S:Maximi Cdnfejfor
*eruansconfilioruradifferençiam,quanpfoiUovno& .
dem con filio coniunéla func, fi quidcm eft coniun£tio fine
confuftone, cumquibus confilijs'diuifio perfonarum
confultantium fimul ipedatur.
S. M AXIMI EX E O D E M
T R A C T A T V C A P . L I . Q V O D PA-
très qui dixeruiu in Chrifto duas voluntaries,
leges naturales fignificarunt, non
ias yvâi/.Afyià eft,fenteri-
Ecum nemo corrigat eum lermonem ,qui
prohibet dlcere,duas voluntaes yvop.iK.it,
id eft,ex fenteritia:qUia videat fere omnes
magiftros ttobiles diccre duas voluntates',
neque ttirftfsidcirco advnamvoluntaiem,
vt fentit Seuerus, merttem piam trasfcrat.ne faciat malum
malo luccedere, id eft, confufionem diuifioni.non enim
Qaantita- dixerunt diuini Patres quantitatem voluntatum exfen-
twT vocat tentia in Chrifto , fed voluntatum naturaliümrede vo-
numcrumlcantes voluntates leges &rationes naturales , aclccun-
jnumeriis i dum fubftantiam eorum , qux in vhum copulata funt.
enim eft | confiderantes enim motum naturalem carnis anima in-
tisddire- telligenteanimats, non autem motum mentisalicuius
hominis ad voluntatem elediuam pertinentem, haben-
tem appetitum;ipfam vim naturalem appetentix rei natu-
raliter raotam, & informatam a Verbo adabfolutionem
difpefationis in myfterio incarnationis,fapienter appella-
ueruntvoluntatem, fine qua non po teft efle natura hu-
mana.voluntas enim naturalis eft vis appetedi eius, quod
eft fecundum-naturam, & eas omnes proprietates,qux fe-
cundum fubftantiam inlunt naturx, conferuandi,lecun-
d um quam lemper infitum natura eft ei, quipoteft natura
velle, vt ci fit natura ingeneratum velle.non eft auteidem,
natura i ngeneratum efle velle, 8c yelle,ficut non eft idem,
-natura ingeneranimefleloqui, 8C loqui. qui enim potell:
loqui,femperaptusnatus eftadloquendum, fednonlo-
q incur fern per.-quia illud eft cum fubftantia connexum ra-
tione naturx*, hoc autem.cum confilio, informatumfen-
Natu-
raliter mo-
cam & in-
formatam
à verbo, id
éftjiècun-
dum nan
ram carnis
meremore
j
ccm&efu-
rie, D eo I
idem per- j
miccente
bo alioqui' tentia loquentis. Quare naturae quidem eft,femperinge-
ipaiibili i neratüm efle ei.loqui; perfonae vero eft aliqub modo lo-
T“ !t?* I qui; ficut nature infitum efle velle,& velle. Quod fi natumodo°
hoe ra *ndcum efle velle, 8c velle, non eft idem: illud enim, vt
fcii.YCiiiio dixi,fubftahtiaeeft,hoc autem confilij volentis.habuit igitur
verbum incarnatum tanquam homo natura infitum
velle jVtäptus natus eflet ad Volendüm, diuina ipfius vo-
1 uncat e motus, & informatus. velle enim illi9, ait magnus
Gregorius, nulla re'contrariumeratDeo,vtpotetotum
deifieamm. quod fi deificatum eft, coniunftione naturae-
deificantis deificatum eft. deificans autem, & deificatum
duo omninofirnti&.non vnum, & natura idem.fiquidem
deificans, 8c deificatum ex i js funt, quae ad aliquid refe-
runtur. quae autem funt ad aliquid, 'omnino natura eis
conuenit vtfe inferant reciproce; & vt alterum cumalte-
ro cogitetur. rgiturtanquam natutapttus, eriam metum
mortis fecundum carnem cum reliquis paflionibus naturae
humanx voluifle fignificatur Saluator tanquam homo,
vt oftenderet incarnationem ab omnifi£tionefolu-
tam : & vt natuiftm noftram a paflionibus eius propter
peccatum damnatis liberatet. rurfus appetitum oftendit
peccatumcarneinterimens, vt quod natura eft ortum,
tanquam homo in fe ipfo faluum demonftraret, 8c arcanum,
ac magnum confilium Patris, tanquam Deus,cor-
porec completum eile innuere. ( non enim vtpateretur,
led prxeipue vt faluaret, fadtus eft homo ) ob hanc cau-
lam dixit, Pater,fi poffibile eft, tranfeat & me caliX ifte; ve-
rumtamennonmea;fedtua fiat voluntas, demonftrans
fimul per metum mortis, humanx voluntatis appetitum
! in illa.diuinx voluntatis coinfitione fecundum conne-
1xionemrationis naturx humanx,cum modo ceconomix ' formatam 8c fa&am. Siquidem incarnatio eft exprelfy
miamap- j demonftratio naturx & ceconomix, id eft, rationisnatx.
