Exod. j 2.
De hoc faims
a c . 15.]
quidem Propheta file Samuel populo refpondit : abfif
hoc à me vt recédant à Domino, yt cejfem ejamare | vtdeftnam o-
rarepro vobis ad Dominum. Rurms idem : Abfit bold me,
vtpeccem in Domino , vt cejfem orarepro vobis. Vt hune ad-
mirabilem è priftinædignitatis gradudeiecerintluda:»,
non perfpicuum. Sed & Hieremias infignis etiamum
Propheta,per Iüdæorum ingratitudinem tanta paflus,
pro cifdem nullo non tempore precabatur. Id verum
elfè liquide colligitur per eaquæ illi dicebat Deus :&tu
ne ores pro eis,nequeetim exaudiam te. Adeiindem modum
Mofes dicebat Deo,f i quidem dimittk eis peccatum, dimitte:
quodfinon, delemedelibrotuo. Ethocfahe non illi mo-
dôfa'ciebantqui fub veteris teftamenti viuebant iugo 5
fed & qui Tub gratia nouæ legis. Beams Iacobus Do-
*,u» ^ w ^ in i frater, Angelicam vitam in terris cum vixiflèt,
Éccithilt i omnium fufFragijs dici promeruît, iuftuS : nimirum
cui conei- per conuerfationem fandioris vicæ.Hic talis munimen-
nunt.Hicr tum erat p0pUli. Feftusigiturdies Palchæ cum illuxif-
IRS^fhr. j fet | inque templum multæ conueniflènt myriades lu-
15 dæorüm, 8c hune beatum in pinnaculum templi extuliflent:
Iuftëte obfecramus ( aiunt J vt dicaspopulo ne
inpoftetum exerret poft eurnqui dicitür Iefus, tibi e-
him omnes nos ftdeni habemus.Refpondit beams: quid
meinterrogatisdeFilio hominis, en iplè fedet ad dex-
teram Dei inexcelfis. Exleges illi5c iniquiPontifices
ac Pharilæi acclamamnt : O o ; etia m iuftus hic in errô-
rem prblapfus eft i Et dixerunt ad imncern; malè feci-
mus, talera teftem produximus qui fecundum fe tefti-:
monium ferret p rolefu, ipfo enim audito non pauci ex
plebe crediderunt. Cæteri qui cumeo afeenderant, è
iublimi ptæcipitarunt fandum : qui cum in genua rc-
cidiflct, nec ftatim oppetiflèt mortem, fed oraret pro
ipfis ; vnus filiorum Rhecam propius cumfeilliadmo-
uiflet, audiuit orantem & dixit : quid facitis > en quoque
pro vobis iuftus orat. • Tunc vnus quifpiam arte fullo,
cumaccurriftetjlignumintorfîtin caluariam eius, quo
quidem opihees- illifordidasveftesexprimunt, vitam-
queiîliadèmit. Similetù in miodum beams Stephanus
in medio confîftens iniquorum exclamauit : etee video
caîosapertos & filium Deiftadtem a dexter is ipfius. Cumque
rapuifleteum, eiecerunt extra ciüitatem, & lapidabant
! iriuocantem & dicentem, Domine tie ftatuas illis.hoc
peccatum, ' Eçce igimripfi perfpicimus pro fuis etiam-
num inimicis oralïe adufque mortem fanâros. litre’ qui»
! dem : nam, qui pro Ce amcientibus iniuria quapiam ëf>
fondit precem, illidit quidem & deturbat Dæmones,
fe autem hoc ipfo opéré déclarât hæredem eflè' regni
ccelorum. Admonetprætereà Apoftolus, vt pro omni
homîhumoremusgenere:vtique cum ait: pro omnibus:
perhoc indicat, nos non pro amieis folum, fed ÔC pro
inimicis oportere orarç. Itaque fi Domini imitatores
viderivelimus,nccèflefitnonproamicis folum vt orc-
mus, fed & pro inimicis, prouocati Domini exemplo.
Ipfe enim opéré docuit facere hoc nos oportere. Si-
quidem à crucc dum penderet : Patrem interpellauit
pro fe emeifigefttibus: pro amieis item antequamin
crucem furrigeretur j proque difcipülis in myfticoillo
'conuiuio oraffèlegitur. Vos eriim amici méiefits ait. Et :
iamnondico vos feruos. Orabattumdicens : Pater fdnfte
Jtruaeos in nomine tuoqûos dedtjii mihi. Rurfus, non rogo vt
toüas eos de mundo,fed vt ferues eos àmalo, fanttifica cos in
veritatetua ,fermo tum veritas eft. Ipfi gloria in iecula ;
Amen. *
Denoéquarendo quafuafttnt.
