
XLVI. Decaufiscommendatit.
\ J [ Agnificofratriilli,'Egoenimille. R ogo, fuppli-
1 V 1 co, atque publiciter tu* charitati iniungo $ vt om-
nes caufas meas, tam in pago, quarti & in palatio, aut ante
iudices, velvbicunquemihineceffitaseuenerit, ip fas
cautasmeasadmeamyicemprofequi, Sc admallarefaci-
ast8c de ipfa profecutione me reddas certiorem. Ét quic-!
quid exinde egeris geflerifue, tatum & beneacceptuma
me in omnibus eflecognofcas. Quod mandatum vtple-
niorem obtineat firmitatem manu propria fubterfirma-
ur,8c bonos viros adfirmarc rogaui.
F O R M V L i
C^v 1 D A M V A R I i
E T INC ERT I AVCTORIS.
E x Fit. C t i .
T 1T V L I S E V C A P I T V L A H A -
rum Formulaium.
fieri non credo , fi fiierit, aut ego ipfe , aut vllus dc
hsredibus, aut vlla emifla perfona -, quae contra inge~
nuitatem iftam venire,aut earn infrangeretentauerit, fi.
fco difcutiente, folidos xxx. multæcomponat; 8c quod
repetit per nullum ingenium euindicare valear : pix-
fens ingenuitas, Sc merces noftra, firma 8c ftabilis per-
maneat, cum ftipulatione fubnixa. A6tum in loco
illo.
I. Ingenuitas.
II. Venditiodeferuo.
III. Venditiodeterra.
IV. venditio deferuo adEcclefam.
V. Donatio ad jponfam.
VI. iJotitiademanctpio.
VII. Hotitia de homicidio.
VUI.SeCuritasde homicidio.
IX. Donatio quampaterdonatfiliofuo.
X . Conculcatoria.
X I. Donatio quam homo donatadßliumfutntt.
X II. Notitia de truce euindicata.
XllhCautio de clauibus.
XIV .Concomiaturainterdnos Ablates.
XV . Chartatratturia.
XVI. Donatioquam homo donat adfuamparentem.
X VII. Donatio ad cafam Dei.,
XV llLPattum diutflonis interfratres.
X IX . . Venditio ad monaflerium.
XX. Precaria. i
XXI. Commendatia.
XXII. IndiculusprecatoriusadEpifcopum.
XXIII. Indiculus quern pr&pofitus tranfmittlt ad Abbatem.
XXIV. IndiculUs quern Abbas tranfmittit ad hominem pa-
genfem.
XXV. indiculusquemEpifcopustranfmittitad Abbatem.
X X VI.Cautio de infraäuris.
II. Venditiodeferuo.
D Omino magnifico fratri illi emptori, Ego in Dei
nomine illc venditor. Confiât me , non imagi-
nario iure, nec nullo cogentis imperio, fed proprio voluntatis
me* arbitrio, tijbi vendere-, quod ita & ven-
didi , a die præfente, vernaculum iuris me i, nomine
ilium, non furera , non fugitiuum , nec cadiuum> nec
vllum vitiuhainfehabentem'} fed in omni tempore fci-
mus eum fanum vfquead annum & diem. Et accepi à
teinpretioprohpc, iuxta quod rnihi bene complacuit,
vel conuenit f folidos tantos, tanto ita vtab hacdieme-
moratum vernaculum, fuperius denominatum , quem
datopretio demelegibus comparafti, habeas, teneas,
atque poffideas & quicquid exinde facere volueris, libère
& firmiffime , in tua permaneat poteftate ad faciendum.
Si quis vero, quod fieri non credo, fifuerit,
aut ego ipfe, aut vllus de hæredibus m eis, qui contra
venditionem iftam verire aut earn infringere tentaue-
rit , fifco difcutiente folidos x x x . multæcompo-
nat, Sc quod repetit nihil euindicet , fed præfens ,
Sec.
