ferai fufccpit, diuini Verbieftin animo, nâyun
uifusinueniatur Chriftus : in nullo confundatur duarurn
naturarügeminaoperatib.EtideoChriftusiuxtalfaiçva-
! ticinium, totus cft pofitüs in fignum populorum. Et non
duçnaA: i in qualicunquefigno, fèd ficut Simeon ait , tnfignum eut
loucop • ! contrddicetur,quodadhuchodiecorùprobamushen. Etfi
»«ones, ei vbique hadfcenus contradicitur 1 etiam partu natiutta-
Efii.ii. tjs> Nccmirumficontradidforesiftoshabeat,cuirepu-
Lut* z' gnant Sc contradicuntaduerfarij confortes Antichrifti.Et
ideotales Sc huiufcemodi peftes, neeimmerico cum.An-
tichriftoexecramus : quia quotum vnaeft perfidiam ca-
lumniandojvna eric poena damnations in perfeuerando.
Iccirco quatenus ceffent fratres noftri à talibus,& çanant
nobifeum fideliter çum fandto AmbrOlio. Ventredero-
ptor gentium , oftènde partum virginis , mireturomne
feculum, talis deeetpartus Deum. Talis vbique qualem
Chrifticonfitetur Ecclefia:& non qualem ifti auramanc
& confingunt fibi mendosè. Noninquo confundatur
pudorvirgineus.-fedin quo micetur omne feculum,&cô-
laudetur Deus. Non qui materna corrumpat vifeeraj fed
qui corrupra reftaurét, Sc innouet vniuerfa. Quoniâ hoc
eft nouum illud rairaculü,iuxtaleremiara,quodDominû
fs&urum reproraittitfuper terram. Nonin quo vetuftas
peccati defæuit corrumpendo virginea membra : fed in
Auguft. quo renouentur omnia. Vndc Auguftinusin epiftolaad
Eoheiios. Quideniminhomine quia Saluatore noftro
aflumptus e ft, nonnouumfiiit 1'Conceptus ,natiuitas,
partus,infantia,dodtrina,vita, virtutcs. E tideoextoto
iuré nouum dicitur t ficut in conceptu', ita & in partul
Quoniamfi effet in co partu aliqua corruptio, effet peccati
contaminatio z pro quo dëfæuiretin Maria antiqua
malediaio.Qmafimalediaioillaadhucin Maria viguit:
adhuc & ipfe Chriftus ,v t fæpe di&umeft, fqb maledido
fuit. Sed quia folusinter omhes liber fuit à culpa, libéré
egitin nafeendoex M aria, liberè&in omnibus pro qui-
bus venir. Alioquin ft ipfe ex matre coinquinatus efftt,
Chriftus
non eft nnullodi
ri~vnqùam contingere potukjquia quicquid corruptio
1 humana in corruptis generat vifeeribus incorruptum
effè non poteft. Ideocouruprænaturæ filij dc concubitu i
iniquitatis concepti,8rindeli<ftisde matris vtero cum do-
loribus pfoiedinon aliud cfièqueüt,quam ire filij. Hinc
ergo eft quod regeneran tùrexàqua& Spiritufandto, vt
perhancrégenerationemfoluartturëxChrifti gratia à de-
lidisprimædamnationis, &adoptentùrinfiliosDci. At
veto Chriftus non adoptiuus, fed proprius Dei filius in
plenitudine temporum venit,miffus à patre,natus ex rau-
îiere, fadusfublege, quifolu^noneguit regenerationis
facramento, neque renafei, quoniamproprius Dei filius,
qui nobis per adoptionis gratiam fua dignatuseft beni-
gnitateper lauäcrum regenerationis làrgirëfratcrnitatis
confortium. V nde Ioannes ; Quotquotautem rcceperunteum
dediteis poteftatemfiliosDeifieri.Quam fané poteftàtem àpa-
tre genitusipfeex fua natùra in fè habuit ,& n o n aliunde
vt proprius effet Dei filius, Sc dafét quibuS vellet, gratis
adoptionis gratiam. Etquiaitaeft, abfit vt Chriftus ita
natus credaturvt cæteri, fiçut née conceprus : quia filfus
Dei eft vnicus de patris naturagenitus. ; Quapropter au-
diant tarn ftulti difputatores, & non adfenbant vileali-
quid, autfoedumin Maria, vel trifte, fed gaudium non
dolores, fedfalutis gratiam in ortu Saluaroris. Audiant
iamimpletumin partu virginis quod Abacuc propheta
valde prepitius olim cum pauore & extafià longe.Cerne-
bat tiemebun dus.Dowine au dm auditum tuum& timuifron-
fiderauieperatua & expaui. Acdeinde ; In medio dtiorurnani-
malium cognofceris. Cognofceris autem quia dicit, infinuat
quod priufquam nafeeretur dc Maria, non fatis not us e-
rat. Vnde vellem iftitàm religiose intenderent & confi-
de raren t partum virginis,quam Propheta talis & tantus à
longé futurum ptænofcit, qui pro admiràtipne pauens ac
tremens dicit : Domineaudiuiauditum tuum&timui. Etvt
adteloquar,quidaudiftiïànâiffime vates ? Quæfo indi-
canobis, quid audicris, quod cumtantoflupore miraris.
