A Jicrol.c.y.
398
O r d a R u m a n u s
vc légat, notitamcnin'fttpCriorcm gradum, qucni folS» fo -,
leca:rcendcre,'^ui Emangehuôi leâorüxeft. ■ 1 '■ ■
. ; Poftqaamlegcrit, cltitor cura calitorio finealiquâlhe-
cetrKateafccndit.noii&pMius.fcditemiodetoloco vbl
!&ioîWri&folosinchoat RefponforiBm,& cuncbt m choiro*
cfooridnit,&idem fo l * Vecfum ;Refponforii canrat.
- 1 , -Si'fuerit tempus «Sicatur/flfeI«U,benè,fin autem, Ira-
aiütfinmmus .latttummôdo Rejpmforim. Cantorvero
nm inchoat Allllmi, ipfcfçlus cantal vcrfum de ÆfbuA-
pfeitcmm AllcluUdiât, flans in eodtbi gradu, id ett, ihieoo
«.Sequitutinbilâà0,quamSeî«0!ffl»»ra'Dcanh i-js d
„ ücàidediaconus ofculans pcdcs nanuficirjperttaque
benediffione .vcnicanoealcare, & biculans Euangelmm»
leuat inmanns filas codicem,in qaoleâtims e(l,& pattern
cius ra dcxicro fpimcroqor.és,v,Hiir id air.bonem. r.t pjoaidant
ajitciprnm'dtioiubdiaeohi,'atniduoblischutifaü>
• crTünctebehtibnst4° ° * ,u4 Pre5’?3,tetis thaduseitiSiEpi--
dcopiisiedit in fedem. & laUftuiaiiua finit » ddnde reipicit ï
atSddiacaàuswfteieJn psntfl«is,& innuieei. Et gte reiat
Jntato eos & canfantibiis adfihii .cantoribusa aeçedit ad al-
... Tuhcrttbdiaconiléuantespblatssdemannfubdiacom
Æqueno5)pornganratchidiat9*9.*ilk«wpbnttaltara.
Ornato venoal wi,archidiâwnus fUrnit amute* pontificis
cum vino drfuhdiâoDrio, «f rtfujiditfiiper. .éediim.in caljr
.cem:dein,de^(cendi*fübd»cems<çqitens^n'ft'bolam,dc
atxipit fernem. de manu atcbtparaphonittâé, &d«fert. irr,
chidiacono,&ille examUla.ihfundit, iàoienq meeta in car
liteirij&afcenduntdiacon'iad npntificem. . a r. 1ÿ
g Tuuc furgBnS,pi>,ptifesi4 1|cd9.. & .cantantibusutdhuji
cantoribus, defenditàd altare, & prat, &:&l<*çac altare,
& fufcipit ablatas de tnanu prefljytcrariiu*&:jl.i»‘;<1Po-
rum,quibuslicitumcftaccedereSd altare; Deinde qrchidiaconus
lis .Cuc vno,tenantes thymiamatetium de manu fubdiacoait
ièqnentis.mirteOTesinccnfum.EtdâO'acoiyti portantes
duo ccreoftàr>,wnientes ante ambonem, diiudunmr a le,
ôt ixanieuntiùbdiacont & djàçonicum-Euangelio perme-
ditîtneprnni.Subdiaconiamemdub cum thuribulis ante
Enangelium in ambonem ex vna parte afcendcntes, & ex
altéra parte ftaciWefcehdentes, tedeû tflare ante gtadUm
dcfcenftonis amboni» lUe.autem abfque thymiamateno
vcctens fcad diaconum, .potrigit et brachium iuara iim.
ftrnmiinq'.b popit Enangelium,vt manu fnbdiaconrapeitatureilocitspnquoiignum
ledtionis psfitum fucnt. Im.
ucncoquc loco ledtionis^afcendir in ambonem in iuperlo-
teîügraduro,&.dicit,Oe»!Mi» rMfium Rcip.omnis,itc«»r
Qgp audit© , vcrtit Ce pontifcx 8c omnis iacerdoralis
gradus.iiueomnispopulusiidelisadOrieutem. a
Et poftquam dixerit, stqumtia fmtti Eutmgilnjicmium
laC.aifl/tueMarram.&iellqua.&citcrtidifignum in honte.