turalis eorum , qux vnita lunt, 8c modi vnius fecundum-
hypoftafim. ratio naturx humanx probata fuit j modus
vnionisnaturarum,nouusfine mutatione,&confufione j
exdtic. cum itaque dixit, Pacer, fipoflibile eft, tranfeat à
me calix ifte; verum tamen non mca, fed tua fiat voluntas,
non precabatut,vt idem fecundum idem non fieret,&fic-
ret,quod quidem abfurdum eft.fiquidem natura,filij voluntas
Patris eft. habebat igiturhic ’voluntatem.natura-
lem,tanquam homo, Saluatornofter, diuinavoluntate
formatam, non contrariam. nihil enim naturale aduerla-
tum Deo eft penitus. quoniam neque voluntas ex lenten-
tia,in qua cernitur diftindtio perfonx, contraria efle pqf-
let, liquidem effet fecundumnaturam. quia audioreflet
caufa culpx, 8c querelx,qui fepiflèt fibi,quod cum natura
pugnaret.
Quomodo autertî' fadlus fuit vere homo verbum in-
carnatum; fieo caruit , quod potiflxmumnatutam tanquam
rationalem fignat ? quod enim priuatum eft motu
appetitus, omnisetiam faculratis vitalis expers erit;quod
autem non habetex natura vim vitalem, fane quidem nec
vllam quameunque animam habet, fine qua-neque vn-
quam efle poteft. igitur, fola formatione carnis fidlam oe-
conomiam, id eft » incarnationem oftendit. & non potius
cam oeconomiam natura càrnis anima intelligente, & ratiocinante
animatx ;fccundum hypoftafim incarnatum
verbum impleuit ; non habens, vt Seuerus opinatur,tanquam
homo naturalem voluntatem. Si enim tanquam
homonatûrali voluntate veredcficiebatur, non fuit fa-
dlushomo vére perfedlus,quod fi non fuit vere perfedtus
homofadlus, nec omnino fuithomo. Quxenimeftef-
fentia naturx imperfe(ftx,cpius nequeratio eft?