Vel quid ex eb aüditu, quod tantum contremefcis ? Non
enim loquerisex vfu ineffabilia, quæcernis ÿ quia dicis
pwcatm, I
By^coaU
bP'mur, | ]
iBplubicur. II l
autmaterna vilcera quali pro peccato cotrumperet
fordibusexvitiopritpæ damnationis coinquinarer,non | - , v veflétDeifiliuSjfedadoptiuuSjVtcæteri.
Quinimonecad- \ituditamtuumaudiui. Nonputoquodconfuète loqueris,
h optiuus, &nuîlus effet per quemadoptaretur ipfe, ûnon Vocem enimnpsaudiuimus alicuius , & non auditum
Priui.°" effetproprius.Nuncautem,ficutbeatus Auguftinuste- quia auditusalterius non eft, nificius cuius& in quo eft.
C ! ftatur in omnibus libris fuis,ex quo coepit efle, fine dubio l Etideô forte, auditus tuus potius res eft quam fonus,im-
i in vtero virginis, filius Dei, vnicus efle-ccepit.Sedeffe | mo vox quam conucrfusloannes vidit.Hane tu forte vo-
I coepiflé dicirar, non fecundum id quod Deus eft : led per cem conûderans, carnis Verbümconfubftantiale , pro
Aaguft. li.' id quod homofieri temporalitereftdignatus. Nam qui quoficpauefcis:acperhocVnùm eft quod audis,& quod
defidcad Yem pereratDeus, ipfe coepit effè homo: non aliteripfe confpicis.Pro qua profeéto voce & audit u valde perter-
Pecram. Chriftus Deus eft homo: vnde ab omnibus,ficut& ritus, ficexclamas. Sed ne fortènoseXtraneoSrelinqueab
ipfo,-vbique vnicus Dei filius prædicatur. Hin c quoqj
in epiftolà fua ad Petrum: Qujbus,inquit,verbis explica-
bitur carnis illius excellentia fingularis, cuiusdiuina eft
exipfàfui perceptionc perfona ? Quiafic verbo carofa-
6tura : vt in vna perfona effet cum carne fua vnigenitus ac
fempiternus Deus,ipfa fuæ carnis conceptione côceptus.
Cyrillus
Alex.
res ab huiufmodiintelleétu,continuo addis dicens.dn medio
duorumanimalium innotefeeris, dum appropinquauerint anni
cognofceris : dum adüenerit tempus oftenderts. Ecce quam pa-,
tenter infinuas, quid audieris. Audifti itaque Verbum pa-
tris, & confpexifti : non audituauris, fed auditu mentis. !
Et hocéft opus mirabile, quod confideras. Confiderabat
Ipfe vnigenitus dum conciperetur, natiuitatem coepit enim myfteriumincarnationiseiùs,&partumfacræ vir-
carnis exyirgine. Et ifta eft, inquit, claufula quod Deus j %mis.il&zaûv.Inmedioduorumattimalium, præfepereco-
faéhis eft filius virginis Mariæ, & Maria virgo mater fada j.gn o(çe:& cum appropinquauerint anni & adüenerit tempus ple-
eftvnigenitiDei. Dequofknèmyfterio CyrillusadNe- nitudinem intellige pariendi : quando Deus pateriuxra
ftorium,ita vnum Chriftum confitenir, fcilicetDeum & | Apoftolum, mifitfiliumfuumfaüum ex mulierejatttimfuble- 1
hominem, nontanquam hominem adorantes cum Ver- 1 ge: quiatunçinnotuit credentibus, quodabfconditum e-
bo,neper hoc diuifio quædam Spiritus introducatutded i rat feculis generationibus ; & cognitum eft,quod non-
vnum eundemque adorantes in vnitate perfonæ,quia nô dum fuerat reuelatumj&cognitu m quod femper erat oc- !
