A
rfalm. 18.
'P/4/W.44.
Tfidm. 84.
flfalm. 84.
Ezech. 44.
»
* al.vanci-
niorum.
B
43S S .H ild t p h m f i, t ir c h ie p if i. T s t e U n h
met Dotainum fuum. Item verö iuxta Pialmiitam aitTyt
egrediturfponfusde thalamo vterivirginalis, aflumptu-
rusillam fpontam ex omnibus orationibtis,id eft* Eccle-
fiam vniuerfam. Cui alio loco dicituc : audifilia vocem
De i, & vide mifericordiam prxuenientisteDei. Et inclina
aurem obedieutix tux y&obliuifiere populi tui propha-
natiories , &operum prauitates : & ne recorderis (do-
mum) patris tui, diaboli videlicet, fiue itiundi illècebras,
&temporaliumTcrum turpes amores. Item iuxta Pfalmi-
ftamaft : vt de terra materni corporis ", oriatyrnafeentis
veritas carnis : & refpiciatdc coeloiuftitia deitatis. Sicque
ihvriitateperfonxDeo & homineçonfiftente, h xc terra
virginisnoftrx , huncdctfilijfru&um dante nobis Domino
benignitatem noftrx.redemptionis. ItemiuxtaE-
zechiclemait : vt de hacmaterni vtéri domo per pudöris
virginei portam , idem Dominus Deuslfraclegrediatur,
ac dumnecante, nee poft natiuitateraieius, vllumvn-
quam integritas, cotruptibnis nouitacceflum, eadem
porta fit claufa : quiafempereft virginitatis feraconclu-
fa. HorumitaqUe*vaticinantiumomnium ad hoc Turn-
mapotreófca eft;vt de Spiritu fanfto, & Mariafemper virgin
c fieret hoc verbum caro,fieretDeus homo, fierethu-
manum, quod erat diuinuin : nondiminutione deitatis,-
non interim xtetnitatis, non cpmmutatione inepmmu-
tabilis veritatis, fed aflumptiofte carnis, fed participatio-
ne hominis,fed focictate humanitatis. Sicque in ynione
perfonÇjidem fit verbu qui caro,idem fit homo quiDeus: .
idem fit ôcquidiuinitas & quihumanitaseft.Acphociuxta
Ieremiam,ipfe vnus Chriftus fit Deus, quiinuenit p-
mnero viam prùdentix,qui&cu hominibus conueriatus
Ear. j.
Pfalm. 26i
*■
Efai. 109.
Efit- 9 ■ I
c i
qux âixiffé veritatem oppoUiSjnquoruittïùnt prxdicatorum
intimata prxconijs : Et ego dicam : vt ergo ais, tern-
père non automate contendis, eledione noil iure difee-
ptas: vellenonordinecauiamnarras, dumvetuftatem
nouitatipraeppnis, dum noua veteribus impughas : dum
veteribus noua euacuare conaris. Certeifte directu ini—
tx difeeptationis ordo, ifte aétionis debitx( de iure}pro-
ceflus. Hocnegotij veruminitiumhoc difputationisor-
dinatxcompetens modus : vtvetuftapromifla, nouao-
pera compleant : vt vmbram veritas excludat : vt incerta
& occulta patens exhibitio manifeftet : Vtantiqui-
catis arcana , nouafidesaperiat ; vt veternouum fecreta
crude litas adueniens reuelet, vtabfconiamyfteriareli-
gionis nouitas oftendat, vttemporum primitiua tempo-
rum plenitude corroboret. At nunc quid veteraquaeris :
quiatranfierunt& ecce fa&a funt noua ? quod illorum
temporum recordaris »propter quxfaftanon funt, quoniam
fa£ta funt propter nos, in quos fines feculorum de-
uenerunt ? Quid tantum vaticinijs primæuis attendis,
cum iam omne vaticinium rei geftx fit exhibitione com-
pletum ? Quid de lege & Prophetis agis , cum pa quae
vfque ad Ioannem dixerunt, inDepChriftoIefunoftro
elfe compléta, teftentur etiam rerum omnium elementa?