H o m i l i a , L X X I I I .
QVemadmodum Dbminico mandato vrgemur &
mutuas'donarè offeniàs & pro inuicem brare, ità
neç debemus qù* noftra ipforum funt, quacrere cupi-
dius, fed quae fratrum qui eiuldem funt membra corporis
: vt ne noftro vitio vllam adeant oçcafionem I
noxae ant detrimenti. Dixit enim Deus Moyfi : Solue
cakeamentumpedum tuorum : hoc eft, folue-iuftificàtib-*
nemtuam, carnalem iftam prudentiam a.c faftum pro-
priae voluntatis. Locus enim in quo tu fias, terra fanâa est,
qiiam vtique fortità haereditant manfiieti. Nos itaque
camalis-iftius voluntatis noftrae praecidamus praeputium,
eam explentesquaeDeieft:ne ab eoexcidamus qui per
Hieremiam dicit: Me âereliqueruntfontem aqua viuentis.
Et : Amhulaueruntpoftvoluntatesfuasmalas. Magnanobis
cautione prouidendum.ne fratres noftrosexatiemus po-
culo turbulentsfubuerfionis, nempefcandali. Si enim
_pix)ptercibum, ait Paulus, frater tuus contriftamr, àut
infirmatur, aut oifendit, non iam iècundum charitatem
ambülas : Noliàbo tuoiüum perdere, pro quer Chriflus mor-
tuus eft. Sic autem peccantes in confcientiam infirmam,
in Chriftum peccamus : Idcoque fiefta feandalizat fra-
trem meum, dicamus & nos qui religiofi fiimus: non
manducabo carnes in sternum,vt ne fratrem rpeum
fcandalizc.Hasc nihil obfcurè faciebat (fratres meijbea-
tusille fidelis prorfus, Dei & Chrifti ,eTus amantiflimus,
idemq*, falutisproximomm cupientiilimus.Hic ne quis
improbo fiio exemplo feandalizaretur, irreprehenfibi-
lemfe per omnia exhibebat, mortem denique oppeti-
uit. \
Itaque fratres in omnibus volüntati noftræ iniieia-
mus frenum,proximicaufa earn præcidentes: vt' ne au-
thores vlliusiiraus fcandali aut fubuerfionis audienti-
bus,atquevitæ iftius noftræ inftitutum explorantibus.
Illcperquam beams qui pictatis tuendæ gratia eup6ta
vereturac timet ! Scriptura namque habet ac béatus
Paulus, nemo quærat quæ fua funt, fedquæ prbximi,
Irreprehenfibileseftote ( ait j&ludæ is & Græeis & Ec-
clefiæDei,quemadmbdum & ego omnibus per omnia
placeô: non quærens quod mihi ipfi v tile e ft, fedquæ
multorum: vtfaluifiànt. E t rürm: Charitasnonquarit
qua fua ipfimfunt, non irritatur, omniafuffert, omnia fußinet.
Sèd & isia ie rt: debemus autem nos qui potentesfamus,infir~
mitâtes impotentium fufiinere,&non nobisipßsplacere : etenith !
ipfe Çhrifim non fibiipfi placuit. Iterum: quis infirmatur , & !
ego non irifirmor < quisfeandalizatur, &ego non rrorîSed & !
Dominus : meus cibus efi vtfaciam voluntatem eius qui mißt
me, Patris, &perficiam opuseim, Voluntas7autem ipfiüs
eft,vtfaluem omnem hominem. Rurfus : defeendi de
ccelo, nonvtfaciamvoluntatemmeam ,fed voluntatem eius qui
mißt me, Patris.lpfi gloria in iecula feculomm, Amcq.
Ê
ExoU. 3,
•Hitr.i.
«w.i4.
De non concupifcendo.
H b M i U À L x ^ t V ,
SCripttim tfequicunqueJpirtuDeiagunturMfilij funt Dei ;
quod fi filii Dei filias diligunt hominü,hoc eft,îuima-
nj fauoris vel exiftimationis ducuntur affedibusicui ob-
icurumfit, talium commifturagigniinpafterumgigân-
tes initio ftatim conditi orbis célébrés opinione arque
famofos?hoceft,èquibus germen emerfitgloriæinanis^
nempe fuperbia , e atio ,inflatio fiuefaftus, arrogantia
fiue immodica exiftimatio fui, iaôtanria iïue gloriatio.
