Ü/4-+SPßdm.
$l.
i-Mt Hejychy Presbyters.
h0n &Îegem, tuafaccre, iü medio vefitïistheu N in in medio \ '96* Stàtus quidam ditrinus na^fur in:animö noftro
ventris ,ho'c'eft,in medio corde-, vóluntatemaclegem
Dei impleat homo, necexterius, hoc facile poteritemcfe-
re. Coùuehiet itaqueDeum intemperans & vagus ha*
m o ,h isverbis: Viamtuamfcirencno^vtiqueoodefc*
6lumilluftratjonis diuinæ., cuius quidemqui particeps
eft,non eft in certbs: fedilligacus Ôc impeditus euadet ab-
nnde,area res diuînas»-
$5. Quömödo Cal iftud fenfile condire fol et pànerft, it
omriem efcàm, carries item quafdam, & quae duraturà
fünt,conferuat à pucredine, omncmque malum fogàt
odorem: hunc ctiatft in modum fentire debes deConter-
oatione mentis, fuaùitàte animi j & adrtiirandàeius'effi»
cada. Suauemenim diuinitus reddit hominem,tarn in*
ternum,quam exrernum:& ptauarum cogitàtionum pç-
dore pïofligato, pCrfeueransin rebus honeftis, non con*
feruat. . . 4 '
68. E fuggeftione cogitationesörïuntUr immodicsiex
hisporro erumpunt exteriusabUoffes improbæ. Cæte-
rum qui diuino adiutus auxilio, cofettim primum extin-
Xerit, reliqua effugiet : fuauemq-, rerum diuinarum afle-
quetur cumulatenotitjamiqua Deum vbique adeflè feu-
tict. In eo verb fpeculum mentis exteuerberatiofte con*
tinentèr illuftratur, non aliter quam vitrum mundum à
foie tenfibili. Et tum quiefeit animus ab omni alia,
quameunque conceperat,fpeculatiqne: velut occurrens
foopo omnium b onorum defideratimmo.
87. Cum omnisçogitatio ex imagmationt rerum qua*
run dam ftnfilium oriatut in corde : tunc beatum diuini-
tatis lumen illuftrabithqtninem.cumomniaprorfuspa-
càta reddiderit,&huiufmodi formarum eXpers àppatuè-
rit: fi verum eft, fplendorem ilium purs menti peripicu*
umefle,Conceptionumomnium priuatione. ________ | ...........
'S'8. Quanto aceuratius obferuaueris cogitationes, à* prçceptadcditj&impuramobliuionemànob.isexpeliit,
nimitui, tanto maiore cum de lid erio Iefum precâberis. Sc a continenter in clamantib us ignauiam : qus tranquil-
Etcontra,quantonegligcntiuseas lcrutatusfueris,tanto litatem mentis non aliter corrumpit, quam aquaignem;
iongius àb Içfo recefleris. Et quemadm oduïtt priusillud Q^Uamobtem, monache, nedormias in mortem p rs ne*
acrem mentis mirum in modumilluftrat: itâ,u quis tem* gligentia,fed nomine Iefo pcrcute hpiles 1 & ; vt quidam
perantia deftituatur, SCfuaui Iefo inuocatione, tenebris lâpicns dixit,adhsrfeatnomen IefoIpiraculo tuo, & vni-
prorfosobducetur.Etremhuiufmodificnaturafehabe* . u e r& v it stus:iamq-cognofoesrequietisfrubtum.
rc,vt<hximus,&non aliter,experientiadifces,eumfa£fcö | ïo o . Quando öos,qui alioquiihdignifomus,ad diuinà
ipfotentaueris:cum eaVirrusiucundaiiluminandi facul- Sc impolluta myfteriaChriftfDeifummi,& extimclcen-
tatcprsdità,non aliterpercipiföleat,quam experientia. • d iregis noftri,nonfinehorroreadraittüntur,curie maio*
89. Implorarelefum alliduisprecibus, cumdefiderio rgm Sc accuratiOremtemperantiarhót mentis euftodiam
quodam liiauitatis&lætitiæpleno,redditmentisaërem ; demonftraredebêmusivt ignisdiuinus, nempe cörpüs
plenum gaudio & tranqui 11 itatc, ob fummam fuiobfer* Domini noftri IefuChrifti,peccatan©ftra,&tam magnas
uationem. Vtautemanimuspenitusmündetur,caüIàeft
Iefus Chriftus filius Dei,& Deus, omnium bonorum author
SC effsâoi.Ego enim,in'qitit,Deus faciènspacem.
