* s6
Chriftus g
(epulchrù
claufum
B
Matt. z8.
Marc. 16.
S .B ild c p h o n fi^ A r c h ie p ife .T o le t a n iy
hoGvno quod nulli dubium clic credimt ,approDaTqmm
forte dubium cffepoterat. Ncmo.g.turqmfanelap.tdc
hacre multum dubltct .incertum aTiquidaffirmare con
rendat. Vnde quia de illo corporc, quod f a f j f l * * «
poterat. fides intuentium dubitabat, dum fores
bant daufas : Magitter vetitatis ab els omnem aufett du
bietatem.cumeismanusSdatuspalpateStvideteiubet.
Ita & hie auftot egregius.de hoc quod ommhui in com-
mune certum effet credidit, temvalde difficile™ adfttu-
xit &firmauir: quod corpus domimcum poft tefutt etho
nem ianuis daubs introierit. to q u e mconuptibile prr-
mo modo &palpabile,mquolibet pado ingreflus exEu-
aneclio ianufs claufis probatur,ficut &clauiovtero Virginia
natus. Qui a fi natus fit per vuluatn, vere dici nonpo-
teft, vt ifti volunt omnino, nec ingreflus per lanuas: öc tarnen
inereflus ad eos conuincitur,quadom medio corum
ftetiffc kgiturjficut&de fepulchroegreflus fignato monu
mentoraonftratur, quandoangelusreuoluitlapidem,&
vacuum oftenditmonumentum. Vnde liquido conltat,
quodficut faxeamilludoftium&peruium&penetrabi-
lefiiit, nec potuit cohibere viuum, quern pnusclaudebat
fub figillo mortuum: ita & clauftrum matricisatque ge-
' nitale virginis, cum effet claufum & fignatum iigiilo pu-
doris, cum impleti effent dies pariendi, non potuit oblta-
re parmi integritas corporis : nec tamen eguit refcrari,
quia non potuit vt effet tormentum e i,qui erat honor
matris &gaudium : quia Deo totum erat peruium in ea
quicquid erat claufum. Honor vero,quiatotum erat dei-
ficum, quodnatum. Fateor plane quod tanra materies
difputandi valeatinueniri,cur fignato fepuichro exient
vel cur claufis ianuisihtroierit ad difcipulosrquanta quod
deMaria virgine claufo exierit vtero. In illis fiquidem de-
claratur diuinamaieftas, inhacautem demonftraturdi-
prioritomo dixiffe credoifed quia ifti noftris non acquic-
feut didis, peruicaciinfultatione definiunt, virginitatem
notoliunde quam ex coitu corrumpi potuiffe, neq; cor-
ruptam vocare debereMariam, licet iuxtalegem peperit
omnium foeminarum : eoquod, inquiunt, &iivilcera
«««ie,
vel genitale fecretum more cseterarum foeminarum pa-
tuit, vthafeeretur Chriftus , virginitas tamen corrumpi
exPuftu.