Propofitum igicur Seuero fuit, & omnibus Seuerianis,
naturam aflumptam fecundum vnionem admirabilem
eijeereper aliquemdefedlum naturalem , Scconfirmare
fidtionem Manichxi fçeleftam , arque Apolinàrij confufionem,
8c Euchychis ovyviaîa<riv, ( id eft, mutationeml
humanx natùrxin diuinam.). memini enimcumCretæ
eflem , 8c quidam falfi Epifcopi fedlx Seueri aduerfus
me contenderenc, audiui dicere, idcirconondicerelê
inChriftoduasoperationes, vtinromo Leonis fancitum
eft,quiaexeofequeretur , duas voluntates efle^, ôcinde
rurfus neceflàrio dux perfonx inducèrerïtur^ immonec
vnam rurfus fimplicem operationem Ipedlari polfé ; fed
vnamvoluntatem, inquiunt, &omnemdiuinamatque
humànam Operationen! ex vno 8c ,codem Deiverbo in-
carnato prodire, dicimus. In quos ilia pars Prophetiæmi-
ferabiliter iaci potent, ô b fugiteab Aquilone,in Sion (al-
uamini, qui habitatis filia Babylonis. Aquilo vere eft
mens Seueti, ladt a forma caliginola., & priuara diuini lu-
minisvfu.&exercitatione. filia Babylonis, doiftrinain-
fufa , falforura dogmatumex peflimo habitu compara-
togenetata, in qua habitant, quilumencognitionisre-
pudiarunt&inSion,inEcclefia , inquam, voluntfalui
fieri ad earn redeuntes, fimul enim contra diuinitatem,
& contra incarnationem dilputatio Seueri agitata cer-
tat-fi enim , vtfentit, ipfas operationes naturx confe-
quunturvoluntates, ficutcaufas effedlus caiifarum, vo-
luntates autem infetunt fe eu m perfonas , ficut caufx inférant
effedta ( vt non dicam% qux horum probatio ) cum
omnietiamperfona, opinioneeius, inferetur voluntas;
8c cum hac voluntate omnino inferetur operatio con-
grnens. ratio enim eorum, qux funt ad aliquid, cumha-
beathabitudinem eorum, quæintcrle referuntür, inlèpa-
rabilem,æqualem facit, vt confequenseft,relatorum rcci-
procationem.
Quiaigitui quoddiciturfimpliciter, multa fignificat,
fi fini voluntates naturales , qux reciproce cum perlbnis
inferuntur, beata v ni tas, naturx diuinx, Audlore Seuero,
eric etiam Trinitas naturarum. Sin vero fint voluntates
gnomiex, rdeft, ex fententia ; diflentietomninoàfe non.
confentiens voluntatibus ;■ tanquam Trinitas perfona-
rum, qux neceflàrio ( liquidem vna eft voluntas Trinitatis
) vnius perfonx diiiinitastrinominiserat. Ac rurfus,
fi audlore Seuero , operationem neceflàrio fequiturvo-
i luntaSjCum voluntate auteminferturperfona,neceflàrio
_ * fublata
I É
u m
4uiU'V|.
{ecundm
;ypofta.
Cm cum
mboDjj.'
 | i !
_'•e vident
51*
oedicifft ’
Voluntî«
fincadio»' J
£tione fi*
lificat'
yßluDt®'
, r. i natif "]
raient) &
volunu-
tenicxl^0-1
tentia*
Opyfiula.
fublata operatione, firnul fublata erit voluntas, quxeam
leqûitur,&.perlbnaite, qux cum hac infertur. Sin/ublata
operatione tollitur voluntas;&fublata voluntate toilitur
perfona,erit Ghriftus fine perfona, opinione Seaeri, quia
voluntas fublata èftjlublata operatione, & fublata fimul
perfona, qux cum voluntate inferebatur.
iRcciproca
lio propo-
îionisSe-
Êcricftquç
(ernicur ir
lis propô-
fiiionibus:
himope^
rationein-
fcrtur voluntas;
&
eum volun.
Et rurfus, fi lecundum Seuerum, ipfas operationes fe-
quuntur voluntates, cum voluntatibus autem inferuntur
perfonx, & ex vno éodemque verbo Deiincarnato o-
runem diuinam , & humanam operationem proficifci
ait, etiamorftnisvoluntas, vtipfefentit, fcilicet diuina,-
&humana, vtpote fequehsoperationes, cumtptidem
pérlonis, qu£ cum ilia oinni Voluntate diuina& huma-
na inferuntur, ex vno eo dem que verbo Deiincarnato o-
mnino fimul proferetur, quod nemo Contradicét; Sub-
latisigituroperationibusnaturalibus , eritChriftus,. vt
opinatur Seuerus, fine fubftantia J &fublata;vnaopera-
tione naturaü, erit rurfus äßoiKoi, id eft, fine voluntate,
&fine'hypoftafi. &cum omni vfu dininx , 8c humanx
operatioflis erit multiuolus, 8c multiplex perfona. vel,
vt magis proprie dicam, erit infinrtiuoius, & infinitx per*
fopx. Qni enim dixit omnem operationem, quantitatem
Jtôt®*. innumerabilem.fignificauit, igitur fecundum reciproca-
tionempropofitionis Seueri excidit ei ratio TheologiX,
ideft, fcienrixdeDeo: liquidem introducit multitudi-
nem Deorum cum Ario ; 8c toliit Deum cùmSabellio ; 8c
facit cum gen tilibus naturam diuinitatis fecum pugnan-
Item lecundum propofitionem Seueri ratio cêcottô*
mix fi. incarnationisj adulterina eft faâa,quia profitetur
Chtiftum fine lubftantia , fine voluntate, fine perfona; ôc
rurfus eùndem infinitiuolum. 8c infinitas perlonas, quo
quid eflèpoteft magis impium.