90. Anima, quaebeneficijs Sc dulcedine affeótaeftab
Ielu, cuni exul tatione quada Sc charitate, per Confelfio-
nem,eum qui beneficia eontulit, rémunérât: tam gratias
agendo,quaminUocandocumvoluptateanimiplaCato*
rem luürn : vel eo tépore, quo videt eum in medio diflol*
uentCjintellcóhiali ratione,illufionesIpirituünequitiSi
91. E t dejpexit, inquit Dauid, oculus mens intellectualis mi-
tnicos meosjpintales : & iftfurgentibtts inmeaudiet aurïs mea.Ét:
Yettibationempeccdtorutn in me à Deo fieri vïdibam.
$ 1. Sinulhefu erin tin mente illufiones,in luo nâtürali
ftatupermanetanimus, paratus inclinarc in omnenide:
ex continua Domifti npftri memoria, & alfi<fuà'eiusïn'-
üocatiùne : modo fpïiciti fimus dè frequentibus ahimi
precibus crgaChrifth,ty*b'risieiunijs,&operibûsprin-
cipatum tenentibus: re Vera^opére ipfo, quod in inuoc^*
tioneDomini noftri Iefu Ghrifti confiftit,fempèr Sc eo-
dem péràgendopraediti fimùs, âccenfo corde cxclàmatv-
tes,vt fanâti nomihis Iefupolfimuselïè pftticipcs. Affiduitàs
enimsfiUein virtûte fiuein vitio,eft habitusrhabi-
ptus autem,VelUtnatura,cæteraobunet. In ep itaqj ftatu
collocatns animus, hoftes inquiric, Yt canis Laconicus
in fyluis leporem, ad huncènim modum mens fcrutatUt
peruerfas cogitationes : fed illc quidem , vt comttdati
hxc au tem,u t labefadct.
97« Quâdoeunq} Sc qüotiefounqj co«tigerit,vt auge a*
tur in nobis numer9prauar.um cogitàtionum, intérijcia-
mus in medium earum implorationé Domini noftri Iefu
Chrifti : tumqué mox eas »ihftarfumiinàërejVidebimûS
euanèfoere : ficutidocuit experiential Et fi mens fola cô-
prehendatür ab illis, denuo refomapius initium conti*
nentisobfcruarionis & inuocationis.Quotiesitaque tali
qUodampërictilo rurfum vexabimur,iplûm agamus»
98* Qemadmodum fieri non poteft,vc quis nudo cor*
pore defeendens inpræliura, vnftoreuadat, aut cum in*
du ment is in immenfo pelâgo natet, àut viuat fine tefpi*
ratioheûtafièri non poteft,vt citrahumilitatem& conti*
npam Chrifti fupplicationem, Ipiritale &fecretum bêw
lum edifeamus, Sc artificiofe^ogitationes illas expella-
mus&cædamus.
9 9. Magnus Dàuid, rerum gerèndarum' peti'tïflîmuS *
Dominum alloquens,ait:Eortitudinem meant ad te eufiodta.
Ita v t tota vis quietis ipiritalis animi noftri, vnde naicun*
turomnes virtutes, conferuetur auxilio Domini: qui &
P/almj 8;
De fum*
ptioneEuêhariftûé.
quam exiguas fordes abfùmar. Nam illud, ftatim vt ingrcditurinnos,
expellitècordeimproboslpirituSnequitiae,
peccataiû nobis oborta condpnat : Sc relinquitur à*
nimus prauarum cogitàtionum perturbatione vacuus.
Necnonfipofteâ, ftànteSâd fores cOrdis noftri diligen*
ter animum conforuauerimus,quand'o rurfum ad myfte*
na accedimus, Corpus diuinum maiore adhuc, maiore
inquam,Iplendore mentem perfundiï, Sc ftellsefimilem
reddit.
C Ê N T V R ÎA S Ë C VN 0Â .