non potuit jproptereaDei genitrixfola, virgo poft partfi
& in corrupta fuit.Talibus igitur & huiu fee modi vanilo-
quijsdumfua diffunduntvenena, (and!orum patrump-
termittunt authoritatem, & commaculant Catholicam
fidem. Vndequsefo.quianoftradedignanturaudiretau-
diant beatum Auguftinum, cui contradicere fas non eft,
de hacrein libro Enchiridij inter cetera difputantem. Ait
e nim: Nihil humans natur* in ilia fufeeptione fas eft di-
cere defuiffe, nonqualisde vtroqj fexu nafeiturper con-
cupifeetiam carnis cum obligatione maledidi, cuius rea-
tus regeneration? diluiturtfed qualem de virgine nafei o-
portebat,quern fides matri§,no libido,conceperat.Quo- |
niamfi Vel per nafeentem corrumperetur eiusintegritas, j F i
non iam ille de virginitate nafceretur.eumqjfalfo/quod
abfit) natu de virgine Maria to ta confitetur Ecclefia; qu*
imitans eius matrem quotidie parit membra eius & vir-
go.De quo lane opere adVolufianum fiitis cleganter feri- 'Idem i
bit: ad quem etiam librum nos legendum pro hoc remit- Y°W#w
t itled ifti quia nec ilium librum, nec hunc locum legere
volunt.errantfuatemeritatedecepti. Alioquinvthice-
gregius dodor fatetur, fivelper nafeentem corrumperetur
integritas virginalis, no fas eflet earn dicere virginem,
corrupta a nafeente virginitate. Et fi corrupta eflet vel
per nafeentem, quomodo integra 8c illsfa virgo ? Audiat
iraque hivaniloqui tantum dodorem, & refipifeant : ne
forte introducant p fuam fall am affedtionem, Chriftum '
debitus ho- deliffcisconccptum&iniquitatibiisnacum. Quia&fi Q
nMmams,& ccuerentiapuftoris.HincquoqceB.Ambi. dcv.rg.ne noncftnatus^alfumcftquod Ecdcfiaconfi-
hymnidicis laudibustcftator, quodclauftrumpudoris temr, vth.ca.r; &lfnm&quodomn.sfcr.ptura nouiac tm.
pCrmanfcrit, & vexilla virtutumin cacffulferinr, in qua vetcnstqftamcnt.derUatclbmr.Scdqu.aowmov.rgo
totamaieftas deitaris verfatur, quoufqucplenitudotemr pc.manfit: nulbs affl.ftacftdolonbus.m nuUo corrupta
I p o n s a d u e n i tp a r ie n d i.E r g o in q a a d a u f tm m p u d o r is .n - fm t . E t .d e o n o n f c c u n d am m fp u r c t .a s t r a x . t .n o n f a n -
C te g rum p e rm a n fit ,n u lla tU f tu p t io in t cm e n it ,n u l la v e x a - g u .n r s flu x um cm .fit _ , n o n c o r ru p tm n e s v r fc c rum rn fr a G ;
tiom rn K .n u U à foe d ita s d i r a c o n d it io n is ,c iin q u a v e x i l la e x ta p e r tu h t. Q u o d fi ta lrb u s & h u .u fc cm o d . p a tc r c t
v ir tu tum -m ic a r an t , n u l lu m p e c c a tu m p t im æ o r ig in is v t p u e rp e t a to tm e n t r s : p r o c u ld u b .o v u g o n o n d & t , qm a )
c ru c ia r e tu r v ig u it . F u lfe ru n ta u tcm v e x i l la v u t u t u m .n v n g .n a l .sm t e g n t a s v .o l a t a e ffe t. H i c S c d u l .u s t c t l .o t S Ä
Nullum i l lb f a c to p n em e r io ,q u a n d o v i t g o c o n c e p it f in e fem in e , R om a n æ E c c l c fiæ ,m P a fch a lp firo o p e t e a it i In fan s n am -
v it g o p e p c r it f in c d o lo r e & g cm f t u .& p c rm a n f i t f c c c u n r q u e p a t u u s a cm a x im u s em cm b t n . fc d .c c t e x .g u u s c o t -
primxori- d a L W H o c q u ip p c c f t c la u f t n rm p cm a n c r c p n d o r i s , iu p o r e f c d d c . t a t c p t * c c l fi r s : p c th o fp . t a l .s tem p i, fin c e -
n u l lo v io la r am e f le g e n i t a le le c r e tu m , q u o d e if l ii t a p e t - j r am d e f lu e o s c a f t .t a t e n .,n o læ f it c o rp u s a b fe e d e n s ,q u o d
£ a , i r tu rn ,n o n in c o n c e pm , n o n in a p e r tu , n o n in n u l la c o o f ir - n o n l a f c t a t c um v cm ffc t . Q u o d f i . t a c f t , o m n m o qm a
I T fro n e p a r tu ritio n is . N am & E c c le f ia C h r i f t . om n is tam e ft n o n . t a n a t u s c f t v t c a t c r in a fc u n t n r c o t t u p to c o r p o -
^ Romans,quamGrxca.fic fua îedminafidcntercanitau-ie.fed.lWfisvrfcenbusDcus&homonatuscft. Vnde ad-
‘ th o r ita tc l q u o d p ep e r it v ir g o fin e d o lo r e , q u o d p e tm an - h u e id em : diumae g en e ta t ro n rs h o c le c re tum , te ftrs v ir -
fitinuiolara : quoniameam in omnibus lUsefamferuauit gin is partus oftend,tur, qui mater m pudoriscuftos rn-
Sp.rirus fundus, vt virgo haberet filium, & femaretur ei | greffus vifcer.bus conceptus eftmereatus N.h.1 ergo a-
honor tanto munere dignus, quanta fand,ficationevte- pertius d.cere queunt,n.h.1 man.feft.us., fand, dodores
Ecdef.i.
