P
Çorpus
ipiriiale
auomodo
dicatur.
1011*011).
i.Cor.iy
Auguft.
E p h efa
S .I u lU m t ^ ir c h s e p ife . T e l e l a m , _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
4-ôa ________----------------------------
Propter quodfpintalia d ifti lunneum ptoculdubio
le dicitur quod tamèn corpustton amtnaeft. ira tune lpl
ritale corpus eritrcotpus tamen,nonfpimusent.
XnqualMttarporumquimrtftirrefiiotitfuturu.
C a p vT X IX :.
QValitaseonimcorpontm.vtaitluHanasPomenus,
quatnmiferivelbeatirecipient, tequaliterquidein
incoriuptibiHs&immottaliseritifedeoramipforumqm
receptori font,loi» vel mérita « . b t e t t e *
erunt,8tàfeinuiccmlongèdiftanm. Vndedicit Apoftolus
: Omnes qutiem refurgemus ifetmn omnes itnmuuhmu^
Ouodenimdidt, omnes qusdemrifummus ,vnamtantum
«StreOionem omnium
minum corpora, vnaincortuptrone .vnatmmonahtate
donata.autinfuppUdo.antinpMtmopoffintefliKrpe.
tuàiacperbocomnes&fimulrelurreâurrcredendiiunt.
fedimpij adfupplkium, peccatores adilludfinale mdtcium,&
fanaiomnesadpr*mram. Igitur corpora mtlerorumnon
fie immottaha 8e incorruptibilia g g j g g
quiàcormmpi autmorinon poterunt , nullum fenfuen
d6lorisadmittant:fcd.vtinaetermscruaaubusconltituta,
fummusdolorneccotiumpatcruclandonecpenmat.
Ac ficad hoc caro immorralis cum fua anima condem-
nataviuitjVt fentiat : fentiti vt doleat : dolet, « mentis
füisdignarecipiat. '
juquaMteielftmrafuturifmtrefurgentesJuefsntlencsJsue
mems,vel'stsfantes.
C A P * X X . _
PLïrifque pertinacitet ac varie de hac quæftione cer-
y trim tqtialisan iiuafcfoturtfintftatmtvclfigurtfurgtnthm
corporum,&vtrummacricumeadmmac'K,pingueicum
tantibus', beams AugUftinus refponfiirUm fe probes
dicit : fi diserimusad Dominici cornons modum quorumdammaiorumcorporaredimenda,
peribitde mul:
torUmWoribus plurimum : cumipfe nec capillum pe-
riturumeflbptomiièrit. Reftatergo.vtfuamtecipiatv-
nufquifque menfuram, quant vel habuit in înuentuteetiamufenex
fitmortuus : velfuerathabiturus, fianteeft
defundhls.Atqueilludquodcommemorauit Apoftolus
deménfuramtisplenimdinisChti|U,ficaccepimusdlaum
, vt ucc infra riec vlttaiuuenilem formam refilrgant
corpora defimaoWm : fedin aitate 8c robOre vfque ad
quam ChriRum hieperueniflè cogiiouimus. Lireatri-
einta quippe annos definierunt etiatn hums facuii doaiffimihortiineSjiuuenmtem.
Quæ cumfiieritfpacio luo
terminata, indeiam hominemad detrimenfa reiurgere
gtaùiorisac fenilissetatis, 8c ideo non effe ventummm
menfuram corporis vel inmenfuram ftaturæ,fed m menfiitam
ætaris plenitudinis Chrifti. Refutgent ergo omîtes
tarn maeni corpore quam étant, velfiltunerant_«ate; luuemU
Quamuis nihil oberît,etiam Rerit ihfantihsyclichilis
corporis forma, vbinecmentis née ipftus porpons
vlla remanebit infirmiias. Vnde etiatn pradlftus Uo-
a o r fequenter adiüngit: Si quis in eo corpons modo quo
defunauseft.refurreaurüm vnumqttemque conten-,
d it, non eft dim i^p laborabili contradiétiône pugnan-
dum. Inlianns quoqUe Pomeriiis quid de Hoc fenlent
non tàcebo : Sariè, ait, de ætâté nihil effi quiftionis exi-
ftimo: quotiiam fiue iani In vteru, fiüé ïalfi nativité pn-
uentur infantes, in earn téfuiftail H creduiitUr, adquam
profeao elfeUt fiviucréritannis fequentibus peruentun:
quoniam finaturam Refnrrèaio.reparabit, aliquid de-
elTeplenitudini naturænöh pbtèrlt. Qupdetiam prx.
diaus Doftor-fimilitétRéri 8c dèhis quïpfoneaa xtate
moriuritur afiruxitdicfns. Is qdoque qui hincprouecta
ætàte vel etiam décrépira deceflcrit ,;ea xtatc telurget, m
quaiuuenisfuitidcbilitatefencautis ablata. Autlinoe
m'agis congmit i!li fæculo beato , in ^ o orfines tancti line
vllb bëautuâthis fox deïeâni viâ^Pfont, vt aliquax-
tatum differentia ibi Futüra fit : fie ferst ibi-, • vtimpedi-
mento aut dedecorifine fine regnantibus non fit. Item-
que fubiungit : Quod de xtate diximus, hocidem de fta-
turalicet, intclligi. ' •
D ï
eadmimpuiminnfamâimtfumifint.