fuiidemdiatanus,&inpeadre,(imiliterqueBpifcopus&'
fufcipit oblatasduas de oblationatio&datpon*
tifici ; quas dum pofuerit pdhtfcsi in altare, leUat çaliccra
archidiaçonus de-manufubdiaconi,& pohit eum friper altare
iuxta oblationes ponnficis-a dexttisinuolutis an-
fiscum'offertorio fuo, quod etiam pohit in dextto cornu
altaris. Poft oblationer^tonirur incenfitpi fuppr altare
, & pontifcx incliuans le paul^lulü ad altare, reCpich
i fcholam, St'annuiYw ftleànf-, & conuèrrit (càd ( opulum,
tiicens.Orate.. • > qx 'V > ' ƒ. ^ '•
Tuncfinitoröffertoriojordinäntar prefbytenpbft poh>
tificem., & archidiaçonus idexrriseorum,, fecundusdia-
conusa fînij(jds>& çacceriperprdincm difooîitaacie.
SubdiacOTiictiaïh fihito 6ffert6rib,viaaiiric rétro altare,
adfpicientes ad pontificenil /ftanres ereûi, vfque dum di-
; <fta oratione fuper oblatione^ fècreta, & Epifcoj?o alta vo-
ce4nciplente ^ÎPerotnniafèculàfieculotum : poft^diitarionem
&exhortationem finita prajfàtionejincipiantdicere hym-
num angelieum,id eft, Saniïus ySanftui>'Sanäus, in quo bis
omnisp0puius,&reuertuntucadEuangelium;Sed’&ba!.' j rimerûtnC)^B»ad^^dum^3^Ieuerim,foi^hfoluspon-
.. “ f t____nvanihii«.euli omnium deponuntur de m Aa»n intbiuosf a,&ho mràlpnfea-h■ p“ rane-
quccorona.neque aliud opcnmemum fuper capita eorum
Miaoi. hüc gabcttir. Ipfevero diaconus flat vertus ad meridiem,au,
locum ciut - qyjrn partem viri lolenr confluere , alias anteni ad lepten-
t * c trionetn.Sfsd&iCandelæ in pauimênto,prardicante eoEu-
angdimn.de manibus acolytorum iuxtaamboiiem depo-
nunturvfque finitum tempusEuangelii. , : ,
Perle6lo Euangclio, iterum fe figno fanâræ Cnjei« populos
munire feftinat, & defcendente diacpno deambp-
ne,fiibdiaconus qui in filo ftat, reçipit Euangehüm,quod
tenens antepe^us fiium fuper planetaro,porrigit oiculan-
dumpnmum Epifcopo autpreftytero, deinde omnibus
per ordinem graduum qui ftc tcrint,& vniuerfo clero, nec-;
non&populo,deindecdnditurinlocofuo. j j-^
Poft ie&ug* Euangeliùro.candelæ.inlpçp uio exnnguu-
turj&ab Èpilcopo Credoinvnum Deunt>canratur, & thuri-
bulaper altariaportantur, & pofteaad pares hominumfe-'
runtur,& per manum fumus ad ostrahitur.
- Deinde falutatEpifcopus populun^dicens:Dow/»«î w-
l/ifcum.poftea elicit: Oremus. Tune canitur offertorium cum
Vèrfibüs.Tune vefiit ffibdiaconus, ferons in brachio dex»
(ro pateftam, & in finiftrô'ealicem, in quo recipiuntur a-
mufæpopulorum,&fuper calicem ctrporale,ideft,fmdor
nem.quod àccipiens diaconus ponit fuper altare a dextris,
D proieftocapitealtero ad diaconem fecundum, veexpaa-
Dtinde tranfît fàcerdos ad fufdpiendas oblationes.
tifèx,&tacito intrat incan'onem,&;diaconi jfCii^diaconi, &
prefbyteri, in prefbyterio omnes permanent inçlinati. fn,
quo eriam.Ganone fèx ordines crpcium bbfêniantur,qùo*
nupprimus.eft vbidicitur: Vt accepta habe«s, & beftcdicas
hac aond, bttc m im e r a , hac faniïa facrijim \Uib4td. Secün-
dus quippe-eft , ybi dicitur : Quam obl/ttionem iu DeuS in
omnibus quafumus benediüam, ajeriptam , ratam. Tertius i
nanque-eft crucis ordo, vbi narratur. Et àccipiens panem
in fanttas ac venerabïles manus Jûaf > bentdixit* Item : Tibi
gralias agens, beneiixit. - * .