rus Deo fuerit dedicatus.
Homilia eiufdem Arcbiepifcopicontra eos, quïmendosè affirmant
Mariam virginem contra legem Dominum
peperijfe.
I Ntçr. lanftaram feripturarum eloquia , cauendaeft
de partuvrginis, quam quod integra virgo claulaqjper-
manferit, vefuit antequam pareretquod omnino non
effet, fi in pattu more c^terar um foeminarum corruptioni
fubiacerer. Nulla igitur virgo huiufcemodifiibiacetpafi-
fionibus, & ideo vere virgo, quia integra & incorrupta
effeiure dicitur. Sic&beata Dei genitrix, vtvere virgo
dicatur, dum parit ex toto reóte claufamore virginum 6c
incorrupta creditur.Quod fi npn ita maneret incontami-
nata vt reliqu* virgines,ver.e yirgo nön effet Quod vt o-
ftenderet Dauid Propheta vaticinans de ea,fatis congtuo
exemplo ita ait: Defcendêt ficutpluuia in vellus, ficut fiillicidia
juperterfam. QuemverfumCafiiodorusfenatonnexpo-
fitione Pfalmorum pertradtans; vellus facratiflimam virginem
fern per vana & fiiperftitiofàintélligentia : quia ficut in
prouerhijs [cgitüz,peruerfidifficile<orrtguntur : flultorumque
infinituseft numerus. Etideo quorundam fratrum temeri-
tas, quia femel crefcit, facramenta diuini muneris proca-
cidifputatione commaculare, & myfterium facripartus
fuperflua inquifitione difeutere, malunt cum hæreticis
errare, quam cum Catholicis quæ male fentiunt corrige^
re. Vnde fibi quia animas van* dilputationis inueniunt,
(enrinam prauscolluuionis, fubmerfionemanimarum
fcecidam ni m is in Ecclefijs incroducunc, du dicitur me n-
dofe Madam virginem naturali lege dominum peperiflè,
ficut reliqu* panuntfoeminæ,& nonaliundeinpar tu in-
corruptam fuiflèfolummodo,niû quia ex viri coitu non
concepit. De carnis incorruptione iam me fupra fatis in
Mariam intelligit detonfam ex ouibuslfra^'1. Pri-
mumvero diuinitati verbicomparans: quia ficut pluuia
in vellus cum fummofilentio venit, ita perfudit ac reple-
uitvirgineum corpus, Öcpoffedit virgineam mentem.Mi-
roitaque modo , miroque comparationis exemplofor-
mauit, vaticinando defeenfionis eiusin veetum^yirginis
aduentum. Quia .ficut pluuia integrum & inuiolatum
perfudit vellus; ita & diuinitas verbi incon t aminatam 8c
; H
niiUiiUp
virginittt
pfilm-11
Caffioto
D e P a r t u r t t t o n e & p u r ific a t .B .c M a r i* ^ S e r r n o .
nriftus
tus&hO'
fcfumil,
jusex
fgina '
Valm.66i
h -
N ty
D
pguft.Iib.