A fæculo enim emerfit fuperbia, ac cæteri vitiofi affe-
6tus ex ipià enatifunt. Sed quid Deus : nonpermanebit
Spiritus meus in bominibus his in aternum , quM carnales iunç
per prauæ concupiicènfiæ corrnptelam, quemadmodü
& Paulus Galatas coargucns dicit : Qutimßiritu coeperitis,
nunc cdrnccbnfummamini. Egregium fané fiiécit, fi quidem
ab eiufmodiquæ in mundo fiintjconcupifrentijs exci-
demur. Taliscnim concupifccnria omnis aducrius ipi-
ritum militât: Cor enim volupracum afleétatoris career
vtique eft & catenaanima^in ipfo exitus aiticulo: contra
induftfio&labôris patieriti, vt liberaeuolet, aperta
eftianua. Affcâius namque-coricuprîcëntiæ germéneft
exotiofuppullulans. Otium enim fiio velut lemine gi-
gnit concupifcentiam,' atque animi ientorcm : magis
verodeiperatidnem. Si enim reélo ratibnis iudicio per-
penderemus quiafuperterra m inquilinifumus, & quia
celeriusemigrandum hincoobiseft, cundta vtique iftæc
tempofaria obnoxia corruptioni Ôc quæ nbs rapidiifimi
tCw.ij.
G
i.Cor il.
loh. 4.
GaL f.
fixifont
K) fl* O«-
i»«r
pnum,pa
rçns ccncup.
lccuac
del p « a
ciouis.
sape.
ÏZxod.io.
|. Rag. it.
»roNaooth.
ità
Ambrolîa*
0
fcïitm.u.
frou< U;
frou.S.
*97
loly
f a i
H I
tbrrèhtïi ihftar prætêteùnt4, heuti<|üâm tanto feXp etere-
mus ftùihôV qifipp^ quæ nbftrâ nbh funt acViità ntillo
dürânt tempore. Qtxarè finüm nbftræ cortcüpifcentiæ
fufiffithe laXfemus àd eà qûfc vere noftra finit, •ik quæ
perennabunt nobifcüm i nimirühivt fimtis tüm Chria
ftoVt feius incogicabili dülcedine âtq-, regno m'eteamur
perfruii Nam qüi taies, prifefttis iftius feculbbrnnia,
diiiitiâs dicb, gloriarft, præfe&uram, deebram à'tque a*
màbilèm corporis ëlegantiàm j vt foediffima fteïcora de^-
putant ; iftis nüllâ iti reimponere qüéat princeps huius
fecüli, vt à redtitudine defle dan t,aur au o car b àcharitate
ChriAi; aftruente hoc Salomonen Concupifcüe (ait) fapien-
tiatn, Vt in at er nam regnet is. Ët ï quarite pŸudcntiani, & perfid
cite infeientia ïntelligentiam-, & aliaid gettus non püuca (cri-
ptafunbAb ômmbus enim feripturæ nobis intërdicuriti
quæ flint per fé obftfcna ôc ab honeftate aliéna j irA yt
veluti iri vnüm fafeem cohferti m, vbi multà coritcütio1-
nè difterehtiam explicauit bonæ malæquecoribupifcen-
tiæ,fiibnedit: auf er a te ipfo omnem Concupifcentiam malam-,
induere Mro earn qua bona eft & pudica. Hac fiqui dem re* i
dimitus vefte conciipifcehtiæ ; facilfe illàm execrabere
atqub infen le oderis quæimproba eft 6c Vitiola j prbqtie
animitui fententia quäfi iniedoin bsfrenb moderabe-
re. Ëftenim iftæc maligna cbncupifcéntia miré àgreftis
âc præfefox : nec citranëgotium cicuratur aut rrianfue-
fit- Suptà ittodum enim formidabilis.eftj quandoqui*
dem cundos p'rope abïumitàc dôuorât. Pet îdquod
dicit'; Agreftis eft coricupifcem'ni ntdlà: infinüat talem fuo-
pte genio fem'fcrgéré, céd aifolet emicare hbrba agreftis
in agro minime profciflb <taratô; aut certe ceu animal
naturæ agreftis ) quod fe inagris exatiac pafeuogra-
mine, citra moderàtiortem rationis. Quæ tandem ma*
ligna hæc eft & qualis concitpifcenria ? CJeterum vtriuf-
que indoles bbnæ iuxta àc vitiofié, fer mode proximo
explicatut eb èxadtius, vc vtridfqüé diferiminb lucidius
êxplicatbjàdùerfacieani omnem qttæ vitioiaeft; vitam
noftrani inftituàmusàd præfcriptum canonem îllius qua*
