aptum animal», in perlbqa iufti fecundum legem acci- i eadem fors foper eum ceciderit ,6c manifeftum foerit
. ! ftatui coramDbmino præcepit &efàindi Taper eopïeces
Vnde & invitulo, ait, orabitpro fe, &pro domo fua:] ... j Quomodo ëtgo qui antë facicDei ftatutus eft,eiqj quoda
Dprnutn Dei iuftos appellans, habitat enim in eis, modo côfecéaras,ipferurfosDiabolo mittitü^Velquo
&inambulat , ipfe eft eorum Deus y- & illi eius popu- modo propitiationempeccatorü,hocquod iniquo 'träfe
lus^Deprecabitùr&pto eb, id'eft pro domo propriæ.mittitur, facrificium peragit ? Si enim eius intentio eft e-
.carnis, nam etfi peccatuni non fecit, nec dolus inuen- riam iuftos peccatoresefhcere, quomodo peccatoribus
tus eft in ore eins , yeruntamen Adam ind utus eft, qui propiciatibnora poterat profligare ? Quomodo autem
propiciationem , propter malediéhim quod femel hu- , is ipfe peccator, de quo ait D auid, Constitue peccator em
mano fuperindu&um eft genen , opus haberet. Audi 1 qduerfus eum, & Diabolus ßet a dextis eius propiciationem
ergo Paulum àd Hëbræos de Chrifto talia feribentem: poteft conquirerc peccatorum? folius quippe hoc Dei
£iii non habet quotidie necefsitatem,quemadmodum facerdotës^ ; eft^ad qüem Dauid dicebat. Et propitiate peccato meo,
primum pro fuis deliâis hoftias offerte, deinde pro populi : boe : copiofum eft enim, His ergo ira fe haben tibus, &vndique
tnimfecitfemel fe offerendo. | incongruo hoc oftenfo intelleéfcu non ignoremus nos,
guumqtte obtulerit vrtulum, & oratterit pro fe, & pro do- | quia de Chrifti facrificio proculdubio maxime lise le-
mofua, duoshircos ftare factet coram Domino,inoftiotaber- j gislator dixerit. Vnde æftimo, mali irtcelle&us ziza-
naculi teftimonij, mïttetquefupervtrumquefortes,vnam Domi- j niam diflèminare inimici véritatis volunt, gloriæ my-
; no,&aliamcapro emiffario: cuius forsexierit, Domno offerèt ftérij iiïuidentes, clarumque eius teftimonium ex lege
; iüumpro peccato, cuius autem incaprumemifjarium,ftatueteum çpnliderantes : Quia enim Devis | 6c homo erat, qui
g p * !
Cxci foie
offindun-' |
viuum coram Domino, vtfundat preces fupereum & mittàt ilium
in folitudinejn. H« rite celebratù, offeree vitulunü, & ro-
ganspro fe, &pro domo fia.']
no.bis incarnants eft Chriftus lefus, impaflibilem
diuinitatem cjiftodiéns,' folam paflionibus humanita-
tem præbuit, elfedtus autem paflionis eius, id eft no-
ftra propiciatio , non folum paft« cavnis ièd multo
Soient Cæci in lumine offendi, &infideles in lege ___P ______ , _____ JN |P
Dei fcandalizari, quod. Petrus fçiens., tam de Pauli magis impaffîbilis diuinitatis I ...... iu luit, '
qiiod teftatur Pau-
vafîs ele<ftionise^iftolis,tquam dèomqi diuina feriptu- [ lus, dicens. Qutquum effet Jplendor gloria, & figura fuipro
celligicon
quofda
Exod. ib , '
Pfedm. 80.
Sorrem tu
mittimus
quando ,
:qualitas
nullam
liquit d it
cernendi
ôpîwoew
Aü.1.
ra dixivJnquibusfuntqàadamdifficilia intellectu qiu indoÈti _
inftabiles deprauani , ficut & Coteras feripturas, .adfuamipfo-
rumjierditionem. Hoc & nunc patiuntur, qui ad iuam vo-
lunratem, & non ad veram intentionem intelligunt
legem p c i , & noxium animæ , ac peftilentem idolo-
rum cuinim , cqqftituere ex his, quæ diôta font à le-
gislatore , inanitèr cogitant Nàmdicunt : foper duos
hirços lex fortem mitti præcepit, vnum Domino,
alterum autem ^d emiflionëm teparari præcepit. Emii-
farium autem appellant Diabolum,vt ex hoc ocçafîo-
nem piæbeant, àd colendum malignum intantum au-
res obturantes, & intantum mente cæci. Quomodo
ergo hâbeat ratiohem , haud credibile eft, quodDeus
ipie (acrificium Diabolo offerripræcipiat,quiperipfom
Moyien , & fratrem , & fiiium & filiam j & ciuitatem
integram , quæ ad idola conuertitur, difoerdi præ-,
cepit, & claniat : No» erunt tibi dij alij , abfque me.
