. f' A
Gen. I.
P/ilm. z.
Pfil- I4 IPfalm.
145.
Heb, I.
hidit.16.
B
Lut. z. 'v'
*al.domi- ;
num non
adnüttöt.
c
Matth, i j.
I«c. I. ii
Inuocatio
Angeli.
D •
*al..foIa.
4 *6
nia qux fe c ito n in ia quae vjfibilia & inuifibilià effe &
fobfiftere cecnis, reuerendam eius habereferuituus &
abiedionem fobditx tenerç conditionis. Nam fi de terris
& mari, atque omnibus qux in eis font proponatur:
audiant ciindaipfius Domini vocem cum iuris vigore foi
vniuerfa homini conferentem. Dominamini pifcibus
maris, & volatilibus ccefi, & vniuerfis animandbus, quæ
raouentur foperterram. Sideipfo homine, audiat & i-
pfe. Reges terra,feruiteDomino in timoré,&exultateei cum tre-
more. Si de coelis, & quae in eis. font, au d ian t. Laudauerunt
te Domine Angeli tui-, & hjmnum dixerunt dumperficHfabri-
cam codi. Item : Beatus cuiuseji Deus Jacob adiutor eius, Jpes
eiuSmeo qui fecit coelum, & ten am, & mare, &'omniaquain
ineisfunt. Si de A ngelis, audiant quæ Paulus commémorât
: quum introduceret primogenitum in orhem terra-
rum, fie dicit : Adorent eum omnes Angeli eius. Verum vt.
cunda quafifox conditionis (compcdej itagenerali did
o reftringam : Audiant vniuerfa fob yno,.,: Magnuses
Domine & prxclàrus virtüre, infoperabilis, tibi former,
omniscreaturatua : quiadixifti radalunt, mififtifpi-
ritum tuum & çreata font. Si igitur cunda quae fada font
feruiunt ,. reftat nihil effe fadpri xquale ? quia quod
(Domino ie ruit, Domini eft. ) Si autem eft quod non
fuit, nihil eft: quia faditum non eft, proinde auterit d iquid
, & fadum & feruienseft : aut erit nihil : quia quod
foon.fera-iat, fadumnon eft. Siergpyt vcrumeft,(fond
a qux fada font, feruitutis debitum retinent, aeternae
poceftatis illfos * Dominum non amittunt, Tanto autem
omniamaieftati eids cedunt, quanto&excellentiæ
prorfus adxquarinonpotuerunt. | Atque ideo cum
cunda feruiartt illi, folus incorruptionis Huius frudus
in vniuerfitatem Ndominands dfiimitur. Cum omnia
obfequantur, ifti tamen generationi dominator admi-
fcetur. Cum vniuerfa fàmulèhtur, huic foli intcgritati
Dominusadunatur. Quia ex omnibus creaturis,hoc tantum
in perfona fit cum Domino vnum, hoc in vnitate
creatoris aflumptum , hoc in ynione dominantis inne-
xum: vfqueadeo, aflumeos'Deus, dicatur filius homi-
nis : & aUumptus homo, dicatur filius Dei. Non confufis
naturarum pfoprietadbus;fed ira in perfbnx vnitate
connexis, vt ex aflumpto & afliimente nullum difce-
dat abalio, nullum ( diriraatur ) ab altero. Qua enim afo
fomens Deus, dicitur filius hominis^, Euangelifta expri-
mitdicens : Cum veneritfilius hominis in maieftate fua cum
Angelisfuis. Q ue maieftas vcl Angeloram eius non alte:-
‘ripoterunt deberi naturae, quant filij D e i, qui. verè eft
.omnipbtens Deus. Item quia aftumptushomo dicitur
filius Dei', alius Euangelifta afiignat .Virgini dicens : Pro-
ptcrea quod, nafcetur ex tefanftum>focabiturfilius Dei. | Propter
qùam duarum naturarum proprietarem in vnitate perfo-
næ connexam Dei & hominis vnius Chrifti > hxc (ola homo
mater .eft virgo Itain vtraquenaturavnumgenerans
filium, vtidemht filius Dei, qui filius hominis : nec alter
fiffilius hominis »quamquifit filius Dei. Inde generatio ,
haec omni miraculo mirabilior>omni opéré potentior, o- ’
mni figno auguftior, Quia cunda ita tranfcendit, cundis
ita praeppllet, excellentiam cun&orum ita exfoperat: vt i-
ftiDeoadiuuante, naturx etiamAngeli feruiant, mini-
firent huic Angeli,adorent eamque in vnitate perfonç fi-
lij Dei infinitis temporibus,& indefeilis vocibus fine fine
collaudent.Vnde oiote fonde Angele,per(indifiecabile) e
hæreditatem, fidei noftræ.per tux xterni tatis ftatum, per
mexredemptibnis njçfterium, per pacem qua ambo in
Chrifii Iefo corport perfruimur, vt dés mihi hoc tantun-
demnofiè de Virgine matreDominimei,quodipfonofti;
hoc credere quod ipfe fapis, hoc diligere, quod ipfe dili-
gis,hocinDominofrui;quodipfefrueris. ; x
Conuertitfermonemad beatiftmam matrem \ atque adipfiusfi-
liumgloriçfum. Item concludit aduerfus imtpios intact &
rirginitatis prophanatores. ' . .