]li*fam ^ruäuitvirginètn * întegr^tn quidem earn ihuc=
nir&incofruptam, quando descenditfictà pluuia invellus&c
ingreflus eft virginea VifcéraiDefç,endit au£em &ficut ftih,
licidia ftillantia fuper terram. Vnde idem Pröpheta in
duabusiftis Prophet* fententij,Si.perfe<Sfcàm Çhriftim
carnationém explanat, pet ftillantia namque terfàm gèr-
niinaredicimust eXquaadinfufionem & hottoremplu-,
ui^ omne virguhûagci getminàtnr -,&omnis terræ Viroi:
nafcitUL’.Sic & diuinitas verbi defeenderiç ihM^tkm^ ^
utinßillicidid fuperterram,gevmihzteezm facit germen vi-
ts,8c non aliunde quam ex feipfaj id eft,de carne Virginis
perinfufiohem dïuin^ maieffatis.Etided *que quod na-
turti eft ex ea * diüihum 8c humanumfuit, ita vt ex Märia,
neqi diuinitas verbi nàtà crédâtür finehomine j-nèq; homo
fine Verbo .* quia ‘verbum carofaäumesb^et ho c D eus Sc
homo vnus eft ChriftuS. Potroper pluuiam quædefçeh-'
dicin vellus, non gerthihàhdinaturam expi;eflit ,èvelle-
re, fedmodum nafêendiex virgiueiifNam plùuiâfereno
tepore, qilandö perfuhdit vellus, *que ad ingreÏtum ièr-
uatintegdtatem eius,çque adegrcffiim quando irefundi-
tur: quia in nüllö à pluuia Velletis integricas viplâturi Sic
quippe de Maria virgine pr*fatus ille cceleftis orator fen-
tit,hcq‘, cönfitétür,q> nec àdingreffum filij Dei fitcoitu-
pta, nec ad egreflum violâtatnec cfl egreditüE, vteriis aut
vifceracörrüpuntur,nec ciim èuà'cùàtur.referantür’i Ma*
net quiflem genitale fecretum.fèdclaüfum&immacüla-
tum .* euacuatur'Vterus vt vellus dpluuia,fed nd caffantur
Vifcera. D uabus.itaqj iftis fententijs yt pfatusdödor infi-
nuat,Spirit9fan£tus voluit declarare,q» demiirn Ë(kias de
Ghrifto teftatut dïcen.s: QUpniódo defcendit imber&nixde cce-
. Ipi&ÊucvltranonreiiMÏturifedjnebriat terra-,&tnfunditeam,
&germinare ea facïtijic erit verbum inèttin, quodegrpdietur de ore '
nico. Non reuertetUrad inevacua,fid faciei quacutncL voluij&jp-
Jperabitur in qsadqmïfiillud. Ecce quid per pluuiam Dauid
voluitfignificarei& qüid per ftillicidiä; Ptoie&o Spiritus
fatidi infufiönem> &,verbi diuiilitatênvvt gertninaret in
Vterum virginis,vërbümq; caro fieret : hon Vt cörrumpe-
tet virgineam terramjficut ifti vólüntifèd Vt germen ex eä
in frudum erumperetj terræq-, integritas ill*fa maneren
Quod fi pluui* tanta vis eft & natiira * vr ihebrierterlami
Ôiinfundat ëàm*gerniiiiafeqjfaciat:multô magis vqrblim
Dei, cui eft virtus & poteftàs, credendum quod repietie-,
tit virgineàVifcéra^cpctfuderit,gé,t minârëq1, fecef it-:riec
tarnen cörripuit earn firo ingeçflu, ficut nec violauit in e-
greffu.Et hoc.eft quod Dauid exofans, Deo patri ait: Gon-
fitiantur tibi(itiqiiit)popUliDeus j confiteàntur, tibipùpuli omnesi
Et ne qüæreres qtlare itäconfiteantur rcontinüo àddidit;
Terra déditfrufturn fuUihiÇajLQuSta ytiq> vitaé, & ff udum in-
corruptioniç : früdum itaque de lignovit*,^«oci plantatu
legiturfeCrn décürfiisdqudrum rèc tionfrudum delignpin-
obedieüti*. Fru<^snamqucinpbed|enti*‘tn6rseft}&
Indus,triftitiäjgemitus 8c dolor. Qgia de fruduligni.vi-
t* magis gaudiüm & vira metitur, quam anxietas & nice-1
ftitia;magisintegricaS,quàm corruptio & difiuptiowilceT
tumv Quibus profèdo «templis Prophecalis fermo vbiq;
magisiuxtaallegoriarumfiguras, frudum déclarât pro-
lis 6c incomiptionem matris, quam prim* damnaribnis