I.
O Bliuiô deleré folet rtientis euftodiam, fiçut aquâ
1 c •! r • • t ' rx 2' 1 • I -- exringuit ----- O----ignem.O------ '•Continua ymmua v iueruou etraga.w Ieyfummi rp.rve-*
leètabiletojlpiritàlem, & Deogratam contempiauoné. | catio, vehementiiun<fta temperantiæ, tandem abforbèt
93- Ha,e èrgo ratione, ut dixi, temperantia Ôc dcpreca- j illam.è mente. Egetenimorariotemperântia,non aliter
tio Iefufelè naturarhutuo ftal^ire folenc. Summacnim \ quam lampâs exigualumine luceiniè.
obforuatio, continuam promouet precationem: ptfcca-
Elaborandu eft,irt afleruandis ijsj qusfunt pretiofa:
tio rurfiim, procuratvk el| fum ms temperantiae Sc ob-
fo^iacionis eogitationum.’f ~
514* Optimus corporis & arums psdagogus eft, inde*
lebilis ittemoria inortis: Sc,ijs qu s ante oculos iacent,o-
mninqpratermifliS, Continetercubilet>rsuidere,inquo
pofthac cumrefrigero requiefeerepofluhius.
95. N on debet,fratres,ampletäi fomilu, qui perpetuo
vultill*(us manere. Itaque necefle eftalterum duorum,
aut Ipoliatum virtutibus occumbere S t perire, aut mente
temper armata confiftetc i qiiia nunAam non adftat Ho*
ftis,ftipatus exercitu fuo. ;• ’ .' *
pretiofaporro reuetla font,qus nos conteruant ab omni
vitio,tam Gorpofisquam an ims j& fon tifta : Cuftodia
mentis, tecum hahens annexam inuocatione IefoGhri*
fti,profu nda cordis temper i ntueri,animum perpetuo,v£
itaaicam,flu(ftuantem tranquillumrfeddere, eciam ab ijs
cogi tationibus,qus rebts videntUr t dare operam jv t co*
gitationibus libentur careamus,ne fores nos lateant.. Et
quamuis laboriofom fit jin conferuando cordeperma*
nere>at proxima eft confolatio.
5 Mens enim jqu s fifle intermilfiorie cuftodlttif, Sc ta*
men ei conceditureXcipere formas,imagines Sc illufio*
ncsob-
CenturU II.
hes obfcurorum Sc prauorum fpirituum, folet ex eis ipfis
cogitationes lucidas coneipere. Nam vt carbo flam mam
producit: multo magis Deus habitansjn corde ex fan£o
baptifrnate, fi reperiat aerem intelledus noftri purum à
fpirici b us n equitis, fob cuftodia mentis .afferuatura, ac-
cendet ii)ielle<5tiuam animi noftri facultatem ad cöterp-
plationem,perinde vt flammaceram.
4. Quemadmodumimminentepluufafolguryoluta-
cur inhere firmamenti : ita necefle eft homen IefuChcifti
petpeuio yerfariinareaf qrdis'noftri.quodexade norüt,
qu^pipntis SC interrii belli penculumfecerunt. Siç&ellü
intelledtuaie gerimus,ut in acie.Primum,attentiohe vti-
muf. Deinde, vbi hoftèra cogitatione ferire nouimusji-
pfum verbis maledi&ionis in animo iracunde csdimus.
Tertio mox ordinc, coripfum contQrquentës,1nupcato
Iefu Chrifto, imprecamur ei, v t quam primum diflolua-
tur effigies Dsmonis : ne mens fedetur imaginationem,
more pueri,quifeducitur ab illufore quopiam.
5. Elaboremus, Dauidis in morem vociférantes, Iefu
Chrifte,ne irraucefcac fauces noftrs: neue defieiät ihtël-
ledualespculi noftrijdum fperamus in DominoDeo no-
ftro: memores temper d id sàp om ino parabols,de iu-
dice iniquitatis : qus innùit,fempernos precaridcberc,&;
non fatigari,lucrum inde confecuturbs,& vindidam,
6.. Vtqui.intentisoculisfolemmtuetur»non poteftvi-
funi abunde illuftratü non habere-.ita qui feraper incum-
bitin aërem cordis fui,non poteft nonilluftrari.
