cor on.un, vos a tem inco< r upturn ; & alibi;
nenquafiaerem ver heraus, & qua mais gymnieprum excm-
pla,quiag:li;ate corporis theacraïes populi pompas,& prç-
conia circenlnnv» ad ipiiemmuv rite < ongruant ad eprapa-
r-atiouem eoriim qui pet ampla Sei-ipturarum ftudia de-
curéentes.fegaciffi;tti.im animorum indüllriavn ,,&viuacis
ingen;j qualitatem affidualcd oui, infiantiaexercerenq-
feuntur : attameaffeemffimæ apis induftriam prædidis
exemplorum foqnu'is coaptaripolTe, vberrima reru.ni ex-
perimentaliquido déclarant, quarrofeido facelfente cre-
pufculo,exQrtolimpidiflinii folis iubare,denfbs extemplqr
tripudiantium turmarurrt exercitus per patentes cimpos
gtégâtim difFitndit. . •
MOdo rnelligeris caltanim frondibus feu purpureis
maluarum floribus incubantes multa nedaris ftilli-
cidiaguttatim roftro decerpunc, & velutlento carinæde-
fiutö, quodregälibusferculisconficitux, auida vifierum
receptacula certatim implere contendunr,modo flauefeé-
,tîs faliculas & croceata'geniftarû cacumina circumuallan»,
tes.fercilem prçdam numerofis cruribus & coxarum oneri-
busaduèhunt3quibus cerca caftraconficiunt : Modo teie-
tes hiderarum corymbos, & leuifiimosflorentis tiliæ fur-
cùlos cotilHpantes multiform eut fauorum machinam angtiloijs
8c opèrtbcellnlis tçnftruuqt.Cuius artis molîmén
egregius pöcta Met.ica fapundia frecus cataledlicô vèriu
creditur ceciniflè ; cum diceret: Çereagepimatis fla'uefiunt
viell.icanifiris.'Et infra brach,y catalc&o line colopho: Coüu-
crntque juis aureavnfif nuis. NamquemadiTiodümexaiîu-
naria fc néftratuin f j ram ina & angufta aiueari veftibulà câ-
teruarim per turmas egreÉTæamæ arborumprata popdan-
ttir .■ eodem m qdo veftrum.ni fellor,Tnemóriale meiitis in-
genium perflorulenta feripturarum arua lateyagans ,-bi-*
bdacuriôfitate decurrlbTSuncdiuhidpriKoriimProphe-
tarum oraculä certis aftipulationibiis iatndudum Salüàto-
ris aduentum.vàticinantia emxius inüefti^ndo y riuncan-
tiquarutn arcana kgûra abàllo mirabiïiterdigefta, quæ pjs
quihis Memphiticâ regda jæuiffimisplagaium affliâtiorii-;
bus crudeliter petcùlTiflè, 8c rubicundi tumentesOceani
gurgites ac reciproçra Ipumantibus pelagiluftrâ,Sacrolàiï-
ditaduviminis ex cóiübrónuper transfigurati mlimula-
chro niâcenæaltrinf eus fequeftraiïè, &poft coeleflt-eok
loquiumcqrnutisv\ilt!ibus1ncredulum fugalfe vulgus dç-
fctibuhtjfcUicita intentid»e fèrutandojhünc quâdrifariam
Euangeliciæ relatiôhis dfda tnyllicis Catholitôrnm patrû
, commehtariisexpôfîfe, & adniedallamviquefpirîc'aalitcr
1 enucleata, &quadflformis Ecclehafticæ tradftionis nor-
1 mulis lècuridum hiftoriaht^llegoriamjtropôlogiàm ,ana-
gogen'digelta folercer indagando j nunc prileas hiftbrio-^
grapborumfobulas8c ebreinographorumferiem,'qUifof-
tuitâs pr^tëntoriimpefitïutatiohes temporum tenacime-
moriæ hexu tradiderunt rite rimandoj nunc gtammapieodifereras
fagaciter inquirendo. A pis, inqtiam, proptérea Apis eft ^
peculiaris caftimoniæ priuilegium, pudiciflimæ virgini-
tatis typum &Eçciefræ;pôrtenderelpeciéindubitatàfGri- iûsI s’
pturanim authotitate adftipulatur.Qux florentés laltuum
celpites ineffabilipr^da depopulans j dulcia natorum pi-
gnora,nefciens coniugij, illecebrolà cohlbrtia feetolà qua-
dam fuauilEmifqéci.de balfamoî|ôcrerione ptôducit,. Ec -
cielia vero bis acutd Tellamentbrum rhuc rone hbminum
^itàliter corda trarifiierberans, hæreditariam legitim* * -
ternitatis foj>olem callo verbi foecundatlemine. Illudet-