illas iuftoDeiiudicib retributionçs. ' Écidepreligipfius
pcrtradandum eft departuvirginis., quam perferutandû
lcrup ul ofius ,quo d n 6n lice t, latebtäs ventris. V h de nu-
perreperi in quodam authenticplibro, vtfet'turà mültis
B. Auguft. de fecreto dominie* incarnationisfàdam.en-
to : in quo inter estera legitur ad locum quafi fuo collo-
quens tamiliariflimo : Lege, inquit,çum timoré, caute &
v.cpi ad me,&dicam tibi quemadmodum virgo çoncepit:
quia mfelius eft, vt in fèrmone fit verecundià > quam ih f f
de peticulum. Quibu,s profedo verbisinfinuat ,’quara
periculofafit temeritas, & quarp caute acfècrete,cum re-
ligiofis valde,de talib!di(putandü. Vnde in eodem pro-
lequiCur opère fundendo prcces ad dominum,magis qua
ver ba : Da mihi,inquit, veniam Chrifte, & parce ori meb:
quiamcarnationis tug myfterium temerarius narrator at-
tlng °. Lt licet tu claulum dimiferis vterum: nobis tarnen
pcrmififti aperire in credulis Eu a ngelium. Ecce inter çæ-
tera facramenta, totumDco tribuitur, vnde charitatis
4 5 7
obfequiô fiippliciteVimploto, quialbhge ab éius laüdi- É
busimparesmmus.
Eiufdeni Sermo in AJfumpiione beâtifiimà érgloriofa
virginis Maria.
HÔ die,dilediffi ni i frattès,hâtàî i ti* b èatæ Mari* ce*
lebramus, etiariv& iri coelisvcftris mentis âc preci-
busadiuuemur .* qüatenus ipfa iiitetiietiire dignetur,vt Dèoreçp- &
egovos folénniter exhortai i queam,ad profedam falutis
Veftræ,yofq|deuotepèrcipereVaieatis,Vtfimulomhesin
éius laiidibus digniihpeniâmur. Non ënim ab Omnipotente
Deo tam affedus.tatarulii rerixm, q voluntas irequi-
ritür. Ètideovtcrèdopro bbnaVoluntatê dilediflimi,
pr*ftabit virés loquendLquas iniperitiàdenégàt;q& vo-
Displeniilîmegràtiamintelligehdi dédit,quoniam Içti ad
eiusfeftiuitatém deuotiq-jCelebràndam 6ccurrimiis,àntë
cuius thrpnum olim multitudo coeleftis exercitus decan-
ra.uinGloriàihéxceifisDeOj&interrapaxhominib.bohç
voluntatis, Quapropterfitnolais bona voluntas in affe-
d u ,eritpto certo Dei adiutbrium in prouentu, Vc 8c co-
pètenter intelligere poflimus,quam iaudlmüs:&l<ludare
téligiofê virginemiCui9 hodie folennia cplimus. Ante 'cw
iùs thronum profedo, qüo plier reclinatur h1 Ââhulo, in-
uitantnos y t dixi Ængeli, canéntes J Gloria in excelfis Dço,vt
infinüent vocibus, quod idem a natus cftin câméj Devis
& homq èft. Ét quia Deus eft,G/(?ri/i in excelfis,\'bi peccatuj
non eft,fed perpetualaus amplior prædicatüi'iQu od àurc
idem homo,in terris vbifeditro & bcllafuptindefinéreri,
jppter reconciliatibnem médiatorispax hominibus bong
voluntatis nunciatur racfi vnus idemq|Çhriftus ycrumq;
compleditur. Etideqfuruimin ccelisnonminuiturglo*
riâ fupériorum ciuiiim, fed augetur:neç deorfiim in retris
propter difcordiàs fruftratut pax bominibus bôfiàyoluritatis,
leq pr*ftatür.Propter quod adhuius cunas infamiæ,qùas
angelifréquentant, inuitatnos 8c Spintusfandus. Ante
thronum, inquiunt, huius virginis yfiequentatenobis dulcia can-
rif^ikfîmrfrw.Dramaton enimehariffim*,genus eftearmi-
nis, quo généré Càntica Çantieorum éditalcguntur*. Et
iubemur vt charitas amplior cômendctur,eo généré ca-
nendidulciacanticainhuiushonorevirginisfiequenpa-
re^yhi in terdum angeli çanentes celebrant laudes. Arch-
angeius Gabriel Ëüangelizat : ftellaçcfurrenstefulget.
