B
loan. zi.
Ibid.
Luc. J.,
: Matth.i}.
Hxrctici
Chriftia-
nis maxt-
lefugieo
di.
c
Matth. 7.
’atriarchç
teprophe-
:k cot re-
i e piTces
1'. cantor.
Jtyiiain
Icdcfrce
lgaûifim5
ibn* fint.
D
turn polfit attingere. Vndc ad peragchdum itërvnius
diel y cüm catena fidei reuocanaa eftiamanthorafpei,
quoniam in nàuicula cotdis noftti eo maiofem fpemha-
bere debemus ad Deum , quo non derelinquet om-
nës, quifpërantineum. Et quiadiuin* pietâtisfuper-
no iàmifidigemusremigio »fi ad locum deftinatumpro-
foero vblumus pctuenire riauigio , ideo mhauicula
mentis eà ftüdiofîus nobis fidei, fpei » &châritatisin-
càmbendum "çft remis > quà fjie videndi littoris magis
m agifque ia,m remigrare debemus in extremis. Seddum
ad fii\em oratiqnis noftr®, quàfi ad littus properamus a
litiore , viam veritatis. nequaquam debemus amittere:
fed ante fibs longius iriterionbuÿ iam prolpicîendum
eft ocuiis, ne naùiculâ mentis alicuius erroris anfraâd-
bus illidaturautfcopulis. Sciendum eft quippe,quialie-
ut inlibro Genefèos antea confiât, aliquibusnadigà!-
fe diebus : .fie in aliis libris Môÿli aliquant© tempore
pofthac pifeari debemus ., maxime cum.magni pifceS
üli iam hobispræmo nftrati fintinpatriarchis & prophétisé
dé quitus veritas difeipulis; Mittite'f inquit ) in.de-
xtram naUigij rete,.& ittuenief«. SiçUrenirnfigurampi-
fciumillorum plüres habuere ptôphëtæ, de quibus di-'
citut j Cum tanti ejfent, non eft fcïffum rite : hic hæretici .
quilibet vfque hodie typurohabent illorum.; de quibus
feriptumeft ; RumpebatUr autem reté eorum'e & ficcftpifces
illi boni quotidié inuéniüntur in prælentis Ecclefiæ cala
, de quibus veritas ; Elegehntfmtmk ) bonos in vajax
fichærerici pifciumillorunf figurarn lemper habebunt,
de quibus Ibriptum eft j Malos autem foras miferunt. Quia
enimin Eccîelia Dëi quidam;ita peruerfi , quidam vero
ita funt lànéti, vt non immerito fimiles fint lagen®.
mill® in mare | 8c ex omni genere pilcium congreganti:
dignum eft , vt iufto iudicio conditoris alij rema’ne-
ant intus, &alij Foris. Sed illos , qui foris lunt, eo ci-
iiusa vobis dileëtiflimi fratresy debetis expelleres quo
intra ouile Domini lupino dente & ouio ytuntur vel-
lere : dum pro é o , .quod lupi lunt » , & oues fe fingunt;
Ecclefiam -Dei diuerfis hærefibus feindunt. Cumenim
feriptum fit Atiendite dfalfts prpphetis, Ipfi Funt, de qui-
bus vopis cauere debetis : quoniam licetaliqui de vobis
eos fortaflè venerentur vt Deos , àfrüftibus tatnen eorum
cegnofcetis eos. Vnde cum fermo nofter contra infi-
diâs illorum ita fit dîuina protectione manitus , vt ab
hasretica poteftate liberatus, fecurè pr operare poffit ad
littus : terapusefi j vtnos veluti cum Iona feo celeriusad
terram Fententiæ iftius eijciat mare, quo citius quafi cinq
ïeFu defideramusinlittoteftare. Sedne margaritaspor-
cis, veilanCturfiyideamus dedifle canibus -, fi fine muiti-
tudine piFcium, quam cepimus, vacuis ad terramredéa-
mus manibûs, dignum e ft, vtiam ma'gnos illospiFces
çordisnoftri colligatrete, per quos antea patriarch*fi-
gnabantur & prophet*. Ipfi enfin, quidaliud, hifipi-
fees erant, qui vinutum pennüh's , afiimis adlummà
yolare Fqlcbant: dum contrainfidiâsdiaboli, adhuesé-
per iuftitiæ muniti Funt Fquamis, nè catnalium vitiotum