Intérim cantores cantàtic offertoriulb cum verfibus,&po-
pulus dat oblationes fùas,id eft, panetn &t vinùm, & o c rant
cum fànonibus candidis, primo.maiculi »deinde te -
minse.nouiffimevero fâcerdotes & ‘diaconi offefpht, led
folum panem, & hoc ante altare. S iibdiaconus verb cu m
calice vacuo fèquitur arcbidiacônurP & ^on tihee oblatim
nés populorum fufeipieme, archidiacopus fufcipit .£pft
amulas,& refundic in calicem màiorem, tenenceeutnr
« fubdiacono,quem fèquitur cum feypho fuper pianecama-
colycus*in quem calix impletusrèfiinditUrkOblationesau*
oem à pontince fufcipit fÙDdiacottus,& ponit irt findonenn
quæ eum feq«itûr,quam tenent duo acolyri. ;i -,
Quartus vbi fubinfernir : Hoftiam purant » hojtiam fan-
dam» bofiiam immaculatamjanemfandum vita aterna, &ca-
litem falutùperpétua. Quintus,vbi dicitur ; Per quem bac omnia
DomineJemper bona créas , fanftificas, viuificas, benedkis.
Sextus quidera ordo fequifar, quan do profertur : Périr?.
pfum, &cum ïpfo, & inipjo , quand© cum oblata calix tan-
gitur. . * . . .
In eodem officio diaconi adKuc inclina«, per minifte-
riumacolytorum lauant manus iuas»,Etfaeetdos quando
dicn,Supplices terogamus, fcii wiiliato capite ^inclinai fe alite
altare. Et cum dixerit, aperta damans voce,Hobis quo-
qùe piccatoribus: furgunt uibdiaconi, & ftant in loco, v-
bi ante fteterunt, & furfum adfpiciunt in fâciem ponti-
ficis. , ' . .
Cum dixerint, Per quem hac omnia,Domine, engit fear-
chidiaconus folus.Etcum jlixerit,Peripfum, & cum ipfo , 1e-
uetcurn, onertorio calicem per anfàs ,& renet exaltans ilium
iuxta pohtificem; Ppnrifcxautem tangitc latere cali-
cem,cum oblarisduasfaciens Cruces, & dicens, Peripfum,
ér cum ipfiiyfcftie, Per omnia feculafeculorum» Et ponit Pon-
tifex oblationes in loco iùo., & archidiaçonus calicem
iuxta eas.dithiffo offertorio in anfas eiulHcm. Sequitur in
altum praefatio Dominica: orationis , & qratio Dominica
cum émbolifua, in quittes art iculi orationis inueniun-
tun is i ■ S :
Subdiaeoniautem poftquam videtint calicem, in quq
,languis Dohiini eft, fanone circundatum , & audierint,
Sed'hbira nos À male t vadunt & .préparant calices., Hue
findonestnundas >in quibus recipiant corpus Domini,ne
inter-
Ifli
i itiirtl-t*.
IdiertUa.
B
dentibus.
) e O f f ic io M i jp t . 399
ih teitófri Câdat,&in blilüeremyertatiir,poft diaconos
»doiiétéx e b ^ itilifs vit* fùraiât confoiiationefti
'Steffi*'!'" , ,fT V'- ! f '
' Namqùoa mfeftftiiîmu's depàténa, quando ihclioatur
Cahon,yeiïit habéns findönem in
côlloiigâtafn, tieHeiis paténàftl ante peàus fùùm fiilpârte,
deXrtayfquemediurn^ fubdiacohus feqqes
C(iiandö e^rafütópiactu^d^ Hriitó aîût
é r a 'C d f iW ,M ^ ^ i& i f ^ ^ ^ û s ftat cum patena nu-.
dappft'arcwdiltpne'ml’^
fwv^CÜïil^épÛpû aic^q?a^ftiis,^8c ofculata pateqa, dati,
ëâfâtién^^iû (jiàcpâq ' , - ^
Po'ft földtäs, vtinhis partibus mos èft, pöntificales be:
nedi6liones,cum Ahccm,?axDomtrit fitfeinper vobifcum^-cùx.-
ütin câiiCemde finéta oblata. Sed archidiaconus pacem
dat;E^fcàp6;pflô^i^^^ pétpfdihei^,’& ^ q p ^
fèparaiim virile r a mrnæ.Tuïf 'é póötifëx rümpft dbu'täm
éxla'terè quam rafhpic',rap^r.^ltâre
r'elin^uit^ëlîqju^yero pofatiónes fuasponit mp^àienàmi
^ ^iàlâi'ifen^^^nus^<KrcratM
' limircmd&aïnïisïè « dà'cëùmarcm-mbdiacqno,
quem tenet iuxta cornu altaris dextram. Et accede
n tes îù bd iaconi cum acomi's^ '^ûf^^cnlôspôrtant â de-
xtps8e à4 u ^ r iX ^ & ^ ç n r tb û s
cdfîisfli ànt àJfr^qntié' vr barei^iinus ^cèuldramàrchidia
üô,âabônendaypblai|iqn^'prius ÉM-'
Méiu J'/.-Ui' 'V . " .! 1 .