7.. .. Quemadmodum abfqjcibopotuqj vitamhanevi-
uere non poflumus:ita,fi défit conlêruatio mentis,^ pb-
ritas cordis,qus eft & dicitur temperantia,non poteft ad
rem vîlam anima fpiritalem&Deo gratam peruenire,aiit
animipeccato liberari: etiamùmetupoenarum fibivim
quis interat,ad vi tandum p e ccatum.
8. Veruntamen Sc qui vi qüadam abftinent à perpetrado
peccato^ beati cenlentur apud Deum, angelos,&.ho-
mines : quia violenti, raptoreselleregni ccelorum inue-
niuntur. ’ _
9. Inter combdaqusreferunturex tranquillitate animi,
hoc minim eft, quod omniapeccata,prius cogitsitip-
nibûs fointaxat piillânt,animum : i quofi rççipiaptur,
Icnlilia hunt Sc cralla. Virtus autem operandi ftudiofa,
promouente Scopem ferente Domino noftro Iefo Chri-
lto, abfeindit yniuerfa-peccacain homine npftrb intcr-
riOjive finat ea deduci nippera praua.
ip v ; Vetusteftamentum eft imago externs,fenfibilis &
corpores exerci tatipnis.Sandum autem Euangelium,q>
eft nou urn teftanlentum, imago eft attentionis liue puri-
tatisçordis. Etquemadmoduvctusilludinterioremho-
n.ineni uerfedum Sc certibrem non faciebat in cultudi-
üino<(ßemmem enim, inquit Apoftplus, ad perfeäum addu-
xit lex) led fola craffiora peccat%prohibefc*ar.(Nam cogi*
tationes cordis & prauasanimi cOnceptionesamputare,
quodeftprsceptum euangçlicpm^pEsffiantius quiddam
eft ad mundinanl anims, quam v ecare , nc quis eruat o-
culum,aut dentem proximi.}Eodem modo 05m externa
iuftiria& exercitatione,ieiunio videlicet,continentia,cü
dprmitur humi,vigilijs, quiecef & rcliquis qus circa, corpus
yerlantur, & partemçorporis afféétibus obnoxiam
componùnt, ne peccatum in opuS êxternum erumpat,vt
de veteri teftamento diximus,quanquam& hsc quidem
bona faht.Erudiut enim exteriorem noftrum hominern,
& tuentur-ab,externis vitijs in adutn prorumpentibus :
non tarnen animipecCata cpërcent:cüiufmodi eft liberate
nos proriuSjOpitulanre.Deo, ab inuidia, ira & feliquis
aftedibus.
xi. Cordis a.puritas,conteruario fcilicet Sc cuftodia metis,
cuius typus eft noüum teftamentü, fi adferuetur a no bis
, vt decet, afte&iones pmnes & vniuerfo vitia è corde
radicitus amputât: Sc çontraintrodu.citlstitia,bônainft-
duciam,coniundionem, lu6tum,lachrymas,noftri ipfo-
rum ac peccatorum noftro rum nocitiatp, memoria mpr-
tis,ycram humilitatem, diledtionem ingentem tarn erga
Deum qftam erga homines, SC inhsrentera cordi diuinum
amorem.
Sicut is qui focit iter in terra>nonpoteft aëremlftum
_____________________________W
non diuidere rita fieri non poteft, vt cor humanum perpetuo
non impugnetur a dsmonibus, aut clatorqueatur
ab illis, eriam fi fxequenti occupetur exercitio corporali.!
13. Si velis in Domino,non opinionefolum,eflemona-
chus bonus, squus, Sc Deo temper ynitus, tedre vera Sc
fado ipfo tabs efle defideras/edarepro viribusattentio-
nis vir,tutem, qus eft auftodia Sc coferuatio mentis, con-
fumatio fuauitacis ipfius cordis ,requies fllufionibusva-
cua,b eat us anims ftatiis, res qu s apud paucos reperitur.
