Amßaßm Abbas
111
GeUfi.i.
Ffal.39.6.
di ciii ait:T» bum Hit ate, einsfubldtum eft indicium: perinde atque
diceret: Nemo caufam eius defendebat, nequeluffira-
gabatur, quinpotiusomnes teftimonia falla cotnproba-
bantj quiafcilicetnolebat fe vlcifci Iefus,etenim fi voiuif-
leriomnia moniflet * acrremefèdflèt,' qui quidem cum in
cniCe erat,faxa dirupit, & folem obfeuraiur, noluit tarnen:
fed poriiis moderate & toleranter ferre.idcirco dixit:in hu-
milrtate eins lublatum fell iudicium eins; Deinde doeens
non efib illtuli hominem ex numero aliorum, fiibiunxit:
Gènenttionem eius quis eharrabit? tbllitur altera vita eius.
Höceft'quod Paulus dixit: Vita veftra eft abfcondtta cum Chri-
p in Deo , cum Cbriftus apparuerit, vitanoftrajuncmappd-
rebitk cttnttpfo in gloria Deinde póft iudicium illud iniqüufti,
poft mortem,poft afoenfomq>öftquam>inquaniidixit: Tol-
litur a terrdvita «w-.lubiunxit:El dabo impmproftpultutaeius,
&dtuite<pro morteeitis. ,
Sed rbrfüs doceamus,legem rion bolTe extra vrbettiHie-
rofolymam exerceri, neque vim ha bere j, nifi in lerufalem.
Iddrco^nim aiebat minitansi No» yifttabo fupirfilias veftras,
cum fitennt fornicate,& fttperjpotifas y poicuni adulteraüêrini.
Quod quidem ex lege intëlligi poteft; erat enim lex qu*
iimebatjVt ftmulieradultèraeiret5&adukerium fufpicare-
turvir,tarnenheqüeteftiseilet, neque venfcretp ferret vt
coargueretur, addüceret eäm vir ad facerdotém Sc offetret
murttis eiuSjConuenienS quidem rei triftig mal? fülpicio-
ni,nêmpe farinarh hordeaceamabfque bieb, & thtire. Deinde
accipiet, inquit, Säeerdoiaquampiiram in fiäili > & in earn
partmitcrnr expatmneitfo fumptum, injcleti & fiftettnulierenii
adv.iT^hnqueeam, & dicetï'Si non es tranfgïeffa, See. Si aittèm es
trimfcreffa,& ptdluffi,tecumque aliqtii^lem habuit, det tè
Dominus in maledidum & iuramcntum in medio populi,
ide ft, vtxfican t alii;Ne patiar quod iliapalfaeft,ciim ineen-
derit Dbminus ventrèm tuum, & intrabit aqua maledida
Sc inflammanduhl venrrem tuum, & eileniet, & ft poliuta
fuéritmulier, iHträbitaquäprobatiöhis, & inöammabit
Ventremeins. Quiaigitur duéHs Iudaeis captiuis, cum non
ératillis tabernaculuiti neque fäcrifidum, nihil horum fieri
poteritjiddreb Deus minabatur,inquiens*Né» vifitabo filïas
veftras, quando adulterduerint. Ex qüd perfpici peteft clariffi-
me,extaco vim habuiffe legem;
mèumaduentum, notitiamquemeæ diuinitatis inprinci- !
pio bibliorum,hominibus dederunr,fcilicet cum ait Deus: j
Faciamus-bominem ad imagtnem&fimilitudinem no ft ram. In æ-
nigmate filii diuinitatem fignificauit, deinde vt doceret
huiufmodi mutationem politise non elle-contra Dei yo- ;
lunratem, itavt veteriBns facrificiis fublatis aliud fuccede- |
ret,pöftquam dixit:J» cdpiie /iiw,litbiunxit: Vtfacerem volun-
tatem tuum,Deus meus volui,(^legem tudm ïninedioventris met.