III. Venditio de terra.
D Omino magnificofratriilli emptori, Ego in Dei
nomine illc venditor. Confiât me non imagina-
rioiure, nec vllo cogentis imperio, fed proprio voluntatis
me* arbitrio, tibi vendere, quod ita & vendidi, tibi
à die præfenti bunnuaria tanta de terra arabili, in loco
nuucupante i l lo , quieft in pago illo , quem de parte
parentem meorum, tam&dealodequam & decom-
parato ad me legibus obuenit ; hoceft de vno latere ter-
ræ illius fubiungit , de alio latere illi, & de vno fronte
terræ illius , de alio vero fronte per viam publicam.
Et accepi à te , in pretio taxato, pro hoc iuxta quod mihi
bene complacuit, vel connentum fuit, folidos tantôt,,
tanto ita vtab hac diememoratam terram fuperius
denominatam , quam de me legibus comparafti , ip-
fam hanc habeas, teneas, poffideas, vel quicquid exinde
facere volueris j libera in omnibus Ghrifto propi-
tio in tua permaneat poteftate ad faciendum.
1N C I P I V N T C H A R T Æ R E G A -
le sfîu e Parcnfales.
I. l ^ i ß E E V I T A S .
P o R T E T enim vnumquemq* hominem,
duminhaevitaviuit, pro anima; fuæ
remedio cogitate. Idcirco ego in Dei nomine
ille, recogitans pro Dei intuitu ; vel
pro anim* me* redemptipne , vt ab im*-
piorum co nfor tio erui mereamur, dimitto ergo à die prx-
fente vernaculum iuris mei nomine ilium, ingenuum: :
inea vero ratio ne , vt ingenuus permaneat, tanquamfi
de bene ingenuis parentibus fuiftèt natus vel procrea-
tus. Pectrliare vero fi aliquid habet, aut inantea labo-
rarepotuerit, in omnibus habeac conceftum atque in-
dultum , Sc mun'deburdem , vel defenfionem ad bä-
filicam fandti illius fè habere cognofcat, non ad aftli-
gcndum,fed adfedefeniandum , nifi vt diximus bene
ingenuus de hoc die valeat refidere. Si quis vero quod
IV. Venditio deferuo ad Euleßam.
B Reuein vicem venditionis. Qualitervendidit homo
aliquis, nomine ille, ad Ecclefiamaliquam, no-
mineillam, vernaculum fuum, nomine ilium, a die pr*-
fente, non furem, non fugitiqum, non cadiuum, nec vl-
lum vitiuminfe habentem , fedinomni corporefcimus
eumfanum vfquead annum &diem , &ficutfuperius fa-
Ltumeß.
V. Donatio adßonfam,
D Vm Dominus ab initio conceffit in- veteri tefta-
mento , & pr*cepit vt relinquat homo pa-
ttetö & matrem & adhxreat fu* v x o r i, vt fint duo
in carne vna , & quod Dominus cöniurixit homo
non feparet , Ego enim in Dei nomine ille , dul-
ciffim* coniugi me* illi. Dum & ego te per foli-
dum & denarium fecundum legem Salicam Vifüs fui
fponfare, ideo in ipfa arnorisdülcedine, dabo ergo tibi
d die prgfente , quod^in perpetuum volo efTe manfurum
forum, rem proportione mea in loco nuneupante illo,
quieftin pago illo , qu* de parte pareqtum meorum ad
me legibus obuenit, hoceft in ipfa portione, manfisad
commanendum, cum cafticijs fuprapofitis, terris ara-
bilibus, & mancipijs , vel qüicquid in ipfa portione
eftafpedkum, tibi dico efte donatum, atque firmatum-,
vt quando die foeliciffimo nuptiarum infimul nos Deus
coniuxerit , ifta omnia fuperius conferipta in tuaper-
maneant dominatione ad poffidendum. Si quis ve-
ro,&c.
V I. Notitia demancipio.