' i une acoly tîVàaarit déilfraTçtïaqué pbftEjbifcopoÂp ir-
caalraire, rçUquidefcendmiwd l^refbyçerqs , vt frarigâtit
libftiasTpa^na prapce^fp 44çm,‘ deferentibiis. éam
dü^ùsiubqîacônilftislld diaconos^vt fr^n^ht! Sed illiad.-
^ â ^ ad Ê ç ie iiip o n tra c is7vçeisihn ^fiah
io h u e ^ re^utàtqpp.n^n^cQqftin^un^^''^biaiâcô-'
tiüseuacuâto^l,tdri öpläciqnibiM, te'föidtin Icnqla. &innut
tato eo, dicit, Gloriapatri: Sc Sicut erat, & verfum. Et finita
Antiphoha,furgft pórifèk cütri aréhidiacono,& veniens ad
altare, dat oratiqhériiadcöihp’lëhduiti.!
X^ua finita cuipra:ceperitatbh&dicqnn5 dq diidonibus
adlpici t ad pöritifieeiri, VÉ bi innuat 3 & dicit ad pbpulum.
ite3MiJfd iß: Refp. Deb^utias.
Tune léptem cè’réoftid pV^cedun^ ponrificem, &fub-
diacqnüs cumthutibülo ‘
Defcendente dutèrii illqlri tft^fByterram, E^ifcbpi pri-
ttiutÄj3|cünit. labe Domine benedicere. Refp. Benedicat vbs tiö-.
Mnus.Kk^AMen- ^ ir.br.a,u>
PpftEpifcop* brefbyterifdbihdèimbritóHv'deinffètle
fch ola, deinde brahèspilqcêflörès, ßf lnanfionarii,&: intrat,
infecreaarram. ; i , ' ,
Ö R d ö P r 6 t n S f i t i ü i s f R i
BpfeopusfeßmUfiek^S q^ft \cßlebrare voluer.it ,ita
... -/r - \
tione eß conßitutus, hic ade(Je ccrnitur • O JO(-
firtPtui, .1 ,-vtAiowit'^sec
B öftqüamprima hoiüaeelebrata fuerft in conuert-
tu frattumvqui apud qlloldämCapitulum nuncu-
patur,a decano Vel cantöre finguli ad Miftam mi-
nifteriaa<fturi,deftinandifunt.Etcumtintinabu-
lumadTettiamfqnuerit omnes fimul fratres in chorum
ordinatim conucnire debent humeralibus& albis, apud
qublüamautem cafulis induti. Sejl proceffiotiem coräm
Epifcopoadiiris,acuftodeEccle(i$in facrario ornamen-
ta prabendä fixnt: prefbyreris duobu s, qui Epifcopum dü^
durifunt, cappa:: diaconis ftolx & dalmatics, fiibdiaCo-
nis vero fibicongrui yeftës, qua: äpud qiiofäam lubdia-
conales nominantur, &C niappiilre in finiftra manuferen-
WÊÊBÊ Ê Ê B JB L B W i däeräcdljftisrcäftdelabra’i & thunbulum portaturis cafu-
U'bisvtdfcWc|dv»jiwD ^ fê v a d iu a p a t e n ^ c u ' - t ’ ■ v . f 4
Iminbfleqatam'defub'-' k cum induti fiierint»acblytis1 üstn<^labra>ob^iiti«
d^Cqnqpatenamdbferci(ifedera,vtc^
çômraum^çn^dè ipui fanófcii quarh mo-;
mqraerit, pqniimtér m^üs af entô
Ciéris cfiicebi tïbr,dieén!d[ó^ Fiap commixtïo ét confieratio co?*
pór i s C birïfii, accipiehtibiünobts in
vitam atermm. Relp. Amen Pip tecum:Reip.ÈtiumJpiritutuo*
Deinde veriicWcliïdiacbh'us cbm calice ad cornu altaris,*
& knnutiçiât ftatió nem, refufp parùmiri. calicem de Ccy-
pnp mtqrmanüs àçolyçi, accedurit primum Epifcopi ad fè-
dem, v t (tomniumcen t de manu pontificis fècundum ör-
dmem.Sed&preIbyteri.ömnesafcendünt,Vc comtnuni-
cept,adVlcàre.Ép4lcqp4sà^^^ primus àccipitcalicétiide
manu at chrdiaéóm , & ftatih cornu altaris « vt confirmet
fequçntes drdines*
beindé archidiacondsàcceptq de rttànuillius calicè,refondit
in-fèypho,quem fupiradikimi^wt^^ccalfcera fub-
diacono regioriario.Qu^i traditei pugillaremjcum quo confirmer
populum. Calicem autem lupdiacbnus accipit fé-
•qttensi&'datacblytdiddillerèuÖca^^aföriüm. .