Ri Ed
C a P v t XXI.
R datura corporis in qua omnes réfurreauri funt.
■ . béants Augnftinus manifcfta diïèrtione pronhn-
dansdicit:Noneftconfeqnens,vt ideo diuerfa Ratura fit
reuiuifeentium, quia fùerat diuerfa viuentium fcilicet vt
macri cum eadém made , aut pingues cum eadem pinguedinereuiuifeant:
ledlithdcinGbnciliocreatorisjVt
in effigie,fuacuiufqueproprietas 8c difcernibilisfimilitudo
feruetur : in cæteris autem corporibus bonis æqnalia
cunaa reddantur. ItaÄotificäbitur Rlain vnoquOque
materies, vtnecaliquidexeapereat ; 8cqliodalicui de-
fuetit, ille fuppleat quietiam de nihilo pocuit quod vo-
luitoperari.Sicautemin corporibus refurgenliumratio-
nabilisinxqualitaserit,fient cRvocumquibus impletur.
Hocfietcuique de materia corporis fui, quod hominem
reddat Angelicascoetibus, ÔCnihilinconuenienseomm
ingerat fenfibus. .
Quoifineaïïqua ioformitM Jmâorum ctrfora refum- • ■ â u r a fu i t .
C i p. X X I I ,
Efurgent omnium fandomm-corpora , omnifeli-
_ ^citate8cgloriaimmôttalitatïs conîpicua : ficutfine
vlla cortuptiône, difficultatei Oner'e : itafinevlladefor-
mitate. Ih qnibusjvt ait fimâus AuguRinus,tanta élit fe-
cilicas, quanta foelicitas.Nam idem Doaoripfas quoque
cicatrices in corporibus Martyrum pofle qnidem videri
docenfed fine vilo deformitatis intuittiid fieri perhibet.
NoneUim, vtidemDoftor egregius a it, deformitas in
eifdem corporibus , fed dignjtas crit : Scquamuis quæ-
damin corpore, non corporis, fedvirtutis pulchritudo
fulgebit.
Ouodfuperfluumfitquarere dereproborum corporibus,in qua ata-
~ te vel menfura refurgant.
C a p . X X I I I
REprobi fane vtrumvnius ftâturæ an diuerfae futuri
fint Superflue quæritur : quandoiii eisqui à bcata
luce & ab illo décoré domus sêternaè àlieni manebunr,
ftatura qu* decori eflè folet non exquiritur, quia iuxta
quod quidam fapiens ait': vbi erit déntium ftridor, aîter-
flufque & intolerabilis fletus inaniter qüærirur cofpo-
rum déçus.
Quoi viri &f<xmina tnpropriofexu refitrgent.
• C a P. X X IV .
PLætique prbpterhoc quod dicit Apoftolus, doneeoc-
cunamusei invirumperfeftum, omnesfoeminasinyiri-
lifexü ïèfiJtgére credunt : proeoqiiod vir ex limo, mu-
lier vetoèx viri latére fada fit. Nos autem Catholicorum
. magiftrorumfententijseruditiihoccredimus, hôctçné-
mus, quod omnipotensDeus qui vtrumque fexum con-
, didit, inftituit, acredemit, vtrümqüein Refurrçdionc
I reftituet. Nam Chriftus Dominus dcmuliéretentatus;
quæ amiflis fepténi viris quos habüerat, hinc qùoquéi-
pfà tranfiftet,cum quæreiretur ab eo^inRefutredione çüi
eorüm pbtiflimum redderetur, rebondit quod in refur-
redione necfoeminæ nùbant, riccvirivxores accipiant
Ex quibus facratiflimis verbis apertiffimè pàtet, quodib
non fexusfed concübitus défit : riec carriis fit1 natun
t
(Auguft,
F
Auguft.
(Maitytii
cicatrices
iu icfurre-
dtionc.G
H
fAattb.v»
Probribßtcon, L i ber ilI.
! A l^uguft.
gugenio*.
eiris coricup'ifcentiifinienda.Nam Sc bea- I talia erunt,qüalibus Dominus refurg6s veftitus apparuit.
