Simili* eft
$ aphorift
«ffe*
V 2 S. P. N. <lMaxime Confejf.
nerationis earum caufamindagatur, & eaqaae illisfunt
confentanea.* Adhaec etiam qusenam lie de ij fdem proui-
dentia & iudicium.
•ioöi'-Sedenimmcontemplando Deomens occupa-
ta, de eius effenda primum rationes inquiric flagrans de-
liderio \ nihil tarnen inde folatij inuehit. Nee enim vlla
vfquameffinria;gënitatantumaffequipoteft. Veramex^ w . w
iliis qu£ Deum fequuntur,foïatium percepit,qualiafont:; habendi cupiditatem ,'ficutille qui t proximum amare
aetexnitas,immehfitas,infinitudo,bonitas, lapientia, vis confoeuitproptermunera: autproptervoluptates, velut
rerum opifex& prouida&iudex: haxomnino fiolum de | ille qui ventrem c o l i t ,e a quae fob ventre funt. Iam pri-
ipfo cognofci queunt. Nam vel ipfa immenfitas quo- ma caula laudabiliseft,fecundamedia,reliquae omnes af-
dammodo pe.rdpiturainiino infcitiacircatantam remfibi fe dibus vitiataefont. ,
9*. Propter hafeequinque caufas, homines mutuo a-
mord fe profequuntui;,aut4 audabiliter aut illaudabiliter;
videlicet aut propter Deiim, ficutvirtute praeditus omnes,
& virtute pneditumis qui nondum virtuofus eft dili-
git; aut dudu naturae , veluti parentes amare (blent foos
liberos & contra j aut propter inancmgloriajn, vtille qui
gloria afticitur, glorincantem; aut propter auaritiamSc
tiifUOsJie
id eft, externa
ali-
qua ratio.
confcioj&îongefuprafepofitam agnofeente, vtGrego-
gorius & Dionyfius Theologidociierunt.
EIVSDEM DE CHARITATE CÉNTV-
riafecunda. '
/ ”\ Viverc arque adeè germanèDeumdiligit, ille o-,
rnntno ( •{• indefinenter atque lnditiulse j orat, &
qui indiuulsc orat, ille germane quoqueDcum diligit.
Cæterum ille ûequaquam indiuulsè orat, quirei alicuius
mundanae amori animum habet affixum. Itaque ille
Deum non am a tquialicuirerum terreuarummentem
habet alligatam.
2. Animus reialicuifenfibili cundanterinhærens, o-*
mnino erga illamaffedus eft aliquo modoi velut per co-
cupifcentiam, aut triftifiam, aut iracundiam,àur præteri-
tarum iniuriar um reminifeen tiam. Et nifirem illam contemplent,
ab illo affedu nunquam liberari poterit.
3 Quicunque affedus mentemvincunt,eademrebus 1
materialibus alligant, & à Deo legregatatn his ipfis vaca-1
refaciunt. VerumfiDeicharitaspraeualùerit, foluitillam
à vinculis, perfoadens non tantum res fenfibiles, ve-
rume tiam hanç vitam temp oraneam con tern nere. '
4. Præceptorum opus eft, rerum cogitationesnudas
facete:cognkionis autem&contemplationis,nulli materia:
& form* mentem obnoxiam adornare. Ex hoc deinde
pfouenit t iudefcfla (&indelinens orandi fedulitas.
5. Nonfufficit *efficax aliqua ratio aut difciplina ad;
mentem perfedeliberandam ab affedibus, vtpoftît fine
vlla diftradionevacare diftradionibus, nifi etiam di-
uet.fie ei accédant fpirituales contemplationes. Externa
enim difciplina ab intemperantia (altem & odio men-1
tem libérât. Hæ verbôc ab obliuione& ignorantiai- i
plâmlegregànt : atque ita poteri t,vt par eft, vacare pre-1
cationibus.