• Quos dum confirmaqeritjidcft, quos Papa communi-*
catjdefcendit pontifex â féde, tenéqtib# ei manus > qui e-
umduxerint, yt cqmmunicet ebs, qui ïn fenatorio lïiht :
poft quem archidiaçonus confirmât»
Poftea Epifcbpi communicant popülum, innuente pqrl- '
tifice, & poft eos diaconi confirmant. Prefbyteri autèrrt
cuflu Pontificis communicah|populum*j &ipfi vicimfn
confifmant.Nam nlox vt pontifex coeperic çorhmunicare
populum infènatprio,ftatim.fcholain^ipicantipliqnam ad
communionem, & plâlîuiit vfque dum commütiifàto o-
mni populo, etiam in pafte muliérum, redit^n fedém: &
rAetito verfuqüiefcunt. * ,, , v
Poft omnes nos, communicat ad fedém fegióhariösper
ordinem,&eosqui in filo fteterant, & fàcçllarmm & aCö-
lycum, quipàtenam tenet, ôç qui màniftergium tehef. Et
qui aqiiam dat, & poft ponrificémaf cHidiaconUs eos Cön-
nrmar. \ ïk ,
Pontifex vero çontemplans populurt^ cönimühicatüfti
eflè » innuit per fubdiaconum prinio fchbfe, & illérefalu-
Btblioth.Vet. Pat. Tom. 8.
ih medio ftMte, ektcàfacfàriümifîüeiritrai vb iiç pontifex
parat i retro açôlytos ordiriatim ftanduin eft , Duo autem
prefbyteri, ita vt ad Miflam, excepto quod cappis induti
.lint,véftiti vna curb feptem diaconis coram Eprfcopo ftàn-
tes, miniftrent ei, cantantes dira illo fèptem pænitentiales
gfàlmos Cum licaniai .
Tetéia vèrbi fratribüs impletà, procédant diaconi de fa*
crario, diuidentes fe in duas partes, quatuor ad dexteram,
cresadfînifttam.Ectuncptocedat Epiicopus, ftetque extra
cher um,fic pro peadeo, vt can tori mànuinnuerevale-*
àti oui etiam filéndum e ft, vfqueqùo Epilcopiis cantare
iülîeriti ' | . ' ; •
Dehincinnuetefepifeopo, cariféturintroitus, &Pomi-
fèx à euftode Eccléfîæ, qui albaindutuâ eflè débet » incen-
film àccipiens, jfonat in thuribulum, & archifubdiacono
apportante Euangeliùm ; complicatum ofculetur: quo ta-
men à plcrifque teitoluto, illad Euangeliùm,quodillo die
legendumeft,ofcuktur,
HisimpletiSjCUm pklmuscàntatür, innuente Epifco-
po procédant acolyri cum candelabris. Primum vnusitunc
duo ôc duo, &fubdi&ohi fimiliter.protinus diaConi fecu-
turi, 8c fie procédât facerdo s in chorum, ducentibua eum
duobus prefbyterisj quos cappis iam ante prædiximus efle
iridutos, fiue, vcalîi volürtt, dicanonibus,
Apud quofdam autem in hac proçeffiqne aliis fubdia-
Conis præcedetttibus, ille qui ledfionem ledurus eft cum
Euangelio, rétro diacotlos Epifcopum præcedic: coram
qüo duo acolyri cum candelabris, vnufquifque cum thuri-
buloantécedürit, quibus vtiquein hoc confcntiendura
eflèvolùrhüs.
Igituf vt omnis proceflîoifl chorum vetterit * àcoiyti
cvtm candélabris fe diuidanti quatuor feilicet in dèxteram
dftres infiniftram. Similiquemodo diaconi faciant; Sub-
diaConi auterri proritlüs, vt irt chorum venerin t, quafi qüa-
dam Ünea portefri,vfque,adaltareprogredientes, fîmul fè
inclinent coràtn eo,atque Euangelio fuperpofito, quatuor
in deXtro ei comu, & très confîftant in fîniftro. :
L 1 z Ponti