ÖVm refediftèt illé'Vigarius illuftris viri illius Co-
mitis, in illomallo publico , vna cum ipfis Sea-
binis , quiinipfo mallo refedebànt , ad caufas audi^
endas, vel redta indicia terminanda , ibique veniens
monachus fan£tiillius J vel ille Abbas nomine i llo ,$ e
illomonafterio, vna cum adiiocatofanâ:iillius,nomine
illo', fcèminam aliquarü nomine illam interpellabat ,
repetèbat ei dum diceret, eo quod eolona effet fandli
illius, d e cur te fua, quæ dicitur i lia , de parte aui* fu*,
nómiiïe illius quondam , Sc ipfà ilia , & de ipfo ferui-
iio fanóri illius negligens aderat, fed ipfa fcemina de
præfenti adftare vidèbatur, Sc nullatenus habuit quod i
dicere , néc opponere , nectradere rationes per quas
de ipfo fe rui tid 1 ànSH illius fèabftrahere potuiflèt .-.Sic '
eiin præfenti fuit iudieatùm, yt ipfum feruitium fandti
illius, vnde negligens aderat, ipfi aduocato fanóti illius
reuuadiâre deberet j quod ita Sc fecit^, Sc fe ad i-
pfum feruitium fandli illius , ibi fe in præfenti recredi-
dit. Exindeop'portunum fu it , ipfos monachos fan-
d i illius , vel ipfum aduocatum fandi illius nomine
ilium , talem notitiam ante ipfas perfonas, qu* in
ipfo mallo refidebant , manibufque eorum roboratas 1
accipere ,’ quod ita Sc fecerunt , vt omni tempore ipfe
aauocatus , vel cafa fanda illa , vel illë Abbas, vel
fuccefTor'es fu i, ipfam fcèminam fupèrius nominatam
vél agnationem fuam ad opus fandi illius habeant e-
uindicatam, atque elitigatatù. Præfentibushis quorum
præfentia adum fuit. Fada notitia in loco illo publiciter.'
' ' v * 1 ' ■ . ]
V I I . Notifia de homicidio.
DVm Sc per plures homines ponitur in notitia, qua-
liter veniens homùàliquis , nomine ille , in con-
tubernio , hominem aliquem , nomine illumr , ipfum
ibidem adfalliflèt ,* Sc ipfum’ ibidem intetfeciflèt ,; vel
occidiftet t fedvenientes parentes Sc amici ipfius homi-
nis interfedi ante illuftremvirum ilium Gomitem , in-
terpellabant ipfum hominem qui eorum parentem in
contubernio adfalliflèt, vel interféciflet , fed ipfe ille
in præfenti adftare videbatur, Sc hanc caufam nullaten us
potuitdenegaré , fed taliter fuit profeftus, quodinfti-
gante inimico , ipfum hominem interferiflèr, velocci- j
diflèt. Tune taliter ei iudicauerunt, vt ipfam leudeih,
vel ipfum bomicidium ad ipfos parentes legibus trans-
foluere deberet ; quod ira Sc fecit , fed poftea in ipfo
plaqto ei fuit iudicatum, v t ipfi parentes talem epifto- :
lam fecuritatis, manu eorum vel bonorum hominum ;
firmatam,ei fieri vel cpnfcribere deberent, quod ita Sc
fecerunt, vt poft hune diem, necipfi illi, riecvllus in
caufa ipforum , nec vlla oppofita perfona de præfata
inorte illius quondam , nec de ipfo homicidio, nec de
ipfa leude nullam reclamationem, nec nullum impediment
urn po ntificium non habeant ad faciendum. Qui
hocfacere voluerit, ipfos folidos per manus reddat, Sc
ob hoc folidos tantos vna cùm fifco difcutiente
multæ componat,Sc qui repetit
nihil euindicet. f ’
* * *
€0i
V 111. Securitas de homicidio i
✓ ’“'i Vm refedifîet illufter vit ille Comes in illo mallo
publico, ad vniuerforum caufas audiend^s vel
reiftaiudicia terminanda,'ibique veniens-homo aliquis
nomine ille repetebatei ; dum diceret eo quod ipfcille