iam commëitjorandum de apum .concordi fodalitate, &
theanabquodamfpe,£laculo ftupendum autumô, Vitre*
neurayidelicet voiuntari* lèruimtis affedum, quem erga
fubrum obfequiaprincipum exercere nofeuntur. Nonne
fub huiufcemodi contemplationis intuit,uomnis monafti-
cæ conuerfationis difcphna& rdgularia coenpbiorumin-
ftituta, limillimaeoilationedeçlaraiitur? Quamdiu enim
anûquasinhaBitarefedes, & exiguafoüeretuguriagracil-
limifcontexta viminibus feu coatis conlùtacodicibusil-
le,qui inter cçteros ma'giftvatus officio fungitur decreuërit
nullâëximmenlamultitudiue, fugitiuisdilcuclibus &la-
iciuis volatibus peræthéra vagaturi All fi certis exiftenti-
bus cauüs Sc cogente peregrinandi neceffitatê ilia, cui cô-
fulatus vice regimen cæteratùm commiilum eft, externa
quærere régna maluerit. Nufquamapud mortales videas
extorrem propria pullùm patria, tam denfîs exercituuma-
gminibus.tamque Ipiffis legronum cohortibus conftipârij
itaprorlus vtmultolibentius ob reuerentiamprincipisad
incolatum peregie proficilcatur, quam domelticis alfue-
tum deliciis, 8c vernaculacontentum quiete in cellulis cô-
! moretur.Quid enim in rerum vifbilium videri valet natu-
ra,quid tam ingentiftudio adoris lui praeceptopareat, &
regis imperium implere contendat ? vtmerito propter in-
tadæ virginitatis typum,& Ipontaneum deuotæ lubiedio-
nis famulatum, quo exemplüm obedienti* mortalibusin
valle lachrymarum de gentibus præbet, pr* csteriscrea-
turis nedareum coniîciat edulium,ÔC mullæ ducedinis ali-
moniam flaiielcenti cæterarum gurguftio recondat^ quæ
non modo cunda deliciatum fercula.&piperataspulmen-
torum faginas præceilat, omneque flagrantis Ambrofîæ,
thymiama.ac nardi Ipirâtis olfadum vincat : vërUm edam,
! vt omilTafpecialitate adgeneralitatem fçrmoniS oratio de-
! currat, vniuerlâmmundânæluaûitaEisdulcedinem, opu-
lentiqueluxus exqui|îta fuperet obledamenta & yifgulti
hauftum aefrud delpiciat. I
IGitur fi lândæ virginitatis gloria, Angelicæ beatitudinis
germanacreditur,&pulchra luperuorum ciujum lbda-
litas merito piidicitiæ prædicatur; debitis attollenda eft
præconiis. Quæ inter esteras yirtutum infulas fiimmi
principatu^féeptra^®nandimonarchiam gubernare di-1
nofeitur, fiquidertf8c humanis feucibus & mortalium pa-
lato omne quicquid iucundû ac deledabile illatü fentitur,
roellitæ dulcedinis guftum admodurrr incomparabiliter
præcellit.Ita diuina maieftas(quodtamen cum pace,8c re-
ùerentia Sandorùm loquar quondam iugalitatis nexibus
foederatorum) omtiibus |bineralium virtutum gradibus,
qüæ in catalogo eharifmatùmenumeranturjfpecialevirgi-
Uitatis priuilegium præpofuit. Cuius rei làtis euidensindiciüm
confiât, Hum à uimmo eoelorumfaftigio veneranda
Dei prolès delcendens, oUem erroneam rëdemptura, 8c
draenmam perditam quæfitura, aluum inéoncaminatæ
puerperarvirginalipuerperio præditæ, fine periculoper-
petuæ purifttfs & dilpendio caftitatis intraret. Ob hoc
ednm reor, quod fiicer Dominici pedoris accubitor, &
quartus pairadifi gurgès,quipotiffifhumleptenasEcclefias
Afiæ iinfexhauftis dogmatum imbribus irrigaui t , Ipocialem
. Dîuinæ diledionis prærogatiuam aepriuatam amorismu-
nificentiâm ante cæteros Apoftolos Chrifti præconio pro-
meruerit. Quia Chrifto,qui eft cupidus calli tatis amator 8c
zelotypus fandimoniæ informator-grata virginitatis liba-
mina,oblationis Ipôtanea deuotioné litarat. Quamobrem
” verax
pnuiltt
D.Io»"
cut^ÜI
cl#
Innés
juadage-
*-& qna-
Inavitgionium
;atholici.