Per Dauid autem dicit : No» eritin te Deus reçehs, neque
adorabis Deum alienum. >Hic ergo qui hæc præcepit,p ro :
eo quod foam gloriam, ac facerdotium , 8c culium
æquaturi, & cum eo diuifuri erant, hoc iubet, vt duo-
bus hircis oblatis vnum præciperet fibi applicari, ali-
um autem aduerlario foo , quem emiftarium putatit
dici. Sed non cognouerunt, neque intellcxerunt, iri
tenebris ambulant. Emiftarium en im eum , hircum,
qui mittitur.in deiertum, legislator appellauit. Nos
autem ex his quæ ad literæ legalis traaitionem pertinent^
quemadmodüm non eflèc yeriiîmile hoc præ*
cipere legislatOrçm demonftremus , deinde intentionem
fonóèionis ex (pîritus cdnfîderatione exerceamus.
Duos ergô hircos ftatuêre coràm Domino iri oftiota-
bernaculi teftimonij præcepit, non autem eos oblatu-
ros eflè D eo, hoc eft enim coram Domino, ne ad.ofti-
um Dei ea quæ Diabolo mittebantur, (ed & fortem i
nuttere, vnam Dpmino, Sc vnam luftrationis præcepit.
Si autem in alicuius maligni perfonam emiflàri-
unvaccepilTet, jriequaquam de eo , eum eo qui Dei
erat, fors mitteretur,quia nec cu&i quolibet malô quem-
libet bonum fortem habere in diuinis feripturis inue-
nies. Sed quotics fors mitrebatur, æquaies cum æ-
qualibus mittebantfofies ,ilcut ôç tribus Ifirael, dfoi-
débant, nam quando prb; Iùdsr ad apoftolatum alium
eligeré neceflè ; habebant , foper duos viros æquaies
virtutibus:, & dpâxina, Matthiam videlicet, &
lofeph iuftum, fones miftæ funt, ita vt Petrus con-
cionando diceret. Tu Domine qui corda nofti omnium,
oftende quem elegeris ex his. duobus, accçere locum minïfterij
huius, & apoftolatus. Non folum autem antequatp fors
mitteretur in duos hircos, coram Domino eos ftfti præcepit,
fed 6c illumin quo fors emiiïïonis venir,poftquam
ftantia eius ,portanfque omnia verbo virtutis fia, Démon-
ftrans auteén quod hæc omnia de vnigeniti diuinita-
te dicantur, fobdidit. Purgationem peccatorum faciens,
fedet ad dextram maieftatis inexceljis, ipft Deo , vetbo e-
tiam ea quæ proprié eius erant çàrnis, cbniungens. Si
-ergo hæc apte diôta font ^propter ea duo fomuntur
hirci, & ftatuuntur coram Domino , in oftio tàber-
naçoli teftimonij , vt ad imaginèm Chrifti hæc in ëis
agçrcntur: Ipfeeftebira oftiumverum,quodadoftium
tabernaculi, teftimonij, quod eftin cælis,ducit. Etmittit
Aarop fupervtrumqj hircum fortem,vrium quidç,ytvir-
tute&ftgnificationefottiü diuidi diipeniàrionem diui-
niratis Chrifti &liumanitatisiiitelligamuS.Diuidi vero,
tâ huic^juàm illi font propria, vt hæcquidempatiatur,
ilia autem confortet parientem , & per pafliones quæ
m ea operàbantur j.tam Contrariæ nobis moderaren-
tur pafliones , quam foam manifeftatet impaflibilita-
tem. Deinde fortem vnam ait. Domino, & aliam ca-
pro emiftàrio, non alij nifî Chrifto i ficut foperius
diximus. Si inimico cuidam & maligno, fors aut hir-
cus daretur, non forriretùr cum Deo , fed nec ad pfti-
umtabernaculi teftimonij deduceretur, nec preces foper
eum fonderentur, vel propitiatio in èo ageretur.