alienum à Verbo corpusfuum e ft, nequediuifum: quia cultum. Vndelfaias;Tues,inquit, abfconditus & nosnefcn^, i
Verbo carofaftum efi ,%é homo m Deum ita coünitus&af- bamus te. Erat quidem Deus, led abfconditus. Sciebanc
fumpmsjvtvnusfit Deus, cum quoiam ipfe aflîdet pktri autem plures quod effet Deus vnus; fed nelciebant quod !
inTrinitateperfedus. Etideonon Deus recens, neque ! effet fiiius.-ldcircoredènec pater cognofcebatur,fed cum
homopurus:fedvnusinteger Chriftus,cumDeoPâtre, venitplenitudotemporis innqtuitfeipfum & declaranit
& cum Spirituiando colitur& adoratur. Quiafanèmy- | pâtre m .' Agftito itaque filio, agnitus eft pater. Oftenfus J
Adopra-
|tor,non
eft^Chri115' ^er‘ura ° ° n malcdidionis eft frudus, non concipientis | tarnen primum in prsfepiö eft per ftellam, in medio duo-
j gemitus,nondolorparturientis,nouadoptioventris.Et i rum-animalium \ quando & annuntiatum eftperange-
ideo non eft ille adoptiuus filius,fedadoptator,vtitadi- j lum,quodipfefit filiusaltiffimi.Hteceftnamquevifioilcam,
cæteror um:quia non ininiquitatibusconcepit eum
virgo mater,neque ih delidis peperit, ficut reliquæ pariüt
muiieres : quem co neep turn de Spiritu fando denatum,
vnum in vtraque natura Deum y cracker peperit, quaevt
la mirabilis, & auditusvaldeineffabilis. Hæceftipfâea-
demque contemplatif, quam vidit Ifàïas , quando ait:
Fuer natus eft nobis,&filius datus eft nobis. Nobisquidem natus,&
nô libi,ficut&datus,qui lemper erat cum patrenaconceptn,
ita & in partu virgo permanfit, quod nulli alté- tus. Et qui erat patri coæternus vnigenitus; in naturadêir:
Efii■ 9■
Bjriftaf
fcneftna
b com-
iunilegelytillus.
Ihriftus
Kicus eû
■ guft.
I D leuj ab
pmine
Bhriflo,
■ "quam
Punftus
tatisripfe vnus iderrtque ex tempore hatuS,per virginem,
ÖC datus eft nobis. Nobis quidem natus & non fibi, quia
coxcernus patri erat filius. Quapropter ceffènt vaniloqui
dicere, quod communi lege fit natus de virgine fuper
quam omnes mirantur prophets:cuius natiuitatem in fe-
culo cum audiunt,timent & gaudent: paue nt,&ad oran t:
filent,& narrant: laudant quod explere neqüeunt. V nde
laud emus & nos chariffims, Sc eredam us quicquid eft ad
liquidum in hoe partu, quod penetrare fenfibus Sc intel-
ligere. non valemusi Occurritë fponfie Chrifti, ad partum
virginis Sc adpr^fepium.Videte qu^fo miraculum.-videte
de verbo hoc.cum paftoribus, adorate cum Magis, quia
Verbum,quod erat in principio apud patré.iacet in pr^fe-
pio carp fadum: Sc quod in prsfepio tunc iacuit, nuncin
dextera patris refidéns regnat. Quapropternon nobis vi-
lis videatur fponfus, qui in ftabulo tam humiliter iacet:
cui obfecüdat Gabriel Sc collaudant Angeli:Cui ftella fa-
mulatur,& totus déferuit mundps. Nolite obfecro, cum
iftis perfcrutari latebras virginei partus, quaficorrüptas:
quia&ip'fidefecerunt fcrutatoreis fcrutantes fcrutinium
vanitatis: quia talia fentiun t,qualia Domini matrem non
decent. ,Sedvenite cumgaudioj& videteprocedentém
dominum planiffimafide,tanquam fporifum dc thalamo