■ pcrfoJ Videte, quo piæcipiret régula Seueri eos, qui ei Crè-
bj&tar- bunt, huiufinodi eft omnis dodlriria,qux non fundatur-
fus rcciprol yeritate,imnaohiii fundamento. Age,bone vir,cum vnam
j Çhrifti voluntatem dicis , quomodo , &qualem hanc;
l ^ , j dieis.? fi enim tanquam Chrifti naturalem, alienafti eum
[elatotum I natlua^Patre, & Marie , cum neutto eorum lubftantiâ
lum volun copulatum. Chriftus enim-neuter eorum eft tiàtura. &
late infer, quômodo; filioçdicis,periculumeflugies ponendimul-
lur opera- tos Déo î fin voluntatem ex lenten tia dicis, folam perfo*
lerfona101 nam e‘ us fîgnabit. quod enim fententix eft , perlpnâm
polunns, [fiftinguit; 8c âpparebit plane, teautftore, eflèalterius
ftram cum,Dep diflenfionem. in nulla enim alia ré ma*
lum conliftir, nili folum in noftrx voluntatis ex lèntentia
diflèhfione cüdiuina voluhtate, cum qua volütate nóftra j
diffentiente,& aduerfante,fimul infermr quan tiras,& n u-
merüsi qui quantitatem declarat, & oftendit npftrx voluntatis
ekfenténtiapugnam cum#eö.
Vnum igitur propofitum eft N eftorio&Seuerö , lm
pieféntire',. tametfi modus diflèrt. ille enim dum fugit
propter confufionem vnionem fecundum hypoftafim,
differeritiam fecundum fubftantiam, facit diüifiöiiem
perfonarum j hie verö proptet diuifiotiem perlohärum.
quam fugit, dufn hoh dicit diflerentiatn fecundum lub-
ftanriam,vnionèm fecttndura hypoftafim Facit naturalem
confufionem j cum oportêret hequè confufionem in
Chrifto, heque diuifionem confiteri, led vnionem diffe-
tëntium lècundiim fubftaritiam, 8c diflerëntiam vnito
rum fecundum hypoftafim,vt ratio fubftanriarüm,&mó-
düs Vniotiis piè prxdicaretur, a quibuS ambodiuulfi,Ne-
ftorius quidem vhiohem qualitatum ad voliintatem ex
fententia pert-inetiun) fanxit;Seuerus verb poft vnionem.
diflerentiam naturälium folum ; fic ambo a veritate return,
ideft,naturarum excideruntmyfterium cormmpe.ntes.
Neftoriusquidem per diuifionem,Seuerusverpper
confufionem»
S. MAXI MI EPIS
T O L A AD GEORG1VM
P R E S B Y T E R V M E T A B B A T EM ,
qui per Ëpiftolam de myfteriö Chrifti
interrogauerat.
Viaméhti tux pennas adcbhtempiandum;
diui.no defiderio addidifti,& rationem ftu-
dio excitafti, 8c a rebitscaducis , Paterïtl
Deö honoratè,abftraxifti,infatiabilifan€la-
rum fcripturarum ledióne 8c earüm curä
nunqiiamdéfefla, 8cättenta,fi quisalius, teheris.nelcit
enim afferrefatiëtatem,quodfüpralènfurii eli;nec vlla.m
quantulamcünque éontra<9tionem, quod eftfiipraintel-
ligënnam; illud enim naturaantecellit omnibus rebus,
quxfiuunt,& labuntür* hoe vero omnem fpeciem &fi-
\«i v r in d ,-
ÛCIAV.