açuleis caperenturaut hàinis. Pilces quippequi pennu-
las Fquamarum habent, dare Faltus Fuper aquas valent,'
fignificantes videlicet,quod illiFolummodo corporiEc-
clefiæ fibi dignilfimijfiunt; qui de terrenis ad coeleftia
virtfitum pennulis eleuare le ftiuntf lüqs autéhi , nulla
ditiinitatis autà contingk, Fed Fub tegmine vitioriimgla-
ciésinterna çonftringit, nifi Feptiformis gratis Dei, cali-
dioribus eis afpiràntft^is ventisv^de vinjs ad virtutes làl-
tibus conFceriderint mentis. Taies igitur Faltus patriar-
chæ 5cprophetæfaCiebant dum virtutum pennulis ful-
ti,de'infimis.adlumma volare fblebant : ilium videli-
cet imitantes, quippftgloriath refurredtionis fuæ aFcen-
dëns in altum , déterrisad coelosmagnum Fèceratlàl-
tiim. Vnde quoniàm fimiles erantmagnis illispiFcibus,
id eft, centum, quinqùaginta tribi^ i^dé quibus 'in Ec-
clèfia Sandorum gEatus Deo Fempèr præparandüs eft
cibus, necélleeft, vtnbsadèxemplumillôtUmeandem
cum eis habcamus fîâëm, quam per myfterium nbbis
fiumerus demonftrauerit idem, qui quoniam à nobis
.poteft enuclean ^ncerius, fi.a myfterio vnius myfteriumFepareturalterius
.-idcirco ne more ciborum vnus
nobis fit in faftidio, & alius in defiderio , dignum eft,
vt centenarius, qui de his primus eft in numero, primus
etiam adfit irt myfterio. Noftis vtique, quod ex anti-
qua Fupputationé làpiëntium decies decem , faciunt
centum myfticeFcilicet fignantes, vt & impletio Deca-
logî lèntiatur in dènario , & plénitude perredionis in-
telligaturin centenario. Sciendumëft enim, quia nifi
fide integra & charitatepcrfeda, decem legalia ftudea-
mus adimplere præcepta, nequaquam adunari vale-
mus illi p erfèd* rëquiei j vbi icieûtiam Fuam non nox
n o d i , led dies indicat di§i. Sed & aliud myfterium
adhucin epdc'm numero demonftraturhominibus, vbi
pro corona yirginitatis Folet àttitularivirginibus : quo-
niam in inflexionibnsdigitorum , lege didanté magi-
ftra, eundem articulum habet in dextra, quern denarius
in finiftra. ;
, Ecce quiapiç deuotiôms}& Iraternæ charitatishume-
ro duo myftexia vobisineodem appôrtauimus numéro.*
reftatvtlècundum dodrinamvirorum Folertium, duo-
bus his addamus&tertium- Intuendum eft Fane quibuF-
UbetledoribusintentiSi quodlitera T . thau nümerisin-
titulatur trecentis : fignincat videlicet , qûod ficut no-
uælegisteftaturFacramentumTrinitasintribuSi & chantas
ngùratur in centum. Nifi enim eiuldera cKaritatis
velimus habere tenorem, de qua Fcriptum eft j Pérfeda
charitas foras mittit timorem, nequaquam in nos dile-
dionisillius poteft redundareperfedio, de'quadidum:
eft i Tknitudo legis eft dïleftio. Et qüoniam atlegorici
fenfus,quiin eodem numéro latebarit, charitati veftraç
dilediflimi iam tertfopatebànt, dignum eft , vt quiano-
uus animus nouos exigitartus j tribus addatur&quar-
tus . Notum eft enim vobisin Chriftb IeFu , qupd non
crux, led Ipecies crucis continen tur in literâ T .tau , quoniam
fi in luperiori parte adhuc ci-pars vna; Fupërcllet,
non iam forma crucis, fed integra crux effet. Vnde & in
eadem litera, per quam numerus trecento, urn, & forma
emeisoftenditur, non incongrue nobiSpugna Gedeo-
nis in figura priténdirar : in qua videlicet per gràtiam
omnipotent!* Fuper hofteslüôs meruit triumphare cum