b.Puræ precàtionis duæ lîint fommæ conditiones,
quarum altera adionib us, altera (peculado ni intends
(oletcöridngëre. Et ilia quidem ex timoré Dei ôc Ipe bona
ani’mæinnafeitur-, hæc verb ex diuino ambre&fum*
mapuritate. Prioris autem modi lignum hoc eft, vide-'
licet mentem ab omnibus mundanis cogitationibus ab-
dudam colligendo , &non fecus acfiipfe Deus præfto
eilet, vtlànèeft, orationesfacere fine vlla diftradione &
inturbatione. Alteriusyerô, vtinipfo orationisimpetu
ipfa mens àdiuino & immenfo lu mine rapiatur, adeöy t
neque fe iplà,neque aliud omnino quippiam lentiat,nifi
folum ilium,qui iniplà per lànâam charit ate m earn illu-
minationem operetur. Et t une fi circa rationes Deo pe-
culiarës tno,ueatur, puras ôcperfedlas ab ipfo illuftrado-
nesaccipit.
7; Quam rem alibis amat, eandem etiam omnibus
modis ampledtitur , ôc omniaquseilli ergaillamimpediment
© fuhr,- aùt obftaculo, contemnit, ne adamata pri-
uetur : ita qui Deum diligit , pur* precàtionis curam ha-
bet,d£ omnem aftedlumilli ergo hoc obftantem ex Icipfo
eiedumabijcit.
10. Si quofpiàm diligis, quofpiam vero neque odio
prolequerisj rurfus alios diligis, ièdjnedioçriter, alios
autem vehementer diligis, exipfâ charitatisinæqualita-
te, feias te longe lacéque abelTc àperfeda charitatè, iu-
bente omnes homines ex aequo amare.
" :ii. Déclina a malo, &fac bonum, h o c eft, expugna inimi-
cos,vt affeftus irriminuas. Deinde verè Ibbriüs efto, ne
augeantur. Et iterum pugna, vt pares tibi virtutes, ac deinde
fobriè agas, vt eafaem eonferues, & h*c eft ratio pa-
randi&conleruandi.
12. Quipei permiflu nos tentant,illiaut animæ concu-
pifeentiam acce dunt ,aut iracundiam conturbant,aut ra-
tionem obtenebrant, aut corpus doloribus obruunt,aut
rescorporalesdifcerpunt. %
13. Aut dæraones per fe & lua (ponte tentationibus
nosadoriuntur , aut homines Deum non metuentesad-
ùerfus nos armant, Pcrfeipfos quidem,quando ab ho mi- ,
nura conuerfatione feiundi lolitariam vitam agimus,
quemadmodum Dominum in deferto : per homines autem
, quando cum hominibus conuerlàmur, quemadmodum
Dominum per Pharil*os. At nos ad t figuram
noftram relpiciences , ex vtraque parte illos depelle-
tnus.
14. Quando mens in charitatèDei proficere iheipit,
tune quoquedæmon blafphemiæ illam ten tare incipit,
eafquëilli cogitationes fi^geriti quales nullus hominum
vnquam,led folus illarum artifex diabolus inuenic. Hoc
autem facit, homini pio ôc Deum amanti inuidens, vt
in defperationem prolapfus, veluti qui taliacogitauerit,
nonamplius confueta precatione audeat ad Deum fub-
uolare. Nihil vero indc chemon fceleratiflimus vtjlita-
tis capit ad fcopum proprium , fed nos longe firmiores
hac ratio ne reddit. Oppugnantibus enim dæmonibus
répugnantes, probatiores, & in charitatè obtinenda velut
germani Chriftiani vehementioreSinuenimur. Gla-
dius vero eius in cor eius intret ', Ôc ardus eius conteran-
cur. 15 Animas feraet rebus vifibilibus applicans, iuxta
naturam res humanas fenfuum du£tu & adminiculo in-
telligit. Iam neque an imus malus eft, neque iuxta naturam
res intelligere,neque res ipfe^ieque fenfus. Hæc o-r
mniafimt Dei opera. Quidigitur malum eft î nimium
afFeâusintelligenti*qu* eft fecund um naturam,qui ne-
quaquani poteft efie in vfu intelligenti* ,fi mens attenté
vigilauerit.