14. Hsc dicuntur menti pjhilofophis dedits. Et illud:
Perge hacyiicu multatribulatione,&ardentidefiderio,
cum humili & crebra Iefu Chrifti deprecatione, cum IL-!
lentio labiorum taffi ferifiliumquamintelledualifijcum
abftinentia cibi& potus,rerumqj omnium obnoxiarum
peccato.Perge hac,duceintelledu, feite Sc prudenter.Et
hsciuuante Deo,te docebit, perlpicuumfaciet,illuftra-
bitjihtelligere faciet,conferuabit,&ertfdies,qu^ prius a-
nimo comequinon poteras ? dum ambulares in tenebris
affedionum,&abyflb obliuionis &confofionisinuolu-
tus,quid fit opus tenebrarum,ignorares.
15. Quemadmoduvallescopiofiusprsbentfrumentu:
u a h ec via omne bonum augebit in corde tuo:im6 potius
Dominus noller Iefos Chrittus, fine quo nihil poflumus;
facere,fuppeditabit hsc tibi. Ethane Icalamprimum re-1
peries: deinde librum,quilcgifolet:poftea cum ptofece-,
ris, ciuitatem ipfam Ierul’ale m cceleftenv inuenies Chri-'
ftumq*, Regem viriumTfiaelis intelledumanifeftecon-
fpicies.
16. Dsmoneslemperillufione.&mendacionosindu-
cuncadpeccandd. Nam pcriliufioncm,auaritia6ducru
miterum Iudafeduxerunr,vt proderetDominumdc Deu
omniu. Mendacio verb, dum recreatione corporea nul-
liusmomenti,honore,qusftu,6cgloriapropoiitis, ilium
ftrangulacione deturbarunt.&inlcelices pro foa ip (o rum
illulibnc ,foggeftionem dico prorfos contrarium ei re-
pendeutes,mortem stetnam ill! conciliarunt.
177 > Vide, quo pabto hoftes lalutisnoftrsillufioncjme-
dacio, vanifqj pollicitationibus,labi nos faciunt. Eunde
in modum etiam ipfe Satan a fois elafionibus, inftar fol-
guris, effratftus eft, cum IcDeo squalem imaginaretur.
Eademrurfomratione AdamdefecitaDeo: cummaie-
ftatem diuinam imaginatione quadamfibi arrogate vel-
let. Etitamendax Sc dolofos hoftis omnes, qui peccant,
circumuenire folieri
18. A veneno cogitationum peruerlarum exacerbamur
animo, quando attenrione, Iefoqj deprecatione diu ne-
glebtis, nos abducit obliuio. Contra verb dulcefcimus,
experceptione Sc fuauitate quadam beats exultationis,
quando conftanter,alacriter,&ftudiosein officina mentis
, amore diuino du«Sti, ifta, qus ante dixim us, exequi-
mur. Tune enim nullam ob caulam quieco corde viuere
exbptamus,quam ob fuauem illius in anima voluptatem
Scdelebtacionem.
19. ArsarciumfcientiafcientiarS,eftarsmalignarum
cogitacionum. Modus igitur optimus Sc arsearum eft,
conlpebba, Domino fouente, fuggeftionis irhaginatio-
ne, conferuareanimum :'ficuti lenfibilern oculum cii-
ftodimus,& eo acute videmus cafo venientem ad percu-
tiendum ilium, ac pro viribus ab eo feftucam omnem
arcemus.
zo. Qucmadmodunix non pariet flammam, nec aqua
producer ignem, aut Ipinaficu: ita cor cuiufuis hominis,
nifi purgaueric inceriora, n^n liberabitur dsmoniacis
cogitationibus,operibus,& fermonibus: nifi eciamar-
tentio,iundadeprecacioniIefu,aCpendat temperatiam,
: qua humilitatem & quietem animi Airigente, cor dedu-.
catur,& valdc alacriter incedat. Sedneceflario euadet a *
ni nd,qus non attendit,fterilis to tius boni &intelligen-
rtis perrebts, periiidb ic mulus inutilis, cui non eft intel-
le^us fapicntis fpi^italis. Profebto pax eft foauitas anims,
tarn re,quahuipmine,5c euacuario cogitanum dedi-
tarum affedionibus.
i i . Quando vitiofeedheordat anima cucorpore,tunc
ambo conftruunt ciuitatem van^ glorte,&, foperbis tur-
rim, habitantes eciam in eis impias' cogitationes. Csterum
Do