Ç a p v t XII.
Tnunc Venioadte fola virgo mater Dei; proeido
coram te Ÿ folum opus incarnationis Deimei:hu-
Miti,
*al.humi.
lia & ci
ct-llit.
A
milior coram te,folainuenta mater Domini menrogo te,
lola inuenta ancilla filij tui:vt obtineas deleri fada peeca-
ti mei : vt iubeas mutidari me ab iniquitate operis mei ; vt
facias me diligere gloriam* virtutis.tux : vtreuelesmihi
mul titudinem dulcedinis filij tui: vt des mihi loqui & de-
fendere fideifÿnceritatem filij tui .‘ -concédas etiam mihi
adhaerere Deo ÔÇ tibi:feruire filio tUQ,&tibi:famulariDo-
mino, & tibi. Illificutfa&orimep,tibificqt genitiicifa-
dpris mei : illificut Domino virtutum, tibificut aneillx
Domini omnium,illificut Deo, tibi ficutmatri Dei.-illifi-
cut redemptori meo, tibificut operi redemptioBismex.
Quod enim in mea redeptione eft operatus in tux perfo-
nxveritate* formauit. Quodmihiredemptorfaduseft,
tibi filius fuit.Quod pretium emptionis mexfadu^efi, ex
carne tua eius iucarnatip fuit,in quay ulnera mea fanauit.
ex carne tua vulnerandû corpus cxhibuit,ih quo mortem
meam tolleret. A mortalitatis tux corpore mortale corpus
attraxit,inquomcadeleret peccata. Quodtulità te
corpus fine peccato fofcepit : naturam meam, quam in fe
præceftore mihi ad regnum fou,in gloria paternxfedis fo-
per angelps collocauit, ex veritate Corporis tui (humilia-
tus)afsûpfit. Ideô ègo feruus tuus, quiâ'(tuus) filius tuus
Dns meus. Ideo tu domina mea,quia tu ancilla Domini
mei.Ideô ego feruus ancillç Donfinimei,quia tu domina
mea fada es mater Domini * tui. Ideoegp fadus feruus
tuus,quia tu fada es mater fadoris mei,Ore ce,oro te,fond
a Virgo, vt de illo fpiritu habéam Iefom, de quo tu ge-
nuiftilefom.Pcrillumfpiritumaccipiat anima mealefom,
per quëm concepic carp tua eundem Iefom. Ab illo fpiritu
fie mihi noftè' Iefom ^ à quo tibi affuit nolle habere &
parturire Iefom sInillo foiritu * humilis exeelfa loquar de
Iefo,in quo confiteriseUe te ancillatti Domini,pptans fieri
tibi fecüdumyerbiim Angeli. In illo fpiritu diligam Ie-
fom, in quo tu hune adoras vt Dominum, intueris vt filium.
T am verè tirneam hunejefon?, quam verè idem cü
eftèrDeus, eratfubditus panntibmfuis.,
O folucisac vitx metefimul&glorixpræmium grandi
opulentia magnum/ O libertatis mexupbiliffimum titu-
lum/ O ingenUiratis mex prxclara conditio/O no’bilitatis 'seruuj I
meæ aftipulatio infolnbiliterglpripfo, & gloriæ xterriita- njatris.