Magi veniunt &adorant, mènera deferuiit, fuifq; mune-
ribùs Prophetant.Paftores audiunt & lpquuntur,ven1üt,
Vident & intelligunt verbum incarnarum, q> Dominus o-
ftendit eis< Ideirco-dilediffim*, vbi talia èc tantaoften-
duntur,futgitecuiphymnisSccanticis fpiritualibuspfal-
lentes in cordibus vèftris dominb^& cum angelis deçan-
tate dicentes': Gloria in excelfis Deo in ten a pax hominibus
l»0W<ev0/tf»taftf.QuoniamhæceftmàterDomini,perqvita.----
redonatur. 'HsceftvirgofàecundamultisPrOphctarum, ^ ■ '
indicijspr*dicata.Hçcçftqu*hodiernadie eompletis o-
mnibuSiCoeloaflumitur. Exuitur carne,çoelefti gloria ve-
ftitur. Hæceftgenere Abrahsorta virgo,in cuiusfemine
benédicebanturomnes genres detribu Iuda.Vnde didu
eft: No« deficiet princeps deluda, doneeveniat^mittendus eft, &
ipfeeritexpeftatio gentium. Ipfa eft ÿirgo de radiceléflç, de
cuius nimirurn rurfus radiçeflos afeendit Chriftus. Ipfa
eft virgo clariflïma, ftirpe Dauid progenitâ,cui9Deus pater
olim in fpiritu : Defiuttuventris tuiponam fuperfedem tua.
' Ecce ad quam concurrunt,ô filij,omnia eloquiàPrbphe-
tarum:adquam omniaçnigmàtadtncurrutvcfcripcuratû:
de qua natus eft Ghriftus,Deus & homo pridèm in terris,
vtipfà hodie afliimpta de corpore renafeatur ip c*lis. V tide
8c filialerufàle eflèiure canitar, licétpatus fit ex ea,qui
eam olim fundauit altiflitnps : qu* reuera, mater ilia coeleftis
hodie aduenit obuiam ornacamunilib. fuis ,de qua
dicitur: V idilerufalemdefcendetemde cceloa Deo ornatdm aviro
manda;, & lapidibuspretiofis intextam. Quo profedo ho die
decorata idep defcepdit,vt reginam piunai,beatapi fçili-
- cet Matiam fecunv eucheretad fu b lim ià ço llo c a re ç in
throno regni: alioquin ofliciofiflime prgfiexta non occpr-
reret,nifireftiuitas magna effet. *Prpptèreab filij,feu qui-
! cunque pueri 8c puell*.fepes cum iunioribus,omnes vos
Oramaqd
Efliify
Maria à '
1 Propheris
Cenef.49.
Ifai. n.
Vftdm.yi.
Pfdm.%6.
Aflamptic
B .M an z,
quo gau-
dio cdt-
branda»