quid vero dicam? ideo te nolle recipere nouos, quiafpre-,
uiftivetuftos. Ex hociura (nouitatis jimpetere ,e x quo
an tiquaviius es fpreuiflè.Ex hocrenuere gratiâm, ex quo ;
impugnaueras legem. Exhoc non dare fidem Euange-'
lio,exquo dudumcontradixerislcgalipræcepto. Exhoc
impugnare Apoftolos, ex quo impugnaueras & Prophe-*
efthomç. IuxraPfalmiftam,ipfcfithbmoinSionhatus, jtas.Exhocnonadquiefceredoaoribusmeis,exquonon
qui fundauit earn Deus excelfus. IuxtaEfaiam quidicit. ! adquicuiftije&oribusturs. Exhocprophanare ventate>
Quiefciteab homme,cumJpiritusinnartbusetusett, quiexcelfm ex quoprophanaueras&yeritatis promiflionem.hx hpc
• 44-
ref Hiatus eif.lpic fit homo in cuius humanitatis afpiratio-
nibus, diuinitatiseius fpiritus eft: qui fit & Deus, qui eft
reputatusexcelfiis. Iuxta Dauid.: ipfe fitDominus Deus,
ad quern loquitur Dominus Deiis: ipfefit homo ,quife-
deat a dextris Dei. Iuxta Eiaiam jipfe fit homo quiparuu-
lusnatus eft nobis % qui fit & Deus quiji/ias Dei datus eftnobis.
Iuxta Pfalmiftam: Ipfc fit Deus cui dicirnr: Sedes tua Deus
inftculum faculi.Qui fit & homo qui per exultationis oreuelata
ncîcire, ex quo adaperta noluifti cognofceçe. Ex
hoc efle perfidus in temporum plenitudine, ex quo fuifti
infidus in futurorùm prbmiffione. Sed âge nunc quo-
nam ordine propofitionis peruerfie hic modüs poterit
èCTe iuftus : vt (injafléquenda veritatis cognitione de tur-
bâveridicorumperfônaseligas, quibus credas: & (dum
emicans patulaî^veritatis fulgor dixerit) non attendas?
(Quo venefico p i e , quo} itiriere dirigitur huiuS aélio
D
Miracula
Chrifti.
tnucuium acuu. ^ . y >■ ■ __
letim/andlofpititudicitufvn£hjs. Iuxtavoccm’Domini cpfflmoci cettamims, vtme apemoraïudtcia ptoterepperleremiâ,
it>fefithomo(cui)dicitur:Eç«vewie»fdj«,difif te.ruintuaelcftione conftuuas.quoimmeacomram-
L.' j r F-. I ...-.j___ _Aionp/léfcndfls? hnftremo . (auæ)Dominus,&fufcitabo Dauidgermen iujlum,& regnabitrex&fa- tereiuerlatio lltaeit,
pienserit, &facietindicium & iuflitianifuperterram ,quifit&
DeuSyCuta iubijcitur. Indiebus* eiusfaluabitur luda, &lfrael
habitabit confidenter, &hoc eft nomen,quod (vocabtint) eumiufius
Deus nofier.' Iuxta Micheam: ipfe fit homo de quo di-
dione defendas ? poftremo , (quæ) tergiuerfatiô iftaeft,
vt ego veritatem proferam > quam tu renuifti videre,
& de eiufdem coneris inquifitione contendere? fern
quifnam hie conglobata: relponfionis e ftiâu s, vtaflèr-
tores veritatis inquiras’, & prolatam veriratem videre co-
temnas ? Si licet tibi eligere cui credas, ergo eligere liceat
Scquod credas. Si licet xibi eledione tua vindicare quod j
credis, liceat & eledionem inuenire cui credas ï aeper j
I hoc i ta (iudiciorum ) régulas rumpis, vtdeeledionefe- ^
iraslibitum,nondeiuftadifceptatione,iudicium. Non |
! enimquoddebesjfedquodpkcetdicis: nequequodin- ^