Deinde deçlarans quae ilia elle t voluntas, pretermiffis fa-
crificiis,non commemoratis oblationibus neque labori-
bus,aut ludotibus,aüt öperibus ^ait : Annunciaui iuftitiam in
Ecclep magna, non dixit :Deii, , fbilicct
quia non propter officia, virtutes, labpres, obfequia, fed
gratis tantum genus noftrum iuftifiçauit. Qùod Paulus de-
ckraüit, dicens. Sine lege iuftitiaDeimanifefiaid eft,iuftitiaau-
tem perfidem lifu c hrifti, non per laborem vllum aut fdtigatio-
«ew.Hoc ceftimonium dtans Paulus, dixit : Vmbratn habens,
lex futur or um bonorum * non ipfiim imagtnem rerum, per fingu*
losannos eifdem ipfis hoftiis qUas offerunt indeiiuenter,
nunquam poteftaecedentes perfedds fafcere. Ideoingté-
dicnsmundum, dicit : Hofiiam & oblationemnoluiftt, corpus ,
autem aptafli mi hi. Ingreffum in hunc mundum vc^cat ad-
uentum in carne,nohquod locum mUtaret : qui ehim pöf-
fèt ,qui vbique eftpfèd quia fie fè nobis oftëndit & apparuit.
Verum quia pugna nobis eft non folum cum Iudæis, led
cum gentilibus,« multis hæreticis,videamus,cürcum ihfî-
nicaalia teftimoniahaberet Paulus adprobandum, otio-
fàmeflélegem, & veteremillam politiamceftàftè, huius
mettlinit. Quod quideni non temere, neque cafu j led iti-
credibili quadam prudentia fecit, & admirabili ratio'ne,
qiicÀnim alia haberet teftimoniaad huhe locum, & qui-
demmngiora, feiuntomnes, EfaiaSënimait:No» efi mihi
voluntas in vobis,plenUsfilm boloeauftomatibus, See. Et alias:No#
vocabo té Hüne lqcob,neque labor dire tefeci lfia$l,non honoraftime
facrificiis,&c.Et Ieremias: Vt quid mihi thus ex Saba dffertis, &
Cjnamomum ex terra longinqua ? Et alius Prophçta:^«/«r a me
tumultumCarmipumtuorum , & Canticalyratua non audtani.
Et Dauid : Non accipiam de dömo tua vitulos. Cum ergo hæc
aliatjue multateftimonia haberet Paulus, qiiibus Deus la-
crificia,Sabbata, Neotnenias, dies feftos Iud^orum reiicit,
Hebr. to, j I 1
F
CiCÄ IUI.U ï « l l imuuiu». «VCV..I. ---------' • . - i i r t . . ■ /».,. • . •
Doceamûs exâlio loco làcrificia & lâcerdotium Iudsfed- tarnen iihs prætermiffis hoc lolum citauit ; fcilicet quia ex
Hebr-io.f.
Pfil-39.
Ioan.iti7.
Pfal.39.9x
Hebr. 10.7.
rumceflàflè: neque ampliusirenouanda. Ait enim Dauid:
MUlfâfeciftttü Domine Deus meuimirabilia tua:&cogtidtionibus
tuisnoneflquifimilisfittibu Annunciaui &locutusfumx Demi-
raws Prophetaffic obltupefcens,nihil dè mundi fabrica/ub- '
iuhxit,de terra, màri,aquis, & igné * non de illis in Ægypto
ëffiti ^miraculis,nbn de muftis aliisj Sed quid l Sa«ihcidm
Sc oblationemnoluifti; cernebat enim oculis propheticiS.
yôcaribnem gentium, & quemadmodum non Ibluffi gen-
tesrelidoidôlorum cultu ,ièd&Iüdæi, relidis facrificiis
&molocaüftomatibus âliilqüecorporeis, ad noftram do*
tftrinam & religiernem tradücendi erant.. Ergo demiranS
cantamac tkmftupendahi mütationem rerum,& qilemad-
mbdum ex daemonibus homines velut Angelos effidü-
cusérat,& v^tam introdnâums cdslis digilam,idque fubla-
pO-làcrificio vetere, & alio introdnéto,lcilicet Ghtifti cor-
pbre,in hà'cVerBàprorüpirJdultafecijli tu Dominé, Scc. De*
indè: Satrifichtm & oblationem noluiftt, corpus autem perfeâfti
mihi, corpus Chriffî defignat, quod fuit commune totius
ôrbis làctificium 6c hbftia, qüar animas noftras purgauit,
peccatfim deleùit,mbrtem extinxit, çoelos aperuit, multo-
ramdüë àliorum Bonorum fpem attulif, quod PaulùsIci-
erisclamabài hrsvocibus:0 altitudo diuitiarumfaftemu &
fàtntï&Dei : <\uam incomprebenfibïhafinit iudjcia eius l Deinde
feqtiturin Propheta : Quontam hotowufia, &propeccato non
poftulafiinmc dixi,Ecce venio -, fcilicet inablolutiora ilia & ru-
diora ac craffionr vetera për miniftros liios dédit , celfiora
Vero & quæ humanam natutam fuperant, per lèipfum, vn-
de ^aûlûs : Mutifariam, inqüit, multifque modis olim Deus lo-
quenspatrtbus, &c. muifiimevero diebus fits locutus eSi nobis in
fitto. Et Ioannes : iexperMeyfendata eït, gratia vero & veritas
per lefum Chrfiumfafta eft.