D e la u d ib u i v ir g in it a t is , L ib e r .
yêrax medicus dum vulnera fiicinorum & cicatrices erinii- \
num confiderans,quibus animæ ægrotprum crudeli ftrage
{lërnebsntuf, laluberrimum coponeretitialagma, fibrifq;
virtllento {piritalis nequitiæ poculolethaliter irifedis,çoe-
leftj5/medicinæàntidôtü vitaliterpropinaret, aevertieem
gabali Icahdes lexta fabbathi, hoc eft parafcëti e,pàterecu rï-
niaternæ memqr vèneratiæ dilcipulo iqtèr diftrimina per-
fidorutn miiuûeuentiis rerum præftolanti genitriceni pie
precipittuendàm^rt non iocohuehientér carminejy thmir
co diçiqueat ! Chriftus paffiispatibulà, atq; lëthilatibulàf
virginëm yirgo vifgini copimendabat tutathini.’zV Is poft-,
môdum.labentibus témpöcqtu luftris hpotnitfeifio, qui
péridem tompusjqeptris imperialib,fretusiÊeua tormen-
torümliippHcia oithôdoxæ hdëkultoribusirtógabat;ex-
torfis^in Pathrhd relégatus ièpties vicenaiBc qmterna virgi-
mim dulcilbnis melodie conccntibu^ tantijum rudë ca-
neftrfayraptuSvin aropi^tè ëxtuseos aü f ultare 8cçàftis ob^
tutffiuscontemplari irierùit, de quib. didumeft: ^irgiftes
enim lunt & ftquöntui;aghUm quocunque ierirv" Çætêri
fideles àuditûri: Illi iaqda módulaturi funtcarmffia; &ciïrh
agnoparitër^ër anguftaih æthralis regni glotiam gradftu -.
ri. Nëc tânjEum yirglnalem puaicinré-gloriadmmëhfis laUr,
dibus accurautótes, & ad ex?Ihptum ngujte copue.r(atio-:
uis8cardui£prmànt«ptopdfitiiinimqs mihtanriutnChnllo.
ffiftigaiites imihacuÊtam«riffiohij eohtübèrnia, Sc kgi-
timumlegalis ihoriconnubiunï, flicutf htm^tioorum de-
liramëritagarriü,nt) ^er-nendtim ducinnis. Quod^abfîtà
Catholica’Êcel<fiarumfide,præfçrtim cum procerrono-
ucrimus örilèis^.temporibusjPatriarchasjdiüinèia!^iÖnis
præëëpta cóiugij foederaièruahfes fupërhægratbs maiefta-
ti extiïiflèj 8c làêEolàndi Spirktischarifinate refer josffiiiôrç
incarnatióni^' cunâbulàProphetis prælàgionim vocib. va-
ndnalïe,yteft illudinô aüferetur Iceptrùm dçluda, & dux
dé foemoribus eiusj donee venial qui rhitténcius eft, 8cipfe
ertt expedatioge*tium;& reliqua,quod miftenate(ftrjno^
nium< dgeriajiiquido probari Sc'expepiripôreftvSed: etiarii
furuo facellente veteris inftrumenti vmbraculb, & clare
corüftante Euangelij gratia tantum inter ÿirginitâtis florès
dCiiigalitaris mores dillare dicimus, quantum dillat ariens
ib otcaffi: vnddqüidâ Catholicorum floridam virginitatis
gloriam explanans de iugalitatis ftirpibus oriUndam firbfi-
gura tropi: ita eleganter exotfus, lego finquitj dfererrk au-
rum,de q>îna rofam,de concha mavgaritam.