ueniat, fedqqodoperiat veritatem opponis : dumpubli-1
cè veritati non credis,& hanc in abdicis quasris : dum pec j
femetiplam quid verum fit de fe veritas clamat : & tu de
ilia quid verum fe habeat eledionis difputatione reqüi-
ris. Veritas dicit per femetipfam : Egofum. Ettuqui fpe- f emA
cierr^pftendat veritatis, inquifitorem quseris ? Veritas di- j
cit : Ego fum via : & tu in deuijs viam quæris î Veritas dicit: j „
Ego fumvita', & tu præcones inquiris ? Veritas dicit : Qui : l6
fitit veniat & bibat : & tu qui fitientem potet adfeifeis. Veritas
citur; Stabit & ridebit, &pafcetgregem fuum. Qui fit&Deus,
cum fubiungitur, in virtute Domini & honore nominis Dei, fui
erunt: quoniam nunc magnificabitur vfque ad terminos terra, &
erit iftepax. Audifti quid egerit adueniens Deus in vtero
Virginis? Audifti quod cum fit Deus,homo fadfcuseft? A11-,
difti quia cum aliud fir Deus, & aliud homo,* non tamen
eft alter Deus & alter homo: fed vnuseft Dominus meus
lefus Chriftus, idem Deus & homo? Audi iam nunc quae
miraculorum opera egerit :quaemirabilium afbageflerit:
quae magnalium geftafeeerit: quasvirtutum operation
nes patrauerit: quosoperationum cffetfcus ediderit.Cer-
te haec qu® auditurUs eS,in gentc tua,in genere tuo,inpo-
pulo tuo,in plebe tua, faftacognofee. Quoniam & ipfe
qui ea fecit fecunduft quod homo eft,exradicetua, ex
ftirpe tua, ex propagine generis tui -,in veritate carnis na-
turxmeaevoluitnalci. Sedvellem plane contra faCrile-
gium & petfidiam tuam, veritatis huius negotium partis
meaeaflertoribus intimare. Etvt vetidicumius veritatis
mex, coram Domino & Angelis eius,in fbroorbiS terra-
rum, fpe&antibus cundtarum nationibusgentium/mep-
rum teftium fidem proponerem. Sed video te fallaci
conatu, peruerfo aftu, in fi do obieffcu, labenti congreflii,
deprauatoanimo »impuro fenfu,prophanatico eloquio,
quod eft ex omni parte confufum, velle te refp onde re,in-
ftrumenti noui autores nolle recipere: fed autoritatis ve-
tuftat e aflertionibus dimicare. Refpondebo &ego,fi no-.
uis after torib us veritatis minime * cedis: (faltemjipfi pro
dicit : Ego à Deo exiui & vent in bunc mundum : & tu joaniioM
eligis quis fitille, qui venire pofiltin mundum. Veri-
tas dicit : Ego & pater vnum ftlmus : & quimevidit, vidit
érpattern 1 & tu afterishunc need Deo efle , nec huic x -
qualem exiftere-pofiè. Atverqquiaex defenforibuspar-.
lis tüx tibimet applaudis, nolo fis anceps. Pro çetto au-
tern difee, quia quos tibi aduocas mei funt : quos tibi
affumis, proximimihifimt, & (quos tibi adfeifeis ) no-
tiflimi mihi funt. Qux enim tibi in tuis auribus, fuis Vo-
cibus ind iderun t,cordi meo virtute intelligent jximprefi-
ferunt: qux tibi fonuerunt , mihi cohxfetunt; qux tefo-
nitu tctigerunt, me tadu illuftrauerunt. Sed ( iam) placibilis
ral. defiiti
fan. 17.
fei mm. 109.