hominem fuum nomineilliitn quondam bene ingenuum
in via malo ordine ipfum adfalliflèt, Sc ipfum ibidem in- j
terfeciffet ; yetoccidiflet, Sc railba fua, caballos, aurum
Sc argentum, Sc drapalia, exinde tuliffet, veldeportaf-
fet, vel laudem contra lègemibi burifTet ; fedipfe ille de
præfenti àdftare videbatur, 8c hanc caufam nullatenus
potüit denegare, fed taliter fuitprofeffiis, quod facien-
teinimico ipfum hominem occidiftet, vel interfecifTerj
fed taliter in ipfo!malloei iudicauerunt, vtipfhm hominem
, vel ipfam leudam légibus exinde tranfloluere
deberet, quodità 8c fecit j fed poftea apùd ipfùmgrà-
fionem, velapud ipfos bodiôs homines quiinipfo mallo
refedebànt epiftplam fecuritatis manu eorüm firmatam
accipere deberet, quod ira Sc fecit : vt poft hanc diem,
nec ipfi ; l l i , nec vllus de hæredibus fuis , nec vllus in
câufà ipforum, 8c hominis interfedi quondam, nec vlla
oppofitaperfona de præfenti diede ipfamorteillius, nee
dcipfo homicidio, nec deipfa leude contra ipfum ilium
nuilàrn reclamationem, nec nullum impedimentum
pontificium non habeatadfaciendum: Sequihoc face^
repræfumpferit, duplum tantum, quantum ipfa leodis'
continet, Sc partibuscui hæcfadaeft, vnacumfociofifco
coadusmtilt* compönat, Sc quod repetit vindicare
non valeat.
IX. Donatio quam pater facit filio fuo.
DVlciffiriioatqueamantiffimo filio meoilli, Ego in
Dei nomine ille genitortuüs. Düm Sc ego re dul-
çiter enutriui, 8c tu mihi fideliter deferuxfti, vel tuum
feruitium, vel beneuolentiam , circa partem noftram
habemus compertam, ideo in ipfo amoredulcedinis, vel
tuo feruitio componente, dabo ergo tibi à die præfente
quod in perpetuum volo eflè raanfufum, hoe eft than-
fum ad commanendum, ciim cafticia fuperpofita, terris
arabilibus, 8c mancipiis , Kis no'minibus illis 8c il-
lis , vt per hanc epiftolam donationis , vel delibera-
tiönis noftrx , manu mea vel bonorum firmatam vt
quamdiüaduiuistamtuipfèquamhærèditastua, Contra
tuos germanos 8c germanas, quieto ördine vel elingal
to valeas poffidère, vel dominate, propterea hanc epiftolam
traditipnis, vel delibefatioriisnoftræmanumèafir-
matam exinde tibi fieri, vel cbnfcribere rogaui, vt de præfenti
die deipfomanfo , vel quicquid ad ipfum manfuni
afpicit,Sc ipfa man cipia fuperius denominata h oc habeas,
; teneas atque poffideas.
X . Conculcaturia quam Abbas facit ad hominem
fuum.
E Go in Dei nomine, ac fipeccaror, vènerabilis vir,
ille Abbas de monafterio lan<3:o iïlo , quod eft in
pàgo illo conftruófcum. Dum Sc omnibus non eft ip-
cognitum, qualiter filius feruinoftrinomincille, quan-
dam fceminanÄ|ftram nomine illam , bene ingenuam,
filiam illius qHpdamcontra voluntatem paren tam i-
pfiusfieminæ fociauit fibiadconiugium : fed poftea i-
pfis parèntibus complacuit Sc nobis , vt talem epiftolam
conculcaturiam manu noftra vel à fratribus noftris
.firmatam, ipfi foeminæfieri vel firmarerogaremus, vt de
ipfó feruitio, fiagnatio inter ipfos apparuerit in feruitio
publico nunquam fint coinquinati, fèd fub integra in-
genuitatc dies eorum debeant perfèuerare. Et precor
atque fupplico ad fucceftbres noftros , vel ad Dcum ti-
mentes homines , v t benefada noftra iubeant confer-
uari , qpaliter ipfi vellent, vt in poftmodum eorum