WUAuouftinus hanc qujeftionem infuis tradatibus ver- Si tarnen & illanonfuerunt ad cempus prppter vilushu-
fatts melius mihi, ait, fapere videntur, qui vtrumque fe- manos aflumpta, fed propria: quoniam fi ibi erunt,qux
* - ~ —;_ :u : cumque vel qualiacumque fuerint, Ipiritalium coepo-1
rum lpiritalia erunttac fic& finudi non erunt,tarnen fpi-
ritales carnalibus non egeburit. Hxc liquidem Iulianus
xüm rtfurredunjm noridubitant. Non enim ibi libido
erit qua: confufionis eft caufa. Nam ptiufquam {«ccaf-
lent, nudi erant, & nonconfundebantur vir & feemi^
na. Corporibus ergo vifia detrahentur, natura fetuabi-
tur. Non eft autem viriüm fexus foemineus , fed natura
qu* tune quidem ä concubitu &apartu erit immunis.
Quibus itaa praedido viro digeftis, erit vt prseceptor hö-
ftet facer Eugenius docet, tanta ac talis corporis pulchritudo,
vt obledet intuitum, & cor nullatenus infledat ad
vitium.
Quod nuüa refurgentes,cibiacpotus circa folicitet.
C a p . XXV*
NEceffitatem cibiaepotus, natura noftra qüämdiu
cörruptibilis in hoclubeft corpore, patitur , cum
merito corruptionis ac mortalitatis fuse * languenti ci-r
dem velut quaedam medicamenta pr*bentur. Cum autem
fada fuerit refurredio corporum, infumendo -cibo
Pomerius.Cqterum plurimorum Dodorum euidens de-
finitio,iuxta quod dclarapraeceptoris noftri Eugenij fen-
tentiaeonteftatur,bocaftruit, quodinillafutura gloria
Refurredionis, vbi nulla corporibus fan dis deformitas,
nulla quoque dolorisaut laboris eius aduetfitas, non fit
quoque tegminum neceftarius vfus quibus erit omnia
Sc in omnibus Chriftus*
Deabortiuisfcetibus, &quiahomoexquoincipitin Matrisvtero
viuere3ex tunccredaturad Rejurrettionem vl~
timampertinerei
C a p . X X V I I .
SI poteft certum haberi quando incipiat homo in Matris
veero viuere , ex tune quoque véraciter definiri
poteft quod mori vtique pdtuiflet: fieque éum qui vitam
i habuit Sc mori potuit, Refurredionis tempore reparariv
ac pOtuibi netelfitasnunaerit,quaecörruprionirantum . .
inhaevitatribuitur. Namincorruptionevelimmortali-j Nam & beams Auguftinus hanc quaeftionem non tarn
tätequspofthancvitamfuturaeft, vtetur. Erenimiuxta j dilferensquamptoponens, inter caeteraficdicit: Exqup
quodlulianus Pomerius ait: omni corruptioneaemorta- j incipithomo viuere, ex illo vtique moripoteft. Mortuus
Htäte confumpta, non ibi erit ylla carriis infinitas j fed verb, vbicuraque im;mors potuit euenire, quomodo ad
riatura. Hicergo vbi poteft caro mori, cibo ac potu iu- Refurredionem non peruneat mortuorum ? Iulianus
uanda elbne mortifu.ccumba^:In ilia autem vita,vbi mo- quoque Pomerius: Saneilli qui proijciunturex vtero,re--
rinon poterit,nihilrequiretalimoniaerquiaimmortalem 1 lurredurifuntfivixemnc: nonxudicandi, fedpuniendi:
ncc fames poteft nec fitis occidere. Quod fi nobis b con^-1 quia, cum eflent Ad§ peccato damnati,non funt fug dam-
traribilludobijcitur,quodpoftrefurredionemDominus | nationisnexibusabloluti.Ettamen fiueinvtero, iamna-
cum difcipulisinis mänducafie perbibetur, & ab hoc ex- ti vita ptiuentur infantes,in ea aecate refutreduri credun>-
Auguft.