tç-confeda / Vt ego malè deceptus, ad reparationem mea . G
fieri çoncupifeam feruus matris D omini mei: vt ego olim
in primoplafto angelica communionefeiundus, ançillx
& matris fadoris mci merear confici feruus : v.t ego idp-
neum opus in manibus fommi Dei,impetrem in feruituce
puerperxvirginig, iugi feruitutis deuptipneligari, Hoc
mihi præfta Iefo Deus fili h om in ishoc mihi tribue Domine
rerum,& fiii ancillæ, hoc mihi largirehumilis Deus
in homine, hoc mihi concede homoin.Deum gloripsèj'
Vthoc eredam de pattu virginis qupflde incarnatione tua
imp leat fidemmeam: hocloquar.de,materna virgm/tate,
quod os meum cm pleat laude : hoc diligam de matte tua,
quod tuin me compleas de.diledione tua : Ita foruiam :
matritux, vt ex hoc ipfe me probes Içruifïe tibi : itahxc
domineturmihi, vtex.hoc*nouerint me placuiflè tibi; *al.noufr
ita dominum eius me teneat in fçculum,&tu fis meusdq- nn1,
minus in xternum Qj.iam prompte ferhushuius domina ■
effiçi concupifco,quam fideliter feruitutis hufosiugp.de- ,
leèlor, quam plenè famulari huius imperijs optp ,quam |
ardenterab illiusdominio diflociati nonquxrp, quam j H
auidç ab.ipfius famulatu nufquam abftrahi eu pio:tam vc-
rèilli lcruicndi facultatem inueniam, tam vercillifcruics (
gratiam.illius mètear, tam verè in feruitutem eiusfipe,^ tal.incor
înreremptipnc derinear, tam verè fei;uiens graciam m^_,
rear, canwerè nufquam ab xterni taris ip fius, mcundicate
difiungar. Et hoc quidem quare quxram, nouerunt qui
diliguntDeum,vident qui fontiid,elesin Deo, intuentur
qui adhxrentDpmino,necignprant.qiiiripn ignorant ur
à Domino.Sed vos audite xrhulijVos attenditeinfidi, vos
cognofcite diftidio pleni, vos perçjpite fapientes mundi,
qui ex hoc ftuitieftis apud fopientiam Dei,ex quo fopien-
teseftis aqud* ftultitiavefträ.Quiexhocimbecilles eftis
apud fortitudinem Dei,ex quo fortes eftis apud ægnmo-
niam veftram.-qui ex hoc con t emp tibiles eftis apud excel-
lentiam Dei, ex quo fublimes eftis apud miferiam veftrâ.
Qui
loquium
yeftruffl-
Qufexhoc dëftruèHéftiSi'qüafi riorifitisabeo quifempêr
eft, èiiô apud vofmetijsfos eflfepûtatls : cümnihil vëriiis
fitisàpùdeumiCuihocéftefTequodfemper; Quifpërhi-
cïshancefle Virginem fempér i qui rloh vultis elfe fad o-
rem meum filium eiiis : qui non vultis hancèflemâtrèm
fadoris méi : qui contemnitis vt hæc fôla hiinc habéat filium,
7 - . - ; -■ .............. 4 4 7 1
lit Deô iri nie gloria, Vt Déo à nie laiisVvt fit Deo dme h o- [
nor, & mihi fit à DeP venià j & mihi fit à Deo folus, & mihi
quem omnishabetcreaturaDomiriuni vrium.Qui J
non glorificatishuncDeUmfiliiim eins j Domiriumeum 1
non glorificatis vt.Deum. Qui beatani port dicitis,qüam j
Spiritiis fondus ab omnibus nationibus beatani dreen-
damedixit : gloriam incorrüptiPniscormptelaafficit
carnis i qùinon rèfottis honorem dpmtnicx matri, vt üe-
feratis honorcDeo filiô eiusiqui n on glori ficâtis vtDeüm,
qüemnatùmexeàvidiftisvthominem : qüiconfundicis
diuerficates nàturarum filij ipfiusi qui fcinditis’pérfoham
filij eius,qui afficitis diuinitatem filij illiüs,qufveram car-
nçm veramque pafîîonefo fpetnitis filij eius,qui hünç nec
cecidiffe in mortem per homiiiefo, nec à mortüis reforre-
xifle aeditis per Deum. Qüod enim cecidit, ex homine
fuiti fofodrefurrexit, ex Deo. Nam ego vr fim foruus filij
eius, hâric mihi dominâri præopto: vt dominetuf mihi
filius ipfius, huic fenîire decerno ; vt cômprober ferui-
reDéo * dominum matris eiusfoper mein teftimön.ium
quxro.: vt fim deuptus feruus filij (generati j ) foruitutem
Edeliter appetpgenitricis.Siç namque referturad Dorhi-
fif a Dèo vita, & mihi ht à Deo ëxiiltâtip, iugiter, vera-
citer,indefihenter, cuidentér,a modo,ex nunc,ëx hoc ab
hiticideiriomnetempusi & in totum æuüm; & in cünda
Temper fxciilà fxculdriim Anién;
BEATI III LD E P HO NS'I
A R C H IE P IS C O P I T O l iE T A t J I
L I B E R ; C O N T R A EO S Q V I D IS P V -
, tantdeperpetua virginitate fondxMa-
rix , & de eius par-
turitione.