bonaèft&perfehbnéfta; Vnde& lignum illad fdiën-
tiæ ad ihfufibnetn pcrtinëns cognitionisj Câpax eft 6t
boniÔcinali; &c hominem indicat capacem elle cogita-
tionis& boiiiôc mali. Difcrimen vero vtriufque expli -
catprefllusjhoneovtqüiS maiüm curb bonbprômilcuè
opereturj quirt mdgis* vtfaciens quod Bonum eft, de*
clinètamàlo, iuxta {èntëntiârn dicentis ; Declbia a malà
& fai bdnum. Sed & primâïiàiilâ lex edido càùe t , be*
quid eörum cbhcüpifcas quæfiiftïpfoximi tuî. Et qui*
dem Achas mandatum hoctranfgrelTus,vineam Nabu-
thæ cbhcupiuit, led 6c iüftiiiti dedidit né ci : fibi autem
àc dornui fuæ extremam inuexit cladem æternæ pefdi*
bonis. Concupiuit proinde populüs concupifcentiam
in defërtb;qiiaproptér illic prbcldèriitit hiértibra illo*
rüiii. Dicitêc Paroemiaftes: Ôtïofus otnnis concupifceritià
eût:manus aiuemfoûiuniitldiligentia. Rurfus; Vàrtaoccu-
patio mentëni perlcrutàtur 6c explorât rion màlâ. Item*
qilê ibnpiUstota die 'cdttéttpifcitcoriCupifcétitidsnon bonas,iuftus
duttmïferïcoŸs & miferàtor, neepanè. Et indüçit : üè te vicerit
pulchritUdiHisconcupifcentidi deque irreùaris tuispâlpébris. In-
culparus quoque nec Vlli obnoxius rcprehenllorii lob ;
qui&pulchre affeduni hiinc concùpifcëntlîfe promue*
rat, dicit ifi ociilum meumfeiutum eft cor meurn. Apoftolus
itëm Petrùs : C bàriftimi, obfecro Mstdnqudm aduenas & pere*
gûrios abftinercvosa carnalibiisdefidèrijs,qiumilitantàduerfus
animant. Ebdem colit en dit Paulus J Mofftficateitdquéme-
brà veftra qua funtfuper terrant iforniedtionem inimundiciam,
pdß'tönem,concupifcentiam malam i non enim vàCauitnos Deus in
tmmundiciam ,fed idfinäificatiotiein: nöH igiturregnetpéccdtu
in veftro mort ali corpore tin hoc vt bbèdidtis toncupifcéntiis eius,
fed induimidïDominum noftruni ièfùni Cbriftum, & èamisiu-
rdm nèidfeceritis in defidéûiï: Rurfus: in quibus oiddes dûs am
Herfatifumui àhquando incoticupifcedtiis cordiumnoftroru,fa-
ctentiS voluntates carnis & togitationum noftrdfum. Qüilquis
igitut cupit concupifcentiam fügerë ; totiùs corruptè*
læartificeirï ; duæ hömirieni rédâ träiifihitrif in pceni-
tiflimàm abyfiilm iiifcrrli ; is fibi fttidiôfè patècDei tirrio* j
rémi Timôï énimDomini fanâüipermanens infeiulurrife- '
Éiblioth.ÿet.Pdtï.Tom;j,
cults ait Dauidi Rütfiis idem : 'Confige timoré tiio camés
meas\ Qui enim iugiter bb ocùlos mentis poftit Ôc ob*
verlat impendentfern mortem; Jgném ilium ætèrnuïn,
inlomnem nec Vnqualn interqüiefcentehi vermen; ils
las cXteriores tehebràs, fletum aé ftridbrem dentium,
dedecus quoqüe illud îgnbmîniæ perquâm plehùm
quo afpergendi lünt teprobi* Ante foimidabile Ghrî-
fti tribunal, inqüe confpcdu angelbrum 6c hominüm
conftituti ; nüllo hegorio is interpolât âc prorfus
diftbluit quamtamlibet lehocinantcm Hletebïam Volu*
ptatis omnem denique cobcüpifcentiam qtià öppu-
gnatur, in amotem tranferibit Dei: Labôres igitiir capelTamus
& corporis & fpiritus -, 6c in articülo fillcepti
labôrîs fecedit concupifccniia. Pigrümcnim acfocot*
dem concupifceritià occidit: non eriim Vblùnt manus
ëiusquicqbâm opèrari. Dorninùsatiimàrumaïnantif-
fi mus âi v.fioculus tuus dexter fcandalizAt te,er tie eum &proiicé
dbs tè,meïius enim tibi efijtperèat vnum membrorum tuorudt,&
don tot um cotpus proiiciàtut ingehenndm.lpCi gloria in fecillâ
ïbeuiorum, Amen.