Deinde ne exiftimaret quis, nouttm Deum quendam el-
le hicjfubiunxir.I» capitelibrificriptum eft dé me, proinde at-
qûëâiccret: îam olim me prænunciarunt Prophctæ, id eft,
Efa.t.11.
Efa.13.11.
Itre.6.10, I
Pfal.49-9 1 j
Efa. i.if.
Iudæis ii qui àd contradic£ndum exercitationes funt, dree-
re fôlentjVèterem politiam folutam elle, non quidem quia
non elîèt perfeëta & abfôluta, *& neque quia altera melior
introdtiüetetur , fed propter improbitatem & nequitiam
làcrificantium.
Sic enim ait Efàias 1 Cuni extenderitis ntanus veftras , auer-
tamoculos meosàvobit.Deinde caulàm reddit : Manus veftr d
fanguinepieni/iint.ltzquë rionfacrificia,fedlacrincanres ac-
cuktiDauidnmiliter: N on accipiam de domo tua vitulos, Scc.
demdefiihmnxkypeçcatoriautemdixiiQuaretuenarras teftd-
mentuni nieUmpetostuuum?. Tuodiftidifciplinam. Quoin loco
non lacrificia, lediplos làcrifiè^iitès reprqhendit. Quiaer*J
go hæcludæi obiiciunt.PaulusVteorumimphdentiamré*
tunderet, hoc teftifflonjô vliis eft j quo ddeeret illam poli*
tiam,qtii^impérfe(3:a& inabloluta erat, repudialïè Deùm
non enim eft hic vllaaccuidtio offerentium » lèdimperfer-
â io folum oblationum & làcrificiorum notata, facrifi-
cium,inquit, Sc oblationem noluifti, corpus ^utem perfe-
cifti mihi,holocaufta,&pro peccato non poftulafti, atque
hocintetrpiet!LXï^o.vdm,aiv.Aufertpnmum,vtfequensftatuat,
cum enim dixilfet, Sacrificium & oblationem voluifti j deinde:
Corpus autem perfeciftimihi, docuilïètque alterum facrifi-
cium introduëhim, nullam impofterum Ipemreliquicde
feftituendo.illo primo fàerificio idem que explanansPau-
lusdixit: Per hanc oblationem fandificatos no(s elfe vo-’
luritate Chrifti.5ir«/w,inquit,ySw«K hircorum & taurorum
&cinis vituU afperfus, tnquinatos Janftificat ad emundationem
carnûyquanto magisfdnguis Cbrifti, qui per SpiritumfanRum ob-
tulit femetipfum, emundabit confeientiamyeftram ab operibus
mortufâSatis igiturdemonftratum eft, vel hoc teftimonio,
làcrificiutnillud vêtus ceflàlTe, alterumque pro eo indu-
dtum, neque ampfius illud elfe renouandum atque refti-
tuendum.