I
T>€ ViïgimtatefancÎA Utfarta, Liber,
cibilis ego cçdam, honviâasyeritate.fedfoltus : cam] aderamiquaadocmalcge&gytovaUabacibyßbs.
t.ü. Ii-nCfammicisd Coéiidaaes , nnnonn ffunllthuics vv^erriibtaati-ei».. /foerd) uviidAuncs . AAfdt-iipnun- i _- L . . r .../"0 i, .« / i -i. 1 '
labunt enim teftestui qux alTero i firmabunt quxintimo
afteiierabuntquxproponoiftabilientquxConteftor: fta-
tueniqux intulero. Fidesnamquemea, illorum eft veritas.
Propofitio mea, illorum eft atteftatio cognitio
meâ i illorum eft teftimonium loqui in tempoire meum,
illorum eft fapere in xternum : proporiere meum, fir-
mare eft eorumdem : non tacuiffe meum, dixifte illorum
eft;Siclingua mea,flatus illorum eft.Siceloquium meum
fpiritus eorum eft Sic verbum meum fpiràdilum eft ipfo-
rum : quia verbum Dei quod perillos venit, in me ( per-
uenit :•) quia fapientia Dei, quxill bs impleuit me tetigit:
quia fpiritus Dei, quiillis loqui dedit, mihi audire & an-
nunciareconceflit. Inde cor illorum, os meum eft, inde
os illorum, fermo meUs : inde fermo illorum, fides meat
indefidesillorum» affirmatie mea : inde quod fapiunt,
dice : inde quod dicunt, fcio:ipde quod feiunt an nuncio :
inde quod inquiunt, non tacep : inde quqd annünciaue-
runt, eharro. Quia eft in me, qui vmebatinillis : qiiia eft
in me, qui eratin illis i quia non taçetin me , qui loque-
baturin illis: quia manèt in me vfque in xternum, qui nó
♦ defuit in illis vfque adhuc. Quare ergonpn credis filib
dicenti : omnia quababetpater, meafunt : cum àd patrem de
illo dicatur:Omniafubietiftifubpedibuseius ? Quare non credis
filio dicenti : A modo videbitisfilium hominesfedentem a dextris
virtutisDei : cum & pater iUi dicau Sede a dextrismeisi
Quare rton credis filio dicenti: Tater meus vfque modo opera-
tur ,&egooperor : cum pater illi dicat ; Faciamus hominem ad
imaginem &fimilitudinem noftramt Cur non credis filio dicenti;
Sifciretispatrem,vttque & mefeiretis : cum pater illi di-
cat:F ilm menses tu,ego hodie génui te*
Duplicisinjlrumenti verborutn connexione, Chrijlum docetvt ho-
minem,nafanè&Deumaltifiimumejfe. ItemtotamSer-
uatorisnojirivitam, vfquead Spiritusfanttiin
i Apoftolos nufionem copiose depingit.
C A P. VII.
SEd veni, quo coepimus própel-ettiüs.‘qupire cpnati fu-
muSjire non definamus : què gradi nifiiumusauidius
impellamur ; quôcoeptumeftambulâre» non definatur
ambulafte. Greftus petgat ànimx, pespropeiet mentis,
poples ambùlet cordis. ( Genu vale, crus} ftabilire, tibia
fubfta,ne talo concidas,ne planta ruas,ne pede delabaris:
totus conare,totus expedire, tot9 ailurge : propohe quod
fapisjdicito quod nöfti,loquere tpintelligis. Quod ruminas
prome* quod cogitas eharra»quod machiharis expo-
ne. Adeft veritasihiç eft VeritaS:ecce eft veritas. Plxftb sut
quivera dicunt» prxfto funt qui verafâpiunt, prxfto funt
qui veraproponunt,prxfto funt qui vera defehduht. Ego
prorfuscumtumeos prophanes, tuisd e le te r auâorib.