i<S. Affeâuse ft motus animipræter naturam, aut ad,
amôrem finc ratione, aut ad bdiurn fine iudiciô, fiue alicuius
reijliue propter remaliquamfenfibilemj verbigra-
tiavad amorem, aut ciborum temerèappetitorum , aut
mulieris, autopum, aut glori* flux*, autalterius cuiuf-
piam rerum fenlïbilium, aut propter hæc. Ad odium vero,
videlicet, aut cuiufpiam rei prædiékarum, vtdiâum
eft fi ne iudicio,aut erga aliqueni propter hæc.
17. Rurfus malitia,iudiciumfalfum eft fenfiium,quam
rerum abufus feqüitur.y idelieçt fuper mulieris concubi-
tu redum iudicium eft;, procreandorum liberorum feot
Heft,
'C h i if tu j D
8. Qui omniumaffeduum matrem philautiam , hoc : pus.Itaquequioculqsadvoluptatemdeflexerit,iniudieft,
amorem fui abijcit,aut difficulter Ôc reliquos Deo ad-
cando errat ôc deceptus eft,quod non bonum fuit,vt bonum
iuuante deponit, nempe iracundiam,dplorem, præteri-
tarum iniuriarum reminifeentiam, Stidgenus reliquos.
Porro qui éprimo vincitur, à fecundo euam nolens vul-
neratur. Eft autem philautia aftedus, quo aliquis erga
p roprium co rpus afficitur. __________ '
exiftimans. Quare talis rem cum muliere habens,ea,
abutitur- Ad hune modiim de alijs quöque rebus ôc fern-'
fibus iudicandum eft.
18, Quando mentemtuam dæmonesa teroperantia
deiedam , fcortationis ôc immunditiæ cogitationibus
[“ ~ ' Centurta I L I eircumdederintjtunclacrÿmabundus die ad Dominum
M
Eiettutn nie'ctramdeden
fälaajjeiris. , .
jp. (Grauisfcortationis daemon eft* Sc vehementer
eosinfeftat , qui contra affedus gnauirerpugnant, ma- j
xime vero in vidusrationis negligentia &mulierum con-
uerfetionibus/ iEtenim fraudulcnter irrepens volupta-;
tis illecebris de cipit animum, ac edeinceps memoris fe-;
euri&incauti fe inifinuat Sc corpus cupiditate inflam-
mans, Sc varias formas animo exhibens , ad peecandi
propofitum eundem pelliciendo-irritat. Has finolueris
in animo tuo multum morari, ad ieiunium, laborem ,Sc
vigilias te confëras necefle eft, neque non honeftam
ip'. Quandö dielt Dominus: Ègö
vnjtatem eflentiæ fignificat.'.Quahdo verorurfumdicit:
Egompatreftim,&pater in wc^indiuifibilcmperfonarum
cómunionemindicat.Itaque Tritheitæ qui filium ipatre
fegregant » fn anceps labuntur 'præcipitium, Autenim |
coæternuin patri filium affirmantes, fegregantes vero
-illumabeodém, coguntur dicere è pâtre noneffén^tu m a
atque adepcpadiguntur, vtdicantttesefibDeos,:ÖCtna|
-principia, Aut fi dixerinrç patrë elfe natum, cæterum fegregantes
ilium, coguntur dicere filium patri non effi
-coæternum,atqî ita omnium temporum Dominum faci-:
unt temporaneum. Nam vnus Deus nobis colendus &
|J fernandus eft, & tres perfonæconfitcndæ, iuxta dodri
mentis tranquiUitatem federis oportet, t indefiuenterj
precando. !