D o c e a m û s i d e m d e l à c e r d o t i o ; c e lf a f le , i n q u a m , . & p r o
P/^49-
Pfal)9 -7‘
Hebr. 10. U\{
H
WkioAo. J
Hibr. ÿ-ij-li
coaleo
alterum fucceffifte,quod conftabit \ fi docuerimus poft
Aaron & lâcerdotium illud, pbft làcrificia Sc oblationes
illas, alium lacerdotem fuccelfiuumfuillè non exinatribu,
lèd ex alia, ex quahunquam fuit laQerdbsi -nqtn lècun-
dum ordinem Aaron, iedîecundum or dine m MèlcKifèt'
dech, etenim II dominaturum eflet fâcerdotium illud vêtus,
n on fe cund am ordinem Melchifedech, fed fecundu m
ordinem Aaron3erat dicendum. Ergo ait Dauid : Dixit Do-
minus Domino meo. Si fuilïètpriuatus, fortafle impudentes
Iiidæi dixilfent, de hominedidum elïè hoc :jjunçautcm
Rex quetn potuit dicéire Domihiihi, nifi folum Deum^
homincm enim nunquâm( Domirium vocaflet. Deinde
de quo bomine dicerepotuitDauid, Sederç ad dextram
illîusgloriæ ? Pyæterea ne üui^eaiftimàrét itffirmum elfe
illumautparüm potentem, lubiunxit : Tecum piincipatus
in die vittutis tuæ, quod magis ac magis declaians addidit:
Ex vtero ante luciferum genui te. »Ante lùciferura vero
nullushomogehictiseft. Tues fàcerdbs in aeternum, le-
cttndum otdirfem Melchiledech. Quæro àIudxis, fi non
erat vêtus lâcerdotium tblléndum, quorfum alium lacer-
dotem lêcundum ordinem Mc khilèdech iritrôJuxitï Ad
hunc locum deuenit Paulùs -, vtoftenderec làcerdotii no-
Iftri excellentiam fuprave.tusjquæ quid'enï màior excelleri-
tiain ipfis typis rerum defigiiatafuk, fiquidem Abraham
pater Ilàae,aüus làèobvprogeriitbr'Lciù locum laici tenuit
in Melchiledechîquandoqiudern décimas bi dédit, Vtda-«
refqlëntlaicflEcerdotibùs.&àMelchilèdeChbenedidio-
,nem accépit-, vt etiamiblenf laici à làcerdocibus. Si igifu’r
perfedib & cbnferuatio perdLeniticumî lâcerdotium érati:
I ('populus enini in ipïb legeni accepit ) quid ttecelïè erat a -
ilium lacèrdotem lurgere lècuùdum' ordirtêm Melchilè-
dech, & ribn fecundum brdineul Aaron dici ? id eft, fi res
ludxprum j êorumque politia* perfedæ erapt, acnonpo-
tiuslex, vmbraeratfururorüm bdhorum ; imbiplâomnia
pcrficiëbat, neque erat alteri èeflura i nèqüe lâcerdotium
prius tblli de medio SC alterum fùccfedeve debëbat ; quor-
fuqi Propheta dixit:Ttt esfiicefdosïScc. état eriinvdicendum:
Secundum ordinem Aaro'n.Peîtfpiclut m ergo, eft alterum
làcerdotiuînipriore præftantms'f nceeffillè', efcenim fi ty-
pus ifte excellentior erat Iudaico làcerdotio,pTofeëto mul-
toimageseritveritasipfitj-'cjùbd^ûidem Paulüshis verbis
dixit : Etamplius adhucmanifèftum eft, fi lècqridum fîmi-,
litudinem Melchiledech exil^âtilius lâterdds, qui nori-
fecundum legem- mandati carnàlis faélus eft Wta Secundum
virtutem vit® fmm’ortàlisï Dixit : Néti ftcutidum legeni
mandaticarnalis: quia nihil earbüle'iulfit : nbivëÙtm immoi
lare oùcs aut vitulos, lèdvirilité Deum cokre ,’ èuiuseul
tus præmium pofuit vitam immortalem, ' VîYfùtëm qüb-
que leu poténeiam dixit, qùiambitttos noïpropref pçpca-
ta,ipfe venietkad hôs,reubèainrâd vitairi, dtiplicieXde fa.
fJta, pcccat?, & ;îhbrtis carnisj IcàSqiue quia h;tc«tftiiit boria,
ideo dixit wonfeçundttm legeni mdmàti wrW^ifed'fewhdùm
j Vropbetain fufcitàbo ipfis fiait te éx fratHbtis' éérùtiii Nofi
hoc dixit Moylès populo vtalioquidebébae| tiùic'cum d
p eo illud audiuit, ne fcilicet de lefii Naue acciperent;
ijuamobrt-m expeétauit, iquod ille elTetale'elë'ëtùs, quod
Æontinet hiftoria Num.atqüë ita deinceps peùterpi^om,
ëk ït fFroplietamfufcitabitiibïDomnus Deus tqus exjratr'tbus
tuis,Sccx Sc in ëxtrema parte Deuteron. Nonfurrexit Prophe
tainIjraèlj, vtMftyfes, Sic. non.érgo de IefüNaueaCCipipoteft.