X TOneiiim Iplendida meri argënti Ipecies turpiter de-
IN fo àn a tu r quamuis obtritumrutilantis auri metallum
præferàtur.- Neqüe rriârmoris candidi venu lias detrimèn-
tuln decôfb pàtitùr, cum formofiofrubentis gemmæ pul-
chritudo piçdicetur,aut lanea filorum ftaminaexglomere
fiCpaniifcuhs reüolüta nëgligentër vilefi:unt,eriam fi bom-
byeinum , purpuræpeplüm & ferica imperatorum trabea
potiusfulgeleàt.Nunqùidma'ta punicacitri granis,quç ru-
bentibüs referta 8c fimplo librorum tegmine cote&a coni-
teptibiiem naturæ calumniam perperi putantur^licet mel*
linùospalmæ da<Sltlos8ç4nullum Neâaris Nicolaum loge
ihcôpàrabiliter præftare cèdamus, nequaquam icabræin-
cùdinis commodiras, feurigida tundentis mallei durities,
vél rubiginofie forCipis acforficis tenacitas Ipreta delpici»-
tut. Qqanquâ baltheus bul lifer & diadema regni ac diuer-
là ornamé$oru m gloria,ex iildem præfatis fera inftrumentis
confeéla 8c fabricata præferatur.Neqj teres lùnarisglo-
bi circul'osiaduram ^ropriæ pulchritudinis pâtit,ur, licet.
luculentuS limpidiflimi loMiJilendor triquadram mundi
rotam clarius illuftrare credatuç. Nunquidprofunduspu-
ftilatex.aùtgelida cifternç lympha^quam anthilia(hoc eft*
rot.i hauritoria) exanthlamus parui pendenda putanlUs:
quamqùis reciprocra pùriffimi róntis redundantia præcek
lerev8c'perpetuôs. du6turum decurlus crebris ac celfisât-
cuuni fornicibus in edito fublimatus tubocataraëlilq; vo-
rantibuS præftare vidëantur, nôn enini fiirua rorafeis mer-
giilæfeétura Côfuùditur^&atra fcor-poris ereatura cotemni*-
tur,licct verficb*or pâuonis gloria tereti circülorutti rotuh-
ditate præceilat,cuius pense pulehritudb nünc Clocea qua-
litatèflauefcifc, âut purpurea vënuftate tdbefck,nunc glaù-
co coloris vi rbre fiilgefeit, aut flauaaurilpecic fplendefcit.
Huius decoris dignitasaut fruftra virginali formulæ corft-
■ ; - . . j . - v , - n
Îiàrata reliqua mundi crepundiâcontemnit, pbalerata
æculi ornàmenta pamipendit. Siquidem B. Auguftinüs in
libro:ciuitarhDei,quodpulpa pauoriis imputribilis nâturç
fît; êxpeqmentisfe comprobafletéfiatur. Nam arborüm
filïicftriutp.natura, folrorumqüe infoecunda viriditas, aut
fecculentis Jierbarumterreftriunrcauliculis contemnitur,
cum purpurei & rubicundi flores ex ipfis lignoru ramufeu-
lis exortiv fëû vernantis prati olufeulis progeniti pulchrius
rubefeantôcfiiauibdoris fragrantiadulcius redoleantjcum
confiât ex flor i b üsfecutura Iruôlu u m c molum enta exuberante
re d i tu dem il 1 tiplici quæ ftu mirabiliter maturefeere.