, Deiufto iudicio.
H o M ï l i a . L x X V.
Pfitl. 18.
àtÇfoe
punis callus
& pro
Ifanâus.
lytof.
Rîincdiu
:ontra ro-
lupcaarias
ogitauo-
QVi réditüdinèm frruarë citpiühc iudicii jprimum
qüidèm poftulcnt aDeö j fibiprrérogari lapientiini
atq; ihcelledum jSalo mohis exempm lècuti: hanc quip-
pb vnam, 6c primam,8cfblam poftulationem dari fibi ob*
lècrAuitiNëqi tarnen folam hancaccepitgratiam ': fed &
"Dbiptjêconib prbmeruitlaud'arfiquod rede poftulaflet. Prou
Deindevinum Vicfenr, aitertim Scriptura:apert ostuitfer- btPvaêVai
moni Dei &réiïecüdiïadeierne. Rürfusï Potentesfacileincan-
defcunit vinum itdque ne bibdntne obliuifcantur fapieniia, né
'feite iudicare poftinï in iaufa debïliudk Siquando quid per* I ■
plexum 8c explicAtu difticilé océurrerir, quód 'cupieS j
diftoluere: a Deo queeic primümquidilli Accêptum fit |
6c gratiöfttm: riiöX eiiis folütibnëüi hancifcerè accom- j ^
mödam ac perutilem. Et quidem primarialèx iiibet fixod. i±.
dicens: non facies quod iniüftumeft in tudició, nec adiïcies v't
'cüin maltitudide declines itidiaum. Et: nonperuertesiudidum
pauper is, non acciplesperfondmpduperist neque reuerèberis vul*
tumpvtentts: In iufiitid iudiedbisptoximum tüum. Et i IudU
cesttdiudicium iuftum iuditdbuntt neque agnofceni perfonam ;
noridèiipientmunefa.etenimmunefa auferunt verba iuftóru'm.
ïuftc quodiuftdm éft përfequér s. Et Hieremias : factie
iudicium & iüftitidm, èripite eum quipititur rdpidam de mdna
^pptejforis. Alioqüi tam qüi iuftum decernit eflè ibiuftum j
qüam qüi iniuftüm iudicat ëffe iuilüm; vtêrqüe apüd
Dominum execrabilis. Qui qüsrit Dbmihumiirtüè*
niet fcientiam cumiuftitia. Rurlusi Coïviricögtieituftds
VtaDèódifigdntufgfcffusèius. ÈtPar&miaftés: nouit Do-
minus iüdicarepduperculös, impius autem dón inteÜigii fcieniia.
Iterum : Vifprudens, Via rttta ïngreditur: & pHn'cipium via
bonafacereqtu iuftafunt. lob item: iuftitia indutüs fum: vè-
ftiiusautem fumitidiciuid, quafidiploydemtRurfus: fidetli-
nduït pts rnéuS de vid,ft tontempfi iudicium famuli mei. Et
hecc quidem dë iüdicii xquitate. N on incöncihnum a=
lioqüi füèrit meminiltè Apöftölic^fententëritKë q u i dicit
: Aüdet aliqUisVeRfüm, negotium babens adiierfusaltetum
iildïcari apud iniquós, & don magis apud farittó's! indücit:
■ lamenim omnino delïctumin Vobis eft, quia iudicium babétis
iditr vofmét; qüdredon mdgis frqydein patimini?fed Vosiniu-
tiant facitis1, & boCjfatribus! dn nefcitis, quia uüqui regmidi
Dei non pöftidebunt ? Atqui hehio ex^ftimet noftrum dë
iiifto iudicio lèrhiotterti fölisiis cömpe^eré qtii de com-
münibus hegötfiS lites dirémptüri fcrttehtiam feruhtj
atqufe hiric fupinüs öbdormifcac, deftërtehS interim ac
léburitscura: omniS: Omnibus eniui e i xqtiö viuifica-
tdrilleSpiritushoCptrèlcribitmandatum. Ait énirti is,
pet OS Daiiidiërudiminiomneïj qui iudiedtis iérramt feruite fykil.
Dominoin timófê, & exUltate ei in tfemorè, apprebendite difci-
plinam t ne quaridó irdfedtut Domidus &péreatii de Via iufta.
Rurfus: Beati qui euftodiérunt iudicium &.faciuntiuftutam in
ömriitempore. Ïct:fiv&eyt'ique iüftitidm hquimini rette iu