Caper ergo emiflânus, vtpotequi emifliis eft, & non
îrftmolatur, dicitur. Cuius autem rei gratia non im-
molatur , qui ad confirmatum deputatus e ft, ficut A-
quila edidit? quis autem fît confirmatus fiue fortis,àu-
di lob diccntem : Scio, quia 'potern es, & nulla te latet cogitât
io. Audi & Dapid : Firmomentum eft Dominas ti-
mentibus eum. E rgo , vria quidem fors immolatæ carni
Chrifti, quæ quum vnita fit D eo verbo, reôte Dpminus
nominatur. Proptérquod Paulus ait : Si ergo cognouiffent,
nunquam Dominum gloria crucifixifftnt. In confirmatum
aütem dei tas accipitur.
Sortifubitctëiff
Sorsifta inhacaccipitur : hæc enim omnia^obtinéns,
etiam propriam carnem paftionereâe i onfirmaüit.Prp-
pterea pfteret Aaron caprum, in quo venerit eiffors Domino,
&offeret eum prb peccato. Iritelligibilis enim
Aaron, is qui -fàcerdotio noftro præeft, de quo Paulus
dicit Sicut Aaron, fic & Chriftus femetïpftim, glorificauit,
vt façerdos fieret,: Hic foam carnem bfferet..patri & in
ipfo offeret pro peccato , de quo ..Paulus Hebræis
icripfit : Hic vnam pro peccato offerens boftiam , ïnperpetuum
fedet in dextra Dei.']
Caprum vero fuper quem veneritemifsionis fors,ftatuetv't-
uumanteDominum,vtfundatprecesfupereo.] 1
Quia enim fortem emiflàrij diximus figurate referri a<d
Chrifti Diuinitatem , ftàtuet banc viuam :±, impaflibi-
lem cuftbdiens , vt per earn deprecetur Nemo enim
_______________ ________________________ poteft)
lob. St-
P faim-
:.Gorirn.
H
gÈmiflarij
for* ai
Chrifti üuinitatefflÀ
cfert»,
a quæ '
oftium
.61,
I
Jn ali-
jabite
■mad>>
Jligea-
K
PR
sih, ji:
jla . 4.
1 D j
a. dimlttere peccâtà, nifi fobs Deus. Dim'ittit autem
eumfofolitudine^ficutaiuntLxx. portabithircusTup
fe nominaebrumyin térram folitariatn, fiue rnuiam.De-
fertàm terràm, & foUtariath, fiueinUiam nuUaten tis ex-
iftimèmüs fifinè in quolibet màlo oportere àcCipi, ne-
aue per hobpiotum aurés, hi quiàd impietatem-legem.
rrahunt,cotttutbent. Defertam enimàmalo dicit ,& (o -
Ütariam, fiue inüiam, qu® ab intelligibihbus hoftibus
ambükri non poteft, in quâDeus habitat, & apparet,
quod mànifeftat Dauid dicens i Deus Deus meus, ad te de lu-
iev'mïo. Sitiuit in te anima mea, quam multipliciter tibi ca-
rtfmea. * lndeferto, & in inüio, & in aqu'ofo, fie in fanâo
apparut tibi, vividerem virtütem tuam, & gloriam tùam.
Ergodefertü &inüiurn »fanftum eft,& fanérifaridorum
haoitaculum, vbi in cælos diuinitas tempbrè paflionis
abiiffè dicitur, non de locb ad locum migtans, fed co-
hibenspropriam virtütem ex humahitatè,yt daret ipà-
cium paftibni, in lôcq p gn ofib i , in finu patris videlicet
manens: Adqùæ nullusjaccedit, nifi ipfe & fah&us
fpiritusj & "quia ipfe in paéc c ft, & fpirims fànads, fi^
eût etiàngelicis didiéirous literis, ergo abire, c^hibërè
intèllige. Sic enim'Deus abire, qui vbique^»r«feris
eft, quum foain cohibet operationem , dicitur. Portât'etiam
iniquitates noftras , quia ignis'proprium efty
modo autefn ipfe quum fir in pâtre,; mit tat donum Ipi-
ritus, qubmodo pater eft agricola, ipfe yitis, Apoftoli
verb^palmi'tes, quomodd princeps lmindi huius iudijce-
tu f »aliàquë éxponit miracula,quæ funt carbones igriLs :
ytpotè calefàcientia nos ad pietatem,quu fint generâli-
ter fpiritalià : Sed & al tare, ’quod fecundum L x x. ante
Dominum. Hoc autem eflè fedérn Chèriibin , in ipfis
prooeniijs libri huius oftendimus.Tlllicénim carbbnës
rintëlli|ÎDilis ignis conftitutos ëfley Ezechiël Prqpheta
Herhonftraüit : Dominum quippe ipfovn ,* qui erat in-
dutus pbdere , & accinétos habebac lumbos , propo-
nitdicentenl\ lngredere ïflmedium roiarum fubter Chérubin,&
foeiihtn cohfumere & diuihitatiS peccàtum .perimere,
Ti ndé âi igurs confumens Deus dicitur. > , .