Cü tu meis déroges,ego tuorum cteleâor affertörum elo-
quiis,cö tu mets çâtràdicas,ego tuis öbediës & obtempe-
rans ampleétor autores.Tanto enim tui mei fiiqt,quanto
tu a meis es alienus. Tanto tui iam non fuftt ftii.quato né;c
meipoteruntaliquatenusefle tui.-quia vnum,(& inVnü,)
& abvno, & per vnümffunt} tui fimul & mei. Dicitoita-
qüetufqui nee veritati credis, ) qui nee veritati faues,qui
nee veritati pares; qui nee veritatem diligis, qui nee veritati
obedis, qui nee veritatem aiifeultâs : quare fummi
(numinis iufla cóntemnis ? quare faâpriS oracula ifrita
racis? quare fapièritixarcâria, cum confiderare nequeas,
impugnare pettentas ? quâre prudentix Deiftültedero-
gas ? quare VirtutiDei, cumipfefis puluis, imbecillità-
tem adiungis ? Qui non credidiftl Deo patri dicenti adfi-
iium fuum Çhriftùm Dominum meum i Eiliusttietisestu,
ego hodiegenui te. Quöd nulli alterihôminlumdixit : quia'
Uulii alteri hominum dedit hxréditatem fiiam gentes ha-
berc » & in paflîonem fuam terrX terminos poflidere, j
quos regeretin virga Ferréa, forti & quôsrcohteret veluti
vaia lutea figuli : ùotif humani exemplis ediéki} fed pro-
pti/iureDomjnij* Grcdeeidemfllio dicenti defe: Egoér
patet vnum futhus, & qui trie videt, Videt &patrem : & omnia
qua habet pater } mea funt. Et per Salomonem, eadèm fà-
pientia, qugfiliusDeuseft, Quandoprxparabat coelos
439
dû xthera firmabat fürfum , & librabat fontes aquarum.
Quando circumdabat maritçrminum fuum, & legé pone
bat aquis ne tranfitent fincsfuos : qUando appendebat
fundamenta tertx,cum co erameunda componens. Qui
non credifti filio veritatem de fe dicenti » crede fpiritui sâ-
d o de quo dicitun Spiritus Dominifuper me : propter quod vn-
x\t me-yEuangeli^arepauperibus mißt we.Etitéïü ibURequiefcet
111eofpiritus Domini, fpiritus fapientia & intelleèlus,Spiritus confiai
&fort itudinis,Jpiritusfeientia & pie tat is, rep lebt teum fpiritus
tim oris Domini. Hocenim eft quod per Ioannem dici-
thiyEttefiim'onium perhibuit loannes ditens t Quia vidiJpiritum
dpcendentem,quaßcolumbam de ccelo,&manentemfuper eum,&
ego neftiebam eum. Sed qui mißt me baptiaare in aqua, illi mihi
dtxit:Super quern viderisfpiritiBn defcendentem,&manentem fu-
p&eum, hie efl quibapsizatinfpiritufanfto, Et ego vidi & tefli-
mnitimperhibui, quiahitefifiliusDei. Qui non credidifti fin-
gulatimperfouis deitatis loquen tib us » credit© eidemin-
muifieTrinitati, firruilcooperanti » fimulqueopetatrici.