fuo: non vt iftigarriunt, doloribiis virginea membra cm>
rumpentem,nee genitale matris fecretum violantemj led
diuinitus exülantem vt propheta eanit. Etprocedentem
libere de aula ventris,tanquam fp onfumde thalam o fuo:
quia paraas fadus eft ei vterus claufus. Cuius nimirum e-
greflusa fummo cqslo fórtis narraturad currendam viam
&recurfusyfqueadfede|p patris." Inquibus totus nobis
virginibiis&Ecclefiae foae feftiüus procedit fponfus, exul-
tans yt gigas,vr fibi lstus ducat vxorern. Et ideo nonfunt
audiendi,qui dicunt quod quando. proceflit de vterovir-
ginis, quaff fponfus alacer, tune döloribusafflixerit matrem,
corrupcritvifcera,yiolaueritpudicitiam, multipli-
cauerit triftitias 8c xrumnas, auxéiit gemitiis. Quod'li o-
mnino itaeflet ,7pon fatis prpbabiliter diceretur, Donii-
nus tan quantfponfus procedens de thalamo fuo! (émp*r
iucüdus &alacer gaudet videri. Nee dubiumquin vterus
Maris virginisiple fit thalamus , in quofponfi acfponfs
cum caro fit Verbum ,fosderaiungunt nuptiarüm. Nofi
eniro ficutteftatur Cyrillus,caraChrifti vel corpus th ala-
mus,vel templum debetintelligi,fèd vterus virginis,quia
inChrifto quamuis d us fint perföns, ficut nonulli hsre-
ticorum voluerunt, quoniam non fic creaturavtfandus
ifte teftatur, in focietatem füi crcatoris aflumpta eft, vt il‘-l
lehabitatoris, &iilahabitaculiteheatlocum: fedvtita
nature duajalterialtèravnïreturj&intantam conueniant
vnitatem , vt vtriufque diuéffitas vnus idemque fit filius.
Propterea cum nafciturhomo de Maria virgine, nori pu1-
rus homo, neque communilege nature, fed Deus Dei fi -
lius,non cum eo,fed in éo nafcitur. Sicut Sc cUm folüitur
templum corporis Chrifti, ex Eüangelio &rèfufeitatur,
Deus homo foluitur in mórtem,.& Deus homo refufeita-
turadvitam.Nört eriim itafolüitur hoe templum,ytfepa-
retur a Verbo, féd fic foluitur, vt poflït Deus pati Sc mori
in homine. Quoniam,ficut B. Auguftinusait, vtipfe qui
natus eft de patre, Deus Verbum natüs eft»Sc de featre,
Verbum carofattum efl. Vnus igitur atq; idèmDeus, Dei filius,
natus ante fecula, nariis & in feculo: & vtraque nati-
uitasvnius eft filij Dei. Verumetiam, inquit, decode matris
vterö idem Deus homo exiuit , & in fepulchroidem
Deus homb fadüs-iacuit, & ab inferis idemDeus homo,
die tertiarefurrexit. Quapropter quiefoaudiaht, qüiairi
nullo ex quo conceptus eft Deus Homo,fbluiturCJbriftus:
alioquin ficut ait Ioannes Apöftolus, quifoluitïefnm Cb’ri-
ftum, hicnonèft eiusfed hicèft Antichriftus. Id circo cefle n t a ta-
libusdeliramentis, Sc cotifitèantur cum fahdispatribus
-hceum eflè natum de virgine Maria,vtdigriatus éft, & vt
uecuitDeum: nullasafcribant facratiffimse matfi contu-
uieliasintuiifle,nongemitÜs,non dolöresinbn crumnas,
nonyllas vifcérum Vexatiöries,u6 vllas dirastriftitfaecbr-
ruptibnës:quia haec omnia,rficütf*pediöum eft,in prima
origine illare fintvjndiót« &retr;butiones iufliflimae pri- -
mg przuaticationis. A quibüs o'mnibüs beata virgo Maria
Ê
Maria a-
iena à door
i bus
na ab o -
mni culpa.