Eibfferet Aaron vitulum pro peccato,& rogansprofe, &pro é
dom’d fia , immolabïieum. Àffumptoqüe thuribulo,qiiod de prii'r
nisaltaris impleuer.it, & hdurtens manucpfitpofitum tbymiama
in inçenfum, vitra velum intrabit in fahiïa, vtpofitisfupevjgtiem
aroniaiibus,nebula eorum, & vdpor operiat oraculum,quodeft
fuper teftimonium, & nonmonatttr.] ' ..
Quia mill#frequehtèdà'&a diximus per facrificium |
faluàtbris, hèteflarie in eo multæ éxquihtæ font in lege
differeritiæ. Prmcipàliter èrgo pferiHiid!, ipfilirael prb-
flitTabaàirabfolutiopropterquod dicebat.Non veninffi
ad ôuesquaferieriintdomùs ifraél. Non folum autem Itrael
liberatio, fed 6c gentiumineratinfacrificio Chrifti cot-
redtio- Hqcautcm aperte Paulus expbncns,ad Ephefios
feribebat: Vtiïubs cOndatraiemeripi'o;in vnüm nouum
hominfem-faefens' pacem & 'recbfiçiliet ambqs in vno
corporèDeo, per crùêcînterficiensinimicitias in femè.t- j
ipm'y & veniëns cuangclizauit pacera vobis qui longe
foiftis,& pacem his qui prope. Lpnge genees appèl lans
quialongeab oroni diüinafcieritia erant,iuxta Iirael qüé
propifiquare Prophetæ, & leX'fàciebai. Dehinc fob-
neôtens Paulus dixit. v
Qwaperïpfum babèmus acceffum, vtriquein vno jpiritu ad
patrem. Immolât érgo-intelligibilis Aaron vituium,id
eft propriam carnem,Cuius hbftia quando in iudaicæplë-
bis liberafionem aècipitur, facrificium yituli necelfatie
aflumitür ÿhabébat enim ipfe lègalfem iuftificationem,
maxime vt aperte prædicaret, No» venifoluerelegem,fed im-
plere: Pàulus àùtem deipfo dicebat : Mißt Deus fiiiumftium,
faffumex multere, fatten fub lege, fÇeos quifub lep' erant,
‘ redimeret. Hæc autem vitulus proptër iugum mandato-
ruihapte intelligitur.
Rogansprofe.]. • ‘ j - m , . r
Videlicet prohumàmtate, hums emm.iu lemetiplo
figuraro gerebat. Sed&pro domafua.]
Proprie eum quifub lege viuebat populum,quido-
■ mus ip iiu s propser çognatibnem luit, venit libcrare.Prb-
pter quodClcbphas dicebat, Nos autem Jperabamus,quia tpfe i
effet redempturuslfrael.
Immolabitqueeum] - ^ •' v '
Ipfe enim propriam càrnèm immolauib, ipfe fui facri-
fidj 'pontifex in Sibri faótu^ eft,quandókiVguinïsfipui
teftamenti dabat caliccfo. Ajfumptoque thuribulo , quod de
prunisaltarisimplcuerit'Thüribulum, lih'gifarn domini-
cam hie dicit, in ipfe enim erat fpiritus. Sumit ergo plenum
thuribulum earbonibus, quia facrificio foodoefcq-
ralia yetba, quæèratit diuina 8t cæleftia j protinUs addi-
dit, de qmbus Dauiddicebat, Carbonesfùccènfi funt ab eo.