Sic enim per Eikiam dicitur: Et nunc Dominus mißt me & fpi-
ritusew. Ecce enim in eo quod per virginem noftram Dei'
filiusincarnari venit;operationis fuçnouam admirationc
totaTrinitasoftendit.Tuergo quiiam non credidifti ve-
r^tati, qux iumma eft veritas, & quo nihil eft verius :-non
epbefcas credere aflertoribus veritatis. Nam licet & ifti
cteatuLa &conditio fint veritatis ( qua} codiri (unt: illi us
qui plenam ac fiimmam veritatem de fuo conditore, atqj
qeverkateipfius fui conditorisannunci^nt,ita tarnen per
ic concemnitur ipfe j dumcontemnitur periftos ficut
■ crediturilli i de illo creditur& iftis». Naminrerdum
& iudex per fe quidem cum criminofo non contendit,
fpd per internuntios confeflionem fuadendam cor-
quec&non eftilli onerofum, ficontemnat nuntiumiu-
dicis,qui contempiit prçfentiam iudicantis, folum yt ob-
tjneat plenitudinem veritatis, qui tenetiudicium sadiio-
riis. Crede iam ergoPetro dicenti.Ta es chnfiusßlw Dei vu
W-Quiain Daniele Rex illeimpius huneafpicic cum diciti
jÊcce video viros quatuor folutos, & ambulantes in medio ignis-, &
fpecieiquartifimilisfilio Dei: quern vere huncefle credimus
Dominum ialuatorem.Sedne obijciasquodineodé Da«
diele ifte filius Dei fuperius Angelus nominacur, audi eû*
dem Chriftumfilium Dei» pcrMalachiam Angelum di*
d :v.enietad templumfanüum fuum dominator, quem vos quart*
tis, & Angelus teflamenti quem vos vultis ( defiderâtis.} Quod
quia*aliud noneft,quaredubitas? Quarcnoncrediseciâ
Ioanni dicenti : lnprïntipio eratvetbum, & Verbum erat apud
Deum ,à" Deus erat verbum: hoc erat iriprincipio apud Deum. Ç ü
per Dauid pater de illo dicat: Eruüauit cor meum verbumlo-
num.îtem quare non credis eidem Ioanni dicenti ? Omnia
per ipfumfattafunt, &fineipfofa£tum efl nihil: cum eadem fa*
pienria quç verè filius Dei eft, per Salomonem dieatiNec-
dum erantabyßi,&ego iamconceptaeratH. Necdum fontes aqua*
fumeruperant; net dum montesgrauimoleconfliterant, ante orw-
nes colles egoparturiebar, Adhuc terram nonfecerat, & fiumina-,
& car dines (orbis)terra■. Quare non credis, Matthæo» de na^.
tiuitate eius dicenti,Chrifligeneratiofic erat.Cum ejfet defpon-
fata mater (lefu)Maria lofeph, antequam contiennent, muent a efl
in vtero habens defpirttu fanâoïHoc enim eft quod Efaias di-
xerat.-Ecce virgo in vtero concipiet, &parietfilium : &vocabitur
nomeneius Emmanuel, quod eft interpretatum, nohifcumDeus.
Erujpefce impure » & vide eundem eflè nobifeum, Deum j
quinatus eft homo. Quare non càfcdis Lucx dicenti de
loco uatiuitatis eius : Afcendit lofeph à Galtlaa de ciuitate Na-
zjretk, inludaam ciuitatem Dauid, quavocatur Bethleem, eo
quodeffet.dedonio &familia Dauid:vtprofiteretur, cumMaria
defponfatafibi vxorepragnante.Eaftumeftautem cum effet ibï,im-
pUtifunt dies vt parer et, & peperit fihum fuum prmogenitum.
Hoc enim eft quod Micheas dixit : Et tu Bethleem domus
effrata,{nunqmd) paruula es in millibus luda tex te mibitgredie-
tur, qui fit dominator in ifraël, & egreffusem d dktus aternita -
tis. Qùare Matthæo non credis, de often fione eius per iy-
dus Magis dicenti; Cunatuseffetlefus in Bethleem ludaindiebus
Herodis registecceMagiab Oriente venerunt 1er ofolymamdicentes:
VbieflquinatuseftRexlùdaorum ? Vidimus enim ftellameiusin
Oriente, &venimusadorare eum* ht infra; Videntes autem Maw
;
F
Mxlth. 1 6:
Damp.
g ift il.