Votum vw
ginicacis.
quantumeft aliéna à culpa j tantum procUÎdubio libera
fuit à doloribus Sc d poena.Qua de caufa chaciffîmæ,exul-
taceinDomino&CQngaudete,quiatanregratiæcompar-
ticipes faétæ eftis : congratulamini, quia non folum cafti-
tatem,verum Sc virgiriitatemintegtam illibatamq; fpon-
foveftroDeoreligiofe fatis admodum vouiftis.Vnde quia
tali ac tanto fponfo dile&iftïmæ, dicaræ eftis j feruate im-
maculatum connubium veftrum,& dotalia iura,qu<g non
nifi fide integra & operibus feruantur.Exorate quæfo pro
me,quiadignus non fum vobifeum,ante thronum huius
virginis dulcia cantica frequentare dramatis, (altem mihi
venia donetur vçftris intercedentibus meritis. Dcinde
obfeerpagite preeibushocmunusquamuisfubulco yo-
bisfermokedicatum, virgo beataveftro digneturobfe-
quio fufeipere; quiavtfckispleniflime, noftris non eget
läudibus : quamomnis illa fupernorum focietashymnir
dicis indefinenter celebrant melodiismequeiam vllis poteft
obfufeari calumnijs, quæ gloriofa fuper choros ange-
lorum fublimata, veneratur ab omnibusi&dum adorant
Sc collaudant filium D e i, ipfiim eundemque eius confi-
tentur filium Sc recognofcunt non alium elfe,quam coæ-
qualis&fubftantialisDeo patri credatur & adoreturab
omnibus, quam qui natus eft devtero Mariæ-virginis. Et
ideo.fponfæ Chrifti,refpicite ad cünas &ad prefepium,vt
eum femper confédéré intelligatis in dextera patris, non
iam vagientem inter crepundia, neq#, pendentem in cru-
ee:féd regnantem fuper omnia,cui data ejî,vtipfc teftatur, j j.
omnispoteftas in coelo & in terraicuifleäitur omnegenu cceleftiumrVhiUp.i.
terreftrtUm,&infernorum,Sc omnis lingua CQnfiteatur,quia
Dominus Iefus Chriftus fponfus nofter in gloria eft pa-
triSjAmen.
BEATI HILDEPHON“
SI AR CHIE P IS C OPI TOLETANI
S E R M O N E S D rO D E C IM , IN P R Æ C I -
puis B. Mariæ ferijs : nunc primum operaF. Fran-
cif^l Feu-ardentij in lucem
editi.
Sermo de Parturitione ac Purifications
Sancta Maria.
Votiefeunque, diledriffimi, vobis aliquid
pro ambre creatoris noftri, in eius creatura
dignis läudibus predicatur Sc extollitur, ad
eiusproculdubiolaudem refertur, qui au*
«ftor creaturarum eft, vt decreatura fua.fa-
Laudcs
dmäprum
ad Dei honorem
re-
feruntur.
Rom. i.
ftorintelligatur & laudetut : quoniam iuxta Apoftolum,
inuißbilia Deiperea quafaäafunt,intelleäa eonjptctutitur :ficun
vtitadicam, fierifoletin quodam laudabili &mirabili
artificio , dum quicquid in eo multis &magnis läudibus
effertur, totum ad gloriam & laudem manus artifi'cis iuré
ihfpicitur. Sed longe incomparabiliterDeus laudan-
dus eft in fandtis fuis, Sc in omnibus operibus fuis prædi-
càndus.Hinc qubque Dauid i Laudate Dominum^inquit, in j«.
fanftis mus : Laudate eum infirmamentovirtutis eius.- Quodvt I
dignepoffitficri, fidespriusadhibenda cft, quoniamo-1
mniaoperaeiusmfide^deindeintelligentiafequirenda: !
alioquin nifi cfedideritisficm Ifaias ait, non inteüigetis. In tel -
\PfilM. 38.
ligibilia autèm Dei peyea, vt didtum eft, creaturarum
H ■
quæ fadta fünt, & fiunt in fandris eid?, digue in fide, cum
Efif.ia -
pietate deuotionis confide rata intefiiguntur ; intelledta
verb ad plenum vere laudantur. Quæ nimirum laus in
confpedhii Dei, & Angelorum eius j tanto amplius grath
ficatur,v t acceptior fiat, quanto in eifdem fandtiS Sc veris
operibus, Deusfapienterfidecreditur, &intelieä:upie
videtur. Hincquoque Dauid valde gratulabundus, ter-
tiorepetendo exhortatur dicens : pfallitcDeo noftro (in-
Pfit. 46.
quit)pfaüite reginöftro ipfaüite patri videlicet ad filio, Sc vt
DeusTrinitascommendetur, vna cum.Spiritu fandlo,
pfaüite (inqüit} fapienter. Dequibus proredhö quifque
noli reifte intelliglt, aut eredi non dieo fapienter, verum
nec vtiliter,fedin vanum pfàllerevidetur.Ideodiledfciffi-