» Aadé'qùbd neque legislator ffiit> nequé vt Moyfes
peum vidit.ùv. .*
; Pixit Deus : Faciamus hymnem ai imagtnem. Itb'm in Gè-
nefi Ecce Adam qûafivnttscxnobisfattuseïl. Et éôdem libro:
yehite dcfcend.mm,& confundanttis linguam.'Hoxi noftro mo*
re loquitur Deus : vox enim propter audicum, Sc auditus'
:preptervocem;vbiautèmnoneftaër,neqiiélingüaineqâe
dudicùs, nequëpotus, quiad fenlùm quiin capitefcft', folium
deferatdiotieft vllos verbortim vlùs.' Ergolbrmo Dei
éftdiuina vokintàs, lèii ipfiu^diffin^vohnrtàti^pàmmà •
ai.t^rio 'paw' T£f:&ùHQyùrTi»9 ti&riairà)*, ërgd'Vt'adceret
Scriptura, nontahtumVbliuifoDeüm,:!vtfî’é’rëtmun3 us,
Sccréature, fedve fièrent atcjuêùrlucem ederëntür omhïa
ovviéySMckCo fèfmôhëm^ficeoùfoTmauit:àliocjùi
potuit dicëre, îîcuti ccepërat : inprinciptocredutt, îfe d é~
;indè fecit folèm , & fecirfidéra. Nünc autem cuiri Peum
introdukeritcollbqiientfem, prôfb&ù defîghat ëçim cum
quo fêrmonem habet, tarriejefl tâtéat; Sic itaqqé excitât-
Sëriptura âd inquirendUni pérfonàm cpm qùa dilferit
Peus. In èbdem libro apparuit Peus Abraha*; Êtéccettëà
yirf.Paiilo pok;DminepinUenigfatidm,Scc. Et ebdëm:P/«<f
Dohtiniud Domino, vbi Tui/roßaA/i* io^Svrufxiet figniftca-
tur, cum duabosâùtëmpeifonisih.trbdbçituretldm çeirtia
fïx re «A«» çsstr a«».» ao» , vt Dauid : tn*lumine iuo tidefmusiuHu
», ideft, SjJiritÜmiânétüiùjpër Filiumehitp vt
Gen. 18.
Gen.iÿ.
Pfctrem,fic tC Spiritum làriârufti pianiusnoûimus
Ex Athanafio libro de Incarnat, contla Iüdæos., Ciilus
arttis ofténfos ffiit toriorbi teftificanie ftëlla. Moylès apa-
rentibuS aBfcofiditusfuit, paùid'iri vicinis quidéiii eùghi- ;
tüi, fiquidem Samueji ftô'ft eratnotus, qui rogauic pattern
eiÜSjVtrum efièt îllï alius filius. Abtaliam p oftquani fadlùs'
eft magmis,cogrîitus fuit dfiriitimiàlQùis amequani ùolTet
vocarè jiâtrém aut ihatrem regnauit ,S( de hoftilbùs.triqm^
|ffiaüit,vt CùVlftus viiftisdxmonibüii Sf idblolatm fùbla-
ta: î Etenim Dadid tiiginta annorij erat cum regnarecoepit.
Salömon*frjoäs quidem 7» Ibüas éirefter y.tarîiëbottie-
runç appelltre patrem Sç.matrç. Quis Rex fuft in ïîrael aùt
Iuda.in q uo’ drnriés géntes Ipempoluérint, Sf paçé hahue-
jtint; An don potlusrëfiiialçmâb pmnibus vndiq; gentibus
op’pugnâbânïb?abÀlpriisÆgyptlis îJJdbyloniis, Syris/
Dauid Moahitas deBellaiiitjIofi^ f^nitinios câüebat, Ezér
thiâsSenacherimtimuit.MoyfescupiAmalech pngnauit,
Amorrhiei Hiëricünthini Ie(Ii réfifteDvit. Quis Pröpheca,
autfànftus, gut Patriarcha pro Êlutè.fuic in erpee morte
affeâttjSfqûis defoendit in Ægyptum', Sc fiio’dçlçenïuïdo-
lopim cultum fuftulit? Moyfes in Ægypto fuit-, fed nihilo-
minus fuit idololatra. Abraham quoque defeendit^fed
idôlahoii èuertffiÔùis ianéfcus in^çriptura pçdibus Sç ma-
nibusperforatjsin Fgno fulpenfus mprtuus vnquam eftf
Abraham înleébomorcuùseft; fiààc&^cob çxtçndentes
pfedCsih Jeéto mortui funt. Moyfes & Äaron in monre'Da-
uid domtablq; infidiis : quamuis au té quarfituselfétaSaU-.