émplo eius relurgentescomefturi credantqr .-manduca-
uitpanem,vt ait idem D pd or, Dominuslefus, nonindi-
gentia,Ced potentiamecvtinfirmitati carnis fuæconfule-
tet, fed^'tveracame ,fe , dubitanribus refurrexifle mon.
ftraret. Qma vtique fi fpiritus efiet, ficut tuneputabatur,
aliquid carnalis cibi non fumeret ,fumpfitautem vtcon-
firmareteofumfidem quæ coeperat fluduare, Ôcfibinon
facultatem, fedncceflitâtem oftenderet defuiflè.
gloria, «op fint corporibus neceflària tegumenta,vbi nec
infirmitasvllaeritvnde poffit caro incorruptibilis arque
immortalis occidi : nec aliquid peccatum » vnde cogatur
animabeata confiindi, in tantum vtmaiores noftri defi-
niant eos qui talia credunt, id eft, qui dicunt refufeitatos
veftimentis egere, omnia bona quæ dicunturfutura,eof-
dem pofle non credere. Et tamen fi erunt ibi vt quidam
caufantur, quædam tegumenta velaminum, vti qv in cor
ruptibiliaeruntûuxta quod Iulianus Pomerius ait. Sica-
to non genere fed qualitate mutata, nec fpiritus fed fpiri-
taliseffeda earnalia nonrequiretraut nulla in Refurredione
eftes fu;
tut* vit*
quale*;
Eugcnins.
tur, ad quam profedo elfcnt fi viuerent annis lubfequentibus
per uenturi;quia fi naturam refurtedio reparable,a-
liquid deefle plenitudini naturæ non poterit.
De his< qui cum maiore vel minore membrorutn numéro, vel qui
cum duobweapitibus & vno corpore, autduobus corporibus
. &vno capite^vel uterogenere monßruofo na*
. fcutitur qualiter refurreäuri
credantur.
c a p. xxvm.
DE b a c quæftionc ica beams Auguftinus eloquitur:
Neque enim,ait,monftra quænafcunmr & viuunt,
quamlibetcitomoriantur, autrefurreduranegabuntur,
aut ita refurredura credendafunt: ac non potius correda
emendataque natura. Abfic enim vt ilium bimembrem
qui nuperin Oriente natus eft» de quo Fratres fideliflimi
quodviderintretulerunt, &fandæ memoriæ Hieronymus
prelbyrerferiptum rcliqüit.-abfit inquam, vtvnum
Auguft.
hominem duplicem, ac non potins duos, quod futurum
erat fi gemini nafcerentur,relurreduros exiftimemus. Ita
caetera quæfinguli partus vel amplius vel minus aliquid
habendo , veiquæquadamnimia deformitate monftra
vocaritur, adhumanæ naturæ figuramiri Refurredäone
reuocabuntur : ita vtfingulæanimæ,fingula fua corpora
obtineant,nullis hærenubus etiam quç cohærentianatu-
ræ fuerant, led feoifum fingulis fibi fua membra geftan-
tibus, quibus humani corporis compl«turintegritas. Iu-
lianus.quoque Pomerius prædidi Dodoris fentenriam
lcqucns,ait; Illud etiam fic mihi videturintelligi, vt caro
noftra fiue cum minore membrum , fiue cum ampliore
numéro nafeatur, cum membris folitis & congruentib us
iuæintegiitatirelurgat:quia tarn in eis quæminus,,quam,
quæ amplius fuerint débilitas eft.Quçbuic quidem vide-
tur natura contraria, fed in fucura repaötione corporis
noftri ficutcorruptip velmorcalitas, licipläcreditutau^
fcrenda:vt caro noftra furgar luis omnibus partibus tota,
Sc fine im minurione vel adiedione membiorum»fecun«.
Quod carnalibus mdumentis natura noftra nonegeat. :
C a p . X X V I .
PLurimorum Dodorum fententijs definitum elfe
non arobigo , quod in Relucrediônis illius.vltimæ
veftimepta.erunt: aut fierunt, incorruptibilia ere-!
di debent : quæ fie fandos veftiant, vt nulla pos fui folici-
tudinç illins futuræ beatitudinis fecuritate diftendât:Aut
forfan illius generis indumenta erunt quahbuslè indutu
Propbeta fub Ecclefiæ ty po gratulatur,& dicit:quia induit
mevefiimento falutis, & indumentoiuftitiacircundeditmeVe-
ftimentum falutis, idem Dodotad carnem ; indumetum
vero iuftitiæ ad animam referêns.Item fequitur idemDo-
doriQuod fi ita,8c fi con cedatur refurgentes veftimentis
yfuros non talia illis erunt qualiafuiflelegütur Ifraelitica
veftiménta: quia quamuis inquadraginta annos.diuina
vôluntatefetuata fint : tamen folita vetuftate confumpta
monte cum Domino,vel faijdi Àngeli.vifi fiint;quæ ôc i- duo cum capite vno nalcantur, fiue vnum^cum duobus
pfain nihilum pro tempore fumpta foluta fonti fedfortè 1 capmbus corpus,quamuis modus quohæc fiant nobis,Sc
præcipue
Qijalisfu.’
tutafit. I
Monftro- I
:um figura
n Relut, f