voluntatis, qtiam fit Pater, & Spiritus fandus, & cum eis guram fuperat, 8c occultum, quantum fas eft, promif, 8c
pm cx fcp pugnare. Sin vero vna voluntas erit folius diuinitatis paf-
cupiens cibum.,.& potionem p.rXter natu*
ioluntatF ram ’ Si autem folius humanitatiseius, non erit natu-
llcâiuam, ra > efficax. Quomodo enim efficax quid, fi huma-
pV<tv»fioK.‘ num * atque ita apparebit plane oftentatio miraculprum
' monftrofa.
comprehenfionertiinfiniri, quanta efle poteft, prxbet,
& quanta fatis eft adraptum mentis, & ad Spiritus famfti
complexum. Hue vfque enim, & propter hot ex charitate
erga homines fadus eft illius fupra homines defcenfus
ad nos per aduentum fuum , quo nobis appatuir, deificans
gratia eos, quivoluntate cum eo afeendunt, & VSi
veto erit vtriüfque j W & M &huto4Jn io n e v e rb ie o S>quiplenitudinemeiuSinconfuraroatio-
> - » • ne ogerationis mapdatorum Dei rccipiunc. quia opei
rarione ad perfedionem prudentix, & fortitudinis pro-
gieflus, carnem, quxapparet,terhperanter comprimis;
‘Spiritum, qui later, iüftèopimas; vtinillamortificatio-;
nemIefuóftendas,quxomne peccatum funditusdeletiit*;
inhocautem vitam demonftres, qux omnem virtutem
fupramundanè protulir. his partibus a6lionem vitx & j
cöntemplationem mentis petfecifti, & falixtem, qux extremum
eft ,reportafti, quam quidem cum aliis comm.u-
hicare', & aliis aeclatare, quia diuinj$iipitatiönis eft, vo-
luifti ad me indignum,& infimum,acignotum literas tüas
honpratasmittere, ac primurn quidem lapientiam | 8c
prudenriam verbo tradere, deinde landificare per gra-
tiam,quxinteeft,quxomnibusvbique diftribuitur.non
enim circumfcript^ eft gratia, cuius effeólor eft Verbum,
nitatis voluntas natura, communis, quomodo erit na-
tura communis voluntas, quorum natura diflerens eft?
Sin eft voluntas tanquam totius compofita ( prxter-
quam quod noua fabula eft , & commentum. qux enim
eftcompofitio voluntatis?) rurfus eum & Patre alienum
fecifti,compofita voluntate folam hypoftafimcompofi-
tamfignans.
Sicigituromnem'plantationem, quam non plahtauit
Pater, ratio adhibita exftirpatquia peregtina agriculture
non poteft natura defendi.
Verum vt apparet , voluntatem humanitatis Chrifti
naturalem fuftulic Seuerus , hefeiens magis proprium
&primum omnis naturx rationevtentisefle motumeius
fecundum appetentiam. quem cum Patres defideraffent,
idifFerentiam voluntatum naturàlium , non volun- j quod nullum effedtbremhabcc.
tatum ex lententia iti Chrifto clare confefli funt. nun-1 Prxterea etiam\oluifti abundè deducerç me a î fei-
quam enim diflerentiam voluntatum ex fententiain entiamnouimyfterijDeiformatihom,inis , Verbi,ih-
Chrifto dixerunt, nec eum duplicis fententix, & duplicis quàm , Dei propter nos incarnati , & eiufdem perfeifti
confilij,^&vt ita dicam, fecum pugnantem diflenfionem hominis, curo;voluifti percundando dilcere non quod
cogitationum, acproiudeduplicempetfoiiamprxdica- ; ignorares.omniaenim,quxpulchrafunt,comprehenla'
rent:vt quiIcirent,perhanedifferentiam voluntatum ex, Î habet;fed Vt ad peifeâioreminftituribnem proucheres
lententia ingreflum efle in hanc vitampcccatuin,i&Uo- eum, qui nondum minoiem acceperat. morem igitur