Frôdenria vero fürculorum folia & fpiflos palraitum pam-'
pinos ceflànre librorum fùcco mirabiliter marçefcere, 8c
torrido aduéranteauturiini feruorcin rnodum denfiffimæ
flragis cateruatim eadere. Non inquam,laudandæ virgini-,
tatis (ublimitas quafi præcel fâ variis in ëdito rupis promotor
io pofiça fplendefcit, vtanfta coniugij Continentia, qui
fecundri^ eflgrâdus, om nino inferius fpreta vilefeat feu le-
gitimæ iugalira.is fcecundiras ob liberorum pofleritatem
iiimptanobiliter fqualefeat, nec in comparâtione huiufcemodi
boiuimhoneftari video, fed quod melius eflpropc-
fiuslaudaricenfeo. Ettamenplerunque (proh dolor) itn-
m utatisordinibus verfà vice contingere fblet,vt inferioris
vitç gradusyfquequaque paulatim proficiens.fuperibrem
tepide torpentem præocçtipet,8c accerrimæ flimulo com-
pün tlio n i s i nfli gat us, dp dum fùperibrem voti compbs vi-
élorem aptieipêt,8c qui exiftimabatur præteritæ cohuerfâ-
tionis negligentiâ' poftefior, dcjnceps Diuinæ charitatis
flaTmma fuccenfusexiflat anterior,-Ëuangelicæ reminifeens
fenténtiæ: Cuimulturo dimitticur, multumdiligit,&qui
contempta mundi blandimenta velutquifquiliarumper-
ipfèmata fpuensd cârnalib.luxus lenocinia refurahs in fan-
(fto.pfopofitq luceeflo i extiterat fùmpto viriliter caflæ cô-
uemtionis tyrocinio initium militiæ horrendum gehennç
tartarum eontremifeens,8c æternæ vitæ dt fiderio flagrans
gratuità Chrifti gratia fretus cum fùdoris induflriaefncia-
tur antecelTor, quod illis duntaxat in vtroque fèxu lachry-
mofis Inôluum fingiilrib.lugubriteçlamentandum,&cum
profundb præcordiorumfiilpirio quèrelofis queflibus fle-
biliter ingemifeendum autumo* Qui tumido elatioms
fupercilio inflâti defblationis carnis irt tegritate gloriantur,
dum illi periculofo fæculi naufragio 8c graflànte diræ terii-
peflïtis turbine, velutinterSeyllam Sieiliç 8c ba^tatrum vo-
raginis nauigantes adportüm coenobialis vitæ feftinanteS,
licetaliquantulum qualfatis tymbæ compagibus Ghriflo
gubern^nte foeliciter peru enerunt. f Iflivéro cum integris
animæratibusjôcJàluo incontaminati corporis lintre fine
difcrimine fcopulorû fànélç.côuerfâtionis habitum peteri-
tes, tan to minus lamentorumflcrib.incümberegefliuttt
ÖG làchrymarum imbrib.vulturn figare contendunr,quan-
to fe nulh s næuoru m macults d efo ■ matos, null* fæcularis
febriæaçranfento feedatos fuiffe cofidunt. Illi eomagi&rb-
feidis Qculoram fontib. & palpebris ftillantibus moeflam
faciem humedlare iugiter no definunt,quo fequæd'am vêtira
8c legis aufterif atë interdira,ex mundi conforrioillicf-
te pérpetrafle meminerunt,i fli vet o quia fe coslibeà.caflos,
& ab omnifpurciti* fentina funditus immune? aïbitrctur,
fiducia virginitatis inflati arroganter intumefeunt, & nc-
quaqùam crudeliffimam fupeioiç balenam cçterarum vir-
tutumdeubratricem humilitatis cerçilib dechnanr/
N Am in confliëlu bdo princjpalium vitiorum,licet vl-
tima ponaturjtàmen quafi atrox régi fia tyrannie* po-
teflatis imperium, & dominâdi monàrchiâpræ cæteris fibi
vfurpàre dinqfcitur,quiafine ancipitiambiguitatis ferupu-
loveraciter credendum efl, quod ptius lucifer parafitorum
fodalibus inflattis volatus & ApoffetarUm fâtellirib glombs
ratiis in prbfüdum fuperbiæ bàrâtrum, & tëttum elatiobis
tumidætartkrurti caflàbundus eotruifTet- qtiam protopla-
ftus recentis Paradifi coîohus &totius terreflris creaturæ,
qüâ terès vertigb ccéli i n feodum rotâtis fundî buli circunT
girat mdfepôlfeflbtlucis atttbro'nibus & Ubrislurconibus
velitam degüftarts alimoniâm i in gaftrimargiæ voragincm
crü.delitêrcecidiflet,qiiodfi Angelica fiipernorafe ciuium
celfitudo elationis tantum fupercilio tutgefeensbeato cç-
terorum tubernio, & Deifieæ contemplationis participé
G
Animi elj/
tio & Tecû-
ritasjlitpe
gines.
jÈCföt virgo
•eriic fuper