2©. Animamnoftram quærentes, cogitationibus^af-;
fedumfuggerentibuseandem quærunt, vtâp(amiaüt>in'
peccati cogitationem , aut in adum inijciant. Itaqile
quando mentem iiiuenerintfuggeftas cogitationes noix
fufcipientemautïefpuenrem ,'tunc püdore affidentur,
ôc confond,entur. Cæterum, quando eandemfpirituali
contemplationiintentam.&.vacantemoffenderintjtunc
illico pudore fuffufîauertunt fefe t in ifo'garh proripien-
,tes. ^ •
ji. Diaconifeuminiftrkatiohém fuftinet, quiadfa-
cra ccrtamina mentem perungens »cogitationes quoque
affedibus plenasab illa abigit : Senioris autem ;- qui rerum
.exiftenrium cognitionem illuftrans, falfam co-
-gnicionemabolet. PorroEpifcopiqui fando vnguento,
id ëft, cognitione adorandæ & land* Xrinitatis, alios
• perfide»
22. Infirmireddunturdæmones, quando præccpto-
rum obferuationeaffcdusqui in nobis fimt imminuunturmereunt
magniillius Grtgorij , & vnamquamque peculiari
proptietate .Etenim diuiditur, fed indiuifibiliter,vt idem
inquit:copulatur quoque^ verum diuifibiliter.Atque ob
hoc ipfum valde mira&mufitata eft tumdiuifio tumv-
niras. Quid enim elfet admiratione dignum, fi quemadmodum
homo-hominivnitur&legregatur,fie etiam parti
ifiliüs,& rtihilampliiis, ‘ ,
•^16. Qui fummum charitatis gradum perfedeconfe-
qüutus ëft,aciamab omnibus affedibus viuit libéré, ille
nullum diferimen nouit hominis alieni autproprij , aut
alien* ôc propri*,fidi atque infidi, aut ferui aut liberi, aut
omnino maris &fceminæ: fed iam affeduum tytannide
multofadusfuperior, acin vnicam hornirtum naturarrt
intentis oculis'refpiciens, omnes æqualiter contempla-
tur&erga omnes ex æquo affedus eft. Neque enim in
ipfo eft aut Græcusaut Iudæus, aut mas, aut foemina, ne-
que feruüs j neque liber, fed omnia & in omnibus Chri-
ftus.
■ 31. ■ ËxaffcdibuSanimætfubiedis, aut innatisocea-
fiones accipiunc dæmones ÔC excitantes illam,adigunt,vt
vero^quando prôrfus per affeduu carentiam perueniat àd.peccandi confenfiimiEandem fie(ti1
obkurantur, ampliushaudquaquaminuenienreseaper perducuntinpeccatumânimi^&hoc.per£^o ïfi’amde-
quçin anima inueniebantur,quorumq; fubfidio eandem :inde captiuam in opus oU£Cjücrapiunt, Quo perpetrato,
oppugnabant.Et hoc elfe po(fit,quoddidum eft:
buntur&peribuntafacietua. uOcedit. Manetverofoluminanimoidpium peccati, de
23. Nonnulli homines {«opter humar*üm metumab quo,%quitj:Doininus: 'jÿtàdo vident»tbmitwttQnèm dtaffedibustempérant:
alij vëtoprPptervanamgloriani, \!folationüjlanteniin:locofan{to,iiuilegit,intelligatquodlocusfan--
alijproptercohtinentiam,alij deniqùediuinoiudieioli- mus, &ternplumDeimemhotninisexiftit,inquad&monesperço-
berantur ab affedibus. I gitationesaffettibusplenasanima defolata,peccatiidolumerïgunt,
24. Omnes fermonésDomini hæc quatuor complë- -Quod autem hæc quoque certa hiftoriacontigefunt, nénam
t
toyirpuf. I
j i m i l i s e f t
rpiiorifin?
primus
,entutià '
rim*. -
duntur; præcepta^odrinas, minas,& promiffiones. Et
omnem duram difeiplinam proptèrhæcfufferimus i, cu-
iufmodicftieiunium, vigiliæ, humifomnumeapere,la-
böres , dolores inminifterijs, contumelias, ignominias,
duras tradationes, mortem ôc fimfiia'. Etenim propter'fer-
moneslabiorum inquit i 11 tt^ego conferuaui pias duras.