trecëntis..Per myfterium enim crucis, & formam Trinir
tatis, fine armis pugnauit cum arrhatis| qiiando eos non
armis'lubiugauitamcenis, fed tur bis, lampadibus&la-
geriis. Notandum eftetiaiir, quod Ezechiel Prbpheta
in'eadem litera fidem expreffurus credentiu m ^ Signa
( inquir ) T . than fuper frontes virorum gementium & do-
lentium : typicè lèilicet infinuansper hocnoùælàndifi-
cationis lignum , quod ferro hoftium fortius eft crucis
Dominicæ ligniim.Per hant ergp crucem Saluatornofter
omnia volens traheread le ySi qtiis ('Ïnquit ) vult poft me
venire, tollat crucemfuam, &fequatur me : fignifitansvi-,
delicct , quod ëo veriüs vidëmür Crucem tôlière Sal-^
uatoris,quo erga prpximösnoftrbsmaiornóbisëft cha-
ritas'cbmpaflioftis. Ecce quia fprfria cehtenjarij humeri
vobis eft difeufla moraliter, tempus eft, vt quinquagena-
fiûah^merus difeutiatür îcquaiitèr: quoniam licet ille fit ;
primus. & ifterfecundus, vterque tarnen eft myfticadil- j
ciilfiojae profundus. Vnde licet iftc numerus iam -difeu-
tiendus fit allegoricè, pfius tarnen naturali fiipputatio-
ne multiplicari debet hiftoricc, quatenus dignoFci và-
leat ex interiors oculi perlpicacia , quid fibi ex natura
debeatur aufgratia. Noftisytique quiali quis partes eius
vëlit æftimare diftin dèjproculdubio ex decem confiât &
quinqUe , quoniam ficut calculatorës folertiores, optime
Iciunt decies quiUque, vel quinquies decem .l.fiunt
Vnde licet per indicia diui ni tatis occulta, in ëpdèm numero
myftëria fint mülta, nolumus tamé dëeisplura pro
paucisdicere, quibus ad praelëns paucapropluribus vi-
déhter firfficere. Cum enim tot & tam multiplices ei
fpiritalës intellige ntiæ 'fint partes. vt pro, explicandis
omnibus ,-vixhumanse fufficiantartes : ideoànobis non
ex t o t o fed ex parte allegorica iam difcutiendùs eft arte.
Sed antequàm adfummampérueniatur ipfius, partes
eiüs confiderandae funtprius, ne cum ex parte pértieni-
turad totuna , myfterium, quodalijs eft cognitum f alijs
- ........ . ~ • -« " pOlfit
Äb<5i a t
«utiwc [
DecaWi
fttfttafib i
homines
beaticudi.
polli.
ceatw.
I
gitera T.
tigai
Domini«
crucis fer-1
ro hoftili
robuftiur. i
Matth.16. j
Marc. S. J.
Qois Yen’ i
.reliât cni-j
ccm Chrim
i
Numeros
quiuquagenariui.
M
jpqtnarius
Emetul
racer.
Hxretico-
tum pbrc'
beds.
Nota hxc
^mherane
.ulelira '
fcontifîcij
le Régi j
p-ineri*
Biiliufiio
it Régie
^ignitatis
rçftantia.
Jacerfo.
}Um fit re
»um ft
pofiîteffeignotum. Noftis igitur, qüod| quinarum nu-
merum vfitus diuina facrauit, dumaëqulnquç panibus
Scduobus pifeibus quinque millia fatiauit, in quinque
fcilicetpanibuslacramenta fignificans legis, in duobus
autem pifeibus, duäsperfonasfacerdotis 6c regis, Vnde
quoniam in Facto eloquio qüôtidie vobifeum difeir
mus, quod in illa paffione Dominica, neepifeespani-
bus, neçpanisdefuere pifcibus, dignum eft, vt pro eodem
exemple in Ecclefia Pei Temper exequendo? pete-
gnumà Facerdotio, pec FaCerdotium Feparetur à fegno.
Çuiusrei exemplum facile poteft abv.iplp conditore per-
pendi, qui ad lânétificandum popuîum acregendum
rex & facerdos volebet oftendi: quando ad præparan-
dam nobis immarcefiibilem vitæ ætetnæ coronam , in
feipfofacerdotalem ac rçgiam voluit portare perfonam.