le , tarnen nihil ab eo pafiùs çft. JEfaias Icëtus èftj'éd nOxi in
îigno fuljJënltis eft. Ieèëmias cOÏÏtiïiùëliis affeëfcqs éft * lèd
qdn cftad mortemdàninatus.Ëiechîéipaffuîieft;/etlnôn
pibpopiilb, fed pqtius quia prxdicçbat fuçurà a'dûérliis
pôpülum.Prçtèrea hi qitosdiximus homines Éântuméfat}
atqPemScripturapklfiirurftbro omnibus præfigtflfiiâuir,
rfotrhomo tàritum ; ïèd ivitâ'èmyiorii diçjturrÇliquis hb-
tninibus hxtüfis.Vidpbitis»in^nitjViirii»« veftr am pendentem an-
'tè'dciilosyeftros^x illud? ipçtierditône'rh' eius gitisenarrabît) Qm-
nùïïfl Quidem faridorumpoteft afiqiftj) çmnem aprinçi-
pioftirpein & brtumrçpefere, ^difoere, qu^J& yndè. Àt
fius, qui vita eftÿnebîo. Q^ yiimiam nîuliëràbfouç ÿico.
ipôtuFgenërîirè /Abèînbnnè e i Adam, ^lipcti'ex .Ëired, '
Nbë'è'xLamech I Abraham éxThafè ,‘iß ä c ex Âbranâm,
lacpbex IlaaciSarÄHel lex^ Eicanà, ßzechijis
ëxAch’dab, Igfiàséx ^mos, Elâiàs'çx Ànip?» ^ rg en ^ tio -
jieffiDbïpitiinorfirilëfii Çlibfti'p^ffip POtëftenarrarete-!,
te patrém éilis fècunaùm carné’m'î quia non fuit corpus ex
virbjfodëx Vifgiiiëfôlà, Prjéfçr^EÊi^/î T^fét&fiâu^]
bitàbs{aperieMfrrociilitàcorum;&
ùâtiis qiiideui eft à lçpra Naam^pjlèd forduç-nohaûd%irte- "
qùe claudus amb ulauit, Mortüum^uiÂicaùit EliasYie^!yf-'
lum noh reftituit ccccç i nariwitate ? atqm vrnppôciùï ’■
Scripturadele^rpfo $ctnoxtub vidui, profçiâo.neque jea- j
çuillec de;cceCô,Hÿëclaùdo, relinquitùr ergo non fuijîè hæc !
fa<fta,nifi cum vehit Dbmitiusin came,cuiusaduentus hæc
figna prædicit Elâias. jQuid ergo debüit faceré Cbriftus quod non
fteetit î Mon vocaüif genres > Non abftulitProphëtiam^:
regnum ! non euâcuâuit hiortem ? aut quid réliqùum eft» !
quodnonfitimpletum?HoceftqUôdIùdæ6'scoriuinçgre
debet, quod fenlùs îcripturarum, tarù mirifice cpi^lpiret
cum exitu rèrum,&cum brdihe fëinporum, vt aitlfertul-
lianus. Idem lib^. contra Marcio.Conuetfiuntautem in
decimum caput Danielis. Si nondum, inquit, venir
C h r is tv s creatoris. propterquemhæcpafluriprædi-
cantt&cum venerit ergp p a tien ta it ybitücfilia Sionde^
Pfal. 3 f.10,
Ft hic i&m.
f.lacuna eft.
dot-1.1.
Exod iji,
togP
EfaiX^
Rez.z.t.u
Saloiriou
veto ta 11-
H
Y* !}}'