l^ u n c p r im u m i » lu c e m e d it u t , o p e r a F . F r a n c ife i
F e u - a r d e n t ij.
Vamuis omniq eeelefiarum virginitas bea-
m 'fô î tç & glpriofç genitri c is Dei Mane fit decus
honor&forma viwuDÏs-,maxime tamen fan
s. ^ imonfohnm acvnginnm; quarumcaftijas
eius fpecialiter illuftrata vimitibus ;infcjf-
. „ maturexemplis, .coirobdràtufmeritis. Vndefacratiffihum,
quod ferait ancillæ, fie redundat ad filium, quod j mumeiuspucrperiumanimo&cordédeuotiflîmeveneimpehditur
matri : ficalternat in nutrico, quod adhibe- ; rari ac r'etexere diuini muneris eft gfatia.Pro ea verocon-
huinnutrice:fictrahfithon6rinfregem, quideferturin j trahæreticam prauitatem dimicareâcvincere opuseft
famulàtumregihæ. Gratularasëgocumangelis,lxtatus ISpiricusfandi, acvirtusalciimi, quieam obumbcauir proB M
cumvpcibüsangelorurh , exultanscumangelorumhy-'j vtftn'e.coituviri,.&lîhe;vllacorruptioneEfeum&homi- ’rixcxccll
fonis, gaudens cuqi angelorüm prxconijs, giatulorcum ; nem pareret,virgoqueTempermaneret.Pro qua iam olim leiltiaPu-.
domina mea, lxtor cum marre Domini fui, exulco cum ; beatumliieronymum'contraHeluidiiSTj hxleticum & ........
ancilla filij fo i, gaudeocuméâexqua fada eft butter fa- \ contraeiuscomplicesfcripfîlfoJegimus.Qupsitadebel-
d orisfoi, iucundor cum^quafadum eft caro Verbum ; lauit acdeuicit,vcdeincepsvfque ad præfens nihil re ci di
Dei. Quia credidi cum ea, quod dé fenouitmecum&i- j uumérroris contra eamlurrexerit. Sed quiaquoiundam
pfo: quia coghouiquq4fitgenerans virgo genitrix; quia, nunefratrum rutfos impudica quafi perçundandolaboîapio,
qüodlït generans virgo : quia fcio quod virginita-'
temeritas, decreui ad vos Matronx Chrifti, his feribere,
quæipfi curiofius contraeius pudicitiam quanrreli-
temillius conceprio non âmifir: qûià didici quod partum
eius immobilis virginitas ^ntecelEt : quia teneo quod
(partus) élus virginitatis glpriam non reliquit. Qui tam ginitatis eius &vterum pudicinç introducunr,Vcpërïtiffi
verehxc omniaamoquam vereillaprome fadaelfo co-- mi phyliologi callide fotis difputatione fua’ conluuiorat
giofius, contraexplorare. Explorando veto partum virgnofco
Meçum enim eft,quod per ipfom fadum eft:vtex
natura Deimeifè copularet naturæ me x, ex quo~natura
meatranfirét inDéqmeo i eflètquevnus Çhriftus Verbum
& caro, Deus & homo, idem fador & fadurà,idem
plâfmator & plafma : idem conditor& conditionis for-
ma;idem operator &alTumpd operis veritas,idcm,quifecit,
& quod fecerat : idem qui feccrat.& quad fecit. Ipfe
aflumptor, ipfeafluinptus : Hæcvtçxpreflîus quodipfe
dat de ipfb (loqui) loquar. Ipfe omn jpotens, pro me am-
tern & pro falute mea ipfe exinanitus. Ipfe fortis, ipfein-
firmus. Ipfe folus mea, ipfe vulneratuseft pro me. Ipfe fa-
nitas mea,ipfe pro^ me vulnere cxfus.Ipfevircus D ei,ipfe
pro me humilis Deus. Ipfe yiuens, iple mortuus. Ipfe vita
mortisnefeia, ipfe mortem foftinens&deuincens. Ipfe
(ante piorcem j fnorinefeius, ipfe poft mortem fine do-
minio mortis. Ipfe de coelo venjens,ipfc fepulçhrum ad-
gredièns. Ipfe fepulçhrum relinques,ipfe ctfelos répetens.