proinde multum erras, o Çhriftianenimirum hscretice,
qui more phrenetiçorum regnum & facerdotium foies
agitare phreneticèjdum duas perfonas,qui inEcclefiaDei
femperfuere fublimes, diuerlis hattefibus ab inuicem.fe-
parare non rimes. Sed nefçisfortaffe, quod antiquaediui-
uitatisolimlàncitum eft lege, nein regno R^omanprum
rex à pontifice, vel pontirex feparetur à rege: quatenus
filiis Ecclefi* in concordia eorum bene polfit oftendi ;
quod ex diuina ordinatione vnus habet teftameptum
facerdotij. & alius regni. Vnde nil obftat, fi præfata refe-
^ioPominic* pafiionis.-perquandam fimjlitudinc dua-
bushis comparetur perfonis, quoniam in myfterio re-
feétionis, quam ijdem viridebentexhibereChriftianis,
alius habet for mam pifcis,& alius panis, Non enim igno-
tum eft vobis, quod ars piftoria fit intus, & pifeatoria
■ foiis:quatenus alter alteri eo magis ftudeat i nChrifti cha-
ritate prodefle, quo ars arti lemper poteft vfuiefle. Talir
ter igitur pro diuinæ ac fratern* dileftionis amore, dpo
jjdcmviri Temper efle debent in labore , quoniam in Ec-
clefiaDei intereosficeft ordodiftinëtus, vtinhis, quæ
funt leculi, & in his qu* Dei,vnus operet ur foris, & alius
jntus.Vterque.n. quoddadiuinççharitarishabetinfigne,
dum quafi vnus in aqua, &c alius pperatur in igne: vt ucut
prp dilebtione Dei,nefan6tiSpiritus vnus aflatur vtpapis
ita pro defenfione, proximorum fquamis iuftipiae alius
muniatur,vt pilcis Vnde quoniam in lacro eloquio poteft
apertiflîmè dilci, quod in refeââonePominica nec pifeis
pani,necpanisaberatpiTc),Sciendum efiquod neccatho-
ïicæfidei, nec Chrifiian* contrarium eft legi, fi ad honorem
regni & facerdotij rex pontifici, & pontifex obediat
regi.Ifti funt enim, qui ex antiquæ diuinitatis difpenfa-
tionebifaria,infirmaméto Ecclefiæ,quafi dup magna cp-
uenereluminaria: quatenus in his, quæ luntlçculi, &in
his, quæ Dei, luminare minus notfti, &luminare maius
debeat præeffedici.Et non immerito, quod duofiiu illis
luminauibus poterunt comparari,quæ çæteris fyderibus,
magis videntur principari: quia ficut in firmamento coeli
eifdem luminaribus nulla ftellarum creaturaclarjtatevi-
detureximior,ficinfitmamentoEcclefi*,duabushisper-
fonisordine&dignitatenullappteftefièlublimior.Vnde
& fa dt um illud eius no incöngtue videtur cöuenirc,quod
Moyfes tabernaculum Domini crebtp intrate folebat
& exire: yt pro demonfirando facerdotij & regni admi-
rabili coitu, hoc in loco regnum inexitu, ÔC facerdotium
fenriatur in introitu. Dum enim vnusbene viuendiexemplum
alijs intus probet j alius vero pro dilponendis
nfirmantium caulfis foris fedet, proculdubio vnus, quafi
cum Moyle ad tabernaculum redire, alius vero cum po
foras videtur exirc : ficut ynus virtutum pennis fiirfum
eleuatur, vt columba, dum prolcctetis coeleftibus, de
irais recurrit ad lumma: lie alius pro refarrienda mun-
danædiffenfionisac difeordiæ rima, defummisTemper
defcenlurus eft adima. Vnde vtad exemplum Moyfi
vnus pro prdinadis interioribus intus ad tabernaculum
redeat, alius veropro difponendis exterioribus foris cum
eo digne fedeat, neccffe eft, vt mutuæ charitatis officio
alteralterumlieadiuuet, &inChriftivirtute confirmer, ■
vt vnus Ipiritualia intus ordinet, alius verb foris onus :
Carnafium portet. Taliter igitur inter fe paepm habere
poteft regnum & facerdotium,!! duo fii digne voluerint
JStblioth.Vet.Pat.Tom.j.
exercere fuum negocium, maximècumin EcclefiaDei
caufam hanc quotidie yaieant inuenire pro quataher- .