15. Temperantiæ merces eft affeduum carenria, fidei
Vero cognitio. Et affeduum catemiadifcretionem procreatie
cognitiô châritatem erga Deum.
z6. Pradicam mens redeexercensin prüdentiaprofi-
eit,ac theoricam in cognitione. Illius enim partesfunt,in
virtutis ôc vitiorum difefetionem hominem certantem
perducere: huius vero in rationes de rebus incorporels
ôc cptporeis patfîcipem deducere. Verum Theologicæ
grati* munus turn demum alfequitur aliquis, quando
per hæc omnia prædida charitatis alis penetrauerit,atque
in Deo exiftens rationem de Deo > Spiritus fendi admi-
niculo, quantum human* mentipombiléeft, contem-
platusfoefit, ’
2 - 7 • Theôlogiæpperamdaturus, ne diuihitatis rationes
exquiras, neque enim human* menti funt peruefti-
gabiles, fed neque alteri us cùiufpiam rei poft Dëum : fed
potius caufas ôc rationes illi adhærefcentes , quoad fieri
poterit,confidera,nempe ipfiusæcernitatisjimmenfitatis,
infinitatis, bonitatifque Ôc fapientiæ, & potenriæprdcre-
andi, prduidendi & iudicandi res creatas. Siqufdemhic
magnus inter homines eft Theologus, qui h arum rerum
rationes, vel aliqubufque ëxqüifitàs inuenerit.
Potens iljle vit eft,qui operibus cognitionem copu-
lat,illis enimtollit concupifcerttiam, & iracundiam cïéu-
rat, hac vero menteitt à terrenis rebus eleuat ôc ad Deum
peregrinancur.
Eibüotb.Vet.Vat.Tom.j
mocerteexhisquibusîofephiferipta leda funt, vt opi-
nor, dubitauit ; verumaliqui diçunt, hæc quoque Anti-
chrifti temporibus fotura elle,
3 2. Tria funt,per quæ ad res honeftas excitamur: natu-
raliafemîna,fandæ viitûtes,&bonum propöfitum. Na-'
ruralibus quidem feminibus,vt,fi quæcunq ; voluerimus,
vtfàciànt hobis homines pariter Ôc nosillis faciamus:vcl,
quarido viderimus aliquem in neceffitate aut anguftia
cbnftitütum,naturaliter ëius m jfereamur, Saudis autem
virtutibus, vid.eli.cet quando ad honeftam rem ôc adio-
nemmoùemur, &ftatim ad id efficiendum (ubfidium
quoddam nobis cooperansinueninius, arque ita ea in ré
profperiim focceflum accipimus.. Porro bono prop ofi to
itamoüemur, quando bontim à malo difcerncritës, id
quod bonum eft eligimus.
■ 33. Rurfus tria font, quibus ad mala facienda mo-
üemur&impellimur, nimirumaffedus, dæmones, ôc
màlum propofitum. Affedibus hoç padô ad mala rapi-
mur, nèmpe quando præter ratjonem reialicufosdefi-
deriotenemur, videlicet but cib j vitra quam tempus aut
neceffitas exigit, aut mulieris præter fcopum procrean-
di liberos, aut etiam iliegitirùe : & rurfus, irafeente's
aut triftaiites præter modum, fcilicet aduerfus éum, à
quo aut contumeliaautiniuriaafFedifumus. At dæmones
quotiesnoftri curam non habemus, ipfi obferuata
opportunftate ex improuifo in nos magna cum vehe-
mentîairrUunt, excitantesin hobis prædidos iam affedus
, ôc fimiles. Porrô màlum propofitum, videlicet,
cum quod bonumèftboghofcentes, maltim tarnen eli-
gimus.
34. Premia laborum virtutis font, affeduum çarçn*
tia & cpguitio. Hæ e.nim.caufæ font, quibus nobis Con-
- Gg 3 igL ciliatur
t