■ Hds Ioannes in coenaaifta, pbftquàm ludas eft egreflus
feripfit, in quibus, quortiodo quidem pater in ipiq,quo- j
impie mantis tuas de medio Chérubin. Quia ergbalta-
re intelligibile , in quo carbonés ignis font, fedem
Chérubin opbitét intélligi, âudi'Efaiàtn dicencem' : Et
venit ad me vnus de Séraphin, & in manu eius calculus, quem
forcipe tulerat de altari & tetigit os meüm. Quod ergo in
cælo eft alcare aliud, nifi Chérubin î Sèd is, ficut e-
nim tam pontifex, quam rex , idem & fedem habet, &
altare : hoc érgo Paulus Hebræis fignifiçans dicebat.
No» enim habémus Pontificem , qui non potefi compati in-
firmitatibus noftris , tentatum autem per omnia pro fimi-
litudine, abfquepeccato. AdeamUs cum çonfidenfia ad
thronum glbriæ èius. Hoc ergo intelligibile dicebat
altare , quod manifeftant quæ fequuntür, ait enim:
Vt accipiamus mifericordilm, & gratiam inueniamus
in auxilio opportuno.1 Horum enim vtrunquc ab al-
tari fine aliqùâ dubietâte përeipimus. Sed quid in his
quæ fequùncur, legislator fobdidit ? Et bauriens manu 1
tbymiama cotnpofitum in inçenfum , vitra velum ântrabit
infanâa.]
Vel lient Lxx. Et implebit manüs Tuas thymiamare
compbfitibnis fobtiiis, & offeret intérims îhinterioravé-
lamihis. Dicitautcm orâtionem de qua dixit DaùidiDi-
rigatur oratio mea ficut inçenfum in conffeâu tuo. H æc ergo,
■ quando fecfilariâôramiis, craflàquodammodo, 6C- non
fubriliseft. Quando autemfpiritaliapetimus, ideftfeien
tiam diuinam, regnum cælorum,remiifionem pcccatorum,
fobtiiis qüædam eft, vtpote fpiritalfe ôc-intelligi-
bili$,quam intelligibilis fecerdos pro nobisoflFert.Mam-
feftum autem eft ex eb, quod pro aifeipulisChriftus orâs,
fânétificâtionëm eis & vriita,terii fecum’dibertatemqueih
mundoy & alia talia depofeebat. Intrabit infanâa. Sitie'
fecundum Lxx. & bfférëtinihtcriora velaminis, cacnis
videlicet ftiæ: Offeree autem , cui i’ Patri videlicet , quia
hæc quidem mahifefta afpeéhii omnium præferebatur,
ip'feaütem eratinuifibilis Vtpofitisfuper ignemaromatibus,
nebula eorum & vapor operiqtoraculum,quod eftfupertejhmoni-
üm,&non moriatur.] Dupliciter hiequod dicitürintelli-
gc; Qüia ergo Aaronipfius Chrifti figüratn gerit,gropter
fecerdotij dignitatem,figuram etiamgeritcorporisfecer-
dotum. Superittiponit quidem Chriftusignem aromata,
id eft otationem luper dobtrinam,& operit vapor eorum ]
nebulæ,id eft orâtibnis virtus, Oraculum quodèft fuper teftimonium.
Id èft carnem fùam, ëx qua propitiatio no-
bis cbnquifita eft peccatorum, & in felutari eft videlicet
paflionë. Hoc autem elfe teftimonium paulo foperius
oftendimus. Et non morieturebrruptionis morte,nèque
enim caroeius vidit corruptionem, quiavapore aroma-
tum vitepte vtique orationis illius, ôperiebatut , de qua
Dauid ait , Ghriftum patrem deprecans : guïa non dere-
Unques animant meam in inferno, nequedabis Janäum tuum
'videre corruptionem. F*>nit autem vnufquifque facer-,
dos de Çhriftojoquens, inignem aromata, Ipiritalis
doëbrinæ brationem, & orationis virais , operit oracu-
culum, quod eft foper teftimcÂium. Non permittit
autem eum quærere- de paflionibus dominicæ carrfts,
ea quæ foper virtütem quærentis font : & non mo- (
rictur ea quæ définira eft imrhoderatis inquiût.ori- j
bus, qui ca quærunt quæ hominibus nonlicet quærere,
morte. ; . .. . r .
' tollet quoque de fangume vituli é ajpergetdigitofepues con-
trapropkiatortumadorientem.] > -ft
Siuevt Lxx.afpergetdigito foo foper propiciatoriüad
orientem antefacié propiciatorij afpergetfepries digito
fuo.Sacrif
fm
F
Helr.4.
Pfdm. 140.
G
AaroChril
ftj cciamp!
Ifonam gc
Aromata