naculum Ecclefiæ vnus intrare, & alius digne polfit ex-
ire,
Pr^terea vero intuendu eft pobis, quod huic my fteiio
çonuiuiü illud olim bene côcordauit,in quo Maria fedit,
& Marthaminiftrauir, quoniam ficut ex verbis euangcli-
cis bene apparet; Maria malecomederet, finon Marha
mini ftrare t , S ciendum eft panique, quia pro habifi ordi-
ne,&conuenientiratione, duabusillis perfonisduæiftæ
ppflunt comparari perfonæ, quoniam in Ecclefia Dei ner
gotiuipillud haber innutriendis corporibus, Çcilluftran-
dis animabus, quod nobis olimpræfiguratum eft in Jiis
fororibus duabus.Noftis enim,quia per has duas forores,
duævitîe Tunt moraliter expreflae: quarum adhucvnain
fpe, alia yçrp inre iam nobis videtur adeiïè îdequibqs
fcilicet,vt euangelicæ veritatis gratia teftatur, vnaabtiua,
& alia CQntemplatiua vocatur.Sed vt duplex vita, dupliçi
innitatur & viae, feiendum eft, quod adiuaintitulapjr
Marthæ, & çontemplatjua M ari®, quoniam licetvna
alteri præiudicetur, altera tamen alteri ncceflariaeffe vi-
4etur, Vnde nil obftat, fihas duas forores duabusillis
perfonis digna æftimatione componam, qui in Ecclefia
P e i façerdotalçm ac regiam videntur portare perfonam;
quia dignum eft vt in difponendis ecclefiafticisrebiis aç
mundanis,eoldem exerceant mores,quos in dpmoPhari-
fæi quondam duæ iftæ expreffére forores . Sicut enim
Martha circa frequensmini Her jum fatagebatjMaria verb
fecus pedes Domini verbumjllius audirç folebat; ita pro
difppnendoecclefiafticaeac mndanæ dignitatis honore,
vnus eoyum erit in requie, & alius in labore. Sed ne aliu?
alium relinquat Toltim miniftrare, congruum eft, vt alter
alteruminChriftocharitate lemper debeat adiuuate: ne
alter pro ^tero euangelicum illud Deo inaniter clamet?
, Pic ergo il% vtmeadiuttet. Quaujs enim in eis dona coeleftia
non funtæqualia, congruum tamen eft, vt alter alçerifua
feminet carnalia, vt jinetere polfit ipfius Ipiritualia,
Vnde vt ad eundçm modum hpmoabhomine, ^Cpacs
relçpeturà parte, quo requies Mari® minifterio quondam
reuelata eft Marthæ,dignum eft vtin currendaregi®
ac faccrdotalis iuftiti® via, alius Martha, & alter alter!
fit Maria,
Ecce rationi huic&illa epnuenire videtur pratio, in
qua legalis facrificij dpplex nobis demonftratur oblar
tio, vbi Moyfes populoîlraëlobleruationeminueniens
facram ? Offer at (jnquit_) agnatnde gregibus, feue capratn,
§i autem non potent offerrepecus^çr q, veræ inuocenti^inte^
grûDeo immolare valeat déçus, !altem pro emendatjone
corporum, & expjatione animarum, offer at duos turtures,
autduospullps çolumbarum. Quoniam ergo in perfona R.or
mani p o nt ifi cis ac régis, propofita lunt-nobis hæc diuërla
faciificia legis, dignum e ft, vt pro illuftrandisfidelium
animabus, ea, quæ primo propofuimus, primum etiam
foluamus. Vt enim in his duopps viris pietas copiofaôC
virtus fit magna, legalis huius facrificij capra figuratur&
agna:quoniamficutnou*legisgrariateftatur,peragnam
ad iua, per capram vero coiitemplatiua vita fignatur,
Vnde nonincongruumeft,quod qualitas hæc vtriulque
vitçviro huic cpmparatur vtrique,quia fub eiufdemagnç
vel capr® legalis fignificatione, pro Ecclefia Dei vnus
lemper erip inopere,&aliusin contemplatione, Verum
quia per Agnam vit* adiuæinnocentis fignatur, Regali
perfonæ non incongrue çumparatur: fi tamen in corde
lùo inuoccntiam illam habeat pc?gratiam Dei , de qua
feriptumeft? Perambulaui in ïnnocentïa yrdis mei. Nifi enim
pro dîuerlis erratibus cor fuum fie inceffanter affligat,
vtin innocentia cordis fui Deo laudabiliter viuat,nequaquam
in ëo prophetica ilia implebitur fententia in qua
dicitur, Non priuabit bonis eostqui ambulant in innocentia. Si
autem corda malorum materiali gladiodiuinisfubiuga-
uçrit legibus non iam çapram, led agnam offerre vidçtür
de gregibus, fignificans videlicet, quod inter d uas fortes,
ôc duas vitas eleâoruiP aëtiua vita multorum eft, ôc con-
templatiua paucorum.
Jgitur quia legali agn® perfona regalis nunccft comfi
j
inter fç i
pace firma
loUigen- j
J ur‘
f.ucA.10: J-
Maria &
Martha J.
forores ry-
3 faccr
dqtis &
Vita a*
läaöfa &
contem-
platiua.
Agna fie
capra quid
figmfica, j
Pfalm. 83.J
Adliuavita
plurium, j
:otempIa* I
tiua pau- !
orum cft a
parata