Ipfeadinfetnain anima humanadéfçendes,ipfe de infer-
n o poteftate diuin afandorum animas liberans.Ipfe in fe-
pulchto iacensvt homo, ipfedefepulchrorefurgens(vt
Deus.J Ipfe morteliberahs, ipfeintermortuos liber. Et
hxc omnia Idem Chriftus , atque omniain vno eddem-
qiteChrifto,vnioneperfonxnpn confufione naturx.Ideo
ego confidenspçr mortem huiusfilij Deijpercrucem
çedemptoris rqei : fperahs per vuhiera huius fadoris mei
fiduciam habensjfpemveram tenens, per fongui nern hums
Chriftimei quiatedispeccatij meis,quia remilfis foi-
quitatihu,s meis ,quiaablads fceleribus meis,quia(ablu-
tisjlcriminibus meis,quia oblitis malis meis,qiiiaabfier-
fis imfohndicijs meis, quia Iblutis peccatorum meorum
vinculis^ mundatus a bono Deo » purifieatusà miferiepr-
dix Deo ,iuftificatus ip io iudiée, ;fondifiçatus à copipfo
redemptore, mifeear beadsangelis, fpdef choris angcli-
C!s, copufer an ge 1 or u m gau 4 i j s » i un gar fe ft is an gelic is : y t
Bibliotb.Vet.Patr.Tom.y.
nem yitiorum, in qua currant plurima errmis difcrimi-
I na. Dicunt enim non aliter beatam virginem Mariam pa-
: rete potuiffe.ncqae aliter debuifli, quam communi kee
nacutæ & (icut mos omniumfoeminarum : v t veranatiui-
rasChriftipoffitdici. Alijantcminqumnt.finonitana-
tuseft, vt catteri nafeuntur infantesVVera natiuitàs non
eft. Ettdeone phantafiapntctut.aut neficutaqna petal-
uenm tranfiffe ; itapetvterum virginisabfque nafeentis' p
oïdinenatusctedatuttpiumeftfentite.ficumlegenata-îo'ctrï4
rse natiimrume.quomodo cæterinaicuntur infantes: & etata re-
can) iic peperiiTe, iictcliqnæpaLiunt mulieres. O catca feUimtur.
pietàs, quæ tam impie fentit de Maria virgine.; &cæca
prtefnmptio, quæ tam impie loquitur de Chrifto ! Non
dico j. quod dicant virginitatem amififfe, quæ nelciens
virumvirgoconcepit, virgo peperit, & virgo petmanfit,
fed quia idipfnm quqd'conjuentiir negant, dum dicunt
earn cômünilege naturç pnerperâ, filium edidiflè. Quod
fiitaeft, vtafttuunt&affirmaut , quodafifit : iamMatia
yitgononeft: Chriftusfub malediifto natuseft iræfiliM 1
de carne peççatt. Etipfa quæ benediiîa ab augelo ptædf- i
catür.rn malediaione adàucpermaricns,Tub malediâo !
pepetit.Alioquinquideft.quDdlffemhaturæreqmruntl
in Mattasbi totum quicquid in ea firit, poflidit Spitims
lànélus : quoniafn vittu?altiflîini obumbrauit > Chiai fi
virtusaltîffimiab omiæftupecçati, eami'qbumbiûit in
conceptu, & in partu, ficutabomniæftqlibidinis libera
fuit-, ita&ab.omnipreflura malediaionis,, nonexfefe
fedejtvirtute altifjjni immufiis&talienafuit. Quapro-
ptet cogitent ifti diiputatorcs naturarum leges, cogitent
ôcdiuinarum return vittutem : qiiia non ex natura
rcramdiuinælcgespendent,fedexdj.uinjsl.égibus,natu-
ræjetum&legesmanareprqbantuE.ldcirçotemeiirium
eftaftèrere de Chrifto , quodicciindum coqimunem le-
gis'.natut».ro;fi.tnatiis,qufrionfecundum vfum naturæ,-in
_______ ______ le 2 ' -vrero